Mùa thu hoạch cói ở làng chiếu hơn 100 tuổi

PHÚ YÊN – Đến làng chiếu cói Phú Tân (huyện Tuy An) dịp này, du khách sẽ thấy từ khâu thu hoạch cói tươi đến việc phơi, nhuộm, dệt thành chiếu.

Nhiếp ảnh gia Lê Chí Trung (32 tuổi) hiện công tác tại UBND phường Xuân Đài, thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên, là tác giả bộ ảnh mùa thu hoạch cói Phú Tân. Anh Trung cho biết, làng chiếu cói Phú Tân có truyền thống trên 100 năm, mùa thu hoạch cói nơi đây diễn ra nhộn nhịp từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Sản phẩm chiếu từ nguyên liệu cói ở Phú Tân không chỉ nổi tiếng ở Phú Yên, thị trường miền Trung mà còn lan khắp cả nước.

Trên hình là bước chân trẻ nhỏ giữa đồng cói xanh mướt ở Phú Tân, xã An Cư, huyện Tuy An, cách TP Tuy Hòa, Phú Yên khoảng 30 km.

Vào mùa thu hoạch, từng nhóm dân đi gặt cói và cột thành từng bó cói qua góc nhìn nhiếp ảnh lại trở thành hình ảnh lao động đẹp.

Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân hiện có khoảng 20 ha trồng cói sẵn có tại địa phương, phần nào giảm diện tích so với các năm trước (25 ha) do người dân chuyển sang trồng cỏ nuôi trâu, bò.

Người dân sau khi gặt thì giũ cói cho thẳng.“Thu hoạch cói khá vất vả, nông dân thường làm dưới trời nắng gắt, nhưng vì cuộc sống gia đình nên họ làm cần mẫn kiếm thêm thu nhập”, anh Chí Trung nói.

Các bó cói chất đống chuẩn bị vận chuyển về làng.

Chị Nguyễn Thị Minh Phương, một trong những hộ sản xuất chiếu cói lớn nhất ở Phú Tân, cho biết cơ sở của gia đình chị tạo việc làm cho trên 30 lao động ở các khâu khác nhau. Tuy nhiên, ảnh hưởng của Covid-19 nên sản lượng tiêu thụ giảm gần đây, nhưng gia đình vẫn cố gắng duy trì thuê lao động và thu mua nguyên liệu cói của bà con.

Cũng giống như các nơi khác, cói trải qua các công đoạn như gặt, giũ, vận chuyển, chẻ, phơi, nhuộm, làm sợi và dệt mới thành chiếu. Đặc biệt tại cánh đồng cói Phú Tân, ở giai đoạn vận chuyển, người dân còn kết hợp cách thức kết các bó cói thành bè để kéo về trên lạch nước thay vì phải gánh hay vác.

Bức họa đồng cói đẹp như tranh với các bè cói được kéo trên sông. Để có đủ nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất, bình quân mỗi tháng làng nghề cần từ 25 đến 30 tấn cói nguyên liệu.

Xe cơ giới vận chuyển cói về làng ngang qua cánh đồng lúa chín vàng. Anh Trung chia sẻ ngày nay có nhiều loại chiếu làm bằng những nguyên liệu khác nhau nhưng chiếu cói Phú Tân vẫn giữ được người dân ưa chuộng bởi độ bền và mềm.

“Hoa cói” tỏa tròn đang được phơi dưới nắng hè trông như một tác phẩm nghệ thuật ấn tượng.

“Sau một tháng hòa cùng nhịp sống bà con tại làng nghề chiếu cói, tôi thích thú trước vẻ đẹp yên bình của cánh đồng cói, con người hiền lành, thân thiện, lao động tuy vất vả nhưng vẫn luôn lạc quan. Đặc biệt là văn hóa lao động, sinh hoạt mang tính cộng đồng, giúp kết nối các thành viên trong gia đình và giữa các hộ trong làng với nhau”, anh Trung chia sẻ quá trình sáng tác.

