Nhà bọc kính vô cực ở miền Tây

SÓC TRĂNG – Với hiệu ứng tạo ra bởi gương, không gian nội thất của ngôi nhà được nhân bản, một số vị trí sẽ cho góc nhìn vô cực.

Ngôi nhà diện tích 142 m2 là nơi ở của cặp vợ chồng trung niên tại thị trấn Đại Ngãi, huyện Long Phú.

Ngôi nhà được cải tạo lại từ nhà cũ. Yêu cầu của gia chủ là có không gian sống với phong cách đơn giản, rộng thoáng, có nhiều diện tích trồng cây, nuôi cá. Đồng thời thiết kế mới phải giữ được thói quen sinh hoạt cũ của chủ nhà là thích nằm võng, ngoài ra có thêm khu vực phục vụ phòng khám bệnh tư nhân.

Mặt tiền công trình sử dụng hoàn toàn gạch kính, tạo hình uốn lượn theo dạng sóng, gợi nhớ sông nước miền Tây, giúp ngôi nhà một trệt một lầu như khoác lên mình chiếc áo lấp lánh.

Theo kiến trúc sư, với thiết kế này rất khó để người khác hiểu hết nét độc đáo của ngôi nhà nếu chỉ nhìn từ bên ngoài. Gạch kính còn đảm bảo sự riêng tư cho giải pháp không gian mở bên trong nhà những vẫn cung cấp đủ ánh sáng.

Vì mặt tiền chỉ dài 4,6m, hẹp và sâu nên vấn đề lớn nhất của công trình là thiếu ánh sáng. Để giải quyết vấn đề này, kiến trúc sư đã bố trí bốn giếng trời đan xen với không gian sinh hoạt, kết hợp các khoảng sân trước và sau giúp công trình vẫn đầy ánh sáng, gió trời.

Ngoài lưu thông không khí, dưới mỗi giếng trời đều được bố trí những mảnh vườn nhỏ, nhờ đó tạo cảm giác thư giãn cho chủ nhà, góp phần điều hòa tâm trạng người ở.

Ngôi nhà lấy cảm hứng thiết kế từ bộ phim hoạt hình CoCo của hãng Pixar. Bộ phim tập trung khai thác đề tài về tình cảm gia đình, sự kết nối giữa các thế hệ, các thành viên với nhau dù không cùng một thế giới.

Với cảm hứng này, kiến trúc sư mong muốn sáng tạo một cảm giác không gian mới, kết nối giữa không gian thực và ảo bằng nghệ thuật sắp đặt thông qua vật liệu gương.

Với hiệu ứng được tạo ra bởi gương lắp đặt xung quanh nhà, không gian được nhân bản để tạo cảm giác không gian rộng hơn thực tế. Từ hiệu ứng này, ở một số điểm nhìn sẽ cho góc nhìn vô cực.

Một số chi tiết trong nhà như vòm cửa sổ ở không gian đọc sách tầng hai thậm chí chỉ được tạo hình một nửa, khi gặp phản xạ của gương sẽ tạo ra chi tiết hoàn chỉnh.

Đây là thủ pháp để giải phóng không gian cho nhà phố có chiều ngang hẹp, giúp mở rộng không gian về mặt cảm giác đồng thời cũng mang tính ý niệm mà kiến trúc sư muốn truyền tải vào công trình.

Tại khu vực sinh hoạt chung, kiến trúc sư đã kết hợp bếp ăn thành một với thủ pháp vay mượn không gian. Đây là việc kết nối giữa hai không gian trong thiết kế nội thất nhằm tạo tính liên kết và tối ưu diện tích.

Bằng thủ pháp này mà không gian bếp ăn có thể mở rộng khi cần. Từ bàn ăn 6 ghế lên tới 18 ghế khi có đám tiệc hoặc tiếp khách đông cùng một lúc.

Không gian thư giãn của gia chủ nằm dưới một giếng trời với hệ cây xanh và hồ cá Koi bên cạnh.

Với diện tích hạn chế của khu đất nhưng chủ nhà có số lượng lớn cây xanh cũng như nhu cầu nuôi cá Koi nên kiến trúc sư đã lồng ghép các không gian lại với nhau thành một không gian chung. Hồ cá ngoài vai trò tạo cảnh quan còn kết hợp với giếng trời giúp cải thiện vi khí hậu cho ngôi nhà.

Sỏi trên mái kính là giải pháp làm cho ánh sáng được lọc bớt, giúp tán xạ ánh sáng vào trong nhà, mang lại hiệu ứng ánh sáng đẹp và phù hợp cho sinh hoạt bên dưới.

Gạch bông gió được sử dụng tại nhiều vị trí trong nhà và sân sau, làm tăng giá trị trang trí và cảm giác thông thoáng. Ngoài ra tác dụng của loại gạch này còn chặn được nước mưa từ bên ngoài, giúp gió đối lưu xuyên các phòng từ mặt tiền đến cuối nhà.

Cách lựa chọn và sắp xếp gạch bông gió cũng được kiến trúc sư cân nhắc để quay theo các hướng khác nhau, vừa tạo tính thẩm mỹ vừa thoát nước, thông gió hiệu quả.

Tại không gian riêng tư như phòng ngủ kết hợp phòng làm việc ở tầng hai, kiến trúc sư còn tạo cửa sổ từ gạch kính.

