ĐÀ NẴNG – Thay vì để giếng trời chiếu thẳng vào nhà, một hệ lam bê tông được đặt bên dưới vừa giảm bức xạ nhiệt vừa tạo vệt nắng, tăng thẩm mỹ.
Ngôi nhà ống diện tích 5x20m ở thành phố Đà Nẵng là nơi ở của cặp vợ chồng trẻ và hai con nhỏ.
Vì nằm ở hướng Đông Nam nên nhà nhận được gió mát vào buổi sáng và hạn chế nắng nóng vào buổi chiều. Tuy nhiên vì dạng nhà ống, bề ngang hẹp và kẹp sát hai nhà liền kề, gây khó khăn trong việc lấy sáng và lấy gió.
Từ mặt tiền nhìn vào, ngôi nhà gây ấn tượng với hệ mái dốc được thiết kế theo lối kiến trúc Hội An.
Với hệ mái độc đáo này, ngôi nhà giảm được bức xạ nhiệt cũng như những trận mưa nặng hạt tại miền Trung, đồng thời đón nắng gió tốt, tạo được hiệu ứng hoa nắng thẩm mỹ.
Công trình có phong cách chủ đạo là Rustic (Thô mộc), tập trung nhấn mạnh vào những đường nét tối giản, mộc mạc trong không gian với toàn bộ nội thất hiện đại. Sự tối giản thể hiện qua vật liệu mang vẻ thô mộc như trần bê tông, tường phun gai, sàn bê tông mài… cùng tông màu nội thất nguyên bản như màu trầm của gỗ, màu xám của đá, màu xanh của cây cỏ.
Tuy đơn giản, mộc mạc nhưng phong cách này không hề sơ sài, mà tạo ra sự tinh tế, gây ấn tượng riêng.
Mong muốn của gia chủ là có không gian sống riêng tư, nhưng vẫn tạo ra sự gắn kết giữa các thành viên trong gia đình. Từ yêu cầu này, kiến trúc sư đã bỏ phòng sinh hoạt chung, chọn khu vực bàn ăn làm trung tâm.
Khu vực bàn ăn được đặt ở vị trí giữa nhà, bên dưới ô thông tầng nhằm thể hiện tính gắn kết cao. Khoảng thông tầng giúp điều hòa không khí và chiếu sáng tự nhiên cho toàn bộ công trình. Hầu hết hoạt động chung của gia đình đều diễn ra tại khu vực này.
Gia chủ muốn những bữa cơm được diễn ra giữa khung cảnh tự nhiên có bóng cây xanh mát, gợi nhớ lại những bữa ăn ở quê nhà, nên kiến trúc sư đã bố trí một hệ tiểu cảnh cây xanh tại đây.
Cây xanh còn mang biểu tượng như một người chứng kiến sự lớn lên, trưởng thành và phát triển từng ngày của các thành viên. Cây được chọn là đào tiên, có thể đơm hoa kết trái. Từ đó muốn truyền tải thông điệp về việc nuôi dưỡng một cái cây giống như nuôi dưỡng một gia đình hạnh phúc.
Thay vì sử dụng giếng trời truyền thống, kiến trúc sư đã thiết kế hệ lam bê tông đúc sẵn dưới mái kính, ở vị trí ô giếng trời giữa nhà. Mục đích là lấy sáng thành vệt, giúp giảm bức xạ nhiệt cho không gian bên dưới.
Với thiết kế này, gia chủ sẽ không khó chịu vì sự chói chang khi sinh hoạt tại bàn ăn vào những giờ trưa nắng, nhưng vẫn được hưởng gió trời và khí tươi tự nhiên.
So với những hệ lam khác như khung thép, gỗ… hệ lam bê tông tạo hiệu ứng tốt hơn khi đồng bộ với ngôn ngữ chung của ngôi nhà, đó là sự thô mộc của bê tông.
Sự đồng bộ này đã giúp hệ lam cùng hệ mái như là một thể thống nhất. Lam bê tông được thiết kế ở dạng chữ V, thon gọn tạo cảm giác nhẹ nhàng và thẩm mỹ hơn.
Nhờ giếng trời phía trên, cây cối trong nhà vẫn đủ ánh sáng để phát triển.
Ưu điểm của giếng trời đặt giữa nhà là có thể tiếp cận được các không gian còn lại, mang hiệu quả về yếu tố giao thông và giao tiếp của các thành viên trong gia đình.
Nhà được hưởng gió mát từ cửa chính và cửa sổ mặt tiền, đối lưu theo hai đường dẫn. Một là cửa ra sân sau tầng một và cửa lùa tại vị trí bếp nấu. Sân sau được thiết kế tường gạch thông gió, giúp luồng gió dễ dàng di chuyển, cũng như giúp ngăn bụi, giảm ồn… cho ngôi nhà.
Đường dẫn hai là khoảng hở mái kính trên hệ lam bê tông ở ô thông tầng. Kính cường lực được nâng cao khoảng 15 cm bằng khung thép, khoảng hở này chính là đường dẫn để gió di chuyển. Khí nóng, khí độc trong nhà sẽ di chuyển ra theo hướng này.
Được tiếp xúc với thiên nhiên bên ngoài và thông tầng bên trong, các phòng trong nhà đều đối lưu không khí tốt.
Phong cách Rustic lựa chọn những gam màu thực sự tự nhiên như màu nâu của gỗ trong phần lớn các thiết kế. Phòng ngủ vì thế không màu mè, hoa mỹ, đem đến cho gia chủ những giây phút bình yên, thoải mái thực sự.
Tầng áp mái là phòng ngủ gia chủ dành tặng con gái.
Ngoài sự tiện nghi, phòng ngủ này còn được thiết kế nhằm tạo cảm hứng và đáp ứng đa dạng hoạt động vui chơi, kích thích sự sáng tạo cho con.
Thời gian xây dựng 5,5 tháng, tổng chi phí 3,5 tỷ đồng.
Trang Vy Thiết kế và Thi công: SBS House Kiến trúc sư chủ trì: Lê Quang Trung/Vietnam Express
Người thông minh là người phải tìm ra cách cư xử phù hợp với những người mà họ không thích và cả những người không thích họ.
Việc xây dựng một nhóm, tổ chức toàn là những người hợp cạ, tính tình như nhau là điều không thể. Người thông minh là người phải tìm ra cách cư xử phù hợp với những người mà họ không thích và cả những người không thích họ.
Bình tĩnh trước những lời nói tiêu cực
Một trong những điều khó chịu nhất là những kẻ ghét bạn rất hay kiếm chuyện để thử thách lòng kiên nhẫn của bạn, luôn đưa ra những lời nói tiêu cực về bạn. Họ hầu như không đồng ý với bất cứ điều gì bạn nói hay làm.
