Phố Tây Hà Nội và TP HCM hồi sinh sau dịch

Sau 2 năm liên tiếp đóng cửa vì Covid-19, phố Tạ Hiện, Lương Ngọc Quyến (Hà Nội) và Bùi Viện (TP HCM) tấp nập du khách đổ về vui chơi mỗi tối.

22h mỗi ngày, đặc biệt vào dịp cuối tuần, ngã tư phố Tạ Hiện – Lương Ngọc Quyến (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) tấp nập khách quốc tế và nội địa đổ về vui chơi, ăn uống.

Khu vực này vốn được gọi là “ngã tư quốc tế”, “phố Tây” bởi nơi đây là điểm vui chơi, giải trí của nhiều du khách nước ngoài. Do ảnh hưởng của Covid-19 trong năm 2020 và 2021, khu vực này “vắng hơn trước” vì không có khách. Từ tháng 3 năm nay, Việt Nam mở cửa hoàn toàn cho du lịch quốc tế, khu phố dần nhộn nhịp trở lại.

Khách Tây và ta cùng ngồi ăn uống tại các hàng quán trên phố Lương Ngọc Quyến.

“Chúng tôi lần đầu đến Việt Nam. Hà Nội thật đẹp, cảm giác rất nhẹ nhàng, cổ kính. Sau này, chúng tôi sẽ tiếp tục đi Hội An, Đà Lạt và TP HCM”, Emily (phải) cùng bạn Vikrant thưởng thức bia Hà Nội, chia sẻ.

Nhóm bạn trẻ đến từ TP HCM ngồi ăn uống trên phố Tạ Hiện. “Lần đầu đi Hà Nội, ngoài tham quan các điểm du lịch, bọn em còn thực hiện food tour, ăn càng nhiều các món ăn ở Thủ đô càng tốt”, Hoa Tiên, thành viên trong nhóm, nói.

Chị Vương Ngọc Linh, chủ một quán ăn trên phố Tạ Hiện đang mời khách xem thực đơn. “Hai năm dính dịch, thu nhập của quán kém nhiều, chỉ được 40% so với trước. Đợt này mới bắt đầu có nhiều khách hơn nên thu nhập cũng tăng, nhưng vẫn chưa ăn thua”, chị Linh nói.

Một số bạn trẻ tranh thủ chụp hình lưu niệm tại con phố được mệnh danh là “Ngã tư quốc tế”.

Click để lật ảnh

Click để lật ảnh

Đêm 28/8, phố Bùi Viện (quận 1, TP HCM) nườm nượp khách ra vào. Dọc tuyến phố dài gần 700 m sặc sỡ các loại đèn màu, cùng tiếng nhạc xập xình chào mời ăn uống, vui chơi – đối lập với cảnh vắng hoe hồi tháng 3/2020, khi nhiều hàng quán phải ngưng hoạt động vì Covid-19.

Đường Bùi Viện từ lâu được gọi là “phố Tây”, thu hút đông đảo người nước ngoài tới tham quan, nhộn nhịp nhất vào buổi tối với nhiều quán bar, vũ trường… hoạt động đến đêm. Tháng 8/2017, nơi đây được cải tạo lại thành phố đi bộ thứ hai sau phố Nguyễn Huệ.

Một góc phố Bùi Viện chật kín người dân, du khách.

Hồi tháng 10/2021, khi TP HCM nới lỏng giãn cách để bình thường mới, nhiều quán bar, nhà hàng trên tuyến phố Tây này phải chuyển sang bán rau, thịt, tạp hóa… để có thu nhập.

Anh Gustavo Romero (giữa) đến từ Tây Ban Nha cùng bạn bè vui chơi trên phố.

Anh Nguyễn Viết Lãm, chủ một quán ăn trên phố Bùi Viện, cho biết tiền thuê mặt bằng ở phố Tây từ 30 đến 40 triệu đồng mỗi tháng. Lúc dịch bệnh buôn bán căng thẳng, anh phải cầm cố, vay mượn nhiều nơi để duy trì. Giờ dịch bệnh đã tạm kiểm soát, anh thấy việc buôn bán “cũng dần khả quan trở lại”.

Càng về đêm, du khách đổ về khu phố thêm đông đúc.

Giang Huy – Thanh Tùng

Thâm Tâm tự tống biệt mình

Thâm Tâm (1917-1950) nhà thơ chiến sĩ để lại cho đời không nhiều lắm những sáng tác văn chương. Tuy nhiên, chỉ với “Chiều mưa đường số 5” và “Tống biệt hành”, tên tuổi ông cũng đã đủ khắc sâu vào lịch sử văn chương nước nhà, như một nhà thơ nổi tiếng. Và có giọng điệu riêng, đầy ấn tượng!

Bài thơ “Tống biệt hành”, thực ra cũng chỉ mới được tôn vinh trở lại từ khi có tư tưởng đổi mới. Hơn thế, nó còn được đưa vào sách giáo khoa, được nghiên cứu, bình giải, như một bài thơ đặc sắc của thơ ca tiếng Việt thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Đó cũng là một sự công bằng lịch sử!