Ngoài tác dụng lấy nắng gió, kết nối giữa không gian trong nhà với bên ngoài, cửa sổ còn cho cho phép gia chủ thoải mái ngắm nhìn không gian phía dưới. Khi đóng lại, không gian bên trong dù kín đáo nhưng vẫn nhiều ánh sáng.

Tại phòng ngủ chính dưới tầng trệt, khu vườn nhỏ ngay dưới khoảng thông tầng khiến không gian phòng được kết nối trực tiếp với nắng gió bên ngoài.

Khu vực vệ sinh trong suốt bằng kính nằm giữa phòng, tạo cảm giác rộng rãi. Chủ nhân không cần lo lắng về vấn đề riêng tư, bởi chỉ có họ mới sử dụng khu vực vệ sinh này. Lớp kính đảm bảo kín để tránh mùi và nước bắn ra ngoài.

Ngôi nhà hoàn thành trong 4 tháng

Trang Vy / Thiết kế và thi công: Công ty Kiến trúc Duy Lê (DuyLe Architects) /Ảnh: Triệu Chiến /Vietnam Express

Truyện ngắn : Người thi hành công lý

Chadton là ông chủ của một công ty và một thiên tài trong công nghệ mạng. Buổi trưa hôm nay, trước khi đi ra ngoài ông dừng bước trước phòng của người trợ lý nói: “Bây giờ tôi đi ăn cơm, khoảng hơn một tiếng tôi mới về”

Người trợ lý nhắc ông: “Sếp này, một tiếng nữa ông hẹn gặp Trưởng phòng Kế toán, ông nhớ đấy”.

Chadton mỉm cười nói: “Cậu giúp tớ lùi cuộc gặp này thêm một tiếng nữa vì sau thời gian này tôi không muốn ai quấy nhiễu tôi, cậu hiểu chứ?”.

Người trợ lý hiểu ý của sếp, cười nói: “Được rồi, sếp cứ yên tâm. À, còn điều này, hoa hồng đã được chuyển đến biệt thự rồi”.

Chadton gật đầu hài lòng: “Xin cảm ơn”. Nói xong rời công ty đến bãi đỗ xe.

Chadton ngồi vào trong chiếc xe Lexus màu đỏ của mình, ông hạ mui xuống để trần và lái ra khỏi bãi đỗ xe. Hôm nay là một ngày mùa hè đẹp trời, Chadton lái xe lên đường quốc lộ nghĩ đến cuộc sống tươi đẹp ở phía trước ông không kìm được sự đắc ý vừa lái xe vừa huýt sáo miệng. Chẳng mấy chốc, chiếc xe đã đến khu biệt thự riêng của Chadton. Ông cho xe vào nhà xe rồi mở cửa nhà bếp bước vào trong niềm vui dạt dào. Không ngờ lúc này chuông điện thoại bỗng reo vang, Chadton lấy điện thoại trong túi ra xem thì là của Bartholomew gọi đến. Chadton vội ra khỏi nhà bếp đứng ở tiền sảnh nghe điện thoại: “Sao lại gọi điện cho tôi lúc này?”

Minh họa: Đặng Tiến

Phía đầu dây bên kia Bartholomew nói: “Tôi chỉ muốn báo cho ông biết là công việc đã xong rồi”.

“Cái gì? – Chadtonvừa kinh ngạc vừa tức giận – Đồ ngốc! Ngày mai mới là ngày ra tay không phải là hôm nay! Mày là thằng ngốc! Mày có biết là mày đã làm việc gì không?”

Bartholomew nói: “Tôi nói cho ông biết, tôi là người mang công lý đến cho ông, Ông nói vợ ông quá trớn, nhưng trên thực tế bà ấy chỉ là người bị lừa gạt thôi”.

Chadton cố ý hạ thấp giọng: “Tao thuê mày làm việc và đã hướng dẫn mày rất tỷ mỷ nhưng mày đã không theo kế hoạch của tao, số tiền còn lại tao sẽ không trả cho mày đâu! Tao phải đi đây”.

Bartholomew cười khẩy: “Vậy ông sẽ đi đâu? Chả nhẽ ông không kiểm tra một chút công việc của tôi à?”.

Chadton thốt lên một tiếng “hừm” rồi nói: “Đến tao ở đâu mày không thể biết được mà còn dám nói như vậy à? Mày đã từng khua môi múa mép rằng mày có thể nắm rõ hành tung của một người dù người đó ở đâu và vào thời gian nào”.

“Đúng như vậy! – Bartholomew nỏi vẻ lạnh lùng – Tôi có thể biết được chính xác nơi ông đang ở”.

Chadton thấy ớn lạnh sương sống, ông ta ngây người mấy giây rồi như sực nhớ ra điều gì đó nên vội quay người chạy vào nhà kêu lên: “Lassie! Lassie!”

Chadton chạy nhanh lên lầu xông thẳng vào phòng ngủ và cảnh tượng hiện ra trước mắt làm ông ta không nhịn được thốt lên: “Chúa ơi! Không!”.

Trong phòng ngủ, Lassie nằm trên tấm thảm dưới sàn nhà như đang ngủ nhưng ở đầu có một vũng máu. Chadton giơ điện thoại lên giọng phẫn nộ: “Mày là thằng khốn nạn! Người này không phải là vợ tao, mày giết nhầm rồi!”.