Nhuộm cói là công đoạn quan trọng đòi hỏi người thợ phải có tay nghề và kinh nghiệm. Sợi cói phải được nhúng đều vào nước nhuộm để giữ được màu tươi lâu.

Cói thu hoạch được đem phơi, bó lại từng bó rồi mới đem nhuộm. Sau khi nhuộm tiếp tục phơi, trước khi dệt.

Sắc màu những tấm chiếu thành phẩm.

Làng chiếu cói Phú Tân hiện có 5 cơ sở đầu tư máy dệt chiếu, tạo việc làm cho hàng trăm lao động, thu nhập mỗi tháng từ 2,5 đến 3,5 triệu đồng/người. Một cặp chiếu dệt thủ công giá 50.000 – 60.000 đồng, trong khi đó chiếu dệt máy giá 130.000 – 160.000 đồng mỗi cặp.

Huỳnh Phương / Ảnh: Lê Chí Trung / Vietnam Express

Chân dung con trai cả của Jeff Bezos – người có thể thừa kế hàng tỷ USD trong tương lai

Preston được đặt theo tên đệm của cha mình là Jeffrey Preston Bezos và theo học Đại học Princeton. Nếu tài sản của Jeff Bezos và MacKenzie Scott được chia đều cho các con, Preston có thể được thừa kế hàng chục tỷ USD.

Jeff Bezos trở nên nổi tiếng vì đã tiên phong trong lĩnh vực thương mại điện tử. Sự thăng tiến vượt bậc và thành công của Amazon đã đưa Bezos trở thành tỷ phú đầu tiên trên thế giới sở hữu tài sản 200 tỷ USD vào năm 2020. Theo Forbes, ông hiện sở hữu khối tài sản khoảng 157 tỷ USD.

Vị thế doanh nhân tỷ phú chắc chắn đã khiến ông chủ Amazon trở nên nổi tiếng, tuy nhiên tài khoản Instagram của Bezos – nơi ông chia sẻ những thông tin cá nhân như cha mẹ, anh chị em và người bạn gái Lauren Sánchez, lại không có hình ảnh của con cái.

Nhà sáng lập Amazon có ba con trai và một con gái nuôi người Trung Quốc với vợ cũ, tiểu thuyết gia MacKenzie Scott. Những người con của Bezos không có nhiều thông tin và vô cùng kín tiếng. Người con cả Preston hiện khoảng 22 tuổi, nhưng tên của hai người con trai còn lại, được cho là đang ở tuổi vị thành niên và con gái nuôi, vẫn không được tiết lộ.

Là con đầu lòng, một ngày nào đó Preston có thể thừa kế Amazon và hàng tỷ USD của cha mẹ mình. Preston sinh năm 2000 và theo học Đại học Princeton – cùng trường đại học mà cha anh tốt nghiệp vào năm 1986 – theo truyền thông Anh. Tên của anh cũng được đặt theo tên đệm của cha mình, Jeffrey Preston Bezos.

Dù là con tỷ phú giàu nhất nhì thế giới, Preston có cuộc sống rất kín tiếng. Ảnh: National Portrait Gallery.

Học được tính “tháo vát” từ cha khi còn nhỏ

Vào năm 2017, phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh ở Los Angeles, Jeff Bezos đã chia sẻ một phương pháp đáng ngạc nhiên trong việc nuôi dạy những đứa trẻ thành công – đây có thể là cách thức mà Preston được nuôi dưỡng. Vị tỷ phú tiết lộ cho con mình chơi với dao sắc và dụng cụ điện khi còn nhỏ. Ông nói thêm rằng, để trẻ em chấp nhận rủi ro và tự chủ sẽ giúp chúng có được tính tháo vát – một đặc điểm quan trọng trong kinh doanh và cuộc sống hàng ngày.

Dù không còn là Giám đốc điều hành của Amazon, với vị trí chủ tịch công ty, Bezos vẫn quản lý các dự án kinh doanh khác khiến ông vô cùng bận rộn. Ông là người sáng lập công ty hàng không vũ trụ Blue Origin và chủ sở hữu của The Washington Post.