Tuy nhiên, “Tống biệt hành” của Thâm Tâm, quả là một bài thơ có nội hàm phong phú. Đã từng xảy ra rất nhiều tranh biện sôi nổi từ nhiều năm qua về bài thơ này, cả về giá trị nội dung và nghệ thuật. Nhìn chung, cũng chưa hẳn mọi vấn đề đã được giải quyết một cách “xuôi chèo mát mái”, chưa hẳn người đọc người nghe đã đi tới một cách hiểu tương đối nhất quán, hoàn toàn tâm phục khẩu phục! Điều ấy cho hay, “Tống biệt hành” là một bài thơ chứa nhiều uẩn súc trong các hình ảnh, hình tượng thơ, trong cấu trúc thẩm mỹ, trong bối cảnh sáng tác…

Ngay như cái tên của bài thơ, toàn là từ Hán Việt. Có người hiểu “Hành” ở đây là một thể thơ (Thể Hành). Nhưng nếu ghép đầy đủ cả ba từ Hán Việt này thành một cụm từ, thì đơn giản chỉ là “Tiễn biệt người ra đi”…Thế thôi!

Thâm Tâm tự tống biệt mình -0
Nhà thơ Thâm Tâm.

Vậy thì ai tiễn ai? Căn cứ vào bề mặt câu chữ  “Đưa người ta không đưa qua sông”… thì có vẻ như tác giả bài thơ (Ta), cùng với gia đình (mẹ, một chị, hai chị và em gái) tiễn một người nào đó ra đi, ví như một người bạn trai nào đó thân thiết của tác giả chẳng hạn.

Hình dung như là “ta” tiễn biệt một tráng sĩ đi làm một công việc đặc biệt gì đó, vì nghĩa lớn, cao cả. Lại có hơi hướng sử thi như cái việc tiễn chàng hiệp sĩ Kinh Kha đi hành thích bạo chúa Tần Thuỷ Hoàng, đã diễn ra ở bên Tàu cách đây mấy nghìn năm…

Tôi ngờ rằng, nhân vật trữ tình “Ta” với “Người” ở đây có lẽ chỉ là một. Nghĩa là TA cùng với gia đình tiễn biệt chính TA, chứ chẳng phải là tiễn đưa một ai khác!

Hãy đọc lại đoạn thơ mở đầu thử xem:

Đưa người ta không đưa qua sông
sao có tiếng sóng ở trong lòng?
Nắng chiều không thắm không vàng vọt
Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong?”…

Hãy khoan nói về nghệ thuật sử dụng các vần “bằng”, “trắc”, về nhịp thơ… để tạo dựng âm thanh, tiết tấu, gợi mở tâm trạng, gợi mở không gian bi tráng của đoạn thơ mở đầu, chỉ nói về bối cảnh tiễn đưa. Rằng “Ta” tiễn một người ra đi, chẳng qua sông sâu biển rộng gì sất, mà nghe rõ như có tiếng sóng đang vỗ ào ạt trong lòng. Đấy là hỏi chính mình, đồng thời khẳng định đó chính là cảm xúc của chính mình, cảm xúc của một cuộc ra đi, linh cảm hình như là rất khó, hoặc như chẳng có ngày trở lại. Thế nên, đó là một cảm xúc buồn, mơ hồ buồn. “Nắng chiều không thắm không vàng vọt/ sao đầy hoàng hôn trong mắt trong?”. Nỗi buồn đã nhuốm vào cả thiên nhiên, đến như ráng chiều cũng nhợt nhạt đi, dài dại đi, “không thắm không vàng vọt”, ấy thế mà người ra đi cũng nhuốm đầy hoàng hôn trong đôi mắt trong veo, ráo hoảnh của mình.

Đoạn thơ mở đầu đã thấy dự báo một cuộc chia ly vĩnh viễn, như một định mệnh đã được sắp đặt sẵn cả rồi. Xốn xang buồn, bi tráng, nhưng vẫn làm chủ được mình, bởi đã trải qua bao vật vã nghĩ suy, rồi mới đi đến một quyết định dứt khoát. Người đọc thấy nể trọng một nhân cách lớn, không dối mình, không dối người, không lãng mạn viển vông, cũng không lên gân to tát. Bởi đó chính là tiếng nói của trái tim, nhân bản!

Hãy nghe người thơ chiến sĩ tâm sự:

Đưa người, ta chỉ đưa người ấy
Một giã gia đình, một dửng dưng”

Thế là “Ta” tiễn biệt chính “Ta”, “ta chỉ đưa người ấy”, cho nên mới có tâm trạng  “một giã gia đình, một dửng dưng”. Một khi mục tiêu đã xác định, chí đã quyết, thì “chí lớn chưa về bàn tay không/ thì không bao giờ nói trở lại”, thì “ba năm mẹ già cũng đừng mong”!

Có cảm giác như người ra đi đang bừng bừng nghĩa khí, bất giác thốt lên những lời ca tráng sĩ, như cố xua đi, gạt phăng đi những cảm xúc có phần yếu đuối đang len lỏi trong tâm hồn tuổi trẻ yêu đời. Đó cũng là một cảm xúc chân thành, không phải chỉ Thâm Tâm mới có.

Tuy nhiên, để có một quyết tâm cao độ, dứt khoát như vậy, thật không đơn giản chút nào. Hãy nghe tác giả trình bày:

Ta biết người buồn chiều hôm trước,
Ta biết người buồn sáng hôm nay.