Bạn sẽ có cảm giác phát điên khi có họ khích bác, chê bai, phản đối mình. Bạn phải học cách để suy nghĩ bình tĩnh hơn. Bạn càng tức giận, họ càng vui mừng vì đã đạt được mục đích họ muốn.
Nếu trong tâm trí bạn luôn có ác cảm với ai đó, không những làm tiêu hao năng lượng và thời gian mà còn khiến tâm trạng bạn bị kéo theo, bị những suy nghĩ tiêu cực lấn át.
Với những cuộc chiến vô nghĩa mà những người ghét bạn cố tình tạo ra, bạn không nên mất thời gian để bị dính líu.
Tự xem lại bản thân mình
Bạn có thể nói dối người khác, nhưng bạn không thể nói dối chính bản thân mình. Đừng chạy trốn khỏi các rắc rối của mình. Hãy đối diện với những thiếu sót của bản thân và tìm cách cải thiện chúng.
Người khác thấy bạn như thế nào không quan trọng bằng việc bạn nhìn nhận bản thân mình như thế nào. Để hoàn thành được những mục tiêu lớn lao, trước hết bạn phải tự xác định chính mình, biết mình là ai, tin vào cái gì và muốn đi tới đâu.
Nếu bạn không lập trình bản thân, cuộc đời và những người xung quanh sẽ lập trình bạn. Hãy giữ trong mình tư tưởng luôn luôn muốn thay đổi và trở thành một phiên bản tốt hơn của chính bạn.
Đừng làm mòn giá trị của bản thân bằng việc so sánh với người khác
Bạn ghét một ai đó đôi khi không phải vì những tính xấu của họ mà đơn giản vì họ hơn bạn ở một mặt nào đó.
Đừng so sánh bản thân với bất cứ ai, vì mỗi người trong chúng ta đều là những người đặc biệt. Bắt đầu mọi thứ từ chính bạn để là người xuất sắc nhất, thay vì bắt chước người khác và chỉ luôn đứng thứ hai.
Khi bạn cảm thấy mình thua kém ai đó, chính bạn đang tự đánh giá thấp mình hơn họ. Khi tin tưởng vào bản thân mình, bạn sẽ tự tin với những người xung quanh, không còn tư tưởng ganh ghét, so sánh với người khác nữa.
Có thể nói từ thời Hùng Vương, phong tục “nhuộm răng đen” đã xuất hiện và tồn tại suốt hàng ngàn năm trong lịch sử văn hóa của người Việt.
Không chỉ người Kinh, mà nó còn là phong tục cổ truyền của cộng đồng các dân tộc như Thái, Mường, Dao,….Trong cộng đồng người Kinh, tục nhuộm răиg đen chỉ xuất hiện của yếu ở khu vực miền Bắc và miền Trung, còn ở miền Nam dường như không thấy dấu vết tồn tại của phong tục này.
Theo quan niệm của người xưa, hàm răиg đen được xem là chuẩn mực của cái đẹp, không chỉ đối với phụ nữ mà còn cả nam giới, tuy nhiên ít hơn. Điều này cũng giải thích được tại sao trong “hàm răng đen” lại xuất hiện nhiều trong thi ca khi nói về nét đẹp của phụ nữ Việt xưa:
“Răng đen ai nhuộm cho mình Cho duyên mình đẹp, cho tình anh say? Được xếp thứ 4 trong 10 chuẩn mực đo nét duyên của người con gái: Một thương tóc bỏ đuôi gà Hai thương ăи nói mặn mà có duyên
Ba thương má lúm đồng tiền Bốn thương răиg ʟáng hạt huyền kém thua”.
Không chỉ là chuẩn mực của cái đẹp mà “nhuộm răng đen” còn là tiền đề của chuẩn mực đạo đức, đàn ông trắng răng thì chẳng sao, chứ đàn bà nhà tử tế bấy giờ mà trắng răng thì coi hơi lạ một đôi chút.
Nguồn ảnh: bianvn
Nhiều người cho rằng tục “nhuộm răng đen” có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng chính những người Trung Quốc cũng phải ngạc nhiên khi nhìn thấy những chiếc răng đen của người Việt. Đã thế, nhiều người νẫn nhập nhằng giữa tục nhuộm răng với tục ăn trầu, họ nghĩ rằng do ăn trầu nên răng bị đen mà không hề xem nhuộm răng là một phong tục cổ truyền.
Tuy nhiên, ăn trầu thì răng có màu đỏ sẫm chứ không hề có màu đen nhánh như được nhuộm. Và nhuộm răng đen chính là nét văn hóa thể hiện cái đẹp của Việt và để có được hàm răng đen huyền phải trải qua rất nhiều giai đoạn công phu, chứ không đơn giản như việc ăn trầu.
Nguồn ảnh: bianvn
Lịch sử tục nhuộm răng đen của người Việt
Theo nhiều tài liệu lịch sử văn hóa ghi chép lại thì tục nhuộm răng có từ thời sơ sử (cách đây khoảng 4000 năm) tức là giai đoạn hình thành nước sơ khai Văn Lang – Âu Lạc. Ví dụ như trong phần “Diện mạo văи hóa Đông Sơn” có ghi nhận: “Tục ăn trầu, nhuộm răng đen và tục xăm mình rất phổ biến”. Hoặc Trần Quốc Vượng có đề cập: “Phong tục tập quán của người Đông Sơn rất đa dạng ví như tục nhuộm răng, ăn trầu”. Đặc biệt, trong các mộ thuyền, nhiều nhà khảo cổ học Việt tìm thấy người Đông Sơn đều nhuộm răиg đen.
Đến thời Bắc thuộc, tục nhuộm răng đen νẫи được duy trì: “Nhiều phong tục tập quán tốt đẹp của thời kì Văn Lang, Âu Lạc νẫn được giữ gìn như tục nhuộm răng, ăn trầu”. Trong giai đoạn này, cùng với tục nhuộm răng thì nhiều tục lệ khác như búi tóc,…cũng được xem là nét văn hóa đặc trưng của người Việt, giúp định hình bản sắc so với nhiều dân tộc khác.
Nguồn ảnh: bianvn
Đến tận thế kỷ 18, trong lời hiệu triệu tướng sĩ đánh quân Thanh, Quang Trung – Nguyễn Huệ đã kêu gọi “Đánh cho để dài tóc, Đánh cho để đen răng” là ý muốn khẳng định chủ quyền dân tộc, bảo vệ phong tục cổ truyền của đất nước.
Điều này góp phần chúng minh rằng, đến tận thời nhà Lê, tục nhuộm răng đen νẫn rất được coi trọng, không chỉ phổ biến ở phụ nữ mà còn cả nam giới, chẳng những tầng lớp bình dân mà quý tộc hoàng gia cũng rất ưa chuộng.