Nhưng những ngày không có quá nhiều công việc, tỷ phú 58 tuổi vẫn dành thời gian cho những người con của mình – bao gồm cả Preston. Mỗi sáng thức dậy, ông sẽ gặp gỡ các con. “Tôi thích đọc báo, thích uống cà phê, ăn sáng với con trước khi chúng đi học”, Bezos chia sẻ tại Câu lạc bộ Kinh tế ở Washington DC vào năm 2018.

Preston có thể được thừa kế khối tài sản “khổng lồ” trong tương lai. Ảnh: National Portrait Gallery.

Xuất hiện trước công chúng

Preston đã xuất hiện trước công chúng khi anh và cha mình – tỷ phú Jeff Bezos tham dự lễ trao giải Oscar năm 2020. Tại sự kiện này, bộ phim tiếng Pháp của Amazon, Les Misérables, được đề cử ở hạng mục phim truyện quốc tế hay nhất.

Trong buổi lễ, Chris Rock đã nói đùa rằng Bezos vẫn là người giàu nhất thế giới dù đã ly hôn: “Ông ấy đã xem Câu chuyện hôn nhân và nghĩ đó là một bộ phim hài”, Rock nói. Ông chủ Amazon đã được nhìn thấy đang cười với Preston.

Preston cũng đã lộ diện trước công chúng hồi tháng 6. Anh và các em của mình đi ăn tối với Bezos và bạn gái của cha mình – Sánchez tại Nobu ở Los Angeles.

Theo Forbes, nếu Bezos và Scott quyết định tính tổng giá trị tài sản ròng hiện tại của họ, lần lượt là 157 tỷ USD và 39 tỷ USD, rồi chia đều cho các con, tài sản thừa kế của Preston sẽ là 49 tỷ USD. Tuy nhiên, con số này còn phụ thuộc vào sự thay đổi khối tài sản của cha mẹ anh trong tương lai.

Theo Tấn Đạt / NDH

Thành phố thấp nhất thế giới, nằm sâu dưới mực nước biển vài trăm mét nhưng lại là ốc đảo thiên đường suốt 100 thế kỷ

Nếu đã đọc bài viết về thị trấn La Rinconada ở Peru, hẳn bạn sẽ ấn tượng với việc con người có thể sinh sống ở độ cao hơn 5.000m trên mực nước biển. Tuy nhiên, bạn đã bao giờ thắc mắc ngược lại, đâu là thành phố thấp nhất thế giới chưa?

Câu trả lời chính là Jericho, thành phố nằm ở phía Bắc Biển Chết. Vốn dĩ, Biển Chết là khu vực trong lục địa trũng nhất trên thế giới, với độ cao 400m dưới mực nước biển. Khu vực này là một lòng chảo, một đường nứt trên lớp vỏ Trái Đất.

Dù không thấp như Biển Chết, nhưng Jericho cũng có độ trũng vô cùng ấn tượng là 250m dưới mực nước biển, nằm trong ốc đảo Wadi Qelt ở thung lũng Jordan. Dù có vị trí đặc biệt như vậy, nơi đây lại là một trong những thành phố có người cư ngụ liên tục lâu nhất trên thế giới suốt lịch sử 10.000 năm.

Có được điều này là nhờ nguồn nước dồi dào xung quanh và đất đai màu mỡ, được Kinh Cựu Ước mô tả là “Thành phố của các cây cọ dầu”. Lịch sử lâu đời của thành phố có lẽ chỉ thua Damascus của Syria, Luxor của Ai Cập hay Byblos của Lebanon. Jericho nép mình ở Bờ Tây thung lũng Jordan, và cũng rất gần Jerusalem (chưa đầy 30km về phía Tây).

Khu chợ ở Jericho được chụp năm 1967.

Ở điểm thấp nhất, Jericho nằm ở độ cao 260m dưới mực nước biển. Ein Gedi gần đó, thuộc Israel và không phải là một thành phố mà là một kibbutz (một thị trấn theo cách gọi Israel), thậm chí còn thấp hơn thế – ở độ cao 280m dưới mực nước biển.