Thế nghĩa là buồn bã cũng đã mấy ngày rồi, trăn trở vân vi cũng đã mấy ngày rồi, chứ đâu phải đi vào chỗ hiểm nguy, vào chỗ có thể hy sinh mà bảo là tươi vui ngay cho được? Có lẽ người ra đi suy nghĩ lung lắm. Phần thì thương mẹ già, em nhỏ, các chị gái chưa chồng, chiến tranh loạn lạc thế này, trai tráng ra đi hết cả. Mà “bây giờ mùa hạ sen nở nốt”, biết đâu rồi “một chị hai chị cũng như sen”, nở rồi, thì rồi cũng sẽ tàn phai thôi? Có thể các chị đã “khuyên nốt em trai” bằng những dòng lệ xót xa thương cảm, còn sót lại, sau khi đã chảy nhiều lắm rồi. Còn cô em gái bé bỏng ngây thơ, dẫu là thương anh lắm lắm, nhưng nó cũng chỉ biết “gói tròn thương tiếc”, gói lại những giọt nước mắt xót thương anh trong chính chiếc khăn tay mỏng manh bé nhỏ của mình…

Cuối cùng, những buồn thương, những xót xa trong buổi tiễn đưa người ra đi rồi cũng tạm lắng dịu. Tác giả dường như vừa chợt tỉnh cơn mơ: “Người đi? Ừ nhỉ người đi thực”! Thế là đi thật rồi, chia ly thật rồi! Bao vật vã giằng xé, lại dồn nén, rồi bật ra những lời tâm sự chí tình. “Ly khách” dường như đang nói lời tâm huyết với mẹ, với chị và với em, xem như lời dặn dò sâu nặng nghĩa tình. Với mẹ, thì xin mẹ hãy coi con như một chiếc lá, một chiếc lá xanh, một “chiếc lá bay”…Với chị, xin hãy cứ coi thằng em trai này như một hạt bụi trên đời, thân cát bụi lại trở về cát bụi, thế thôi. Còn với đứa em bé nhỏ “mắt ngây thơ”, tình cảm anh em chúng mình, hãy xem đó chỉ là một thoáng tươi đẹp trong đời, “như hơi rượu say”, rồi thời gian sẽ dần nguôi quên…

“Tống biệt hành” của Thâm Tâm, như tôi thiển nghĩ, chỉ là một bài thơ được thể hiện như một kiểu tự tình, tự đối diện với chính mình, tự phân thân như một thủ pháp nghệ thuật cần thiết. Các hình ảnh, hình tượng thơ và cấu trúc hình thức, phải chăng, chỉ là cách biểu hiện độc đáo của tâm trạng, trong một bối cảnh đặc biệt nào đó của nhân vật trữ tình?

Có thể là chính tác giả, cùng với những xúc cảm chân thành, khi quyết định bước chân vào trường tranh đấu đầy hiểm nguy, linh cảm sẽ có thể hy sinh. Một phần, cũng có thể tác giả trình bày như một ký thác tâm tư tình cảm của những người lính “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” một thời máu lửa chưa xa chẳng hạn…

Cũng chẳng nên rạch ròi quá làm gì, bởi thơ là nghệ thuật tuyệt diệu của trí tưởng tượng, phập phồng thực ảo, huyền bí sâu xa. Người đọc cảm nhận ở “Tống biệt hành” của Thâm Tâm một tấm chân tình, một nỗi niềm trung thực, sáng trong, nhuốm màu bi tráng của một thời khốc liệt và oanh liệt của dân tộc đã qua.

Thâm Tâm (Liệt sĩ Nguyễn Tuấn Trình), chàng trai Xứ Đông tràn đầy nhiệt huyết đã ngã xuống khi tuổi đời đang sung sức. Vậy nên, “Tống biệt hành” có thể xem là một bài thơ dự báo định mệnh. Đó là một bài thơ rất lạ, đến nay vẫn còn rất lạ, khiến người đời sau phải rơi nước mắt, phải nghĩ ngợi mãi chưa thôi!…

Tống biệt hành

Đưa người ta không đưa qua sông
Sao có tiếng sóng ở trong lòng?
Nắng chiều không thắm không vàng vọt
Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong?

Đưa người, ta chỉ đưa người ấy
Một giã gia đình, một dửng dưng…
– Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ
Chí nhớn chưa về bàn tay không
Thì không bao giờ nói trở lại!
Ba năm mẹ già cũng đừng mong

Ta biết người buồn chiều hôm trước
Bây giờ mùa hạ sen nở nốt
Một chị, hai chị cũng như sen
Khuyên nốt em trai dòng lệ sót

Ta biết người buồn sáng hôm nay
Trời chưa mùa thu tươi lắm thay
Em nhỏ ngây thơ đôi mắt biếc
Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tay…

Người đi? Ừ nhỉ người đi thực
Mẹ thà coi như chiếc lá bay
Chị thà coi như là hạt bụi
Em thà coi như hơi rượu say…

                                 Thâm Tâm

Vũ Bình Lục / Văn Nghệ CA

5 siêu năng lực “quái dị” của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra

Các bạn biết không, thực sự cơ thể của chúng ta kỳ diệu hơn các bạn nghĩ rất nhiều. Chúng ta có những “siêu năng lực” và vẫn sử dụng chúng hàng ngày, nhưng lại chưa bao giờ nhận ra điều đó.

1. Bạn thực sự “nhìn” thấy tay của chính mình trong bóng tối

Thử luôn nhé. Hãy thử vào một căn phòng tối – tối thật tối ấy. Sau đó giơ tay vẫy vẫy trước mặt xem sao. Bạn sẽ nhìn thấy những thứ kiểu như hình bên dưới.

Thực ra cũng không có gì bí ẩn lắm đâu. Theo một nghiên cứu của ĐH Rochester (Mỹ), phần lớn những hình ảnh chúng ta “nhìn” hàng ngày không đến từ mắt, mà là do những gì não bộ “muốn” chúng ta thấy, dựa trên những thông tin các giác quan thu thập được.

Nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta tưởng tượng ra hình bàn tay. Trong thí nghiệm, những nhà nghiên cứu đã đặt thêm một bộ phận cảm biến, cho phép theo dõi chuyển động mắt của những ứng viên. Và kết quả là mắt của họ chuyển động cùng nhịp với chuyển động của bàn tay, giống như cách họ nhìn khi có ánh sáng vậy.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra

Các chuyên gia cho biết ngay cả khi chúng ta không nhìn được, não bộ vẫn tiếp tục nhận tín hiệu từ các bộ phận trên cơ thể, và từ đó giúp chúng ta thực sự “nhìn” thấy thứ não bộ muốn thấy.

2. Bạn có thể phân biệt được nước nóng và nước lạnh… bằng tai

Lại thử tiếp này. Bạn hãy đoán xem 2 âm thanh dưới đây – đâu là nước nóng hay nước lạnh nhé!

Có thể bạn đã đoán đúng rồi đấy: âm thanh đầu tiên là nước lạnh, và âm còn lại là của nước nóng. Theo thí nghiệm của một công ty tại Anh, thì có tới 96% người được hỏi đều đoán đúng.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Tai người có thể nghe được sự khác biệt về tốc độ phân tử.

Thực ra, siêu năng lực này cũng… thường thôi. Các chuyên gia lý giải rằng tai người có thể nghe được sự khác biệt về tốc độ phân tử.

Trong đó, nước lạnh có tốc độ dịch chuyển phân tử chậm hơn nước nóng, do đó mật độ phân tử dày đặc hơn và âm thanh khi rót cũng khác nhau.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Nước càng nóng, mật độ phân tử càng thưa.

Tuy nhiên, dường như không ai trong chúng ta để ý đến khả năng đặc biệt này cả.

3. Bạn có thể ngửi được cả hệ miễn dịch của người khác

Các bạn đã từng nghe đến cụm từ “mùi của người già” bao giờ chưa? Đó là cụm từ nhiều người sử dụng để chỉ mùi không lẫn đi đâu được khi tiếp xúc với người già.

Tuy nhiên, các khoa học gia cho biết mùi này thực chất không của riêng người già, mà có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, vì đó là mùi… hệ miễn dịch bị suy yếu.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Con người có thể ngửi được mùi của hệ miễn dịch bị suy yếu.

Để xác minh điều này, các nhà nghiên cứu đã thực hiện thí nghiệm tiêm lipopolysaccharide – một dạng độc tố làm suy giảm tạm thời hệ miễn dịch của cơ thể. Sau đó, họ thu thập mẫu mồ hôi cùng các ứng viên, rồi đưa cho một nhóm khác ngửi và đánh giá.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Mồ hôi của người có hệ miễn dịch yếu bị đánh giá là khó chịu hơn người bình thường.

Kết quả cho thấy, những mẫu mồ hôi của người có hệ miễn dịch yếu bị đánh giá là khó chịu hơn. Điều này chứng tỏ răng cơ thể chúng ta tự sản sinh ra những mùi tương đối… khó ngửi để cảnh báo người khác khi ta đang ốm, nhằm ngăn ngừa nguy cơ truyền bệnh ra cộng đồng.

4. Chúng ta trở nên “siêu thính” khi… ở dưới nước

Ngưỡng nghe của con người tối đa ở tần số 20.000 Hz, có thể nói là rất… thê thảm nếu phải so sánh với các loài động vật khác. Chó có thể nghe âm thanh có tần số 45.000 Hz. Con số này ở loài dơi là 110.000.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Khi ở dưới nước, khả năng nghe của bạn tăng lên rất nhiều.

Nhưng bạn có tin được không, chỉ cần xuống nước thôi, bạn đã kích hoạt một “siêu năng lực” ở tai, cho phép bạn nghe được âm thanh với tần số lên tới… 200.000 Hz. Tại sao lại… ảo diệu đến vậy? Đó là vì chúng ta có thể nghe bằng… xương nữa.

 5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Ở dưới nước, bạn không chỉ nghe bằng tai mà còn nghe cả bằng xương.

Các chuyên gia lý giải, chúng ta nghe được âm thanh là nhờ không khí chuyển động, tạo nên sự rung động trong ống tai, ốc tai, màng nhĩ, xương nhỏ…

Tuy nhiên, khi không còn không khí nữa, âm thanh sẽ bỏ qua toàn bộ quá trình này mà đi qua xương chũm – phần xương ở phía sau tai. Đây cũng chính là nguyên lý các máy trợ thính hiện nay đang áp dụng. Giờ thì mỗi khi lặn xuống nước, hãy chú ý lắng nghe xem bạn có thấy gì không nhé!

5. Làn da của bạn có biệt tài đánh hơi và hồi phục với tốc độ rất nhanh

Các nhà khoa học người Đức gần đây đã phát hiện ra rằng, một số tế bào giúp mũi có thể “ngửi” thực sự tồn tại trên da người. Điều này có nghĩa rằng làn da của chúng ta thực sự có thể… đánh hơi.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Làn da cũng biết đánh hơi đó…

Để chứng thực điều này, những nhà nghiên cứu đã thử cho tế bào da tiếp xúc với tinh dầu gỗ đàn hương – loại tinh dầu có mùi khá nồng.

Kết quả cho thấy các tế bào da bị kích thích phân chia với tốc độ tăng thêm 32%. Đồng thời, những tế bào mới sẽ “lùng sục” khu vực nào da bị tổn thương để chữa trị.

