Nhà thờ Giáo xứ Xương Điền, huyện Hải Hậu, với nội thất hoàn toàn bằng gỗ, có ngày hút cả nghìn lượt người đến tham quan.
Nhà thờ Giáo xứ Xương Điền được xây dựng từ tháng 7/2018 và mới hoàn thành, trở thành điểm đến của nhiều người không phân biệt trong hay ngoài Công giáo. Toàn cảnh nhà thờ Xương Điền nhìn từ bên ngoài, dài 62 m, rộng 20 m, hai cánh thánh giá phía đầu nhà thờ rộng 32 m, hai tháp chuông cao 39,5 m, các bậc lên xuống được lát đá tự nhiên, có chạm hoa văn.
Nhà thờ được thiết kế hệ thống 4 mái, gồm mái thượng và mái hạ, lợp ngói vảy cá.
Bên trong nhà thờ có 10 vì kèo, 4 hàng cột, trong đó hai hàng cột chính cao 11-12m, hai hàng cột bên hông cao 6,8, chia làm 11 gian.
Tường bên ngoài xây gạch, nhưng bên trong được ốp gỗ để đồng bộ với hệ thống kèo, cột. Nhà thờ thiết kế theo phong cách Gothic, mang nét đặc trưng của các nhà thờ Công giáo, nhưng cũng được biến tấu với phong cách xây dựng của phương Đông.
Điểm nhấn của nhà thờ là ba gian cung thánh được dát vàng.
Theo linh mục Đaminh Nguyễn Văn Thiện, quản xứ Xương Điền, lượng gỗ để làm nhà thờ khoảng 1.300 m3, chủ yếu là lim Nam Phi, dổi. Tiền công thuê thợ dựng cột và chạm gỗ hơn 4 tỷ đồng. Những người thợ mất 3 năm để hoàn thành các hạng mục gỗ này.
Hệ thống kèo, cột nhìn từ phía trên gian cung thánh. Hiện nhà thờ đang được hoàn thiện các hạng mục lát đá ở bậc lên xuống và ba mặt sân.
Dịp lễ Giáng sinh tuần qua, mỗi ngày đều có nhiều đoàn khách du lịch đến đây. Ngày cao điểm có tới hơn 1.000 người đến tham quan hang đá và nhà thờ gỗ. Trong đó, nhiều đoàn là các trẻ mầm non, chọn nhà thờ là điểm dã ngoại.
Chị Vân Nhi (28 tuổi, áo đỏ, đứng sau), cho biết đã đi hầu hết các nhà thờ ở Nam Định, tham quan nhiều nhà thờ gỗ, nhưng rất ấn tượng với Nhà thờ Xương Điền nhờ hệ thống kèo, cột công phu, khu vực cung thánh uy nghiêm.
Nhà thờ Xương Điền nằm cách di tích Nhà thờ đổ Nam Định, một điểm du lịch ở bãi biển xã Hải Lý vốn thu hút khách thập phương, chỉ khoảng 300 m.
Khu vực cung thánh đặt tượng Chúa Giêsu hài đồng là nơi nhiều người chọn để lưu giữ khoảnh khắc trong mùa Giáng sinh.
Trong dịp lễ Giáng sinh, nhiều lãnh đạo xã Hải Lý và huyện Hải Hậu đến chúc mừng linh mục Đaminh Nguyễn Văn Thiện (đứng giữa). Ông là vị linh mục đã gắn bó 13 năm với xứ đạo này.
Giáo xứ Xương Điền có hơn 4.500 tín hữu, trong đó nhà thờ gỗ là điểm sinh hoạt tôn giáo chính. Du khách không tham quan trong thời gian diễn ra các thánh lễ.
Hơn 85% kinh phí xây dựng nhà thờ do giáo dân trong xứ đạo đóng góp, còn lại là từ ân nhân và giáo dân xa quê. Các giáo dân trong xứ đạo đều đặn mỗi tuần đều đến quét dọn phần nền, lau chùi các trụ gỗ, toà trên Cung thánh để đảm bảo sạch sẽ cho ngôi thánh đường.
Theo cha Đaminh Nguyễn Văn Thiện, mong muốn của các mục tử là làm sao để mọi người gần xa biết đến nhà thờ, viếng thăm bằng lòng yêu mến Thiên Chúa, cũng như lòng mến khách, thân thiện của bà con giáo dân nơi đây.
Bạn nhìn thấy chúng mỗi ngày, nhưng lần cuối cùng bạn thực sự nhìn vào tay mình là khi nào? Mọi thứ từ móng tay dễ bị gẫy đến những cái nắm tay run rẩy đều có thể báo hiệu rằng sức khỏe của bạn đang có vấn đề.
Tay là một trong những bộ phận cơ thể đầu tiên có dấu hiệu lão hóa. Nhưng chúng cũng có thể chỉ ra một số vấn đề về sức khỏe.
Các bác sĩ nói rằng tình trạng của bàn tay chúng ta có thể là kết quả của một số thay đổi xảy ra ở bộ phận nào đó trong cơ thể của chúng ta.
Dưới đây, chuyên gia da liễu chỉ ra 7 dấu hiệu ở bàn tay mà ai cũng cần chú ý để duy trì sức khỏe của chính mình.
Lòng bàn tay đỏ
Lòng bàn tay màu đỏ (hoặc ban đỏ) có thể là dấu hiệu của các vấn đề về gan, đặc biệt nếu chúng ta ở độ tuổi trên 50.
David E. Bank, trợ lý giáo sư lâm sàng về da liễu tại New York, cho biết, thông thường, màu đỏ nằm ở rìa ngoài của lòng bàn tay. Lý do lòng bàn tay màu đỏ là một sự thay đổi trong sự cân bằng nội tiết tố gây giãn mạch máu. Viêm khớp dạng thấp cũng có thể là một lý do khiến lòng bàn tay có màu đỏ.
Nếu phát hiện những vùng màu đỏ trên tay, bạn chúng ta nên đến bệnh viện để tìm ra lý do thực sự cho nó.
Lòng bàn tay ướt đẫm mồ hôi
Có một số lý do có thể khiến lòng bàn tay đổ mồ hôi như hoạt động đổ quá nhiều mồ hôi, căng thẳng…
Trong trường hợp bị bệnh nhiều mồ hôi, mồ hôi ra quá nhiều, chúng ta có thể thử chất chống mồ hôi mạnh. Chúng ta cũng có thể làm một số thủ thuật y tế để chống lại bệnh nhiều mồ hôi.
Cố gắng hạn chế uống rượu và học cách kiểm soát mức độ căng thẳng (ngồi thiền, “hít vào-thở ra”). Nếu không có vẻ có hiệu quả thì tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ.
Mất độ nhạy và ngứa ran
Đôi khi chúng ta thức dậy với cảm giác rằng chúng ta đã mất đi sự nhạy cảm trong một số phần của cơ thể và khi chúng ta di chuyển nó bắt đầu ngứa ran. Theo David E. Bank, thường thì chỉ vì chúng ta đã tác động nhấn mạnh vào dây thần kinh cảm giác trong một thời gian dài. Tình trạng ngứa ran là do thời gian mà các dây thần kinh cần để trở lại làm việc.
Trong một số trường hợp, các triệu chứng này xuất hiện ở tay có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn như chứng thoái hóa cổ tử cung, hội chứng ống cổ tay, huyết khối tĩnh mạch chi, chấn thương cánh tay, thiếu máu hoặc tiểu đường. Nếu thường xuyên bị mất độ nhạy ở tay mà không có lý do rõ ràng, hãy đến gặp bác sĩ.
Tay khô
Những lý do phổ biến nhất khiến da tay khô là mất nước và thiếu hụt estrogen mà đi đôi với thời kỳ mãn kinh.
Theo ông David E. Bank, để tránh mất nước, hãy uống đủ nước và sử dụng kem dưỡng ẩm tay. Bổ sung thêm cá, các loại hạt có dầu vào chế độ ăn uống. Đến bác sĩ để điều trị thay thế hormone, nó sẽ giúp chúng ta kiểm soát sự sụt giảm estrogen.
Tay run rẩy
Chúng ta biết rằng run tay có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh Parkinson. Nếu lo lắng nghiêm trọng, hãy đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác nhất.