Bartholomew giọng lạnh nhạt: “Tôi làm theo yêu cầu của ông khi thuê tôi. Ông nói rằng ông cần công lý, bây giờ ông đã có được công lý rồi đấy. Bà vợ của ông là người trung thành, ông có người vợ thương yêu như vậy mà ông lại dối trá, chính ông mới là kẻ trăng hoa, ngoại tình”.

Chadton như mất cả lý trí: “Công lý cái gì? Mày đã giết một người bạn gái yêu quý của tao. Không phải tao thuê mày để làm việc này, tao phải báo Cảnh sát, mày phải lên ghế điện, mày là thằng khốn!”.

Giọng Bartholomew vẫn lạnh nhạt: “Sau khi báo Cảnh sát thì ông sẽ nói gì với Cảnh sát nhỉ? Ông nói rằng ông thuê một tên giết người và kết quả là kẻ đó đã giết nhầm người chứ?”

“Tao … – Chadton im lặng một lúc rồi nghiến răng nói – Trước mắt tao vẫn chưa nghĩ ra nên nói như thế nào nhưng tao không thể bỏ qua cho mày đâu!”.

“Đừng lãng phí thời gian nữa! – Bartholomew nói – Cảnh sát không bao giờ tìm được tôi, tôi sống ở nước ngoài và tôi không giết ai cả, tôi chưa làm việc như thế này bao giờ, tôi đã thuê bên thứ ba giá rẻ thay tôi làm những việc khuất tất. Ông đã nhìn thấy hung khí chưa? Đó là khẩu súng của ông đấy … Khẩu súng mà ông để ở trong xe ôtô”.

Chadton khom người xuống nhìn kỹ khẩu súng ngắn đặt ở bên cạnh thi thể Lassie, đúng là khẩu súng của mình. Ông ta lại càng phẫn nộ: “Làm sao mà mày lại lấy được súng của tao ở trong xe?”.

Bartholomew cười nói: “Tình tiết này không phải là việc khó với tôi nhưng có một điểm mà tôi dám khẳng định là vân tay trên khẩu súng là vân tay của ông cho nên đầu đuôi ngọn nguồn của vụ án này rất rõ ràng là người tình của người đàn ông không cam tâm tình nguyện mãi mãi làm người tình và đưa ra yêu cầu rất cao, nhưng người đàn ông không muốn bỏ vợ, người tình dọa sẽ nói ra tất cả mọi chuyện và thế là người đàn ông phải giết người tình”.

Chadton cố gắng lấy lại bình tĩnh nói: “Mày tự cho rằng mày rất thông minh à? Nhưng mày đâu có biết sẽ không có bồi thẩm đoàn nào phán tội tao cả. Vụ án này thậm chí không được đệ trình lên tòa án, luật sư của tao sẽ làm được điều này”.

Giọng Bartholomew như giễu cợt: “Nếu tôi đoán không sai, ông làm điều này không phải để kết hôn với bạn gái mà khát vọng của ông là muốn thoát khỏi sự trói buộc của hôn nhân. Nếu ông đưa ra đề nghị ly hôn thì ông phải chia cho bà vợ một nửa tài sản, điều này thì ông không bao giờ muốn cho nên thuê một tay sát thủ trên mạng để giải quyết vấn đề. Điểm này thì luật sư của ông không thể cứu ông được đâu?”.

Chadton càng thêm bực tức: “Những luật sư của tao rất thông minh, tài năng của họ sẽ làm cho mày phải giật mình. Nếu Cảnh sát không tìm thấy mày tao sẽ lại thuê một sát thủ khác giết mày, bất kể mày ở nước nào thì mày cũng không được yên thân đâu”.

Bartholomew đắc ý nói: “Ông thuê tôi trên mạng, kỹ nghệ cao siêu của tôi đã gây ấn tượng sâu sắc với ông. Tôi vẫn có thể giao lưu với ông bằng hình thức ẩn danh. Ông cũng là một chuyên gia trên mạng nhưng không có cách nào tìm được tôi đâu, và tôi là người như thế nào ông cũng không thể biết được”.

Chadton vẻ khinh bỉ nói: “Ồ, vậy theo như mày nói thì sao mày không phái một chiếc máy bay không người lái đến mà giết tao đi?”.

Bartholomew nói dằn từng tiếng: “Chadton, công lý là do ông bỏ tiền ra mua cho nên ông sẽ có nó. Ông đã từng khoe khoang khoác lác nhưng tôi đã nhìn thấy nỗi sợ hãi trong con mắt của ông”.

“Mày… mày nhìn thấy?” – Chadton đưa mắt quan sát khắp căn phòng và nhìn thấy chiếc laptop của Bartholomew ở trên mặt bàn trang điểm. Trời ơi! Camera ghi hình qua mạng! Bartholomew thông qua mạng đang quan sát nhất cử nhất động của Chadton.

Chadton nghe thấy câu nói tiếp theo của Bartholomew: “Vậy bây giờ ông có cảm thấy chiếc điện thoại ở trong tay ông càng ngày càng nóng lên không?”.