5 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Tốc độ phục hồi vết thương bình thường (trên) và sau khi cho da “đánh hơi” (dưới).

Tuy nhiên, để cho da “ngửi” được, cần nồng độ tinh dầu gỗ lớn gấp 1.000 lần nồng độ cần có để mũi cảm nhận. Tức là để hồi phục vết thương nhanh chóng, có thể bạn sẽ bị… điếc mũi vì mùi thơm quá nồng đấy.

Theo Trí thứ Trẻ

Vài suy nghĩ nhân việc xe VinFast vào thị trường Mỹ

Vinfast
Chụp lại hình ảnh,VinFast tham dự triển lãm CES 2022 tại Trung tâm Hội nghị Las Vegas, Nevada vào ngày 5/1/2022

Chính quyền California vừa ban hành chính sách giới hạn việc bán xe chạy xăng dầu cho cư dân tiểu bang, với số bán xe mới chạy bằng điện phải tăng dần để rồi sẽ không cho bán xe mới có khí thải trong tiểu bang vào năm 2035.

Theo chính sách này, đến năm 2035 cư dân California muốn mua xe mới thì chỉ có thể mua xe điện. Việc lưu hành các xe chạy xăng dầu đã đăng ký trước đó không bị ảnh hưởng trong việc mua đi bán lại.

Theo luật mới, số xe điện được bán ra trong tiểu bang phải đạt 35% vào năm 2026, 68% vào năm 2030 và 100% vào năm 2035.

Đây là đề xướng của Thống đốc California Gavin Newsom hai năm trước, nay chính thức trở thành chính sách cho tiểu bang sau khi Tổng thống Joe Biden ký luật về biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên luật mới của California sẽ gặp thử thách vì không phù hợp với luật liên bang và có thể không được thi hành nếu điều khoản miễn trừ dành cho các tiểu bang trong việc đặt ra các tiêu chí về khí thải không được Cơ quan Bảo vệ Môi sinh (EPA, Environment Protection Agency) phê chuẩn. California đã đi tiên phong, nếu được EPA chấp thuận, các tiểu bang Massachusetts, New York, Oregon, Vermont và Washington cũng sẽ theo sau về số lượng xe khí thải và xe điện được bán trong tương lai.

California có gần 40 triệu dân, đông nhất nước Mỹ, sẽ là thị trường tốt cho xe điện trong những thập niên tới. Tiểu bang này đã và đang thu hút các công ti xe điện đem sản phẩm vào, trong đó có VinFast của Việt Nam là một công ty còn rất non trẻ, mới ra đời năm 2017, từ một đất nước đang phát triển, chưa được biết đến với những sản phẩm kỹ nghệ cao.

Tháng 11 năm ngoái VinFast đã đưa hai mẫu xe điện VF e35 và VF e36 tham gia triển lãm ô tô tại thành phố Los Angeles, Hoa Kỳ để giới thiệu với khách hàng tương lai. Đây là lần đầu tiên một công ty ôtô từ Việt Nam mang mẫu sản phẩm vào Mỹ quảng cáo chào hàng.

Qua tháng 1/2022, VinFast có 5 mẫu xe tham gia triển lãm sản phẩm điện tử CES ở Las Vegas. Tháng Tư, VinFast đem xe VF8 và VF9 trưng bày ở New York. Sau đó, qua mạng truyền thông xã hội công ty đã bắt đầu chương trình khuyến mãi.

Từ tháng Tư, trên Facebook và một số báo mạng tại Hoa Kỳ có những quảng cáo mời khách hàng mua xe VinFast chỉ cần đặt cọc 200 đôla Mỹ. Một đợt khuyến mãi khác cho những ai đặt mua xe trước sẽ được ba đêm miễn phí ở khu nghỉ dưỡng VinPearl Nha Trang.

Phòng trưng bày xe VinFast ở thành phố Berkeley, miền bắc California
Chụp lại hình ảnh,Phòng trưng bày xe VinFast ở thành phố Berkeley, miền bắc California

Trước sự kiện Việt Nam lần đầu tiên chuẩn bị đem ô tô ra bán ở nước ngoài, báo chí trong nước đồng loạt đưa tin đây là sự kiện nổi bật giúp cho Việt Nam nở mặt với thế giới, dù chưa biết khi nào mới thực sự thấy xe VinFast chạy bon bon trên đường phố Mỹ và lâu dài có được người tiêu dùng tín nhiệm hay không.

Kế hoạch của VinFast là đem sản phẩm đến cho khách hàng tại Hoa Kỳ vào cuối năm nay. Sau các lần trưng bày xe mẫu, mấy tháng trước VinFast đã ký với tiểu bang North Carolina một thoả thuận để xây dựng một khu công nghiệp lắp ráp xe với số vốn đầu tư lên đến 4 tỷ đôla, tạo ra 7.500 việc làm trong tương lai.

Sau trưng bày xe mẫu tại các cuộc triển lãm, ở một vài khu vực như Quận Cam và vùng San Francisco nhiều người đã thấy một mẫu xe VinFast được đặt trong tủ kính trên một xe tải chạy lòng vòng qua phố, dừng ở chỗ đông người qua lại để quảng cáo.

Qua đợt quảng cáo di động, công ty đã đem xe mẫu để ở một vài nơi có đông cư dân Việt, như tại Grand Century Mall ở San Jose.

