Nhà sàn cũ đẹp như resort sau cải tạo

THỪA THIÊN – HUẾN hững thảm cỏ xanh mướt cùng phòng tắm lộ thiên tràn ngập ánh sáng tự nhiên giúp gia chủ có cảm giác như ở resort mà không cần đi xa.

Căn nhà có diện tích 300 m2 nằm trong khu đất rộng 650 m2 giữa thành phố Huế được người cha mua lại và giao cho con trai cải tạo.

Trước đây, vì không có người ở thường xuyên nên ngôi nhà xuống cấp nhiều. Nhà sàn với lối kiến trúc cũ bộc lộ nhiều nhược điểm.

Đề bài nhóm kiến trúc sư nhận được từ gia chủ là cải tạo căn nhà trở nên hiện đại, tiện nghi, mang đến không khí tươi mới cho gia đình trẻ. Tuy vậy, ngôi nhà vẫn phải giữ được những nét cổ xưa, mang tính hoài niệm… theo yêu cầu từ người lớn tuổi trong gia đình.

Để thực hiện yêu cầu này, ngoài việc cải tạo nhà sàn cũ, nhóm kiến trúc sư đã xây mới khu vực bếp ăn và một phòng ngủ cho ông bà tiện lui tới thăm nom. Khu vực mới phải ăn nhập và liên kết với khối nhà sàn cũ, không bị tương phản hay đối lập nhau.

Sân vườn rộng giúp kiến trúc sư thiết kế cảnh quan với những mảng cỏ xanh, giữ lại một số cây lớn hiện trạng. Bao quanh nhà là khối tường rào làm bằng đá tổ ong màu cam đất tạo điểm nhấn, tương phản với màu xanh của sân vườn.

Phía trên tường rào cũng như ở khu vực sân vườn được trang trí bằng nhiều loại chum mà chủ nhà sưu tập được. Đây cũng là lý do ngôi nhà mang tên “Chum Villa”.

Tầng trệt nhà sàn gỗ là khu vực phòng khách kết hợp với khối xây mới là không gian ăn, bếp và phòng ngủ ông bà. Lầu một nhà gỗ là phòng ngủ chính của vợ chồng trẻ và phòng ngủ của trẻ nhỏ.

Vì hiện trạng của nhà sàn là hệ cột dầm gỗ làm bằng thân cây nguyên khối chạy đan xen, dễ gây cảm giác rối và rỗng nên kiến trúc sư đã sử dụng một vài mảng tường đá tạo điểm nhấn. Cách làm này còn tạo cảm giác về hình khối, độ đặc rỗng của không gian trở nên rõ ràng hơn.

Không gian chính tầng trệt của nhà sàn là nơi tiếp khách và sinh hoạt chung của các thành viên trong gia đình.

Để khu vực này tiện dụng hơn so với nguyên bản, nhóm kiến trúc sư đã lắp thêm hệ cửa lùa nhôm kính. Lớp cửa trong suốt được mở ra lấy gió khi cần và đóng lại khi mưa bão đến. Bao quanh nhà là khu vực sân vườn, không khí sẽ được làm dịu lại trước khi đi vào nhà.

Tầng trên của nhà sàn là khu vực phòng ngủ chính của gia chủ. Kiến trúc sư đã giữ lại đa số hệ gỗ và chỉ phân chia lại không gian cho phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Mái nhà sử dụng ngói đất sét nung. Phía dưới được đóng trần kín để có thể sử dụng điều hoà khi nắng nóng.

Ánh sáng ở công trình được chú trọng tại khu vực nhà gỗ vì lớp sơn cũ tạo cảm giác thiếu sáng.

“Chúng tôi phải xử lý ánh sáng làm sao khiến căn nhà không quá sáng để giữ nét cổ kính của nhà gỗ, mà vẫn đủ sáng cho nhu cầu sinh hoạt ở những vị trí cần thiết”, kiến trúc sư phụ trách chia sẻ.

Trong nhà sử dụng các vật liệu cơ bản như đá, gạch, kết hợp nội thất gỗ.

Nét truyền thống kết hợp với thiết kế hiện đại được sắp xếp xen kẽ trong công trình nhằm tạo sự liên kết tốt nhất.

Không gian từ tầng trệt lên tầng một của nhà gỗ được mở góc nhìn tối đa để gia chủ có thể ngắm trọn sân vườn phía trước.