Nhưng David E. Bank cho rằng chứng run tay cũng có thể là do bạn đã uống quá nhiều caffein. Hạn chế uống cà phê và rượu mạnh vì chúng cũng có thể gây ra run rẩy. Các lý do khác có thể là lo âu và căng thẳng mạnh.
Móng tay yếu
Móng tay yếu hoặc nứt có thể là triệu chứng thiếu kẽm. Kẽm thực sự quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta, nó thúc đẩy việc chữa lành vết thương, giúp tế bào phân chia và tăng cường hệ miễn dịch.
David E. Bank cho biết kẽm có thể giúp tăng trưởng và đổi mới tế bào da. Cân nhắc thêm thực phẩm giàu kẽm vào chế độ ăn uống của bạn để cải thiện tình trạng này. Một số thực phẩm giàu kẽm bao gồm mầm lúa mì, yến mạch, các loại hạt và thịt.
Sức mạnh cầm nắm của tay kém
Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Lancet trên gần 140.000 người trưởng thành ở 17 quốc gia, việc nắm tay yếu có thể dẫn đến nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ cao hơn và cơ hội sống thọ thấp hơn. Các nhà nghiên cứu cho biết lực cầm nắm là một dấu hiệu của sức mạnh cơ bắp và thể lực tổng thể nên nó sẽ là một yếu tố dự báo tử vong tốt hơn so với huyết áp. Đồng thời họ khuyến nghị tập luyện sức mạnh toàn thân và tập thể dục nhịp điệu để giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Bác sĩ Trần Văn Lai đã lắng nghe tư vấn của các trí thức yêu nước, những nhà văn hóa lớn của dân tộc để quyết định “thay máu” cho hệ thống tên phố, tên đường tại Hà Nội.
Bác sĩ Trần Văn Lai đã cho xóa bỏ hầu hết tượng đài mang di sản thực dân như để khẳng định tinh thần dân tộc của mình. Trong ảnh là “Tượng đài canh nông”. Nguồn: manhhai / flickr.
Bác sĩ Trần Văn Lai quê ở Tức Mạc, phủ Thiên Trường (nay là xã Lộc Vượng thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định). Ông sinh năm 1894 tại Hà Nội và mất năm 1975 cũng tại Hà Nội. Bố mẹ ông có nghề khảm trai, nhà có của ăn của để nhưng ông quyết chí theo học ngành y.
Tốt nghiệp, ông làm bác sĩ tại Bệnh viện Phủ Doãn nhưng mở phòng khám tư, đa phần miễn phí cho người nghèo ở nhà riêng – ngõ Tức Mạc, phố Trần Hưng Đạo. Ông là Phó Hội trưởng Hội Tế sinh do bà Cả Mọc thành lập. Đây là hội từ thiện hoạt động tích cực nhất ở Bắc Kỳ hồi thuộc Pháp.
Năm 1938, ông được bầu vào Viện Dân biểu, nhưng ông không chịu tham chính vì không muốn hợp tác với chính quyền thuộc địa Pháp.
Sau đảo chính Pháp tại Việt Nam, quân Nhật giao quyền cho Chính phủ Trần Trọng Kim cai quản thành phố Hà Nội, Hải Phòng và Đà Nẵng.
Khi đấy bác sĩ Trần Văn Lai cùng với bác sĩ Nguyễn Xuân Chữ, học giả Đặng Thai Mai, nhà văn Hoàng Đạo cùng quan Khâm sai đại thần Phan Kế Toại là năm thành viên chủ chốt của Ủy ban Giám đốc Chính trị miền Bắc.
Ngày 20 tháng 7 năm 1945, bác sĩ Trần Văn Lai nhận lời làm Đốc lý Hà Nội trong Chính phủ Trần Trọng Kim. Ngày 19 tháng 8 năm 1945, Chính phủ Trần Trọng Kim sụp đổ. Vẻn vẹn 30 ngày đứng đầu chính quyền thành phố, ông đã thay đổi triệt để diện mạo phố phường và phác họa những hướng phát triển quy hoạch Hà Nội với tâm thế của một công dân yêu nước, một nhà lãnh đạo đô thị bẩm sinh.
Ngay sau khi nhận bàn giao quyền đốc lý từ ngài Đốc lý người Nhật Konagaya chiều 20 tháng 7 năm 1945, Đốc lý Trần Văn Lai đã thải hồi 54 viên chức người Pháp đang làm tại Tòa thị chính và chấp nhận sự rút lui tập thể của các cố vấn người Nhật.
Ba ngày sau (23/7), khi tiếp phóng viên báo Tin mới, đại diện báo chí Hà Nội, Đốc lý Trần Văn Lai đã đưa ra dự kiến sẽ phát triển Hà Nội bám theo trục sông Hồng với khu phố cổ Hà Nội bên hữu ngạn và khu vực Gia Lâm bên tả ngạn. Khu Gia Lâm sẽ là trung tâm của ngành công nghiệp Thủ đô. Đường phố sẽ mở rộng ít nhất là 50 m, có dải phân cách trồng cây xanh và các cửa ô sẽ được sửa sang để chào đón mọi người và các du khách quốc tế khi đến với Hà Nội.
Đốc lý Trần Văn Lai muốn Hà Nội sẽ được xây dựng và phát triển hai bên ven sông như nhiều thủ đô của các nước tiên tiến trên thế giới.
Tiếp đó, ông yêu cầu các nhân viên trong tòa Đốc lý phải sử dụng tiếng Việt trong các văn bản giao dịch hành chính. Riêng với Đại lý Hoàn Long (ngoại thành Hà Nội lúc bấy giờ), Đốc lý Trần Văn Lai quyết định tăng cường từ tám đến mười hai nhân viên vì ông nhận thấy tầm quan trọng của vùng ngoại vi với vùng nội đô.
Tiếp quản Hà Nội từ tiền nhiệm người Nhật Konagaya ngày 20 tháng 7, để khẳng định tinh thần dân tộc, đến ngày 1 tháng 8, Đốc lý Trần Văn Lai đã dỡ bỏ những bức tượng thực dân Pháp dựng tại Hà Nội để tôn vinh nước Đại Pháp và ca ngợi sự thống trị của nhà cầm quyền thuộc địa, như đã cho hạ bức tượng Nữ thần Tự do mà dân Việt hay gọi là tượng “Bà đầm xòe” ở vườn hoa Cửa Nam; tượng Toàn quyền Paul Bert ở vườn hoa Paul Bert; nhóm tượng đài Tử sĩ, dân Việt hay gọi là “Tượng đài Canh nông” vì có tượng lính Pháp ở trên, bao quanh bên dưới là những tượng Sĩ – Nông – Công – Thương của xứ An Nam… […]
Với độ dài của lịch sử, ngày nay có nhiều ý kiến luyến tiếc khi những di sản chính quyền thực dân Pháp để lại trên đất Hà Nội bị phá dỡ. Tuy vậy, chịu đựng gần thế kỷ đô hộ của người Pháp, nỗi bức xúc, căm giận tất cả những gì liên quan tới nước Pháp vẫn còn hiện diện trong nhiều người dân Hà Nội. Việc xóa sạch những di sản của chính quyền cai trị thực dân là tâm lý chung của người dân lúc bấy giờ.
Bác sĩ Trần Văn Lai đã lắng nghe tư vấn của các trí thức yêu nước, những nhà văn hóa lớn của dân tộc để quyết định “thay máu” cho hệ thống tên phố, tên đường tại Hà Nội.
Những tên Tây và tên những người Việt có công với Tây bị loại đầu tiên khi bác sĩ Trần Văn Lai đặt lại tên đường phố. Nhóm thay đổi này ông chú trọng tới các anh hùng nghĩa sĩ của Việt Nam như Phan Đình Phùng thay cho Boulevard Carnot; Trần Hưng Đạo thay cho Boulevard Gambetta; Đinh Tiên Hoàng thay cho F. Ganier…
Với các phố cổ của đất kinh kỳ đang mang những tên tiếng Pháp như Rue de Lasoire, Rue Paul Bert, Rue des Cantomas… được ông trả lại cái tên quen thuộc ngày trước như Hàng Đào, Hàng Khay, Hàng Ngang…
Những phố ở khu phố Tây hoặc phố lớn chạy ra ngoại vi, ông chú trọng lấy tên các danh nhân, anh hùng dân tộc để đặt như Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Bùi Thị Xuân, Hoàng Hoa Thám, Nguyễn Thái Học…
Quy trình đặt tên phố của bác sĩ Trần Văn Lai khoa học, hệ thống và nhất quán, vừa tôn vinh những người có công với nước, vừa giữ gìn bản sắc dân tộc.