Mãi đến cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, đứng trước sự xâm lược mạnh mẽ của nền văn minh phương Tây thì Việt Nam mới dần bước vào thời kỳ biến đổi xã hội. Nhiều phụ nữ cũng bắt đầu theo xu hướng “hàm răng trắng”, có người còn cạo đi lớp răng đen. Thậm chí, ở thời điểm đó, những ai còn để tóc củ hành, hàm răng đen, mặc quần vải áo the,…sẽ bị coi là hủ hậu.. tại các thành thị, do ảnh hưởng của làn sóng Âu hóa những năm 1930-1940, nam giới đã bắt đầu cắt tóc ngắn và thôi nhuộm răng đen. Như vậy, tục nhuộm răng đen νẫn tồn tại cho đến tận đầu thế kỷ 20 thì người Việt mới dần phá bỏ tục lệ này.
Nguồn ảnh: bianvn
Các cônԍ đoạn trong quá trình nhuộm răng đen
Theo phong tục của người Việt, răиg chỉ được nhuộm khi đã thay xong răиg sữa và đã có một số răиg hàm. Và quá trình nhuộm răиg được chia làm 4 côɴԍ đoạn:
Rửa sạch răng, việc này được kéo dài khoảng 3 – 5 ngày. Sau mỗi bữa ăn, hàm răng sẽ được đánh sạch bằng vỏ cau khô có khi còn dùng bột than củi. Sau đó, xúc kỹ bằng chanh hoặc dấm vì loại này có tính axit cao.
Người Huế sẽ lựa chọn ngậm nước ʟá cây son đem nấu (loại này nấu lên sẽ ra thứ nước chua như chanh). Trước khi ngủ phải ngậm thêm vài lát chanh mỏng. Tất cả những điều này, chủ yếu là muốn làm lớp men răng để thuốc nhuộm dễ kết bám khi nhuộm.
Công đoạn nhuộm răng đỏ: Dùng bột nhựa cánh kiến, tán nhỏ, vắt thêm chanh và giữ kín trong 7 ngày để nước chanh thấm đều vào bột cánh kiến (có thể thay chanh bằng giấm gạo hoặc rượu gạo). Quét đều hỗn hợp trên lên một mảnh ʟá dừa hoặc ʟá cao, sau đó áp vào hàm răng mỗi tối khi ngủ. Việc này sẽ được lặp lại đến khi màu răиg chuyển sang đỏ thẫm là được.
Khi răng đã lên được màu đỏ như ý muốn, người ta sẽ tiếp tục dùng bộ cánh kiến hòa với phèn đen, sau đó quét đều hỗn hợp lên ʟá dừa hoặc ʟá cau và áp lên hàm răng lúc ngủ. Lần nhuộm này chỉ cần khoảng 2 đêm là màu răng đã lên màu đen.
Cuối cùng là công đoạn chiết răng: Bước này sẽ giúp giữ màu răng. Người ta sẽ lấy gáo dừa già đã phơi phô để lên một con dao, sau đó đem đốt lên cho đến khi gáo dừa chảy ra một thứ nhựa màu đen sền sệt, nhựa đó sẽ được phết vào răng để răng bóng màu và lâu phai.
Nguồn ảnh: bianvn
Giai đoạn nhuộm răng trải ra rất nhiều công đoạn phức tạp và mất nhiều thời gian cùng công sức, người nhuộm còn phải chịu nỗi đαυ thể xác vì những chất nhuộm hầu hết đều nồng và cay nên sẽ khiến cho môi, lưỡi, lợi bị sưng tấy, rất vất vả trong chuyện ăn uống. Bên cạnh đó, vì giữ cho màu răng lâu trôi trong quá trình nhuộm mà người nhuộm buộc phải kiêng rất nhiều thứ, chẳng hạn như đồ ăn nóng, cứng,…Phải đợi đến khi chiết răng hoàn thành thì mới dám ăn uống bình thường.
Tuy chiết răng nhưng màu sắc răng lâu ngày cũng sẽ bị phai bớt, nên để giữ mãi màu đen bóng cho răng thì người ta phải tiến hành nhuộm lại. Đàn ông thì độ 1-2 lần, còn phụ nữ thì mỗi năm mỗi nhuộm nhưng khi qua tuổi 30 thì không cần nhuộm lại nữa.
Hai tân phó thủ tướng Việt Nam: Ông Trần Lưu Quang (trái) và Trần Hồng Hà.
Hai nhân vật vừa lên thay Minh và Đam, ngồi vào ghế Phó Thủ Tướng (PTTg) – ông Trần Lưu Quang và Trần Hồng Hà – là ví dụ rõ ràng nhất của các lãnh chúa Khổng giáo – Cộng sản.
Chiều 9/1/2023, Quốc hội Việt Nam đã bế mạc phiên họp được cho là bất thường. Se-ri “hý kịch” này khởi đầu từ ngày 20 và 21/12 năm ngoái. Trong những ngày ấy thiên hạ chúc nhau “Merry Christmas!” Nhưng “đấu trường Ba Đình” trong lòng Hà Nội thì chẳng “merry” (vui vẻ) chút nào cả…
Hai mươi ngày kể từ tin đồn…
Khởi đầu là “màn warm-up” của Ủy ban Kiểm tra TƯ ngày 20 – 21/12, với việc Ủy ban này Khiển trách Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Ngoại giao và Cảnh cáo Đảng ủy Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao. Tiếp đó, ngày 30/12, Ban Chấp hành TƯ trình diễn tiếp màn “biểu quyết thống nhất” để: “Đồng chí Phạm Bình Minh thôi giữ chức vụ Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Trung ương Đảng khoá XIII. Đồng chí Vũ Đức Đam thôi giữ chức vụ Uỷ viên Trung ương Đảng khoá XIII”. Tức là phải mất 10 ngày, tính từ hôm 20 – 21/12 đến 30/12, tin về việc Đảng “trảm” cương vị ủy viên BCT và TƯ đối với 2 đương kim PTTg Minh và Đam, mới chính thức được xác nhận. Chưa hết, lại phải chờ thêm mấy ngày nữa, đến mồng 5/1/2023, các ông nghị bà nghị mới được bấm nút để “phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng Thường trực đối với ông Phạm Bình Minh và Phó Thủ tướng đối với ông Vũ Đức Đam”. Vậy tức là 15 ngày trôi qua tính đến thời điểm “khởi động”. Và phải mất thêm 4 ngày nữa, chờ đến chiều 9/1, tức là 20 ngày sau khi có tin từ Uỷ ban Kiểm tra, mới có buổi họp báo chính thức để Quốc hội cho cử tri trong cả nước biết tại sao phải “trảm” hai ông PTTg!!!