Khu vực tắm lộ thiên mục đích tạo điểm nhấn cũng như lấy sáng cho phần tường cuối nhà sàn. Không gian này cũng được kết nối với khu vệ sinh chính của tầng trệt, có thể khép kín toàn bộ khu vực lộ thiên lẫn trong nhà bằng rèm.

Trong những ngày nhiệt độ lên cao, với phòng tắm lộ thiên kín đáo, râm mát, gia chủ đã có một nơi thư giãn lý tưởng.

Khu vực bếp và phòng ăn xây mới được bố trí đầy đủ tiện nghi. Kèm theo đó là phòng ngủ để bố mẹ của gia chủ có thể lưu lại khi đến thăm con cháu.

Thời gian cải tạo Chum Villa là 5 tháng.

Trang Vy /Thiết kế và thi công: LimDim House / Ảnh: Quang Trần

Loại nước giúp “lọc rác” trong mạch máu, trẻ hóa làn da, ngừa ung thư, tiếc là người Việt chưa biết nhiều

Loại nước này có vị ngọt thơm lừng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe lẫn vóc dáng, đặc biệt còn giúp giảm cân nếu dùng đúng cách.

Đó chính là nước quả táo tàu, hay còn được gọi bằng quả chà là đỏ hay táo Trung Quốc. Loại quả này có nguồn gốc từ Nam Á nhưng giờ đã phổ biến trên toàn thế giới. Khi chín chúng có màu đỏ sẫm, hơi nhăn nhưng mùi vị lại thơm ngon nên thường được sấy khô và sử dụng trong ẩm thực châu Á.

Trong Đông y, táo tàu là một vị thuốc quen thuộc với vị ngọt mang tính ôn, có tác dụng bổ ích tỳ vị, dưỡng huyết an thần. Loại quả này tốt cho người tỳ vị suy nhược, phân loãng, ăn ít, mệt mỏi, thiếu khí huyết , tim đập nhanh… Táo tàu còn làm hài hòa, giảm nhẹ tính kích thích và độc tố của một số loại thuốc.

Quả táo tàu thường được sấy khô và sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau.

Nhìn chung, quả táo tàu “nhỏ mà có võ”, nhìn tí hon nhưng lại sở hữu cực nhiều lợi ích với sức khỏe. Theo các chuyên gia trên chuyên trang sức khỏe Boldsky, thường xuyên dùng quả táo tàu sẽ mang lại nhiều tác động tích cực như:

5 lợi ích của quả táo tàu

– Cải thiện lưu thông máu, làm sạch máu

Trong quả táo tàu chứa nhiều sắt và photpho, giúp hình thành tế bào hồng cầu và cải thiện quá trình lưu thông máu. Ngoài ra, loại quả này còn chứa các hợp chất như saponin, ancaloit và triterpenoid làm thanh lọc và loại bỏ tạp chất ra khỏi máu.

– Trẻ hóa làn da

Nhờ hàm lượng vitamin C dồi dào, quả táo tàu có thể làm trẻ hóa làn da và ngăn ngừa các bệnh chàm, kích ứng da… Táo tàu cũng làm giảm bớt nếp nhăn, giảm các vết đồi mồi và làm mờ sẹo.

Táo tàu sẽ giúp trẻ hóa làn da nhờ lượng vitamin C dồi dào.

– Kiểm soát cân nặng

Táo tàu chứa nhiều chất xơ nên tạo cảm giác no lâu, giúp bạn giảm cơn thèm ăn nên hạn chế được lượng calo nạp vào. Do vậy, những ai đang ăn kiêng giảm cân thì có thể cân nhắc đưa táo tàu vào thực đơn hàng ngày.

– Ngăn ngừa ung thư

Như đã nói, quả táo tàu giàu vitamin C nên nhờ vậy mà có đặc tính chống ung thư mạnh mẽ. Bên cạnh đó, axit triterpenic và polysaccharide trong táo tàu còn giúp tiêu diệt và chặn đứng sự di căn của các tế bào ung thư.

– Giảm nguy cơ mắc bệnh tim

Kali của táo tàu giúp ổn định huyết áp và giảm mạnh nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Thêm vào đó, loại quả này còn giúp phân hủy chất béo trong cơ thể, từ đó làm giảm tình trạng tắc nghẽn động mạch.