Các phố Hàng đã được trả lại tên. Khu trung tâm Hà Nội là các phố mang tên những vị vua sáng lập các triều đại. Xa chút bên ngoài là những anh hùng dũng tướng trong lịch sử dân tộc. Ven sông Hồng là các phố mang tên những vị anh hùng và những trận thủy chiến lừng danh sử sách như Vạn Kiếp, Vân Đồn, Bạch Đằng…
Sau Cách mạng tháng Tám, toàn quốc bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ chín năm chống thực dân Pháp. Do hoàn cảnh riêng, bác sĩ Trần Văn Lai không theo kháng chiến nhưng gửi gắm cho cách mạng người con trai cũng theo nghề y là Trần Mạnh Chu. Ông Chu là giáo sư tiến sĩ chuyên ngành tiết niệu, Quân đội Nhân dân Việt Nam. Vợ là tiến sĩ Sử học Dương Lan Hải.
Sống trong vùng địch hậu, ông kiên quyết khước từ mọi dụ dỗ của chính quyền và người Pháp.
Ông là người chỉnh sửa và ký đầu tiên vào “Bản kiến nghị đòi hòa bình” của các nhân sĩ trí thức Hà Nội gửi Chính phủ Pháp đầu năm 1954.
Năm 1954, sau khi Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiếp quản thành phố, ông tham gia chính quyền, làm ủy viên Ủy ban Hành chính thành phố Hà Nội. Sau ông được đề bạt làm Thứ trưởng Bộ Thương binh – Xã hội, rồi làm Phó Chủ tịch Ủy ban Hành chính thành phố Hà Nội đến khi nghỉ hưu.
Đợt dịch COVID-19 này tại Trung Quốc Đại Lục đã khiến nhà xác bệnh viện, nhà tang lễ và lò hỏa táng ở các nơi quá tải, thi thể xếp hàng dài chờ đợi xử lý. Trên mạng internet lan truyền nhiều video ghi lại hiện trạng hơn 10 nhà tang lễ tại Bắc Kinh, Thiên Tân, Trùng Khánh, Quảng Châu, Lan Châu… Xe xếp hàng dài trước các nhà tang lễ ở nhiều nơi Mới đây, cư dân mạng “Minshengbaitai” liên tiếp đăng thông tin nói rằng hoạt động kinh doanh nhà tang lễ ở nhiều nơi ở Trung Quốc Đại Lục đang bùng nổ, hàng dài người xếp hàng tại các nhà tang lễ, nhà xác bệnh viện và lò hỏa táng cũng kín chỗ để thi thể.
Thành phố Tế Nam (tỉnh Sơn Đông) Thông tin cho thấy “bệnh viện ở Tế Nam không tiếp nhận điều trị, và bắt đầu có một số lượng lớn người chết.” Trong video, rất đông xe cộ đang xếp hàng chờ đến nhà tang lễ ở Truy Bác, Sơn Đông.
Thiên Tân Trong nhà tang lễ, người nhà xếp thành hàng dài chờ nhận tro cốt, người quay video là số 116. Trong video, một lượng lớn bình cốt được bọc trong vải đỏ và đặt trên khung gỗ. Người nhà của người quá cố xếp hàng nhận tro cốt.
Nhà xác ở Quảng Châu báo cáo tình hình khẩn cấp, nhà tang lễ không còn chỗ Trong tweet thứ hai ở trên viết: “Nhà xác của bệnh viện Quảng Châu cũng báo cáo tình trạng khẩn cấp, lại có dân thường âm thầm trở thành “giá phải trả”, không biết người nhà của người quá cố có lấy được giấy chứng tử do viêm phổi virus corona mới hay không, nếu lấy được thì có thể nhập vào cơ sở dữ liệu chính thức, nếu không thì đó thậm chí không phải là dữ liệu.“
Trong “Nhóm liên lạc quản lý cơ quan y tế TPJ” có nội dung viết: “Có 16 thi thể (12 thi thể dương tính), thời gian đã tử vong lâu nhất là 72 giờ. Nhiều thi thể đã để hơn 48 giờ.”
Bệnh viện số 3 Trung Sơn “hiện có 7 thi thể, trong đó có 2 thi thể dương tính cần được đưa đi”.
Bệnh viện tổng hợp Trung – Tây y thuộc Đại học Y khoa Nam Phương “hiện có 7 thi thể (6 thi thể dương tính), thời gian để dài nhất đã hơn 70 giờ.”
Bệnh viện số 2 thuộc Đại học Y Quảng Châu có 24 thi thể, thời gian tử đã vong lâu nhất là 96 giờ.
Phóng viên của Epoch Times đã gọi điện đến nhà tang lễ ở quận Tùng Hoa (Conghua), Quảng Châu vào ngày 22/12. Nhân viên nhà tang lễ nói rằng: “Không có nơi để lưu trữ thi thể, kho lạnh đã hết chỗ rồi, bây giờ đã phải xếp hàng chờ đến 3 ngày sau.”
Nhân viên cho biết nhà tang lễ có 7 lò hỏa táng, hiện tại hoạt động chưa đến mức 24 giờ một ngày, “Không phải là chúng tôi thiêu không được, mà là tiếp nhận không kịp, kho lạnh không đủ.” “Mỗi ngày có rất nhiều thi thể đưa đến, tốc độ thuê kho lạnh không kịp tốc độ tiếp nhận về, tốc độ hỏa táng thi thể cũng không theo kịp tốc độ nhận thi thể.”
Ông nói rằng có quá nhiều thi thể phải được xử lý mỗi ngày, “Khoảng thời gian này tôi cũng không biết là vì sao, cảm giác như cả Quảng Châu đều hết kho lạnh.”
Một nhân viên của nhà tang lễ ở quận Tăng Thành (Zengcheng), Quảng Châu cho biết vào ngày 22, “Có 5 nhà tang lễ ở Quảng Châu, và hiện tại chỗ nào cũng chật kín. Toàn bộ Quảng Châu đã chật kín. Phải mất nhiều ngày để xếp hàng và thời gian chờ đợi ở nhà tang lễ thậm chí còn lâu hơn.
Bắc Kinh Vào ngày 21/12, các phương tiện vận chuyển thi thể từ các nhà tang lễ ở ngoại ô phía đông Bắc Kinh đã bị tắc trên đường và họ không được phép vào khi hàng đợi đã đầy. Căn phòng của một nhà tang lễ chất đầy những xác chết được bọc trong vải vàng và các nhân viên đang bận rộn.
Kinh Châu (tỉnh Hồ Bắc) Các lò hỏa táng cũng ngày đêm đốt xác, số lượng thi thể gấp 5 lần ngày thường. Ảnh chụp màn hình trong vòng tròn bạn bè ở tweet thứ hai bên trên nói : “Những người già đã gặp họa khi mở cửa cho virus corona mới lây lan. Hôm nay nhân viên lò hỏa táng nói rằng có 70 thi thể, trong khi trước đây 1 ngày chỉ có hơn 10 thi thể.”
Thừa Đức (tỉnh Hà Bắc) Vào ngày 21/12, “có tới hàng trăm xe cộ xếp hàng để vận chuyển thi thể mỗi ngày.” Trong video, có rất nhiều xe cộ xếp hàng dài, một người đàn ông thở dài: “Mỗi ngày có hàng trăm xe, ôi chao, hãy chăm sóc người già của mình thật tốt!”
Cáp Nhĩ Tân (tỉnh Hắc Long Giang) Nhà tang lễ Đông Hoa Uyển (Donghuayuan): “Tôi đã nói với các thành viên gia đình của mình ở trong nước rằng nhiều người đã chết vì virus, nhưng không ai tin điều đó. Tôi phải gửi video cho họ xem.” Trong video, các thi thể đựng trong túi vải màu vàng và màu xanh vứt ngổn ngang, người đàn ông quay video cho biết: “Nhà tang lễ này không còn chỗ trống, đều là những người dương tính với virus, tuổi tác lớn, sức đề kháng yếu, đều ra đi rồi, thi thể chất đống ở đây!”
Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc) Nội dung tweet bên dưới: “Nhà tang lễ Hán Khẩu chật kín người. Công việc làm ăn phát đạt và không biết sẽ kéo dài đến lúc nào?”
Trong video cho thấy nhà tang lễ chật kín, người quay video nói: “Nhiều người như thế này! Những ngày này còn tồi tệ hơn mấy ngày trước. Bây giờ cửa đang có người trực và không ai được phép vào.”
Lan Châu (tỉnh Cam Túc) Trong tweet thứ hai bên trên viết: “Nhiều người Hồi giáo đã chết, và nhiều thi thể được đặt trong phòng. Một số người nói rằng đó là do vắc-xin gây ra.” Trong video, một số lượng lớn thi thể được phủ bằng vải trắng và đặt thành 3 tầng.
Số lượng xác chết trong các nhà tang lễ Trùng Khánh tăng lên nhanh chóng, tuyển dụng người khiêng thi thể Gần đây, có nhiều xe xếp hàng dài bên ngoài nhiều nhà tang lễ ở Trùng Khánh. Đoạn video cho thấy các phương tiện xếp hàng dài bên ngoài nhà tang lễ Thạch Kiều Phố (Shiqiaopu) ở quận Sa Bình Bá (Shapingba) và bên trong có rất nhiều thi thể đang chờ được hỏa táng. Phóng viên Epoch Times đã gọi điện đến nhà tang lễ Thạch Kiều Phố vào ngày 23/12, nhân viên nói: “Hiện tại không còn chỗ, cũng không có nghi thức (lễ tang), chúng tôi chỉ có thể (xếp hàng) và hỏa táng trực tiếp.”
Bà Lý, một cư dân sống gần nhà tang lễ Thạch Kiều Phố, nói với Epoch Times vào ngày 25/12 rằng nhà tang lễ đang tuyển nhân công thời vụ, “Xe xếp hàng dài, rất đông, bên trong nhà tang lễ để rất nhiều thi thể. Nhà tang lễ Thạch Kiều Phố hiện đang tuyển nhân công thời vụ, giá thuê nhân công thời vụ khiêng thi thể là khoảng 200 đến 500 nhân dân tệ một ngày.”
Phóng viên gọi điện đến nhà tang lễ ở quận Du Bắc (Yubei) của thành phố Trùng Khánh vào ngày 23/12, nhân viên cho biết: “Kho lạnh và nhà tang lễ đã hết chỗ, kho lạnh luôn đầy nên chỉ còn xếp hàng chờ hỏa táng, còn hàng đợi đã đầy rất lâu, bởi vì mấy ngày nay các nhà tang lễ ở Trùng Khánh đều phải chờ đợi, rất bận rộn, gần đây có rất nhiều người chết.” Ông nói, nhà tang lễ này có 9 lò, “lượng hỏa táng mỗi ngày đều thay đổi rất lớn, các thủ tục được thực hiện trong cùng một ngày sẽ được hỏa táng trong cùng một ngày.”
Đoạn video cho thấy, bên ngoài Nhà tang lễ Giang Nam ở quận Nam Ngạn, Trùng Khánh cũng có một hàng dài xe xếp hàng. Một số người dân cho biết, dòng xe xếp hàng kéo dài vài km.
Trong một nhà tang lễ cách ngân hàng 4 km về phía nam ở Trùng Khánh, “Xe chở thi thể xếp hàng dài, không đưa được thi thể vào trong đành để ở ngoài.” Trong video, các thi thể phủ vải vàng có thể được nhìn thấy ở khắp nơi được cho là trong bãi đậu xe của nhà tang lễ. Vô số thi thể được bọc xong, một số trên ván gỗ, một số trên xe đẩy. Cũng có thể thấy xe chở thi thể đang xếp hàng.
Số lượng xác chết ở Thạch Gia Trang tăng vọt, lò hỏa táng của nhà tang lễ đốt đến nỗi bị hư hỏng Ngày 21/12, một người dùng Twitter đăng bài viết và đính kèm một số ảnh chụp màn hình, nội dung cho thấy Nhà tang lễ huyện Nguyên Thị (Yuanshi) ở Thạch Gia Trang đã đưa ra thông báo vào ngày 13/12 rằng do việc sử dụng liên tục các lò hỏa táng gần đây, 3 lò hỏa táng đã gặp trục trặc ở các mức độ khác nhau. Do đó, đơn vị đã tạm dừng việc hỏa táng thi thể ở thành phố Thạch Gia Trang kể từ ngày 14/12, khi thiết bị được sửa chữa xong và có thể sử dụng bình thường sẽ có thông báo khác.
Chính quyền đổ lỗi cho “Phong trào Giấy trắng” Theo báo cáo của Đài Á Châu Tự Do, hệ thống y tế và tang lễ của Bắc Kinh hiện đang trong tình trạng sụp đổ, chính quyền đã đổ trách nhiệm cho “Phong trào Giấy trắng“. Hơn chục nhà tang lễ ở Bắc Kinh xác nhận rằng các nhà tang lễ đều quá tải, bất chấp những hạn chế về đăng ký hộ khẩu, một số lễ hỏa táng vẫn sẽ phải lên lịch cho đến tháng 1 năm sau.
Một quan chức cấp cao trong hệ thống chính trị và pháp luật ở Bắc Kinh cho biết, trước khi nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch bệnh, thủ đô Bắc Kinh đã có một lượng lớn ca nhiễm trong hệ thống y tế, nhiều nhân viên y tế và người già nhiễm bệnh và tử vong. Số người chết tăng cao, nhà tang lễ quá tải, hệ thống y tế suy sụp nhưng chính quyền vẫn che giấu sự thật tình hình dịch bệnh.
Vị quan chức cấp cao này cũng chỉ ra rằng người thân của ông đã bị nhiễm bệnh trong quá trình hồi phục sức khỏe tại bệnh viện, sau đó được chuyển đến rất nhiều bệnh viện tốt nhất ở Bắc Kinh, cuối cùng vẫn chết vì COVID-19, tuy nhiên kết luận tử vong do bác sĩ viết là nhiễm trùng đường tiết niệu. Người thân trong gia đình ông đã được hỏa táng 5 ngày sau khi qua đời trong bệnh viện.
Quan chức này tiết lộ: “Hiện tại, các bệnh viện ở Bắc Kinh tràn ngập xác chết và tình hình thật kinh khủng.” Ông nói: “Việc che đậy dịch bệnh quy mô lớn đã trực tiếp dẫn đến cái chết của một số lượng lớn bệnh nhân, quan chức cấp cao đã nghỉ hưu”, “bao gồm cả một số người già chết trong bệnh viện đều có cấp bậc rất cao. Tôi biết ít nhất 6 người trong số họ trên cấp sở. Đa phần còn lại là người bình thường.”
Dù Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng ông sẵn sàng đàm phán, nhưng chiến sự ở Ukraine không dừng vào dịp Giáng sinh khi Nga tiến hành 40 cuộc tấn công bằng tên lửa vào dịp này, quân đội Ukraine cho biết hôm thứ Hai (26/12).
Ba quân nhân Nga đã thiệt mạng vào đầu hôm thứ Hai do mảnh vỡ của một máy bay không người lái Ukraine bị bắn hạ khi nó đang tấn công một căn cứ ở vùng Saratov của Nga, các hãng thông tấn Nga đưa tin, trích dẫn Bộ Quốc phòng.
Tình hình chiến sự ngày thứ 305 của cuộc chiến. (Ảnh: ISW) Đây là cuộc tấn công thứ hai vào đây. Căn cứ này, gần thành phố Saratov, cách Moscow khoảng 730 km về phía Đông Nam và cách tiền tuyến ở Ukraine hàng trăm km. Lần trước nó đã bị tấn công vào ngày 5/12, trong những gì Nga cho là cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine vào hai căn cứ không quân của Nga trong cùng ngày.
Reuters không thể ngay lập tức xác minh các báo cáo.