Hình thức bên ngoài của xe điện VinFast ra sao? Ai chú ý và muốn mua thì chắc cũng đã thấy trên báo, trên tivi tiếng Việt hay đã có cơ hội xem được xe thực. Các mẫu xe VF8 và VF9 trông như xe SUV loại nhỏ. Còn máy xe ra sao thì chưa khách hàng tương lai nào được chạy thử.

Vì sản phẩm được quảng cáo cho người Việt ở Mỹ nhiều hơn nên dân Mỹ ít người biết về một dòng xe điện có thương hiệu Việt Nam, đơn giản vì chưa thấy VinFast cho chạy quảng cáo trên tivi, báo chí Mỹ như nhiều xe thường xuyên quảng cáo khuyến mãi.

Ba tháng trước VinFast chính thức khai trương 6 phòng trưng bày ở California, 3 ở miền nam tại các thành phố Santa Monica, San Diego và Commerce; và 3 trên miền bắc ở San Mateo, Corte Medera và Berkeley.

Tôi đã ghé phòng trưng bày xe VinFast ở Berkeley. Nhân viên tiếp thị có người gốc châu Á, có người gốc châu Âu. Một anh đã trả lời các câu hỏi rất chuyên nghiệp như bất cứ một nhân viên nào tại các nơi bán xe hơi ở Mỹ.

VinFast VF8 là chiếc xe duy nhất trong phòng trưng bày, giá căn bản 46 nghìn đôla và có bảo hành cho 125 nghìn miles (1 mile = 1.6 km) hay 10 năm. Như thế, bảo hành về số miles của VinFast cao hơn xe Hyundai hay KIA của Nam Hàn, hơn 25 nghìn miles. Còn thời gian 10 năm cũng giống như hầu hết các xe mới bán ra tại Mỹ.

Khác những xe điện đang có trên thị trường, pin của xe VinFast phải thuê theo giá 40 đôla cho 600 ev miles hay 120 đôla một tháng thì chạy không giới hạn. Khi hiệu năng pin xuống còn 70% công ty sẽ thay pin mới miễn phí.

Khách hàng đã đặt cọc 200 đôla để mua xe, nếu quyết định lấy xe và không khấu trừ số tiền đó vào giá thành thì sẽ được 3 tháng sạc bình điện nhanh. Về trạm nạp điện, công ty đã có kế hoạch xây dựng cả nghìn trạm sạc trên toàn tiểu bang California.

Cũng theo nhân viên tiếp thị VinFast đã nhận khoảng 70 nghìn đơn đặt hàng, tháng Chín có xe cho khách hàng chạy thử và những chiếc xe đầu tiên sẽ được giao cho khách hàng ở Mỹ vào cuối năm nay.

Mua xe VinFast, khách hàng Mỹ có thể được ưu đãi trả lại tiền thuế liên bang 7.500 đôla, từ chính sách khuyến khích dân dùng năng lượng sạch.

VinFast dùng công nghệ vỏ xe từ Ý, máy xe từ Đức nhưng nếu dùng pin sản xuất với chất graphite từ Trung Quốc sẽ không được ưu đãi trừ thuế, vì để sản xuất ra hợp chất này sẽ gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, không phù hợp với chính sách hiện hành của Hoa Kỳ.

VinFast VF8 và VF9 với giá trên dưới 50 nghìn đôla, nếu được ưu đãi trừ 7.500 đôla thuế thu nhập thì giá thành cũng không đắt lắm vì mẫu mã như SUV loại nhỏ, so với một xe Tesla dòng S hiện nay là khoảng 70 nghìn đôla.

Theo chính sách hiện có, công ti nào đã bán được trên 200 nghìn xe điện mỗi năm thì người mua không còn được trừ thuế. Trong nửa đầu năm nay Tesla đã bán ra 200 nghìn xe vì thế mua Tesla khách hàng không còn được ưu đãi 7.500 đôla tiền thuế thu nhập như trước.

Theo trang mạng Energy.gov của chính phủ Mỹ, trong năm 2021 số xe điện bán ra là 445 nghìn, tăng gần gấp đôi so với năm 2020.

Hiện nay số xe chạy bằng điện có đăng ký lưu hành mới chỉ chiếm 5% tổng số xe mới bán ra tại Hoa Kỳ. Nếu xe điện được người tiêu dùng tin tưởng thì thị phần còn mở rộng.

Một khảo sát mới đây của tạp chí Consumer Reports cho thấy hiện chỉ có 2% dân Mỹ làm chủ xe điện và 71% đang nghĩ đến việc mua xe điện. Tuy nhiên, có 61% quan ngại về việc sạc bình và 52% quan ngại về giá của xe điện.

Thị trường Mỹ hiện nay đã có xe điện với nhiều thương hiệu của Mỹ, Nhật, Nam Hàn, Đức. VinFast nhảy vào sẽ là cuộc tranh đua gắt vì phải chứng minh được chất lượng sản phẩm không kém các loại xe đang được nhiều người quen dùng.

Vì mới vào thị trường nên VinFast chưa được tạp chí chuyên môn về xe, hay tạp chí thẩm định các sản phẩm giúp cho người tiêu dùng, nên chưa rõ thực chất của xe VinFast có những gì tốt, đẹp hay có gì chưa tốt.

Cùng với việc đưa xe VinFast vào Mỹ, tập đoàn VinGroup của tỉ phú Phạm Nhật Vượng còn có kế hoạch đưa VinFast lên sàn chứng khoán ở Phố Wall New York.

Văn phòng của VinFast đã được di chuyển từ Việt Nam qua Singapore, vì theo lãnh đạo của công ty việc kế toán và kiểm toán trong nước chưa đạt tiêu chuẩn tài chính quốc tế, như thế rất khó để cơ quan SEC (U.S. Securities and Exchange Commission) cho lên sàn chứng khoán Hoa Kỳ.