Sau những ngày được công bố là “làm việc khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, dân chủ…, kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV đã hoàn thành chương trình đề ra. Quốc hội đã xem xét, thông qua 01 Luật, 03 Nghị quyết và xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền tại Kỳ họp bất thường lần thứ 2”. Trên thực tế, chẳng mấy ai quan tâm đến 1 Luật và 3 Nghị quyết là những cái chi chi, vì ai cũng biết, đó là trò bịp. Chẳng qua chỉ là để thực hiện một trong 36 kế của Tôn Tử, tức là “thuận tay dắt dê”. Dư luận chỉ tập trung vào đề tài nóng duy nhất, cách giải thích việc lấy quyết định của Đảng và Quốc hội để “trảm” 2 PTTg. Và có lẽ VietnamNet là trang mạng hiếm hoi dám đề cập đến “lý do miễn nhiệm chức Phó Thủ tướng với các ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam”. Theo trang báo này, hai ông PTTg về hưu là do “nguyện vọng cá nhân” chứ không phải là do “tự từ chức”? Đọc đi đọc lại bài viết thì chỉ có thể hiểu rằng, hai ông này dường như muốn nói với công luận, “các đồng chí muốn đuổi chúng tôi thì đuổi” – chẳng nhẽ “nguyện vọng cá nhân” của hai chúng tôi là… bị đuổi??? – nhưng chúng tôi “không từ chức”.
Quyền lực ông Trọng và nhà nước độc tài
Buổi họp báo, theo cách thức giải thích vòng vo tam quốc của VNN, vẫn như “gà mắc tóc”. Nhà báo “Thanh Niên” chất vấn: “Vậy có thể xem ông Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam từ chức hay không? Quy định 41 về từ chức miễn nhiệm quy định nhiều căn cứ từ chức, vậy các ông Bình Minh, Đức Đam từ chức vì lý do gì?”. Sau hơn 20 ngày “làm việc khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, dân chủ và trách nhiệm cao…”, câu hỏi vẫn không có câu trả lời. Tuy nhiên, nhà báo Tomoya Onishi (từ tờ Nikkei Asia) đã bình luận: “Việc cách chức đánh dấu sự leo thang của chiến dịch chống tham nhũng kéo dài nhiều năm, được thực hiện bởi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, là người đang ở nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là lãnh đạo đảng. Đây là lần đầu tiên ông Trọng truy lùng các quan chức chính phủ ở cấp cao nhất”. Còn theo các chuyên gia khác, như ông Đặng Tâm Chánh, một nhà phân tích chính trị từ TP. Hồ Chí Minh, thì cho rằng, sự leo thang cho thấy TBT Nguyễn Phú Trọng đang củng cố thêm quyền lực của mình, mặc dù ông đã gần như hội tụ quyền lực thật sự của đảng, nhà nước, lực lượng vũ trang, hệ thống tư pháp và giám sát.
Sợ vãi linh hồn là lúc đọc status của một Giáo sư từ Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (USSH Hà Nội), khi vị này viết một cách bâng quơ rằng, “trang điểm xác chết – sự vô ích lần cuối – thôi thì nghĩa tử là nghĩa tận”. Lập tức liền kề, một comment khác khá chua chát xuất hiện ngay bên dưới stt: “Trang điểm lộng lẫy hàng ngày cho con bệnh nan y, lại lở loét kinh niên thì nên hay không nên?” Thế là comment khác trả lời ngay tắc lự: “Không nên, vì lúc này vấn đề là cứu sống con bệnh, chứ không phải làm đẹp cho con bệnh”. Trong khi các thầy trò từ USSH Hà Nội phải viết các stt theo cách phiếm định, thì GS. Nguyễn Đình Cống huỵch toẹt: “Việc miễn nhiệm hai ông Phó Thủ tướng, thay bằng hai ông mới khi mọi quyết định đã giải quyết xong, chỉ cần công bố cho toàn dân biết. Việc công bố này, nếu công khai… thì chỉ cần một người làm trong vài phút với chi phí vài triệu. Nhưng để che giấu bản chất độc tài củamột chế độ, thì phải nói dối đó là Nhà nước dân chủ. Để hợp thức hóa từ “dân chủ” dối trá, nên phải tổ chức hai hội nghị bất thường của BCH Trung ương Đảng và Quốc hội, rất nhiều người phải bỏ công bỏ việc quan trọng để dự họp, tiêu tốn khoản tiền khá lớn, có thể đến hàng trăm tỷ chỉ để “trang điểm xác chết”.
Một hệ thống lãnh chúa cấp vùng
Việc hai ông Vũ Đức Đam và Phạm Bình Minh bị bay chức, về hưu non, còn cho thấy một vài đặc điểm khác nữa của nền chính trị Việt Nam đương đại. Có lẽ lộ diện khá rõ là hệ thống lãnh chúa được cho là bền vững. Đại đa số các ủy viên trung ương ĐCSVN là các lãnh chúa nhiều quyền lực, trong đó bao gồm tất cả các quan đầu tỉnh. Họ được đi lên từ các địa phương với hệ thống đàn em (lãnh chúa con) chằng chịt và rất hùng mạnh. Các ủy viên trung ương nắm các bộ cũng cần có một hệ thống lãnh chúa con như thế để duy trì quyền lực. Dĩ nhiên các lãnh chúa to đầu nhất là các Ủy viên Chính trị Bộ. Hai ông Minh và Đam đều không có các lãnh chúa con hậu thuẫn. Ông Đam đi lên từ tầng lớp “không ưu tú” của hệ thống giai cấp mới (New Class, từ của Milovan Djilas). Ông Minh, mặc dù là thái tử đỏ (con trai ông Nguyễn Cơ Thạch), có một mạng lưới quan hệ quốc tế hữu ích cho ngoại giao Việt Nam, nhưng lại không có các lãnh chúa khác ở cấp vùng chống lưng.