Chadton chợt hiểu rằng Bartholomew đã xâm nhập vào điện thoại di động của mình thông qua thủ đoạn kỹ thuật … Đột nhiên, điện thoại của Chadton phát nổ ngay ở trên mặt và ông ta ngã xuống sàn nhà…

Không biết bao nhiêu lâu, Lassie tỉnh lại, lúc này trong phòng tối om om. Cô thấy đầu choáng váng nặng nề: Sao mình lại nằm trên sàn nhà? Cô sờ lên đầu và thấy tóc ươn ướt, chuyện gì đã xảy ra nhỉ? Sau đó cô nhớ ra là lúc chuông cửa kêu thì có một người đẩy cửa bước vào và sau đó… sau đó chuyện gì đã xảy ra? Trời ơi, chả nhẽ hắn ta đã cho mình uống thuốc?

Lassie gắng gượng đứng dậy, men theo thành giường đi vào buồng vệ sinh. Cô bật đèn lên và không khỏi giật mình khi thấy đầu tóc mình toàn là máu. Cô cẩn thận sờ tìm nhưng không thấy vết thương ở trên đầu và cũng không cảm thấy trên thân thể có chỗ nào bị đau. Cô gội sạch đầu dùng khăn lau khô tóc rồi dần dần bình phục.

Lassie trở về phòng ngủ bật đèn lên và hốt hoảng thấy một thi thể đàn ông đang nằm trên nền nhà, mặt người đàn ông bị xé nát không thể nhận ra được là ai nhưng quần áo và đôi giày thì lại rất quen thuộc. Lassie không kìm được khóc thét lên, vừa khóc vừa gọi: “Chadton! Chadton! Anh thân yêu, sao anh lại ra nông nỗi này? Vậy rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì?”.

Lúc này, camera của chiếc laptop đặt trên tủ trang điểm đã thu được tất cả và truyền lên trên mạng. Ở cách xa đấy hàng ngàn dặm Bartholomew nhìn vào màn hình máy tính hài lòng gật đầu lẩm bẩm: “Đây tức là công lý!”.

Nguyễn Thiêm (dịch) / Robert Robinson (Mỹ) / Theo Van nghệ CA

Sự khác nhau giữa những người dùng bán cầu não trái và phải

Bộ não của chúng ta được chia làm hai bán cầu, mỗi bên thực hiện các chức năng khác nhau. Và việc sử dụng nhiều bán cầu não phải hay trái nhiều hơn sẽ quyết định những kỹ năng và sở thích của chúng ta.

Hẳn ai trong chúng ta đây đều đã từng nghe rằng, người thuận tay trái thường có xu hướng nghệ thuật và mang tính sáng tạo cao trong khi người thuận tay phải sẽ nghiêng về các môn logic và xử lý vấn đề theo kinh nghiệm.

Vâng, đó là một trong những điểm khác nhau về kỹ năng và sở thích do tác động của việc dùng bán cầu não nào nhiều hơn của chúng ta (bán cầu não trái tương ứng với người thuận tay phải và ngược lại).

• Bán cầu não trái có chức năng ngôn ngữ, chịu trách nhiệm xử lý những thông tin mà con người nghe được và đưa ra những câu trả lời phù hợp. Ngoài ra, bán cầu não trái giúp con người giải quyết các vấn đề liên quan tới logic và tính toán chính xác.
• Bán cầu não phải chủ yếu chịu trách nhiệm về khả năng không gian, nhận diện khuôn mặt và cảm thụ âm nhạc. Nó cũng có thể xử lý các thông tin liên quan tới toán học, nhưng chủ yếu là ước lượng sơ bộ và so sánh. Bên cạnh đó, não phải giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của những hình ảnh. Nó đóng một phần vai trò đặc biệt trong ngôn ngữ, giúp ta giải thích bối cảnh trò chuyện và âm điệu của người đối diện.

Infographic dưới đây sẽ cho bạn biết các khác biệt đặc trưng riêng về mặt tính cách, kỹ năng và sở thích của những người sử dụng nhiều bán cầu não phải hay trái cùng với một số lời khuyên trong học tập/công việc. Tất nhiên sự phân biệt giữa hai bán cầu chỉ là tương đối bởi vì chúng ta cần cả hai để hình thành nên nhân cách của mình.

Đến nay, vẫn chưa có một minh chứng khoa học nào chứng minh được, khi có xu hướng thiên về bán cầu não nào đó thì có được sự vượt trội đặc biệt. Mỗi bán cầu não lại đảm nhận một chức năng, vai trò riêng. Khi lệch về một bên bán cầu nào đó thì đi kèm với những lợi thế nhất định thì cũng có không ít những hạn chế.

Tiềm năng trí tuệ con người là kết quả hoạt động của hai bán cầu não. Vì thế, chúng ta nên sử dụng và phát triển tiềm năng ở cả hai bán cầu não. Phát triển cân bằng ở cả hai bán cầu não là tốt nhất.

Theo Khoa học TV

Kinh tế thế giới ra sao năm 2023?

2022 là một năm ảm đạm với nền kinh tế toàn cầu nhưng năm sau có thể còn tệ hơn, theo Bloomberg.

Lịch sử cho thấy các đợt tăng mạnh lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới vào suy thoái. Cùng với đó, giá khí đốt tại châu Âu tiếp tục tăng cũng sẽ không phải điều quá ngạc nhiên với nhiều người. Trong khi đó, chính sách chống dịch cứng rắn và thị trường bất động sản gặp khó khiến kinh tế Trung Quốc nguy cơ giảm tốc.