Ông Putin hôm Chủ nhật một lần nữa cho biết ông sẵn sàng đàm phán, và đổ lỗi cho Ukraine cùng các đồng minh phương Tây không tham gia vào các cuộc đàm phán, một lập trường mà Hoa Kỳ trước đây đã bác bỏ khi đưa ra các cuộc tấn công không ngừng của Nga.
“Chúng tôi sẵn sàng đàm phán với tất cả các bên liên quan về các giải pháp có thể chấp nhận được, nhưng điều đó tùy thuộc vào họ. Chúng tôi không phải là những người từ chối đàm phán, mà chính họ,” ông Putin nói trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình nhà nước Rossia 1.
Một cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng ông Putin “nên trở về thực tế” và hãy thừa nhận rằng chính Nga mới là phía không muốn đàm phán.
“Nga mở cuộc tấn công đơn phương vào Ukraine và đang giết hại nhiều công dân,” cố vấn Mykhailo Podolyak viết trên Twitter. “Nga không muốn đàm phán, nhưng cố gắng trốn tránh trách nhiệm.”
Cuộc xâm lược Ukraine mở màn ngày 24/2 của Nga —mà ông Putin gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt”— đã trở thành cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Đại Thế chiến II, và cũng cuộc đối đầu nghiêm trọng nhất giữa Nga và phương Tây kể từ Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở điện lực của Ukraine đã khiến hàng triệu người không có điện. Ông Zelensky cho rằng mục tiêu của Moscow là biến những ngày cuối cùng của năm 2022 trở nên đen tối và khó khăn.
“Nga đã mất tất cả những gì có thể trong năm nay […] Bóng tối sẽ không ngăn cản chúng ta, tôi biết, đẩy những kẻ chiếm đóng tới những thất bại mới. Nhưng chúng ta phải sẵn sàng cho mọi tình huống,” ông nói trong bài phát biểu nhân ngày Giáng sinh.
Ukraine theo truyền thống tổ chức lễ Giáng sinh vào ngày 7/1, giống như Nga. Tuy nhiên, năm nay một số người Giáo hội Chính thống Giáo Kyiv đã quyết định tổ chức lễ kỷ niệm vào ngày 25/12, và các quan chức Ukraine — bao gồm cả tổng thống và Thủ tướng Ukraine— đã đưa ra những lời chúc Giáng sinh vào Chủ nhật (25/12). Tình hình chiến sự ngày Giáng sinh và đêm trước Quân đội Ukraine cho biết vào đầu ngày thứ Hai, các lực lượng Nga đã pháo kích trong 24 giờ trước đó vào hàng chục thị trấn ở các vùng Luhansk, Donetsk, Kharkiv, Kherson, và Zaporizhzia.
“Theo hướng Kherson, quân địch tiếp tục nã pháo vào các khu dân cư dọc theo hữu ngạn sông Dnipro,” thông báo cho biết.
Trong khi đó, các lực lượng Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công vào gần 20 mục tiêu của Nga, cũng theo thông báo.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm Chủ nhật, lực lượng của họ đã giết chết khoảng 60 quân nhân Ukraine vào ngày hôm trước dọc theo đường liên lạc Kupiansk-Lyman và phá hủy nhiều thiết bị quân sự của Ukraine.
Reuters không thể ngay lập tức xác minh các báo cáo.
Điện Kremlin nói rằng họ sẽ chiến đấu cho đến khi đạt được tất cả các mục tiêu lãnh thổ của mình, trong khi Kyiv nói rằng họ sẽ không nghỉ ngơi cho đến khi mọi binh sĩ Nga bị trục xuất khỏi đất nước.
Khi được hỏi liệu xung đột địa chính trị với phương Tây như thế này có đang tiến đến mức nguy hiểm hay không, ông Putin hôm Chủ nhật nói: “Tôi không nghĩ nó nguy hiểm đến thế.”
Ukraine và phương Tây nói rằng ông Putin không có lý do gì để biện minh cho những gì họ coi là một cuộc chiến tranh chiếm đóng kiểu đế quốc.
Từ Belarus Các hệ thống tên lửa chiến thuật Iskander do Nga cung cấp, có thể mang đầu đạn hạt nhân và hệ thống phòng không S-400 đã được triển khai tới Belarus và đang hoạt động, một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Belarus cho biết hôm Chủ nhật.
“Những loại vũ khí này hiện đang làm nhiệm vụ chiến đấu và chúng được chuẩn bị đầy đủ để thực hiện các nhiệm vụ cho mục đích đã định,” quan chức của bộ, Leonid Kasinsky, cho biết trong một video đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram.
Không rõ có bao nhiêu hệ thống Iskander đã được triển khai tới Belarus sau khi ông Putin hồi tháng 6 nói rằng Moscow sẽ cung cấp cho Minsk những vũ khí này và hệ thống phòng không.
Gần đây ông Putin đã đến thăm Minsk vào hôm 19/12, làm dấy lên suy đoán ở Kyiv rằng ông sẽ gây áp lực lôi Belarus vào tham gia cuộc chiến và mở ra một mặt trận mới. Các lực lượng Nga đã sử dụng Belarus làm bàn đạp cho cuộc tấn công của họ vào thủ đô Kyiv của Ukraine hồi tháng 2, và trong những tháng gần đây đã có một loạt hoạt động quân sự của Nga và Belarus.
Iskander-M, một hệ thống tên lửa dẫn đường di động mà NATO gọi theo tên mã là “SS-26 Stone”, đã thay thế “Scud” thời Liên Xô. Các tên lửa dẫn đường có tầm bắn lên tới 500 km và có thể mang đầu đạn thông thường hoặc hạt nhân.
Hệ thống S-400 là hệ thống đánh chặn tên lửa đất đối không di động của Nga có khả năng chiến đấu với máy bay, UAV, tên lửa hành trình và có khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo giai đoạn cuối.
Washington cần có sự điều chỉnh khi những rắc rối của Bắc Kinh ngày một gia tăng.
Hai tháng vừa qua là một trong những thời điểm quan trọng nhất trong lịch sử Trung Quốc đương đại. Dấu mốc đầu tiên là Đại hội Đảng lần thứ 20, sự kiện được Chủ tịch Tập Cận Bình sử dụng để loại bỏ những đối thủ duy nhất còn sót lại của mình. Sau đó vài tuần, tại Trung Quốc nổ ra làn sóng biểu tình lan rộng nhất mà nước này từng chứng kiến kể từ các cuộc biểu tình rầm rộ ở Quảng trường Thiên An Môn và nhiều nơi khác vào năm 1989. Thế rồi, chưa đầy một tuần sau, một hồi kết đáng kinh ngạc đã xuất hiện: trong một hành động nhượng bộ hiếm hoi (và không được thừa nhận), Bắc Kinh tuyên bố họ đang nới lỏng một số chính sách “zero COVID” đã khiến rất nhiều người tức giận xuống đường.
Đây thực sự là một chuỗi sự kiện quay cuồng, ngay cả khi xét theo tiêu chuẩn hỗn loạn của Trung Quốc đương đại. Tuy nhiên, bên dưới những ồn ào ấy, tất cả các sự kiện đều mang cùng một tín hiệu: rằng Trung Quốc không phải là gã khổng lồ đang trỗi dậy, như cách mà truyền thông Mỹ và các nhà lãnh đạo Mỹ thường mô tả, mà là kẻ đang chới với bên bờ vực thẳm. Mười năm “cải cách” của Tập – thường được phương Tây xem như chiến thắng trong những trò chơi quyền lực – đã làm cho đất nước trở nên yếu ớt và mong manh, làm trầm trọng thêm những vấn đề sẵn có, đồng thời làm nảy sinh những vấn đề mới. Dù ngày càng có nhiều nhà phân tích phương Tây –gồm Michael Beckley, Jude Blanchette, Hal Brands, Robert Kaplan, Susan Shirk, và Fareed Zakaria – nhấn mạnh đến thực tế này, nhiều nhà bình luận Mỹ và hầu hết các chính trị gia (từ cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo tới Tổng thống Joe Biden), vẫn định hình cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc dựa trên sự trỗi dậy của Bắc Kinh. Ngay cả khi thừa nhận các cuộc khủng hoảng đang dâng cao ở Trung Quốc, họ cũng xem đó là những diễn biến bình thường hoặc tích cực đối với Mỹ.