Điều làm cho một số trong giới đầu tư e ngại về tương lai VinFast là sự kiện hôm tháng Sáu vừa qua các giới chức cao cấp người nước ngoài làm việc cho VinFast bỗng dưng nghỉ việc, gồm Emmanuel Bret, phó tổng giám đốc thương mại toàn cầu; Franck Euvrard, phó tổng giám đốc phát triển sản xuất; Hong Bae, phó tổng giám đốc phát triển kỹ thuật; và Bruno Tavares đứng đầu về tài chính (CFO).

Gần đây báo chí trong nước còn đưa tin về số nợ khổng lồ của VinGroup, lên đến 376 nghìn tỉ đồng, có phải là quá cao so với giá trị sản phẩm thực của công ty.

Sau đó, từ hôm 30/8, nhiều báo ở Việt Nam lại đăng bài nói rằng các chỉ số tài chính của Vingroup vẫn đang ở ngưỡng “rất an toàn”.

Một số người vẫn nghi ngờ, cho rằng tập đoàn VinGroup của ông Phạm Nhật Vượng, với Bộ Chính trị đứng sau, nhất quyết không để những chỉ trích hay thông tin không tốt về VinFast được loan truyền.

Tổng giám đốc VinFast toàn cầu Lê Thị Thu Thủy và Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng, ảnh tháng Tư 2022
Chụp lại hình ảnh,Tổng giám đốc VinFast toàn cầu Lê Thị Thu Thủy và Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng, ảnh tháng Tư 2022

Hiện nay bà Lê Thị Thu Thuỷ là bề mặt của VinFast trên thương trường quốc tế. Liệu bà có đủ uy tín và kinh nghiệm để thuyết phục những nhà đầu tư bỏ tiền mua cổ phiếu của VinFast một khi lên được sàn chứng khoán Phố Wall.

Mọi việc đang chậm lại. Lãnh đạo của VinFast đã phải đẩy lùi các kế hoạch để sản phẩm có mặt tại thị trường Mỹ và lên sàn chứng khoán qua năm 2023. Sau vài năm sản xuất xe chạy bằng xăng dầu ở Việt Nam, VinFast nay cũng đã quyết định ngưng sản xuất loại xe này và chỉ còn sản xuất xe điện.

Đến nay chưa có những đánh giá khách quan về xe VinFast trong thị trường Hoa Kỳ vì sản phẩm chưa có khách hàng sử dụng. Thời gian sẽ cho biết xe điện VinFast có được người sử dụng đánh giá cao hay không?

Xe VinFast chưa chạy trên đường phố Mỹ mà sau lần đem xe đi triển lãm ở Los Angeles vào tháng 11, 2021 báo chí trong nước đã ca ngợi VinFast lên tận mây xanh.

Trước khi đem 5 mẫu xe đến Las Vegas tham gia triển lãm vào đầu tháng 1/2022, báo mạng Soha ngày 16/12/2021 chạy tít: “20 ngày nữa VinFast sẽ khuynh đảo thị trường, đi trước các ‘ông lớn’ thế giới cả chục năm” và tiểu tựa: “VinFast sẽ đi trước Bentley 8 năm, Toyota 13 năm, Honda 28 năm.”

Cùng lúc có những người làm khuyến mãi cho VinFast, như một đăng tải trên Facebook của Dương Văn Minh: “Tính đến 14h ngày 6/1/2022, VinFast đã nhận được 11.685 đơn đặt hàng cho hai mẫu ô tô điện VF 8 và VF 9 tại thị trường Việt Nam, xác lập một kỷ lục vô tiền khoáng hậu với trung bình gần 2.000 đơn đặt hàng mỗi giờ. Con số này mới tính riêng thị trường nội địa, chưa bao gồm Mỹ, Canada và châu Âu.”

Tôi hỏi một người trong nước về số người Việt làm chủ xe VinFast, anh cho biết đường phố vẫn nhiều xe Nhật vì dân mình chuộng Toyota, Honda, Lexus hơn. Anh nói có những đại gia tiêu đôla như đốt tiền âm phủ nên việc mua một chiếc VinFast chẳng tốn kém, sử dụng ít lâu có hư hỏng cũng không tiếc.

Mười năm trước, cà phê Trung Nguyên của Việt Nam từng muốn giành chiếm thị trường của Starbucks. Cho đến nay Trung Nguyên vẫn chỉ thấy bán trong các siêu thị Việt Nam, ở Mỹ mà chưa có quán nào được mở ra chào đón khách uống cà phê sành điệu để cạnh tranh với Starbucks.

Chất lượng của xe VinFast chưa biết ra sao. Ai sẽ bỏ 50 nghìn đôla để mua xe trong thời gian đầu chào hàng ở Mỹ, có phải họ là những âm binh, xài đôla như tiền âm phủ?

Hay như một anh bạn có nhận xét danh hiệu VinFast nghe hấp dẫn và đáng chú ý, vì giống như trong loạt phim “Fast and Furious” của Hollywood với những màn đua xe làm khán giả nghẹt thở.

Bùi Văn Phú / Gửi tới BBC Tiếng Việt từ Berkeley, California / BBC

Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một giảng viên đại học cộng đồng và là nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco.