Trong một kịch bản cực đoan, tất cả điều đó có thể xảy ra cùng lúc. Khi ấy, sản lượng kinh tế toàn cầu sẽ bốc hơi khoảng 5.000 tỷ USD, theo dự báo của Bloomberg Economics.

Viễn cảnh ảm đạm đó đã xuất hiện dần trong năm nay. Giai đoạn lãi suất thấp, nhu cầu tăng cao từ Trung Quốc, địa chính trị ít biến động là những yếu tố then chốt mang lại nhiều thập kỷ tăng trưởng và giá cả ổn định cho thế giới. Tất cả những biến số này đã biến mất năm nay, khiến lạm phát ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ và thị trường tài chính tổn thất đến hàng nghìn tỷ.

Nhưng vẫn có những hy vọng cho năm tới. Fed có thể “hạ cánh mềm” (thuật ngữ chỉ việc đưa lạm phát giảm về mục tiêu mà không làm gia tăng thất nghiệp nghiêm trọng). Thời tiết ấm áp có thể giúp châu Âu thoát khỏi suy thoái.

Trung Quốc có thể nới lỏng các biện pháp phong tỏa. Một số khả năng đó đã xuất hiện tuần trước, khi các thị trường tăng điểm do lạm phát của Mỹ thấp hơn dự kiến và các dấu hiệu về khả năng điều chỉnh biện pháp chống dịch của Trung Quốc.

Dự báo quy mô GDP toàn cầu (nghìn tỷ USD) với màu hồng (dự báo đưa ra vào cuối 2021), màu xanh (dự báo hiện tại) và màu vàng (kịch bản xấu). Đồ họa: Bloomberg

Ngay cả khi những tín hiệu đó không thành hiện thực, những nhà đầu tư lạc quan vẫn có thể bắt đầu đặt cược vào sự phục hồi khi cho rằng lãi suất đã quá cao và tăng trưởng đã chạm đáy. Tuy nhiên, sau nhiều năm thiệt hại bởi bệnh dịch, xung đột và khan hiếm nguồn cung, theo Bloomberg, thật khó để lạc quan và nên lưu ý đến những những rủi ro sau đây:

Lãi suất của Fed

Lãi suất cơ bản của Fed dự kiến đạt 5% vào đầu năm 2023, tăng từ mức gần 0 vào đầu năm nay. Việc Fed thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ nhất trong nhiều thập kỷ đã và đang làm tổn hại đến kinh tế Mỹ và thế giới. Nhưng vẫn còn nhiều tác động khác sắp xảy đến.

Với chi phí đi vay cao hơn, các ngành nhạy cảm với lãi suất từ bất động sản đến ôtô đang bị ảnh hưởng. Bloomberg Economics dự báo Mỹ suy thoái vào nửa cuối năm 2023. Hơn 2 triệu người Mỹ có thể sẽ mất việc.

Tình hình có thể tốt hơn nếu lạm phát biến mất nhanh chóng. Nhưng ngược lại, sẽ tệ hơn khi đại dịch khiến thị trường lao động rơi vào tình trạng khủng hoảng, đẩy “tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên” – mức độ thất nghiệp cần thiết để giữ lạm phát trong tầm kiểm soát – lên cao hơn mức đã có trong những năm gần đây.

Nếu điều đó xảy ra ở Mỹ, Fed có thể phải tăng lãi suất cao tới 6%, đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới vào một cuộc suy thoái dài hơn và sâu hơn. Khó khăn sẽ nhân rộng trên toàn thế giới, vì hầu hết quốc gia đều có chung vấn đề lạm phát và các ngân hàng trung ương cũng đang đi theo con đường tương tự Fed để khắc phục.

Những nền kinh tế cố đi ngược hướng này cũng không thể bình yên. Nhật Bản đã mắc kẹt với lãi suất âm, nhưng nước này đã phải trả giá đắt trên thị trường tiền tệ, với việc đồng yen mất hơn 15% giá trị so với USD.

Rủi ro nợ công

Advertisement

Khi tốc độ tăng trưởng cao hơn lãi suất, chi phí đi vay ít hơn. Vì vậy, các chính phủ đã tích cực vay nợ. Tổng nợ của nhóm G7 tăng từ 81% GDP năm 2007 lên 128% GDP năm nay.

Nhưng giờ tăng trưởng đang chậm lại còn lãi suất thì đi lên, có nghĩa là chi phí đi vay ngày càng đắt đỏ trong lúc đến hạn trả nợ. Vì vậy, một số nền kinh tế lớn có thể rơi vào quỹ đạo nợ không bền vững, trừ khi họ thực hiện những điều chỉnh tài khóa khó khăn.

Các nhà đầu tư đang theo dõi Italy, nơi mức chi trả nợ (số tiền cần trả gồm gốc và lãi) dự kiến tăng lên 7% GDP vào năm 2030, từ 3% vào năm 2019. Italy có thể sẽ không vỡ nợ. Nhưng để tránh kết quả đó có thể cần một giải pháp khắc phục ở cấp độ châu Âu, thường là một quá trình không đơn giản.

Tại Anh, thị trường trái phiếu vừa thoát khỏi bờ vực sụp đổ khi bà Liz Truss từ chức Thủ tướng. Nhưng để giảm áp lực cho tài chính công và duy trì uy tín với các nhà đầu tư, Anh phải thắt lưng buộc bụng về ngân sách.