Đúng ra phải là điều ngược lại. Thay vì là tin tốt lành, một Trung Quốc yếu kém, trì trệ, hoặc đang sụp đổ thậm chí còn nguy hiểm hơn một Trung Quốc thịnh vượng – không chỉ đối với bản thân nước này, mà còn đối với thế giới. Do đó, đối với người Mỹ, đối phó với một Trung Quốc thất bại còn khó khăn hơn đối phó với một Trung Quốc đang lên. Nếu Washington muốn đạt được thành công – hoặc ít nhất là chống đỡ được hậu quả tồi tệ nhất – thì họ cần phải nhanh chóng định hướng lại trọng tâm của mình.
Thành tích của Washington trong việc đối phó với các đối thủ đang suy tàn không có gì hứa hẹn, và việc đưa ra một chính sách mới để quản lý sự suy yếu của Trung Quốc là điều không dễ dàng. Tệ hơn, chưa rõ liệu chính quyền Biden đã bắt đầu giải quyết vấn đề hay chưa. Nhưng đó không phải là lý do để tuyệt vọng. Có một vài thay đổi mà Mỹ có thể thực hiện tương đối dễ dàng để cải thiện đáng kể khả năng thành công của họ – đặc biệt nếu họ bắt đầu thực hiện chúng từ sớm.
BỘ QUẦN ÁO CỦA HOÀNG ĐẾ
Nhiều năm sau cái chết của Mao Trạch Đông, Trung Quốc đã trở thành một chế độ chuyên chế đặc biệt của thế giới: quốc gia chuyên chế rộng lớn này dường như đi ngược lại mọi quy luật về chính trị và kinh tế. Bắt đầu từ cuối thập niên 1970, dưới thời người kế nhiệm Mao, Đặng Tiểu Bình, Trung Quốc dần mở cửa thị trường, phân bổ quyền hành pháp, áp đặt giám sát nội bộ, thúc đẩy tranh luận nội bộ, sử dụng dữ liệu để đưa ra quyết định, khen thưởng các quan chức đạt kết quả tốt, và theo đuổi một chính sách đối ngoại nhìn chung không mang tính đe dọa. Những cải cách này cho phép đất nước tránh được số phận ảm đạm mà hầu hết các chế độ đàn áp phải gánh chịu – bao gồm cả nạn đói và sự bất ổn mà chính Trung Quốc đã trải qua dưới thời kỳ cầm quyền lâu dài của Mao. Dưới thời Đặng Tiểu Bình và những người kế nhiệm ông, Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào, Trung Quốc không đơn thuần chỉ thoát được khó khăn; nước này đã phát triển mạnh mẽ, tăng trưởng kinh tế trung bình gần 10% mỗi năm từ năm 1978 đến năm 2014, đưa khoảng 800 triệu người thoát khỏi đói nghèo (và còn đạt nhiều thành tựu khác).
Tuy nhiên, kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2012, Tập Cận Bình, với mục đích duy nhất là theo đuổi quyền lực cá nhân, đã hủy bỏ một cách có hệ thống mọi cải cách vốn được thiết lập nhằm ngăn chặn sự trỗi dậy của một Mao Trạch Đông mới – hay ngăn chặn điều mà Francis Fukuyama gọi là vấn đề “Hoàng đế tồi” (Bad Emperor). Thật không may cho Trung Quốc, những cải cách mà Tập muốn hủy bỏ lại chính là những cải cách đã giúp nước này thành công rực rỡ. Trong vòng 10 năm, Tập đã củng cố quyền lực vào tay mình, đồng thời loại bỏ các biện pháp khuyến khích bộ máy hành chính dám nói ra sự thật và làm việc hiệu quả, thay thế chúng bằng một hệ thống chỉ khen thưởng một điều duy nhất: lòng trung thành. Cùng lúc đó, ông cho áp đặt các luật an ninh mới hà khắc và một hệ thống giám sát công nghệ cao, trấn áp những người bất đồng chính kiến, nghiền nát các tổ chức phi chính phủ độc lập (kể cả những tổ chức phù hợp với chính sách của ông), ngăn người Trung Quốc tiếp cận các tư tưởng nước ngoài, và biến vùng lãnh thổ phía tây Tân Cương thành một trại tập trung khổng lồ dành cho người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi. Năm ngoái, ông phát động một cuộc chiến chống lại các tỷ phú Trung Quốc, dồn dập tấn công các công ty công nghệ hàng đầu của đất nước, đồng thời tăng cường quyền lực và tài chính cho các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả – theo đó đẩy các doanh nghiệp tư nhân vào tình trạng đói vốn.
Đại hội đảng gần đây chỉ là bề nổi của tảng băng trôi. Tập đã sử dụng sự kiện này để làm bẽ mặt Hồ, người tiền nhiệm của ông và là nhà lãnh đạo Trung Quốc cuối cùng được chọn bởi Đặng. Ông cũng thay thế Thủ tướng Lý Khắc Cường, và lấp đầy Bộ Chính trị cùng Ban Thường vụ đầy quyền lực bằng những phụ tá trung thành (hầu hết trong số họ xuất thân từ ngành an ninh, không phải kỹ trị). Thay vì thể hiện sự vĩ đại của Trung Quốc, đại hội đảng lại làm nổi bật những khuyết điểm đang lớn dần của nước này. Đó là lễ đăng quang của Tập với tư cách là Hoàng đế tồi mới nhất của Trung Quốc.
Thiệt hại mà Tập gây ra đã bắt đầu hiển hiện theo nhiều cách. Nền kinh tế Trung Quốc đã sụp đổ sau những can thiệp thất thường của ông và sức nặng của chính sách zero-COVID (gần đây, đã có hơn 313 triệu người đã bị phong tỏa theo cách này hay cách khác). Thời của tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm 10% đã qua lâu rồi. Chính phủ Trung Quốc tuyên bố sẽ đạt tăng trưởng 5,5% trong năm nay, nhưng nhiều nhà phân tích cho rằng đạt được một nửa con số đó đã là rất may rồi. Giá trị của đồng nhân dân tệ vừa chạm mức đáy 14 năm, còn doanh số bán lẻ, lợi nhuận doanh nghiệp, sản lượng công nghiệp, và đầu tư bất động sản đều giảm. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng vọt, lên tới 20% trong giới trẻ trong mùa hè vừa qua. Ước tính có khoảng 4,4 triệu doanh nghiệp nhỏ đã buộc phải đóng cửa vào năm ngoái. Dữ liệu không chính thức (không có dữ liệu thống kê chính thức) cho thấy đất nước cũng đang bị chảy máu chất xám ồ ạt khi các gã khổng lồ công nghệ, các tỷ phú, và các chuyên gia thuộc tầng lớp trung lưu đổ xô rời khỏi đất nước.
Nhiều khả năng tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nhiều. Khi Trung Quốc chững lại, nước này ngày càng khó có thể vượt qua Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới. Thay vào đó, với sự đổi mới và tinh thần kinh doanh bị kìm hãm, cùng với năng suất giảm dần, Trung Quốc sẽ sa lầy trong bẫy thu nhập trung bình. Mức sống trong nước có thể đi ngang hoặc giảm xuống. Ngân sách ít hơn cùng với một bộ máy hành chính thiếu khả năng sẽ khiến Bắc Kinh gặp khó khăn trong việc giải quyết nhiều vấn đề nghiêm trọng đã tồn tại từ trước: dân số già đi nhanh chóng, những khoản nợ khổng lồ, khan hiếm tài nguyên thiên nhiên (gồm cả năng lượng và nước sạch), và thị trường bất động sản bong bóng mà sự tan vỡ của nó có thể kéo toàn bộ nền kinh tế đi xuống. (Hơn 2/3 số tiền tiết kiệm của các hộ gia đình Trung Quốc đang được đầu tư vào bất động sản.)