Hai nhân vật vừa lên thay Minh và Đam, ngồi vào ghế PTTg – ông Trần Lưu Quang và Trần Hồng Hà – là ví dụ rõ ràng nhất của các lãnh chúa Khổng giáo – Cộng sản. Ông Hồng Hà xuất thân từ “vương quốc Hà Tĩnh”, còn ông Lưu Quang đến từ “vương quốc Tây Ninh”. Thật ra thì hình ảnh của họ khá nhạt nhòa. Họ được chọn sau những cuộc kịch chiến giữa 4 – 5 nhân vật khác trong “hộp đen”. Dấu ấn lớn nhất Hồng Hà để lại là những lần ghi điểm trong mắt chóp bu của đảng. Tháng 4/2016, khi công ty thép Formosa Hà Tĩnh xả thải độc hại, gây ô nhiêm môi trường biển nghiêm trọng, Hồng Hà đã “đi đêm” vận động, buộc công ty Formosa đồng ý trả cho chính phủ Việt Nam số tiền 500 triệu Mỹ kim, tương đương 11.500 tỷ đồng, nhằm đền bù thiệt hại do họ gây ra sự cố môi trường nghiêm trọng ở các tỉnh miền Trung. Nhận được tiền khủng, cả hệ thống chính trị, cùng “dàn đồng ca” báo quốc doanh vội vã “quay xe”, tán dương Formosa giữ uy tín, đền bù kịp thời… Còn Trần Lưu Quang làm Bí thư Tây Ninh gần bốn năm, từ 2015 đến 2019, ông cũng không để lại bất kỳ dấu ấn gì, ngoại trừ việc dâng các dự án, “đất vàng” béo bở ở Tây Ninh cho các tập đoàn lớn như Vingroup, Sun Group, FLC, TNG Holding…
Bàn tay lông lá của Tập đại đại
Có một nhân tố rất đặc biệt trong vụ “trảm” Phạm Bình Mình, tuy xếp vào cuối bài viết này, nhưng thực chất có ý nghĩa tiên quyết, đó là sức ép của TBT Tập Cận Bình trong dịp ông Nguyễn Phú Trọng thăm Bắc Kinh cuối tháng 10/2022. Từ những tìm hiểu với các quan chức cao cấp trong nội bộ đảng CSVN, báo The Nikkei Asia Review cho rằng, ông Phạm Bình Minh bị mất chức vì hai lẽ: Một là, từ vị trí thứ nhất trong bốn PTTg, ông Minh có tham vọng ngoi lên ghế Chủ tịch nước, tức là đứng vào hàng ngũ “Tứ trụ” (Tổng bí thư, Thủ tướng, Chủ tịch nước và Chủ tịch quốc hội) của chế độ cộng sản Việt Nam – và đó là điều ông Trọng không chấp nhận. Hai là, ông Trọng phải “triệt hạ” ông Phạm Bình Minh theo chỉ thị của ông Tập Cận Bình, TBT Cộng sản Trung Quốc, trong chuyến đi chầu Bắc triều của ông Trọng đầu tháng 11 năm ngoái. “Ông Trọng bị Tập Cận Bình ép phải hạn chế ảnh hưởng của các phần tử thân Phương Tây và Phạm Bình Minh là cái tên được nhắc tới trực tiếp”. “Phần tử Phương Tây” là một phần của những cuộc đàm luận khi Trọng thăm Bắc Kinh hồi mùa thu và diện kiến Tập, người vẫn sử dụng chiêu bài chống tham nhũng để củng cố quyền lực ở Trung Quốc,” tờ Nikkei viết trong số báo 6/1.
Vì có lập trường cứng rắn chống âm mưu bành trướng của Trung Quốc sau cuộc Chiến tranh Biên giới 1979, nên bố của Phạm Bình Minh – ông Nguyễn Cơ Thạch trước đây cũng bị Bắc Kinh gây sức ép buộc ĐCSVN phải loại bỏ ông khỏi mọi chức vụ khi đôi bên bí mật gặp nhau tại hội nghị Thành Đô năm 1991 dẫn tới sự lệ thuộc hoàn toàn của Việt Nam. Trường hợp của Phạm Bình Minh lần này dường như lặp lại câu chuyện của bố ông, sau hơn ba mươi năm, bởi vì, Trung Quốc có đặc tính thù dai. Từ thời Việt Vương Câu Tiễn họ đã dạy nhau: “Quân tử báo cừu, thập niên bất vãn” (Quân tử báo thù mười năm chưa muộn)! Nhận định ông Minh và ông Đam bị mất chức có thể do bàn tay của Trung Quốc đã được đưa ra đầu tiên từ một bài đăng Facebook của ông Lê Kiên Thành, con trai cố TBT ĐCSVN Lê Duẩn, hiện là một doanh nhân có tiếng ở TP. Sài Gòn. Ngay khi có tin ĐCSVN sắp thanh trừng ông Minh và ông Đam, ông Kiên Thành đã nói tới các thủ đoạn can thiệp vào nội tình Việt Nam của giới lãnh đạo Trung Quốc.
Thay lời kết
Ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thường tự hào về chiến dịch “đốt lò” mà ông sao chép từ cuộc “đả hổ diệt ruồi” của ông Tập Cận Bình bên Trung Quốc, coi đó là dấu ấn mà ông sẽ để lại trong lịch sử chính trị của đất nước. Mới đây, ông còn lớn tiếng khoe thành tích “đốt lò” 10 năm qua là đã “kỷ luật hơn 2.700 tổ chức đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng.” Nhưng thực tế, sau 10 năm ông Trọng đốt lò, tham nhũng không giảm đi mà còn tăng đều và tăng mạnh. Đường lối chống tham nhũng của ông Trọng không chỉ sai từ gốc, mà thực chất chỉ là một vỏ bọc che đậy những cuộc đấu đá và tranh giành quyền lực trong nội bộ đảng cầm quyền.
Trong cuộc đốt lò đó, quan chức nào giỏi chạy chọt, có vây cánh rộng lớn và mạnh, có sự ủng hộ của lực lượng công an, mật vụ và nhất là có được sự đồng thuận của đàn anh cộng sản ở bên kia biên giới phía Bắc thì có cơ may vượt lên, ngược lại thì sẽ bị đào thải, bị biến thành củi. Có năng lực và được đào tạo bài bản ở Hoa Kỳ và Phương Tây như ông Minh và ông Đam chẳng những không phải là lợi thế mà có khi là mầm mống của tai họa. Dân chủ và chống tham nhũng có quan hệ nhân quả với nhau. Không thể “trong sạch”, không thể “nêu gương” cho ai chừng nào ĐCSVN cầm quyền vẫn tiếp tục dối trá, vẫn tự huyễn hoặc mình và nhân dân bằng những vở tuồng “dân chủ giả cầy” không còn gạt gẫm được ai
Hãy cùng điểm lại hành trình 22 năm của Putin, từ một chính khách trở thành bạo chúa.
Sử dụng loại ngôn ngữ mà ông gọi là “ngôn ngữ của Goethe, Schiller, và Kant,” được rèn luyện trong thời gian là sĩ quan KGB ở Dresden, Tổng thống Vladimir V. Putin đã phát biểu trước Quốc hội Đức vào ngày 25/09/2001. “Nước Nga là một quốc gia châu Âu thân thiện,” ông tuyên bố. “Hòa bình ổn định tại lục địa là mục tiêu tối quan trọng đối với chúng tôi.”