Dự báo nợ công nhóm G7 với màu hồng (dự báo vào tháng 1/2022) và màu xanh (dự báo vào tháng 10/2022). Đồ họa: Bloomberg.

Ở Nhật Bản, Thống đốc ngân hàng trung ương Haruhiko Kuroda – kiến trúc sư của chiến lược lãi suất thấp – sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 4. Người kế nhiệm ông sẽ phải đối mặt với một lựa chọn khó khăn: tiếp tục giữ lãi suất thấp với rủi ro nội tệ lao dốc; hoặc theo chân Fed và gây bất ổn cho một trong những khối nợ lớn nhất thế giới.

Ở một số thị trường mới nổi, tình thế tiến thoái lưỡng nan còn gay gắt hơn. Sri Lanka đã tiếp bước vỡ nợ sau Lebanon và Zambia. Dù vậy, ít nhất vấn đề dường như đã có lối ra.

Mô hình phân tích của Bloomberg Economics cho rằng rủi ro vỡ nợ sắp xảy ra tập trung ở các nền kinh tế nhỏ, chỉ chiếm 3% GDP toàn cầu. Trong khi đó, các nước đang phát triển lớn hơn có khả năng thoát khỏi khủng hoảng nợ. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ có thể là một ngoại lệ. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan có thể vẫn theo đuổi các chính sách thậm chí còn phi chính thống hơn để thúc đẩy tăng trưởng, khiến đồng lira phải trả giá.

Năng lượng cho châu Âu

Mảnh ghép cuối cùng của câu đố rủi ro toàn cầu là sự phân cực của thế giới, vốn đã gây ra những cái giá đắt đỏ cho châu Âu. Việc ủng hộ Ukraine đã khiến lục địa này rơi vào tình trạng thiếu khí đốt và giá điện tăng vọt. Bloomberg Economics dự báo, chi phí năng lượng cao và việc Ngân hàng Trung ương châu Âu tăng lãi suất sẽ đẩy khối này vào suy thoái, với GDP giảm 0,1% vào năm 2023.

Với một chút may mắn (thời tiết tốt) và kỹ năng tốt (các chính sách đưa khí đốt khan hiếm đến đúng nơi), châu Âu có thể tránh được suy thoái. Nếu không có cả hai, kinh tế châu Âu sẽ co lại tương đương với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Giá dầu thô đã giảm từ mức cao nhất gần 130 USD một thùng trong nửa đầu năm nay nhưng rủi ro từ các biện pháp trừng phạt mới với Nga, nhu cầu phục hồi ở Trung Quốc và việc cắt giảm nguồn cung của OPEC, có thể đẩy nó tăng trở lại vào năm sau, mở ra thử thách mới cho vấn đề năng lượng của châu Âu.

Khu mua sắm Hohe Strasse tại Cologne, Đức, ngày 15/12/2020. Ảnh: Reuters

Sức khỏe của Trung Quốc

Bloomberg Economics dự báo kinh tế Trung Quốc có thể tăng trưởng 5,7% cho năm 2023. Nếu mở cửa lại nền kinh tế sau dịch, động lực tăng trưởng sẽ bù đắp được cho lực cản từ bất động sản suy yếu. Tuy nhiên, liệu nước này sẽ có thay đổi chính sách chống dịch hay không vẫn chưa rõ.

Còn nếu tăng trưởng của Trung Quốc vẫn chậm lại thì sẽ gây ảnh hưởng khắp thế giới. Trong đó, chịu tác động lớn sẽ là các láng giềng của nước này và những nhà sản xuất hàng hóa lớn như Australia và Brazil.

Những rủi ro khác

Còn nhiều yếu tố tiềm tàng khác có thể ảnh hưởng đến kinh tế thế giới năm sau. Đầu tiên là mối quan hệ giữa các cường quốc. Cuộc đối đầu với Nga khiến châu Âu thiếu năng lượng là một ví dụ về sự rạn nứt địa chính trị.

Quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc cũng chưa ấm lại. Tổng thống Joe Biden đã giữ nguyên mức thuế do người tiền nhiệm Donald Trump áp đặt và tiến thêm một bước với lệnh cấm vận bán các chất bán dẫn tiên tiến. Mối quan hệ thương mại bị rạn nứt là một lực cản khiến tăng trưởng chậm lại ở cả hai nước.

Một rủi ro khác là thị trường bất động sản nhiều nơi đang dễ tổn thương. Dòng tiền thắt chặt đồng nghĩa với việc thị trường nhà ở trên toàn thế giới đã đến thời kỳ khủng hoảng. Các quốc gia như Canada và New Zealand – vốn được xếp hạng trong số các thị trường nhà ở đắt giá nhất – có thể bị tổn thương hàng đầu.

Mỹ không đứng đầu bảng xếp hạng rủi ro về bất động sản, nhưng cũng không an toàn mấy. Bloomberg Economics ước tính thị trường này sẽ phải giảm 15% giá trên toàn quốc để đưa các khoản thanh toán vay thế chấp phù hợp với thu nhập của các hộ gia đình.

Ngoài ra, còn có những rủi ro không nằm gọn trong bất kỳ nhóm nào đã nêu. Một biến thể mới, nguy hiểm hơn của Covid-19 sẽ là một đòn giáng mạnh. Lũ lụt gần đây ở Pakistan – ảnh hưởng đến 33 triệu người và đẩy nền kinh tế vào tình trạng suy thoái nghiêm trọng – cho thấy tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan dự kiến trở nên thường xuyên hơn khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên.