Khi tình hình trở nên tồi tệ hơn và “Giấc mộng Trung Hoa” ngày càng xa rời tầm tay, người dân có thể sẽ tiếp tục nổi giận, như đã xảy ra vào tháng trước. Rất ít học giả Trung Quốc dự đoán một cuộc cách mạng toàn diện, vì bộ máy đàn áp của Bắc Kinh có vẻ đang hoạt động quá hiệu quả. Kịch bản khả thi hơn sẽ là sự bất đồng quan điểm trong giai cấp thống trị của Trung Quốc, như Thái Hà, cựu giáo sư tại Trường Đảng Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã cảnh báo. Đúng là cho đến nay, Tập đã loại bỏ hầu hết các đối thủ và chứng tỏ mình là chiến binh mạnh nhất trong trò chơi quyền lực. Nhưng các cuộc thanh trừng của ông đã trừng phạt và sỉ nhục tới năm triệu quan chức – một số lượng kẻ thù quá lớn đối với bất kỳ nhà độc tài nào, kể cả những kẻ tàn nhẫn nhất.
Trong quá trình đó, Tập cũng sẽ phải đối mặt với các vấn đề đối ngoại trên hầu hết các khía cạnh – một lần nữa, phần lớn nguyên nhân là do chính ông. Sau khi từ bỏ chiến lược “ẩn mình chờ thời” của Đặng, Tập đã chuyển hướng sang đối đầu. Điều đó có nghĩa là đẩy nhanh việc chiếm đất ở Biển Đông và Biển Hoa Đông, đe dọa Đài Loan, sử dụng các khoản vay nặng lãi dưới danh nghĩa Sáng kiến Vành đai và Con đường để giành quyền kiểm soát cơ sở hạ tầng nước ngoài, khuyến khích các đại sứ Trung Quốc tham gia vào ngoại giao “chiến lang,” và gần đây nhất, là đứng về phía Nga trong cuộc chiến bất hợp pháp và không được ủng hộ ở Ukraine. Hậu quả cũng dễ đoán: trên khắp thế giới, vị thế của Bắc Kinh đã giảm xuống gần như thấp nhất hoặc thấp nhất mọi thời đại, trong khi các nước thuộc vùng ngoại vi của Trung Quốc vội vã đổ tiền vào quân đội của họ, chen chúc dưới chiếc ô an ninh của Washington, và thúc đẩy các hiệp ước an ninh mới như Đối thoại An ninh Bốn bên (liên kết Australia, Ấn Độ, Nhật Bản, và Mỹ) và AUKUS (một hiệp ước an ninh ba bên giữa Australia, Anh, và Mỹ).
Trong những năm tới, các vấn đề của Trung Quốc sẽ tiếp tục nhiều thêm – và tệ hơn, chúng có thể sẽ khiến Tập bất ngờ, vì, trong hệ thống toàn trị của ông, các quan chức cấp thấp sẽ bị trừng phạt nếu dám mang tin xấu đến cấp trên. Như Shirk, cựu phó trợ lý bộ trưởng ngoại giao Mỹ và là tác giả của cuốn Overreach: How China Derailed Its Peaceful Rise, nói: “Chẳng ai dám nói với Tập những nhược điểm và cái giá thực sự của các chính sách của ông ta, cũng như các vấn đề mà chúng tạo ra.” Ngay cả những liên lạc quan trọng giữa các chính phủ với nhau cũng không đến được tai Tập, điều làm gia tăng đáng kể nguy cơ vô tình xảy ra xung đột. Như Matthew Pottinger, cố vấn hàng đầu về Trung Quốc của Tổng thống Mỹ Donald Trump, gần đây đã giải thích: “Dưới thời Chính quyền Trump, chúng tôi đã đi đến kết luận rằng các thông điệp chúng tôi gửi đi qua các kênh ngoại giao đã không đến được với Tập. Chính quyền Biden cũng có kết luận tương tự.”
CẨN THẬN VỚI ĐIỀU BẠN MONG ƯỚC
Phe diều hâu ở Mỹ sẽ muốn ăn mừng khi thấy Trung Quốc gặp khó khăn. Nhưng họ nên hoãn bữa tiệc của mình lại, vì một Trung Quốc đang suy yếu có thể còn nguy hiểm hơn nhiều so với một Trung Quốc đang trỗi dậy. Xét đến sự phụ thuộc lẫn nhau giữa Mỹ và Trung Quốc, một nền kinh tế Trung Quốc yếu hơn – đặc biệt là nền kinh tế phải chịu gánh nặng bởi cơn sóng thần lây nhiễm không thể tránh khỏi, sẽ ập đến khi Bắc Kinh nới lỏng các quy định về COVID – đồng nghĩa với một nền kinh tế Mỹ yếu hơn. (Chỉ cần cân nhắc đến các vấn đề toàn cầu mà Apple phải gánh chịu gần đây, khi khu phức hợp Trịnh Châu của Foxconn nổ ra tranh chấp lao động.) Dù một số học giả cho rằng nếu gặp phải vấn đề trong nước, Trung Quốc có xu hướng hướng vào trong, nhưng sự suy tàn có thể và đã từng khiến các quốc gia khác hướng ra ngoài, khiến họ trở nên khó lường và hiếu chiến hơn. Chẳng hạn, Brands đã lấy ví dụ về nước Đức trước Thế chiến I và quyết định của Nhật khi tấn công Mỹ trong Thế chiến II để lập luận rằng “nguy hiểm có thể xuất hiện khi một quốc gia đang trỗi dậy, đang háo hức chờ đến thời của mình, đạt đến đỉnh cao và bắt đầu suy yếu trước khi lợi ích của nó được đáp ứng.”
Rủi ro là đặc biệt lớn khi nhà lãnh đạo của đất nước đó gắn uy tín cá nhân vào những lời hứa hẹn lớn lao mà ông ta cảm thấy mình phải thực hiện, giống như trường hợp của Tập Cận Bình. Ngày càng mong muốn củng cố uy tín của mình – đặc biệt là sau thất bại công khai và đáng xấu hổ khi phải đảo ngược chính sách zero-COVID của ông – và vì không thể dựa vào tăng trưởng kinh tế để đảm bảo tính chính danh của mình (như các nhà lãnh đạo Trung Quốc trước đây đã làm), ông có thể dùng đến một vũ khí khác trong kho vũ khí của nhà độc tài: chủ nghĩa dân tộc. Nếu ông làm vậy, kết quả sẽ là một Trung Quốc với diện mạo và lối hành xử như Triều Tiên, nhưng ở cấp độ siêu lớn: một chế độ đàn áp, thiếu tiền, sẵn sàng khiêu khích và đe dọa các đối thủ của mình để đạt được nhượng bộ, đánh bóng lòng kiêu hãnh, và đánh lạc hướng công chúng.
Tất nhiên, mối nguy lớn nhất sẽ là một động thái quân sự đối với Đài Loan. Sự so sánh với Tổng thống Nga Vladimir Putin và cuộc chiến thảm khốc của ông ở Ukraine thật đáng sợ. Như Blanchette đã viết, “một môi trường trong đó nhà lãnh đạo chuyên chế chỉ có một mục tiêu duy nhất và không muốn nghe những sự thật khó chịu là công thức dẫn đến thảm họa.” Đáng tiếc, đó chính là loại hệ thống mà Tập đã tạo ra.
HÃY BIẾT KHIÊM TỐN
Một chính sách Mỹ-Trung có tính đến tất cả những mối nguy này sẽ đòi hỏi một số thay đổi trong cách tiếp cận hiện tại của Washington. Đầu tiên, Mỹ nên làm mọi thứ có thể để đảm bảo mô hình của họ càng hấp dẫn càng tốt. Khi mà một Trung Quốc thất bại trở nên ít hấp dẫn đối với các nước khác, Mỹ càng phải thể hiện sức hấp dẫn của chính mình. Một điểm khởi đầu lý tưởng là giải quyết tình trạng rối loạn chức năng chính trị của Mỹ. Nhưng hiện tại, triển vọng để làm vậy và khôi phục niềm tin vào các thể chế của Mỹ có vẻ rất mờ mịt.
Một mục tiêu khả thi hơn sẽ là tránh phản ứng với các hành động khiêu khích của Trung Quốc theo cách phản bội lại các giá trị của Mỹ. Như nhà khoa học chính trị và cựu quan chức của chính quyền Biden, Jessica Chen Weiss, lập luận, bằng cách làm những việc như chặn truyền thông Trung Quốc và hạn chế thị thực Trung Quốc, “Mỹ đã rời xa các nguyên tắc cởi mở và không phân biệt đối xử vốn từ lâu đã là một lợi thế so sánh của họ.”