Táo tàu chứa nhiều dưỡng chất giúp ngăn ngừa bệnh tật.

Sử dụng nước táo tàu thế nào cho đúng?

Táo tàu tuy được chế biến thành nhiều món khác nhau, nhưng phổ biến và dễ dùng nhất vẫn là nước táo tàu. Cách pha loại nước này cũng vô cùng đơn giản, chỉ cần mua táo tàu khô ở siêu thị, các hiệu thuốc Đông y… về rồi cắt thành lát mỏng. Sau đó cho nước sôi vào ngâm vài phút là có ngay thức uống bổ dưỡng.

Khi pha nước táo tàu, bạn nên cắt táo thành từng lát nhỏ để các chất ngọt và dinh dưỡng tiết ra hết. Nếu muốn nấu uống thì đừng đun lửa to kẻo làm mất hết vitamin. Táo tàu tươi có hạn sử dụng chỉ khoảng 3-4 ngày khi bảo quản tủ lạnh, còn táo khô thì thời hạn lâu hơn, bạn nên cân nhắc trước khi quyết định mua.

Chỉ cần pha nước sôi và thả táo tàu cắt lát vào, bạn đã có ngay món nước tuyệt vời.

Bên cạnh đó, những người đang sử dụng thuốc động kinh, thuốc chống trầm cảm… tuyệt đối không uống loại nước này vì sẽ làm mất tác dụng của thuốc. Những bệnh nhân tiểu đường cũng phải tránh vì hàm lượng carbohydrate trong táo sẽ làm tăng lượng đường trong máu.

Để tăng cường lợi ích, bạn có thể cho thêm vài lát gừng vào nước táo tàu. Hỗn hợp này sẽ giúp trị ho và rát cổ, tăng cường hệ miễn dịch và giảm cân hiệu quả. Khi uống loại nước này trong thời tiết lạnh sẽ giúp cơ thể ấm hơn, phòng chống bệnh tật mạnh mẽ hơn.

Theo Bestchinanews, Boldsky / Minh Võ / Phụ nữ Việt Nam

Một Trung Quốc đã thấm mệt (Phần 1) – Bài học Mỹ

Nguyễn Thọ: Xin được giới thiệu với độc giả bài viết đồ sộ về Trung Quốc của tác giả Nguyễn Tuấn, một doanh nhân đã nhiều năm lăn lộn ở Mỹ, Trung Quốc, Đài Loan… Bài được chia thành hai phần để độc giả tiện theo dõi.

***

Hơn hai mươi năm nay tôi đến Trung Hoa dễ cả trăm lần, vì công việc, vì du lịch và chứng kiến những đối thay của đất nước này. Hai năm vừa rồi đại dịch đi lại hết sức khó khăn. Ai vào Trung Hoa phải mua vé máy bay cắt cổ, chấp nhận ba tuần cách ly, hơn 10 lần ngoáy mũi, một mình một phòng khách sạn, cơm nước đạm bạc. Tôi cũng làm được vài chuyến, tổng cộng số ngày bị nhốt hơn hai tháng, hân hạnh biết một Trung Hoa oằn mình trong chính sách zero COVID. Trong đời không có nhiều khi được hơn hai tháng không ai quấy rầy tha hồ đọc sách, khỏi làm việc nhà, trong cái rủi cũng có cái may.

Sau những ngày chật chội cách ly như ở tù ra được trời rộng là một niềm vui lớn. Anh bạn người Hoa đến đón biết ý lúc nào cũng đỗ xe ở điểm đầu tiên để vào Starbucks Reserve làm một ly cà phê. Starbucks ở những thành phố như Thẩm Quyến Thượng Hải rất tráng lệ, không dễ tìm thấy ở Mỹ. 9 đô một ly cà phê ở Mỹ chắc cũng ít người uống nhưng khách tấp nập. Starbucks là một hiện tượng độc đáo ở Trung Quốc. Cho dù truyền thông ở đây ra rả chưởi Mỹ trong bối cảnh căng thẳng, Starbucks lúc nào cũng đông vui. Dẫu cho bao hàng cà phê nội địa ra sức cạnh tranh từ bắt chước logo cho tới trang trí, từ bán rẻ bằng nữa giá, Starbucks vẫn vượt xa chứng tỏ thương hiệu có một lôi cuốn đặc biệt với giới trẻ.