Nhà lãnh đạo Nga – người đã đắc cử tổng thống một năm trước đó, ở tuổi 47, sau khi thăng tiến như vũ bão – tiếp tục mô tả “các quyền tự do và dân chủ” là “mục tiêu chính trong chính sách đối nội của Nga.” Các thành viên của Hạ viện Đức đứng dậy hoan nghênh nhiệt liệt, xúc động trước sự hòa giải mà Putin dường như đang là hiện thân, giữa thành phố Berlin, vốn là biểu tượng cho sự chia rẽ lâu đời giữa phương Tây và thế giới Xô-viết độc tài.
Norbert Röttgen, một nghị sĩ trung hữu, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện trong nhiều năm, là một trong số những người đã đứng lên khi ấy. Ông nói: “Putin đã thu hút chúng tôi. Đó là một giọng nói nhẹ nhàng, bằng tiếng Đức, một giọng nói có thể khiến bạn tin vào những gì bạn nghe. Chúng tôi có lý do để cho rằng có một viễn cảnh đoàn kết khả thi.”
Ngày nay, mọi sự đoàn kết đều tan vỡ, Ukraine chìm trong biển lửa, bị vùi dập bởi đội quân xâm lược mà Putin gửi đến, nhằm chứng minh niềm tin cá nhân rằng quốc gia Ukraine chỉ là chuyện thần thoại. Hơn 3,7 triệu người Ukraine phải đi tị nạn; số người chết ngày càng tăng cao trong một cuộc chiến chỉ mới kéo dài một tháng; và giọng nói nhẹ nhàng của Putin nay biến thành giọng nói giận dữ của một người đàn ông đang gồng mình gọi bất kỳ người Nga nào dám chống lại bạo lực từ chế độ độc tài của ông ta là “kẻ cặn bã và bọn phản bội.”
Các đối thủ của ông, “đạo quân thứ năm” do phương Tây thao túng, sẽ gặp phải số phận kinh hoàng, Putin tuyên bố trong tháng này, với gương mặt nhăn nhó, vì kế hoạch chiến tranh chớp nhoáng của ông ở Ukraine đã bị đình trệ. Ông nói, những người Nga chân chính sẽ “nhổ họ ra như một con muỗi vô tình bay vào miệng” và qua đó đạt được “sự tự thanh lọc xã hội cần thiết”.
Đây có lẽ không phải là ngôn ngữ của Kant, mà là một tuyên bố mang màu sắc chủ nghĩa dân tộc gắn với thời thanh niên khó khăn và hỗn loạn ở St.Petersburg của Putin.
Giữa hai tiếng nói của lý trí và của sự kích động, giữa hai hình ảnh tựa hai người khác nhau hoàn toàn này, là 22 năm cầm quyền và 5 đời tổng thống Mỹ. Khi Trung Quốc trỗi dậy, khi Mỹ tham chiến và rồi thua cuộc ở Iraq và Afghanistan, khi công nghệ kết nối toàn thế giới, một bí ẩn của nước Nga đã thành hình trong Điện Kremlin.
Phải chăng Mỹ và các đồng minh, vì quá lạc quan hay quá ngây thơ, nên đã hiểu sai về Putin ngay từ đầu? Hay phải chăng Tổng thống Nga đã dần thay đổi, trở thành một kẻ hiếu chiến theo chủ nghĩa phục thù như hôm nay, cho dù là bởi niềm tin vào sự khiêu khích của phương Tây, làm khơi dậy bất bình, hay bởi sự độc hại xuất phát từ nền cai trị kéo dài và ngày càng cô lập – kể từ thời Covid-19?
Putin là một bí ẩn, nhưng ông cũng là người lộ diện nhiều nhất. Nhìn từ góc độ canh bạc liều lĩnh ở Ukraine, chúng ta sẽ thấy một bức tranh nổi lên, về một người đàn ông xem hầu hết các động thái của phương Tây là hành động chống lại Nga – và có lẽ là chống lại chính ông. Khi bất bình dâng cao, từ ngày này qua ngày khác, từ năm này qua năm khác, sự khác biệt lại càng trở nên mờ nhạt. Trên thực tế, Putin đã trở thành nhà nước, ông hợp nhất với nhà nước Nga, số phận của cả hai hòa vào một tầm nhìn ‘cứu thế’ về sự phục hưng của vinh quang đế quốc.
Từ tro tàn của đế chế
“Theo tôi, với Putin, sự cám dỗ của phương Tây chủ yếu là ở chỗ nó là công cụ cần thiết để xây dựng một nước Nga vĩ đại”, theo lời Condoleezza Rice, cựu Ngoại trưởng từng gặp Putin vài lần trong giai đoạn đầu tiên khi ông lên nắm quyền. “Ông ta luôn bị ám ảnh bởi việc 25 triệu người Nga ‘mắc kẹt’ bên ngoài Mẫu quốc sau sự tan rã của Liên bang Xô Viết. Ông nêu lên vấn đề này, hết lần này đến lần khác. Đó là lý do tại sao, đối với ông, hồi kết của đế chế Liên Xô là thảm họa lớn nhất của thế kỷ 20.”
Nếu quả thật có tồn tại sự phẫn nộ của một kẻ ước mong phục quốc, bên cạnh mối nghi ngờ mà một gián điệp Liên Xô dành cho Mỹ, thì Putin vẫn có những ưu tiên khác. Trước hết, ông là một đầy tớ ái quốc của nhà nước. Nước Nga hậu cộng sản của thập niên 1990, dẫn dắt bởi Boris N. Yeltsin, nhà lãnh đạo dân cử tự do đầu tiên của đất nước, đã sụp đổ.
Năm 1993, Yeltsin ra lệnh nã pháo vào tòa nhà quốc hội để dập tắt một cuộc nổi dậy, khiến 147 người thiệt mạng. Phương Tây đã phải cung cấp viện trợ nhân đạo cho Nga, nền kinh tế của nước này sa sút nghiêm trọng, tình trạng nghèo đói cùng cực lan tràn, trong khi hàng loạt các công ty công nghiệp lớn bị bán tháo với giá rẻ bèo cho một tầng lớp đầu sỏ mới nổi. Tất cả những điều này, đối với Putin, đại diện cho hỗn loạn. Chúng là một sự sỉ nhục.
Năm 1993, Boris Yeltsin, người tiền nhiệm của Putin, ra lệnh nã pháo vào tòa nhà quốc hội Nga để dập tắt một cuộc chính biến (Sergei Karpukhin/Associated Press)
“Ông ấy ghét những gì đã xảy ra với Nga, ghét ý tưởng rằng phương Tây đã phải giúp đỡ họ,” Christoph Heusgen, trưởng cố vấn ngoại giao của cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel từ năm 2005 đến năm 2017, nhận xét. Tuyên ngôn chính trị đầu tiên của Putin trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2000 là đảo ngược mọi nỗ lực của phương Tây nhằm chuyển giao quyền lực từ nhà nước sang thị trường. Ông viết, “Đối với người Nga, một nhà nước mạnh không phải là điều bất thường cần chiến đấu chống lại.” Mà ngược lại, “nó là nguồn gốc và phương tiện canh giữ trật tự, nơi khởi xướng và là động lực chính của bất kỳ sự thay đổi nào.”