Dòng người xếp hàng tới viếng vị lãnh tụ Liên Xô cuối cùng

People queue to enter the Column Hall of the House of Unions to attend a memorial service for Mikhail Gorbachev, the last leader of the Soviet Union, in Moscow, Russia September 3, 2022
Chụp lại hình ảnh,Một số người mang hoa tới viếng ông Gorbachev, đã xếp hàng dài nhiều giờ

Nhiều người dân Moscow đến viếng ông Mikhail Gorbachev, vị lãnh tụ Xô Viết cuối cùng, người đã mang lại cái kết hòa bình cho Chiến tranh Lạnh.

Bên trong phòng Phòng khánh tiết Câu lạc bộ Công đoàn, tiếng nhạc trầm buồn vang lên. Một bức chân dung đen trắng lớn của ông Gorbachev được treo từ ban công.

Một vị cựu lãnh đạo nằm trong chiếc quan tài mở nắp, với một người lính danh dự đứng cạnh.

Người tới viếng đặt hoa bên quan tài ông khi họ bước qua. Một biển hoa cẩm chướng đỏ rực.

Đây cũng là nơi mà linh cữu một số người tiền nhiệm của ông, các vị lãnh tụ Xô Viết trong đó có Vladimir Lenin, Joseph Stalin và Leonid Brezhnev, từng được quàn.

Nhiều người Nga đổ lỗi cho ông Mikhail Gorbachev vì đã đưa ra những cải cách dẫn tới việc nền kinh tế bị hỗn loạn và để cho Liên bang Xô viết sụp đổ.

Nhưng trên đường phố xung quanh Tòa nhà Liên bang, hàng dài người dân Moscow – già có trẻ có – đang xếp hàng tới viếng ông.

Chính trị gia cấp tiến ông Grigory Yavlinsky cũng có mặt ở đó. Ông nói: “Những người này tới viếng Gorbachev để nói ‘Cảm ơn ông Gorbachev. Ông cho chúng tôi một cơ hội, nhưng chúng tôi đã để mất cơ hội này.”

Một người không có mặt tại đây là Vladimir Putin. Lời giải thích của điện Kremlin: không có thời gian trong lịch trình làm việc của ông.

MIKHAEL GORBATCHEV
Chụp lại hình ảnh,Ông Mikhail Gorbachev được ca ngợi rộng rãi ở phương Tây, nhưng bị nhiều người ở Nga căm ghét

Tuy nhiên, động thái này được nhiều người cho là sự ghẻ lạnh với vị cựu lãnh đạo đã để cho Liên Xô sụp đổ.

Ông Putin đã có lần gọi việc Liên Xô giải thể là “thảm họa địa chính trị lớn nhất của thế kỷ”.

Ông Gorbachev lên nắm quyền hồi 1985, đưa ra nhiều cải cách táo bạo và mở cửa Liên Xô với thế giới.

Nhưng ông không ngăn được sự sụp đổ của Liên bang Xô viết vào năm 1991, và nhiều người Nga đổ lỗi cho những năm tháng biến động sau đó.

Bên ngoài nước Nga, ông rất được kính trọng, với Tổng thư ký LHQ António Guterres nói ông đã “thay đổi dòng chảy của lịch sử”, và Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi ông là một “lãnh tụ hiếm có”.

Nhưng lễ tang ông Gorbachev hôm thứ Bảy sẽ không phải là quốc tang – một chỉ dấu cho thấy giới lãnh đạo hiện hành của điện Kremlin ít quan tâm tới việc tôn trọng di sản của ông Gorbachev.

Điều mà mọi người đều biết là ông Putin và ông Gorbachev có một mối quan hệ căng thẳng – lần cuối cùng hai ông gặp nhau là vào 2006, dù ông ủng hộ việc Nga sáp nhập Crimea hồi 2014.

Linh cữu ông Gorbachev được đặt trong Phòng khánh tiết Câu lạc bộ Công đoàn
Chụp lại hình ảnh,Linh cữu ông Gorbachev được đặt trong Phòng khánh tiết Câu lạc bộ Công đoàn

Bệnh viện ở Moscow nơi ông Gorbachev qua đời hôm thứ Ba nói trong một thông cáo ngắn rằng ông đã trải qua một thời gian bị bệnh nặng và kéo dài. Họ không tiết lộ nguyên nhân cái chết của ông.

Trong những năm gần đây, sức khỏe của ông giảm sút và ông phải vào viện nhiều lần. Hồi tháng Sáu, truyền thông quốc tế đưa tin ông phải nhập viện sau khi bị bệnh về thận.

Ông được phương Tây coi là kiến trúc sư cho cải tổ, tạo điều kiện cho việc kết thúc Chiến tranh Lạnh năm 1991 – một giai đoạn căng thẳng sâu sắc giữa Liên Xô và các nước phương Tây, trong đó có Mỹ và Anh.

Ông được trao Giải Nobel Hòa bình năm 1990 “cho vai trò lãnh đạo mà ông đảm nhận trong những thay đổi lớn trong quan hệ Đông – Tây”.

Nhưng ở nước Nga sau năm 1991, ông ít tham gia vào chính trị, mà tập trung vào các dự án giáo dục và nhân đạo.

Ông Gorbachev có một lần thử quay lại chính trường vào năm 1996, nhưng ông không may mắn và chỉ nhận được 0.5% số phiếu cho cuộc bầu cử tổng thống.

Reagan and Mikhail Gorbachev
Chụp lại hình ảnh,Tổng thống Ronald Reagan và Chủ tịch Mikhail Gorbachev ký Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung năm 1987
  • Steve Rosenberg in Moscow & Paulin Kola, London / BBC News