Ngay những ngày này, bộ mặt Trung Hoa thay đổi đến chóng mặt ngay cả trong dịch COVID. Trong hai năm vừa rồi số nhà trọc trời Thẩm Quyến xây nhiều hơn cả thế giới cộng lại, metro hơn thêm mươi trạm, khai trương cây cầu dài 55 cây số qua biển nối Thẩm Quyến với Macao và Hồng Kông. Sự phồn hoa thấy rõ trên những đại lộ nhộn nhịp, thị tứ sang trọng và giá nhà đắt nhất thế giới, vượt qua New York với hơn 25,000 USD trên một mét vuông ở những khu tốt. Thẩm Quyến, như đại diện một Trung Hoa trẻ hoá như lời ông Tập, rầm rập đi tới, giấc mơ Trung Hoa trong tầm tay!

Trong khi Mỹ chìm đắm trong những cãi vã liên tục bất tận của các đảng phái, sự bất lực trong giải quyết các vấn đề về sắc tộc giữa da trắng và da màu, ma tuý, bạo lực súng ống, giàu nghèo… thì chính quyền Trung Hoa tự tin chỉ dạy dân chúng ngày chúng ta qua mặt Mỹ không xa.

Sự trỗi dậy của Trung Hoa trong 40 năm qua phải nói là thần kì. Từ một di sản đói nghèo do Mao để lại, Đặng và các người kế nghiệp của ông đã xây dựng một quốc gia với tổng sản lượng nội địa gần bằng Mỹ, nếu tính đến sức mua thì đã vượt Mỹ. Đặng bắt đầu chính sách xoá đói giảm nghèo cho hàng mấy trăm triệu người và thành công vượt bực. Năm 2021 TQ xuất khẩu 3.400 tỉ Mỹ kim hàng hoá ra thế giới trong đó khoảng 600 tỉ vào Mỹ, dưới 20% cho nên bây giờ không Mỹ thì chợ vẫn đông. Chính sách thuế quan của Mỹ lên hàng TQ chẳng nhằm nhò gì, chỉ khổ người Mỹ phải nai lưng đóng thêm thuế hàng hoá trong khi lạm phát phi mã.

Sau khi Liên Xô sụp đổ vào 1991, nền dân chủ tư sản Tây Phương không còn đối thủ. Nói như triết gia Fukuyama là sự chấm dứt của lịch sử vì dân chủ tự do sẽ là mẫu mực cho nhân loại từ nay về sau. Với quan niệm đó, một Trung Hoa giàu lên sẽ là một Trung Hoa tự do hơn. Dòng tiền đầu tư toàn cầu ồ ạt đổ vào và một nền văn minh 5000 năm giật mình tỉnh giấc tham gia giấc mơ tư bản hóa. Đồng thời 40 năm qua cuộc cách mạng kỹ nghệ số cũng bùng nổ và với bản chất năng động trong thương trường, sự cần cù và thông minh, người Hoa nắm bắt thời cơ, kiếm được thị phần, hiện đại hoá sản xuất. Tây Phương giật mình khi sau mấy thập kỉ, không còn hình ảnh của những người Hoa ốm o, lở loét đi làm đường sắt ở Mỹ, bán chạp phô, tiệm ăn Tàu rẽ tiền hay chui rúc trong những Chinatown dơ bẩn.

Ngay cả loại người Hoa cùng đinh tha phương đi làm cu li đồn điền ở Mã Lai cũng tập hợp xây nên một Singapore đẹp đẽ và giàu có. Giới tính hoa Tây Phương tự hỏi vì sao nên nỗi này, ai tạo ra một đối thủ nặng ký? Một Trung Hoa giàu lên sao không tự do hơn? Mấy trăm triệu người Hoa giai cấp trung lưu không màng tới bầu cử tự do, vẫn ủng hộ Đảng Cộng sản TQ, người chỉ huy một nền kinh tế tăng trưởng hai con số trong 40 năm mà có không có một cuộc khủng hoảng nào lớn. Khi những người Hoa vác những núi tiền đi ra thế giới đầu tư thì Mỹ chìm ngập trong những khủng hoảng, từ tài chính cho tới những cuộc chiến tranh không cần thiết, từ bạo lực xã hội, súng nổ máu rơi cho tới y tế ngốn 20% GDP mà người Mỹ vẫn không khỏe hơn người khác. Trật tự thế giới sau chiến tranh lạnh đi đến cáo chung. Pax Sinica đang định hình cạnh tranh với Pax Americana trên mọi lĩnh vực.