Nhưng Putin không phải là người theo chủ nghĩa Marx, dù rằng ông đã cho phục hồi bài quốc ca thời Stalin. Ông đã chứng kiến thảm họa của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, ở cả Nga và Đông Đức, nơi ông là điệp viên KGB từ năm 1985 đến 1990.
Tổng thống mới sẵn sàng bắt tay với các nhà tài phiệt đầu sỏ được tạo ra bởi chủ nghĩa tư bản hỗn loạn, thị trường tự do, thân hữu – miễn là họ thể hiện lòng trung thành tuyệt đối. Nếu không, họ sẽ bị thủ tiêu. Nếu đó là nền dân chủ, thì nó là một “nền dân chủ có chủ quyền,” một cụm từ được các nhà chiến lược chính trị hàng đầu của Putin chấp nhận, nhấn mạnh vào vế chủ quyền.
Bị ảnh hưởng bởi thành phố quê nhà St. Petersburg, được Peter Đại đế xây dựng vào đầu thế kỷ 18 như một “cửa sổ đến châu Âu,” và bởi những trải nghiệm ngày đầu làm chính trị tại văn phòng thị trưởng với nhiệm vụ thu hút đầu tư nước ngoài từ năm 1991, Putin dường như cởi mở, dù thận trọng, với phương Tây trong giai đoạn đầu lên nắm quyền.
Ông đề cập đến khả năng Nga trở thành thành viên NATO với Tổng thống Bill Clinton vào năm 2000, một ý tưởng chẳng bao giờ đi đến đâu. Ông duy trì một thỏa thuận đối tác mà Nga ký với Liên minh châu Âu năm 1994. Một Hội đồng NATO-Nga được thành lập vào năm 2002. “Người Petersburg” đối đầu với “Người Xô-viết”.
Đó là một hành động cân bằng khéo léo, mà một Putin có tính kỷ luật đã được chuẩn bị. “Anh không bao giờ được mất kiểm soát,” ông nói với đạo diễn người Mỹ Oliver Stone trong The Putin Interviews, một bộ phim tài liệu năm 2017. Ông từng tự mô tả mình là “một chuyên gia về quan hệ giữa người với người.” Không chỉ có các nhà lập pháp Đức mới bị cuốn hút bởi người đàn ông với gương mặt không biểu lộ cảm xúc và ý định không thể lay chuyển, vốn được mài giũa trong thời gian làm nhân viên tình báo.
“Anh phải hiểu rằng, ông ấy đến từ KGB, nói dối là nghề, chứ không phải tội” – Sylvie Bermann, Đại sứ Pháp tại Moscow từ năm 2017 đến năm 2020, nói. “Ông ấy giống như một chiếc gương, thích nghi với những gì bản thân nhìn thấy, theo cách mà ông được đào tạo.”
Vài tháng trước bài phát biểu tại Hạ viện Đức, Putin đã nổi tiếng khi giành được cảm tình của Tổng thống George W. Bush, người sau lần đầu tiên gặp ông, vào tháng 06/2001, nói rằng mình đã nhìn vào mắt Tổng thống Nga, thấy được “tâm hồn của ông ấy” và nhận ra ông “rất thẳng thắn và đáng tin cậy.” Tương tự, Yeltsin đã chỉ định Putin làm người kế nhiệm chỉ ba năm sau khi ông đến Moscow vào năm 1996.
Ông Putin, lúc đó là thủ tướng, và Yeltsin, thời điểm ông rời điện Kremlin năm 1999 (TASS, via Getty Images)“Hòa bình ổn định trên lục địa này là mục tiêu tối cao của đất nước chúng tôi”, Putin nói với các nghị sĩ Đức năm 2001 (Fritz Reiss/Associated Press)
“Putin biết cách thay đổi bản thân cho phù hợp với người đối diện,” Mikhail B. Khodorkovsky, từng là người đàn ông giàu nhất nước Nga trước khi lãnh bản án dài một thập niên trong một nhà tù Siberia và phải chứng kiến công ty của mình sụp đổ, nói với tôi trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2016 tại Washington. “Nếu ông ấy muốn anh thích ông ấy, anh sẽ thích ông ấy.”
Lần trước đó tôi gặp Khodorkovsky là ở Moscow vào tháng 10/2003, chỉ vài ngày trước khi ông bị các đặc vụ có vũ trang bắt giữ vì các cáo buộc tham ô. Lần đó, ông kể cho tôi nghe những tham vọng chính trị táo bạo của mình – điều mà với Putin, là tội khi quân phạm thượng.
Sự trỗi dậy của một nhà độc tài
Căn nhà gỗ được chọn làm dinh thự tổng thống bên ngoài Moscow trông rất thoải mái, nhưng không được trang trí công phu. Thời điểm năm 2003, sở thích cá nhân của Putin vẫn chưa đạt đến mức xa hoa. Các nhân viên bảo vệ lượn lờ xung quanh, nhìn chằm chằm vào màn hình TV đang trình chiếu những người mẫu thời trang trên sàn diễn Milan và Paris.
Như mọi khi ông vẫn làm, Putin đã khiến chúng tôi phải chờ đợi nhiều giờ. Một hành động như để thể hiện rằng mình trên cơ kẻ khác, cố tình thô lỗ ngay cả với những người như Ngoại trưởng Rice, và giống như việc ông mang chó đến cuộc gặp với Thủ tướng Merkel vào năm 2007 dù biết rõ rằng bà ấy sợ chó.
Merkel nói: “Tôi hiểu tại sao ông ta làm việc đó. Để chứng tỏ mình là một người đàn ông.”
Khi cuộc phỏng vấn với ba nhà báo của New York Times cuối cùng cũng được bắt đầu, Putin tỏ ra thân thiện và tập trung, thoải mái với khả năng trình bày chi tiết rõ ràng của mình. “Chúng tôi kiên định đi trên con đường phát triển của dân chủ và kinh tế thị trường,” ông nói, “Nếu xét về tâm lý và văn hóa, người Nga là người châu Âu”.
Ông cũng nói về “mối quan hệ tốt đẹp, gần gũi” với chính quyền Bush, bất chấp việc chiến tranh Iraq xảy ra, và khẳng định “các nguyên tắc chính của chủ nghĩa nhân văn – nhân quyền, tự do ngôn luận – vẫn là nền tảng cho tất cả các quốc gia.” Theo ông, bài học lớn nhất ông rút ra được là “tôn trọng luật pháp”.