Ngoài ra, các chính trị gia Mỹ cũng nên dừng việc gây hấn với Trung Quốc vì những mục đích chính trị cục bộ trong nước. Việc ám chỉ rằng Washington đang tìm cách thay đổi chế độ ở Bắc Kinh, như các phụ tá của Trump đã làm trong rất nhiều dịp, chẳng giúp ích gì ngoài việc làm gia tăng sự bất an của Trung Quốc. Kết luận này cũng đúng với những cử chỉ mang tính biểu tượng và kích động thuần túy, chẳng hạn như chuyến đi của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tới Đài Loan hồi tháng 8.
Bắc Kinh càng đi theo chủ nghĩa dân tộc, thì Tập Cận Bình càng muốn gây chiến – vì vậy Mỹ nên tránh kích động ông ta. Nhưng, sở dĩ “chọc tức con rồng” là một truyền thống lâu đời của Mỹ, là vì nó tạo ra lợi thế về chính trị trong nước. Do đó, sẽ không dễ thay đổi cách tiếp cận này, đặc biệt là khi Mỹ chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử tổng thống. Nhưng tránh khiêu khích vô cớ không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối hay nhân nhượng. Để làm rõ điều đó, Washington nên tăng cường rõ rệt khả năng kiềm chế một Trung Quốc đang trỗi dậy, thẳng thừng vạch ra lằn ranh đỏ và chấm dứt chính sách “mơ hồ chiến lược” đối với Đài Loan (mà nhà khoa học chính trị Richard Haass và những người khác đã ủng hộ), đồng thời nhấn mạnh lại rằng Washington sẽ phản đối bất kỳ động thái hướng tới độc lập nào của Đài Loan. Tuy nhiên, Mỹ nên lặng lẽ gửi đi những thông điệp phản đối đó – trong các cuộc đàm phán trực tiếp với Đài Bắc và Bắc Kinh – để tránh đưa ra một thách thức công khai mà Tập cảm thấy buộc phải đáp trả. Để tiếp tục thay đổi tính toán của mình, Washington cũng nên tăng cường sức mạnh quân sự của Mỹ ở những khu vực có thể xảy ra đối đầu, chẳng hạn như Tây Thái Bình Dương, và nên làm tất cả những gì có thể để biến Đài Loan thành một mục tiêu khó chiếm hơn (một dự án đã quá hạn từ lâu, nhưng cuối cùng cũng đang được tiến hành).
Tất nhiên, cần phải có phương tiện để gửi đi những thông điệp thầm lặng đó. Vì vậy, chính quyền Biden nên thiết lập lại một kênh để liên lạc trong khủng hoảng, và tái can dự với Trung Quốc về mặt ngoại giao theo cách mà Mỹ hầu như đã tránh né trong sáu năm qua – không phải để thưởng cho Trung Quốc vì những hành vi xấu, nhưng để đảm bảo rằng hai chính phủ có thể nói chuyện khi họ cần.
Còn về khía cạnh kinh tế, chính quyền Biden xứng đáng được công nhận vì các động thái gần đây của họ, như thông qua Đạo luật Khoa học và CHIPS, cũng như thiết lập các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm hạn chế khả năng Trung Quốc tiếp cận chất bán dẫn và các vật liệu cần thiết để sản xuất chúng. Những bước đi này sẽ làm giảm sự phụ thuộc về kinh tế và chiến lược của Mỹ, đồng thời làm chậm bước tiến quân sự của Trung Quốc mà không khiêu khích nước này quá mức. Nhưng Washington nên suy nghĩ kỹ hơn về những đánh đổi liên quan đến việc tiếp tục phân tách kinh tế. Dù những động thái này có thể giúp bảo vệ nền kinh tế Mỹ, nhưng chúng cũng có thể được hiểu là thúc đẩy chủ nghĩa bảo hộ và gây ra vấn đề cho chính sách đối ngoại của Mỹ khi giảm đòn bẩy của Washington và động cơ hợp tác của Bắc Kinh.
Những khó khăn liên quan đến việc đạt được cân bằng đã dẫn đến nguyên tắc cuối cùng: khi Washington định hướng lại chính sách Trung Quốc của mình, chính sách đó cần phải khiêm tốn, theo hai nghĩa quan trọng. Đầu tiên, nếu và khi Trung Quốc bắt đầu suy yếu rõ rệt, Mỹ phải tránh thái độ đắc thắng vốn từng đi kèm với sự sụp đổ của Liên Xô (bất chấp những nỗ lực của Tổng thống George H. W. Bush nhằm tránh làm nhục nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev). Công khai hạ thấp một đối thủ đang gặp khó khăn nghe thật hấp dẫn, nhưng việc làm đó chẳng phục vụ lợi ích của ai. Dù rất háo hức muốn ghi điểm ở trong nước, các chính trị gia Mỹ phải nhớ rằng khi Trung Quốc suy yếu, các động cơ chính trị để Tập gây chiến sẽ có thể tăng lên – nhưng các động cơ kinh tế để ông hợp tác cũng tăng lên, vì Bắc Kinh không có đủ tiền của và sự chú ý để giải quyết vấn đề. Washington vẫn cần sự hợp tác của Bắc Kinh trong một loạt vấn đề, chẳng hạn như chống biến đổi khí hậu và ngăn chặn các đại dịch trong tương lai, và họ nên tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể để Tập chấp nhận hợp tác. Điều đó có nghĩa là giảm bớt những lời lẽ gay gắt vô cớ. Và, như Shirk gợi ý, điều đó có nghĩa là cho “Tập có lý do để tin rằng nếu ông tiết chế các chính sách của mình, Mỹ sẽ chú ý, thừa nhận điều đó, và đáp lại theo những cách có lợi cho Trung Quốc.”
Hình thức khiêm tốn thứ hai liên quan đến việc ghi nhớ rằng một Trung Quốc thất bại sẽ gây ra khó khăn lớn đến mức nào – và Mỹ từng giải quyết vấn đề đó tệ đến mức nào trong quá khứ. Hãy xem lại cách Mỹ giải quyết vấn đề Triều Tiên. Đúng là Washington đã thành công trong việc ngăn chặn tình huống xấu nhất: dù có rất nhiều lời đe dọa, vài cuộc giao tranh nhỏ lẻ và nhiều vụ thử tên lửa, chế độ của dòng họ Kim đã kiềm chế không phát động một cuộc chiến tranh thực sự với bất kỳ nước nào kể từ năm 1950. Nhưng đồng thời, Washington đã thất bại trong việc ngăn chặn Bình Nhưỡng làm khổ người dân của chính họ; xuất khẩu ma túy, đô la giả và vũ khí; và quan trọng nhất, phát triển một kho vũ khí hạt nhân đáng kể. Nguyên nhân không phải là người Mỹ đã không cố gắng. Chí ít là từ thời Bill Clinton, các tổng thống Mỹ đã dành rất nhiều thời gian và công sức để cố gắng tránh những kết quả này. Nhưng tất cả họ đều thất bại – qua đó cho thấy độ khó của vấn đề. Bây giờ, hãy nhớ rằng dân số của Trung Quốc lớn hơn khoảng 54 lần dân số của Triều Tiên, và GDP của Trung Quốc lớn hơn khoảng 1000 lần GDP của Triều Tiên. Cần phải chú trọng đến quy mô của vấn đề. Quản lý sự suy yếu của Trung Quốc sẽ là một quá trình lâu dài, khó khăn, với những đánh đổi đau đớn; trên thực tế, có lẽ không có cách nào toàn diện để bảo vệ Mỹ và phần còn lại của thế giới khỏi những rắc rối mà sự suy yếu ấy sẽ gây ra. Nhưng đó là lý do tại sao các nhà hoạch định chính sách nên bắt đầu tập trung vào nó ngay từ bây giờ.
Jonathan Tepperman là Tổng Biên tập của tạp chí Foreign Policy từ năm 2017 đến năm 2020. Trước đó, ông là Thư ký tòa soạn của tạp chí Foreign Affairs. Ông là tác giả cuốn sách “The Fix: How Countries Use Crises to Thrive and Survive.”
Anle20's Blog 