Tòa thị chính của Jericho, năm 1967.

Các nhà khảo cổ học đã khám phá ra tàn tích của hơn 20 khu định cư liên tiếp ở Jericho hoặc Tell al-Sultan vì thành phố được biết đến rộng rãi ở Bờ Tây. Những tàn tích sớm nhất có niên đại 9.000 năm trước Công nguyên – đó là niên đại sớm nhất có liên quan đến việc xây dựng các kiến trúc nghi lễ tại Göbekli Tepe của Thổ Nhĩ Kỳ (địa điểm tôn giáo lâu đời nhất trên hành tinh) và khoảng 5 thế kỷ trước khi con người thuần hóa loại gia súc đầu tiên ở Châu Phi.

Di tích cổ quanh khu vực thành phố

Không chỉ thế, Jericho còn được coi là thành phố có những bức tường thành bảo vệ lâu đời nhất được biết đến trên thế giới và cũng được cho là có tháp đá lâu đời thuộc dạng cổ nhất.

Trong tiếng Do Thái, tên Jericho có thể mang nghĩa là “thơm” hoặc “mặt trăng”. Bởi lẽ có sự tương đồng giữa 2 từ này khi các ngôn ngữ Canaanite, được nói bởi những cư dân Semitic cổ đại thuộc Canaan và Levant (các khu vực ngày nay là Israel, lãnh thổ Palestine, Jordan, Sinai, Lebanon và Syria), có từ thơm là “reaẖ” và mặt trăng. là “Yareaẖ”.

Có một số địa điểm không thể bỏ qua trong thành phố có vị trí thấp nhất thế giới này nếu bạn có cơ hội đến du lịch. “Tu viện của Sự cám dỗ” hay Tu viện Krntl, được cho là nơi Chúa Giê-su đã từ chối 3 sự cám dỗ của Sa-tan, nhìn ra Jericho từ một vách đá.

Tu viện của Sự cám dỗ nằm trên sườn núi, cao 350m.

Địa điểm tu viện nổi tiếng nằm trên sườn của Núi Cám dỗ, cao hơn mực nước biển khoảng 350m.

Chỉ cách Jericho 3km là Cung điện Hisham, một khu phức hợp nổi bật trong sa mạc, nơi phát lộ những tàn tích của dinh thự Umayyad Caliph Hisham (724-743 CN). Umayyad là thứ 2 trong 4 triều đại khalip lớn phát triển mạnh sau cái chết của nhà tiên tri Muhammad.

Cung điện Hisham – công trình có niên đại 1300 năm.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, ở trung tâm thành phố Jericho còn có Cây sung cổ, được cho là giống cây mà Zacchaeus đã từng leo lên để xem rõ hơn khi Chúa Giê-su giảng đạo khoảng 2.000 năm trước. Câu chuyện được nhắc đến trong Phúc âm Lu-ca.

Nguồn: Thiscityknows, tổng hợp / Theo Thạch Anh / Trí thức trẻ

Liệu tỉ phú Phạm Nhật Vượng có an toàn?