Nhưng cuối cùng, vẫn có một ưu điểm tiềm năng là tâm lý các nhà đầu tư. Nếu họ nhận ra được đỉnh lãi suất của Fed và đáy của tăng trưởng Trung Quốc, họ có thể thúc đẩy các đợt phục hồi của thị trường bằng cách đặt cược vào một tương lai tươi sáng hơn, ngay cả khi hiện tại có vẻ ảm đạm.

Phiên An (theo Bloomberg) / Vietnam Express

5 chuyên gia nước ngoài giúp tạo ra Đế chế Nga

Chân dung các chuyên gia nước ngoài từng giúp Đế chế Nga và Pi-e Đại đế. Đồ họa: RBTH.

Vào đầu thế kỷ 18, Pi-e Đại đế của nước Nga đè bẹp Thụy Điển – một thế lực hùng mạnh khi đó, đưa Nga trở thành một trong các cường quốc hàng đầu ở châu Âu. Để làm được điều đó, Pi-e đã nhận sự trợ giúp của 5 chuyên gia nước ngoài.

1- James Bruce, chuyên gia pháo binh người Scotland

James Bruce, còn được biết đến với cái tên Yakov Bryus ở Nga, là một trong những trợ lý thân cận nhất của Pi-e Đại đế. Charles Whitworth – Đại sứ Anh tại Nga đã gọi Bruce là một “người rất trung thực và có học thức”.

Bruce xuất thân từ một gia đình Scotland cổ xưa, với một số thành viên từng làm vua Scottland. Bruce nổi bật với tư cách nhà toán học, nhà thiên văn học, nhà ngoại giao, kỹ sư, biên dịch viên. Một số người còn gọi ông là thầy phù thủy.

Tuy nhiên công việc chính cả đời của người đàn ông này lại là ngành pháo. Được nắm quyền chỉ huy lực lượng pháo binh quân đội Nga trong cuộc Đại chiến Bắc Âu chống lại Thụy Điển từ năm 1700 đến năm 1721, ông đã nỗ lực nâng thứ vũ khí này lên một tầm cao chất lượng hoàn toàn khác.

Bruce tạo ra các phiên bản vũ khí mới và làm việc không ngừng nghỉ để gia tăng độ tin cậy, sức mạnh, tính cơ động và tầm bắn của đại bác, khi ấy bắt đầu được sản xuất theo tiêu chuẩn thống nhất. Bên cạnh đó, ông cũng không quên bảo đảm rằng các pháo thủ được nhận trợ cấp xứng đáng và huấn luyện hiệu quả. Trong con mắt của Bruce, họ là tầng lớp tinh hoa thực sự của quân đội Nga.

Các nỗ lực chăm chỉ của Bruce đã sớm mang lại kết quả. Vào năm 1702, việc Nga bao vây pháo đài Noteburg của Thụy Điển đã kết thúc thắng lợi. Sau đó, Nga cũng đánh chiếm được Nyenschantz, Derpt và Narva. Hỏa lực pháo hiệu quả dưới quyền chỉ huy của Bruce là một trong các nhân tố chính mang lại chiến thắng cho Nga trong trận chiến Poltava năm 1709 – trận đánh quyết định căn bản kết quả sau này của toàn bộ xung đột quân sự giữa Nga và Thụy Điển.

12 năm sau, James Bruce cùng với Andrey Ostermann dẫn đầu một phái đoàn Nga đàm phán với Thụy Điển tại thị trấn Nystad. Theo các điều khoản của Hòa ước, Nga nhận được “quyền sở hữu hoàn toàn, tuyệt đối và vĩnh viễn” đối với Ingermanland, Livonia, Esland và phần phía Tây Bắc của Phần Lan. Cùng năm 1721, quốc gia do Pi-e Đệ nhất cai trị tuyên bố là một đế chế.

2- Georg Wilhelm de Gennin, kỹ sư Đức

Tương tự James Bruce, kỹ sư Đức Georg de Gennin, đến Nga vào năm 1697, đã phục vụ ngành được mệnh danh là “chúa chiến tranh” vào lúc đó – pháo binh. Trong cuộc chiến của Nga với Thụy Điển sau đó, Gennin truyền dạy kỹ năng pháo binh và đích thân tham gia việc đánh chiếm Vyborg cùng một số pháo đài Thụy Điển khác.

Thấu hiểu kỹ năng tổ chức xuất chúng của Gennin, Pi-e Đại đế tin tưởng giao phó cho ông nhiệm vụ xây dựng các nhà máy sản xuất vũ khí và thuốc súng ở Saint Petersburg và ở Karelia. Tại Karelia, ông còn làm được nhiều thứ khác, như việc thành lập một khu nghỉ dưỡng đầu tiên của nước Nga.

Hoàng đế Nga hài lòng với kết quả công việc của Gennin. Sa hoàng tặng Gennin một bức chân dung nhà vua nạm kim cương và cử ông đi thúc đẩy ngành công nghiệp ở khu vực Ural. Tại đây, Vilim Ivanovich (tên mới của Gennin ở nước Nga) không chỉ phục hồi và hiện đại hóa các nhà máy cũ mà còn trong 12 năm, xây 9 nhà máy mới từ con số 0. Ngoài ra, ông còn tham gia thành lập một số trung tâm khu vực như Perm và Yekaterinburg.