Vào thời điểm này, Putin rõ ràng đã kiểm soát các phương tiện truyền thông độc lập; tiến hành một cuộc chiến tàn bạo ở Chechnya, nơi thủ phủ Grozny bị san bằng; và cho các quan chức an ninh – được gọi là siloviki – giữ vị trí trung tâm trong chính quyền. Thường thì đó là những người bạn cũ ở St.Petersburg, như Nikolai Patrushev, hiện là Thư ký Hội đồng An ninh của Putin. Nguyên tắc đầu tiên của một sĩ quan tình báo là luôn nghi ngờ.
Grozny, thủ phủ của Chechnya, năm 2000. Putin đã ra lệnh san bằng thành phố để dập tắt một phong trào ly khai tại đây. (Dmitry Belyakov/Associated Press Image)
Khi được hỏi về các phương pháp của mình, tổng thống bất ngờ giận dữ, nói rằng người Mỹ không thể tỏ ra trịch trượng. Ông nói: “Ở Nga, chúng tôi có một câu châm ngôn thế này. Đừng chỉ trích chiếc gương nếu bạn có một khuôn mặt méo mó.”
Ấn tượng sâu sắc nhất với chúng tôi là hình ảnh một người đàn ông có nội tâm bị chia rẽ ẩn đằng sau ánh mắt không chút nao núng. Michel Eltchaninoff người Pháp, tác giả cuốn sách Inside the Mind of Vladimir Putin (Thế giới nội tâm của Vladimir Putin), nói rằng “những bài diễn văn vào đầu thập niên 2000 của ông ấy khoác lên một lớp áo tự do,” nhưng khao khát khôi phục sức mạnh đế quốc Nga, và theo đó báo thù cho việc Nga suy thoái, trở thành thứ mà Tổng thống Barack Obama gọi là “cường quốc khu vực,” luôn là mong muốn sâu sắc nhất của Putin.
Sinh năm 1952, tại một thành phố khi đó có tên là Leningrad, Putin lớn lên trong bóng tối hậu kỳ của cuộc chiến giữa Liên Xô với Đức Quốc xã, mà người Nga gọi là Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại. Cha ông bị thương nặng trong chiến tranh, anh trai thì chết trong cuộc bao vây Leningrad tàn bạo kéo dài 872 ngày của quân Đức, và ông nội là đầu bếp riêng của Stalin. Những hy sinh to lớn của Hồng Quân trong việc đánh bại chủ nghĩa Quốc xã không hề trừu tượng, mà có thể được cảm nhận thực sự trong gia đình khiêm tốn của ông, cũng như trong nhiều người Nga cùng thế hệ với ông. Ngay từ khi còn trẻ, Putin đã học được rằng, “kẻ yếu sẽ bị đánh bại”.
“Phương Tây đã không quan tâm đủ đến sức mạnh của huyền thoại Xô-viết, sự hy sinh về mặt quân sự, và chủ nghĩa phục thù ở trong ông ấy.” Eltchaninoff, người có ông bà đều là người Nga, nói: “Ông ta tin tưởng sâu sắc rằng người Nga sẵn sàng hy sinh bản thân vì một lý tưởng, còn người phương Tây chỉ thích được thành công và thoải mái.”
Dù vậy, Putin đã mang sự thoải mái đến cho nước Nga trong 8 năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống. Nền kinh tế tăng trưởng phi mã, đầu tư nước ngoài đổ vào ồ ạt. “Đó có lẽ là khoảng thời gian hạnh phúc nhất của đất nước, với thước đo về sự thịnh vượng và mức độ tự do đạt tới mốc chưa từng có trong lịch sử nước Nga,” Alexander Gabuev, thành viên cấp cao tại Trung tâm Carnegie Moscow cho biết.
Gabuev, cũng như hàng nghìn người Nga theo chủ nghĩa tự do, đã chạy đến Istanbul ngay khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu, nói thêm rằng “có rất nhiều tham nhũng và tập trung của cải, nhưng cũng có rất nhiều người được lợi. Và hãy nhớ rằng, vào những năm 1990, ai nấy đều nghèo như chuột nhà thờ”. Giờ đây, tầng lớp trung lưu đã có thể đi nghỉ mát ở Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Việt Nam.
Vấn đề đối với Putin là, để đa dạng hóa nền kinh tế, một nền pháp quyền sẽ hữu ích. Ông từng theo học ngành luật tại Đại học St.Petersburg và tuyên bố tôn trọng pháp luật. Nhưng thực tế, quyền lực mới là điều ông nhắm đến. Putin coi thường những điều tốt đẹp của pháp luật. “Tại sao lại chia sẻ quyền lực khi ông ấy có thể sống nhờ vào dầu mỏ, khí đốt, các tài nguyên thiên nhiên khác, và tái phân phối đủ để giữ cho mọi người hạnh phúc?” Gabuev nói.
Timothy Snyder, nhà sử học nổi tiếng về chủ nghĩa phát xít, lý giải thế này: “Sau khi chơi đùa đã đời với một nhà nước pháp quyền độc tài, ông ta đơn giản trở thành nhà đầu sỏ lớn nhất và biến nhà nước thành cơ chế thực thi cho gia tộc đầu sỏ của mình.”
Tuy nhiên, đất nước lớn nhất trên Trái Đất, trải rộng trên 11 múi giờ, không chỉ cần sự phục hồi kinh tế để có thể vươn cao một lần nữa. Putin trưởng thành trong một thế giới Xô-viết luôn cho rằng Nga sẽ không phải là một cường quốc trừ khi nước này thống trị các nước láng giềng. Những người bất đồng sống kề cận nước Nga đã thách thức học thuyết đó.
Cảnh sát canh gác tòa nhà quốc hội ở Kyiv trong cuộc Cách mạng Cam năm 2004 (Sergey Supinski/Agence France-Presse — Getty Images)
Tháng 11/2003, Cách mạng Hoa hồng ở Gruzia đã đưa nước này đi theo con đường của phương Tây. Năm 2004 – năm mà NATO mở rộng lần thứ hai sau Chiến tranh Lạnh, tiếp nhận thêm Estonia, Litva, Latvia, Bulgaria, Romania, Slovakia và Slovenia làm thành viên – nhiều cuộc biểu tình lớn trên đường phố, được gọi là Cách mạng Cam, đã nổ ra ở Ukraine. Chúng cũng bắt nguồn từ việc từ chối Moscow và đón nhận một tương lai phương Tây.
Cũng từ đó, việc Putin chuyển từ hợp tác sang đối đầu với phương Tây chính thức bắt đầu. Điều này diễn ra chậm rãi nhưng xu hướng chung đã được xác lập. Một lần, khi được Merkel hỏi rằng sai lầm lớn nhất của ông là gì, Tổng thống Nga đáp: “Tin tưởng các người.”
Anle20's Blog 