Những đồn đoán gần đây cho rằng Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng, người giàu nhất Việt Nam, có thể gặp rắc rối với các cơ quan chức năng, có lẽ là quá đà. Tuy nhiên, chiến dịch chống tham nhũng của Hà Nội có nghĩa là các chủ doanh nghiệp của Việt Nam phải thận trọng trên con đường tìm kiếm lợi nhuận.
Tin đồn lan nhanh trên các mạng xã hội ở Việt Nam vào tuần trước rằng Phạm Nhật Vượng, người giàu nhất Việt Nam và là chủ tịch của Vingroup – tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam – đã bị áp lệnh cấm xuất cảnh. Điều này làm dấy lên suy đoán rằng ông Vượng sẽ sớm trở thành nạn nhân của chiến dịch chống tham nhũng của chính phủ Việt Nam. Trong những tháng gần đây, cơ quan chức năng đã khởi tố một số doanh nhân nổi tiếng, trong đó có Trịnh Văn Quyết, người sáng lập kiêm chủ tịch tập đoàn FLC, và Đỗ Anh Dũng, chủ tịch tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Tuy nhiên, ngày 11/7/2022, Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, đã khẳng định tin đồn này là tin giả. Đồng thời, ông thông báo rằng Bộ Công an đang điều tra 9 người ở 7 địa phương vì đã phát tán thông tin sai lệch này. Thế nhưng, tuyên bố của ông đã không thể xóa tan nghi ngờ của một số cư dân mạng, rằng ông Vượng có thể đang thực sự đang gặp rắc rối, vì họ chỉ ra rằng trường hợp của ông Vượng có vẻ tương tự “quy trình” của các vụ bắt giữ trước đó. Ví dụ, ông Trịnh Văn Quyết cũng bị hạn chế xuất cảnh vào cuối tháng 3, và một ngày sau khi Bộ Công an bác tin đồn rằng ông này sẽ bị bắt, ông Quyết đã bị tạm giam vì cáo buộc thao túng chứng khoán.

Những tin đồn này dường như đã dẫn đến một đợt bán tháo cổ phiếu của Vingroup trên thị trường chứng khoán. Vào ngày 6 tháng 7 năm 2022, giá cổ phiếu của Vingroup đã giảm 6,64% xuống mức thấp nhất trong ba năm qua. Trong những ngày tiếp theo, cổ phiếu của công ty hầu hết giao dịch trong sắc đỏ.

Bất chấp sự mâu thuẫn trong thông điệp của Bộ Công an, có cơ sở vững chắc để tin rằng ông Vượng có thể sẽ vẫn an toàn, ít nhất là trong tương lai gần.

Đây không phải là lần đầu tiên xuất hiện tin đồn về những rắc rối pháp lý của ông Vượng. Hồi năm 2018-2019, có những tin đồn tương tự rằng ông Vượng bị tạm giữ hộ chiếu và cấm xuất cảnh. Lúc đó, những tin đồn này dường như xuất phát từ các cuộc điều tra về em trai của ông Vượng, Phạm Nhật Vũ, vì dính líu đến một vụ án tham nhũng lớn liên quan đến vụ nhà mạng di động Mobifone mua lại công ty AVG, một công ty truyền thông do ông Vũ làm chủ tịch. Những tin đồn này làm các nhà đầu tư lo lắng và khiến một số người phải tìm cách xác minh. Tuy nhiên, ông Vượng không bị liên lụy trong vụ việc này.

Lần này, có hai vấn đề có thể đã làm dấy lên những tin đồn mới về ông Vượng. Vấn đề đầu tiên liên quan đến việc chính phủ Việt Nam đang tiến hành một đợt chấn chỉnh việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp bất hợp pháp. Hồi tháng 4, các lãnh đạo của tập đoàn Tân Hoàng Minh đã bị bắt và khởi tố về hành vi phát hành trái phép trái phiếu doanh nghiệp và sử dụng số vốn huy động được cho các mục đích không được phê duyệt. Tập đoàn Vingroup của ông Vượng được biết đến như là một trong những công ty phát hành trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam. Hồi tháng 5, công ty đã phát hành 525 triệu đô la Mỹ trái phiếu cho các nhà đầu tư quốc tế để huy động vốn cho hoạt động sản xuất ô tô của mình. Một tháng sau, công ty huy động thêm 100 triệu đô la Mỹ cho các dự án bất động sản. Các đợt phát hành trái phiếu lớn của Vingroup có thể khiến một số cư dân mạng suy đoán rằng Vingroup cũng sẽ là một mục tiêu trong đợt chấn chỉnh này. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có dấu hiệu nào cho thấy các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp của Vingroup đã vi phạm quy định hoặc đang bị điều tra.