3- Patrick Gordon, quân nhân Scotland

Năm 1661, khi Patrick Gordon bắt đầu phục vụ cha của Pi-e Đại đế – Sa hoàng Mikhaylovich, ông đã là một quân nhân dạn dày kinh nghiệm. Người lính Scotland này đã tham gia một số chiến dịch quân sự dưới lá cờ của Ba Lan và Thụy Điển.

Trong cuộc tranh giành quyền lực giữa công chúa Sophia và hoàng tử Pi-e vào năm 1689, Gordon – người chỉ huy Trung đoàn Moskovskiy số 2, hậu thuẫn mạnh mẽ cho Pi-e, bảo đảm một thắng lợi không đổ máu cho Pi-e. Sau này, công dân Scotland này giành được sự tin tưởng không giới hạn của vị Hoàng đế Nga tương lai.

Pi-e ấp ủ hoài bão xây dựng một đội quân kiểu mới và mạnh mẽ, có đủ năng lực thách thức quân đội của các cường quốc châu Âu lúc đó. Tri thức và kinh nghiệm của Gordon (còn được gọi là Pyotr Ivanovich) tỏ ra vô giá trong việc đáp ứng mong mỏi đó của Pi-e.

Là một chuyên gia quân sự hàng đầu, Gordon không chỉ cung cấp tư vấn cho Sa hoàng về các vấn đề quân sự mà còn tham gia huấn luyện các trung đoàn Semyonovsky và Preobrazhensky, được lập ra theo mô hình Tây Âu khi đó. Theo khuyến nghị của Gordon, các đơn vị quân sự này được đặt tên là “trung đoàn cận vệ”.

Bản thân Gordon dẫn quân ra chiến trận trong các chiến dịch Azov chống lại người Thổ vào năm 1695 và 1696.

4- Franz Lefort, trợ thủ người Thụy Sĩ

Franz Lefort – con trai của một thương lái Geneva, là một trong các trợ thủ và bè bạn thân cận nhất của Sa hoàng Pi-e. Ông hoàn toàn chung niềm tin của Sa hoàng về sự cần thiết phải Âu hóa nước Nga càng nhanh chóng càng tốt, và ông đã tích cực trợ giúp Sa hoàng trong quá trình đó.

Lefort sau đó sẽ tìm kiếm các chuyên gia quân sự và dân sự tốt nhất ở châu Âu, lôi kéo họ tới phục vụ Nga, nói với họ rằng ở đây có những sự ưu đãi tốt nhất dành cho họ. Ông hỗ trợ quá trình khai sinh hải quân Nga, đồng thời là một trong các vị sáng lập ra quân đội kiểu mới của Nga theo các nguyên tắc châu Âu. Theo ý chí của Sa hoàng, Franz Lefort (còn được gọi là Franz Yakovlevich) được phong hàm tướng và nguyên soái.

Lefort đột tử vào năm 1699 khi mới 43 tuổi. Khi biết hung tin về người bạn thân, Pi-e buồn rầu vô cùng và than: “Chỉ có ông ấy là trung thành với ta. Giờ ta biết dựa vào ai đây?”.

Ngày nay, tên của Lefort được đặt cho một trong những quận cổ xưa của thủ đô Moscow.

5- Heinrich Johann Friedrich Ostermann, người Đức

Ostermann là một người dân bản địa của thị trấn Bochum, nước Đức. Mang thêm cái tên Nga Andrey Ivanovich, ông thực sự là một cá nhân độc nhất vô nhị. Ostermann thông thạo nhiều ngôn ngữ như tiếng Đức, Hà Lan, Latin, Pháp và Italy. Ông cũng dễ dàng học được tiếng Nga. Vào năm 1704, ông được mời tham gia phục vụ Sa hoàng Pi-e.

Từ chỗ chỉ là một biên dịch viên bình thường của Văn phòng Đại sứ (cơ quan Nga phụ trách các vấn đề đối ngoại – BTV), Ostermann đã thăng tiến trở thành người đứng đầu phái đoàn Nga (cùng với Bruce) trong các cuộc đàm phán hòa bình với người Thụy Điển ở Nystad vào năm 1721. Mệt mỏi vì nhiều năm xung đột vũ trang, Pi-e Đệ nhất khi ấy đã sẵn lòng chấp nhận những nhượng bộ lớn. Nhưng Ostermann, với sự quyết tâm và bền bỉ, đã xoay sở để giúp Nga ký với Thụy Điển một hòa ước chứa đựng nhiều điều khoản có lợi nhất có thể đạt được cho Nga.

Pi-e tất nhiên rất hài lòng. Ông đã phong Ostermann làm nam tước.

Năm 1723, nhà ngoại giao Ostermann lại lần nữa làm Pi-e vui sướng khi ông ký kết được một thỏa thuận thương mại với Ba Tư, với nội dung cực kỳ có lợi cho Nga. Ngoài ra, Andrey Ivanovich còn tư vấn cho Pi-e Đại đế về chính sách đối nội.

Sau khi Pi-e băng hà vào năm 1725, Ostermann tiếp tục hình thành chính sách đối ngoại của nước Nga. Ông cũng thực hiện tái tổ chức hải quân Nga trên quy mô lớn./.

Theo VOV / Shoha VN