Lý do thứ hai có thể liên quan đến mảng kinh doanh bất động sản của Vingroup. Vinhomes, công ty con phụ trách mảng bất động sản của Vingroup, được biết là đã mua đất cho một số dự án bất động sản trước đây, đặc biệt là ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, từ một số doanh nghiệp nhà nước hoặc các cơ quan chính phủ, mà không thông qua quy trình đấu giá công khai. Tuy nhiên, trong khi một số dự án của các chủ đầu tư khác mua đất theo cách tương tự đã bị điều tra, thì chưa có dự án nào của Vinhomes chính thức bị xử lý.

Cần lưu ý rằng, chính phủ thường chỉ xử lý hình sự các quan chức chính phủ hoặc các nhà quản lý doanh nghiệp nhà nước đã chấp thuận chuyển nhượng trái phép đất công cho các nhà đầu tư tư nhân với định giá thấp. Cho đến nay, chính phủ phần lớn không xử lý các công ty phát triển bất động sản, vì e ngại điều này sẽ làm các nhà đầu tư sợ hãi và gây bất ổn thị trường. Trong hầu hết các trường hợp, các chủ đầu tư được phép giữ lại đất, đặc biệt là nếu các lô đất đó đã được tiến hành xây dựng, nhưng các công ty này sẽ phải trả thêm tiền cho chính phủ để khớp với giá thị trường của các lô đất được chuyển giao bất hợp pháp.

Một yếu tố quan trọng cũng có lợi cho ông Vượng là vị thế của Vingroup với tư cách là tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam. Tập đoàn này hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ bất động sản và khách sạn đến giáo dục, y tế và sản xuất. Đây là một doanh nghiệp đóng thuế lớn và tuyển dụng hàng chục nghìn nhân viên. Việc khởi tố người sáng lập và chủ tịch tập đoàn chắc chắn sẽ tạo ra một làn sóng chấn động cho thị trường chứng khoán Việt Nam, và thậm chí có thể đe dọa gây bất ổn nền kinh tế.

Đồng thời, VinFast, công ty sản xuất ô tô mới thành lập của tập đoàn, hiện đang dẫn đầu những nỗ lực của Việt Nam trong việc xây dựng một ngành công nghiệp ô tô bản địa. Những nỗ lực táo bạo của ông Vượng trong lĩnh vực này đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính phủ Việt Nam vì chúng phù hợp với kế hoạch công nghiệp hóa của đất nước và thể hiện tham vọng của Việt Nam trở thành một nền kinh tế thu nhập cao vào năm 2045. Việc VinFast lên kế hoạch huy động 4 tỉ đô la nhằm xây dựng một nhà máy sản xuất ô tô điện ở Bắc Carolina, Hoa Kỳ, đã giúp tăng cường đòn bẩy của ông Vượng đối với chính phủ Việt Nam. Nếu ông Vượng gặp rắc rối pháp lý, dự án có thể đi chệnh đường ray, tước đi một con đường đầy hứa hẹn giúp Việt Nam tăng cường liên kết kinh tế với Hoa Kỳ.

Vì vậy, khả năng ông Vượng bị thất sủng và sẽ bị chính phủ Việt Nam trừng phạt là rất thấp. Ông Vượng có thể sẽ tiếp tục được để yên nhằm điều hành doanh nghiệp của mình và đóng góp nhiều hơn nữa cho nền kinh tế quốc gia.

Tuy nhiên, ở một đất nước mà nạn tham nhũng vẫn phổ biến và hầu hết các doanh nghiệp vẫn phải dựa vào các mối quan hệ chính trị để phát triển, các chủ doanh nghiệp nhận thức được rằng chính các chính trị gia đã gây dựng nên họ một ngày nào đó có thể sẽ hạ bệ họ. Ông Vượng sẽ phải chơi trò chơi chính trị của mình một cách thận trọng và khôn ngoan để có thể bảo vệ tài sản, đồng thời phát triển hơn nữa đế chế kinh doanh của mình.

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Một phiên bản tiếng Anh của bài viết đã được xuất bản trên Fulcrum.sg, chuyên trang bình luận của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS – Yusof Ishak Institute, Singapore).