Nhiều người tự hỏi tại sao một Trung Hoa giàu có và tự tin như vậy lại quên lời ông Đặng, từ từ mà tiến, che đậy mưu đồ, chờ thời cơ? Mấy mươi năm là chuyện nhỏ trong 5000 năm lịch sử. Tại sao ông Tập lại hùng hổ đòi vượt Mỹ, công khai thách thức trật tự thế giới, bắt nạt láng giềng nhỏ bé như Việt Nam và Phi Luật Tân? Ngay cả mấy đứa học sinh ở Hồng Kông cũng bị bỏ tù vì tội kêu gọi biểu tình.

Một Trung Hoa giàu có nhưng cư xử không đáng mặt siêu cường.

Thật ra một Trung Hoa bây giờ đã thấm mệt, đừng nhìn những kiến trúc hoàn tráng mà nghĩ con đường trước mặt cho giấc mơ Trung Hoa là rộng mở và không gập ghềnh.

40 năm qua, tiền của người Mỹ đổ vào đầu tư không tạo ra một đất nước với bầu cử tự do kiểu Mỹ. Nhưng chủ nghĩa tư bản đã làm kiến trúc xã hội Mỹ và Hoa có nhiều điểm rất chung trong một vài liệt kê sau đây:

– Hố phân biệt giàu nghèo: 1% người Mỹ sở hữu 35% tổng tài sản xã hội. Ở TQ 1% người Hoa sở hữu 31%. Tích lũy tư bản ở Mỹ đã hơn 250 năm trong khi ở TQ mới 40 năm cho thấy sự thu tóm tư bản ở TQ là mãnh liệt lẫn bất công chừng nào. Chỉ số Gini (do Liên Hiệp Quốc đặt ra để chỉ về sự mất cân đối giàu nghèo) ở TQ là 0.47 còn lớn hơn 0.39 ở Mỹ.

Một điều nực cười là ở TQ, chủ nghĩa Marx vẫn được kính trọng và sinh viên nào cũng học trong khi sự bóc lột của giới tư bản qua giá trị thặng dư của người lao động (tức là giá trị người lao động làm ra trừ đi tiền lương của họ) lại quá rõ ràng. Ở TQ, trong 40 năm qua, mấy trăm triệu người lao động từ thôn quê ra thành thị, đổ mồ hôi trong các hãng xưởng thiệt ra hưởng lợi rất ít. Giới giàu có phần lớn từ thành phần nhóm lợi ích và con ông cháu cha. Giới trẻ lớn lên có thể nhìn thấy điều đó và bất bình. Ở TQ ngày nay danh từ Thiên An Môn là tối kị nhưng giới lãnh đạo vẫn hiểu rằng, một thế hệ trẻ TQ, hiểu biết về nền dân chủ Tây Phương là một điều nguy hiểm, tiềm tàng những Thiên An Môn trong tương lai.

Cứ nhìn dòng người biểu tình ở Hồng Kông là biết. Cho dù phim ảnh chính thống nhà nước không ngừng quản bá những giá trị cách mạng, không Hồng quân đánh cho Mỹ chạy dài trong chiến tranh Triều Tiên ở bộ phim đầu tư 200 triệu đô “Trận chiến hồ Changjin”, thì sắp tới đạo diễn huyền thoại Trương Nghệ Mưu lại ra bộ phim “Bắn Tỉa” cũng không kém phần hoàng tráng. Giới trẻ buổi chiều thứ bẩy làm Thượng Hải, Thẩm Quyến, Bắc Kinh nhộn nhịp giống New York, London nhiều hơn. Quần là áo lượt từ Chanel tới Hermes, Gucci tới Louis Vuitton mà không thấy một áo đại cán nào. Chủ nghĩa tiêu xài cá nhân, vốn xa lạ với người Hoa lớn tuổi giờ thành biểu tượng của tuổi trẻ ở đây. Trung Hoa trở thành thị trường lớn nhất cho hàng hoá xa xỉ, vượt qua Mỹ và Châu Âu. Dễ hiểu vì sao nhà máy lớn nhất của Tesla nằm ở Thượng Hải.

– Hai quốc gia Mỹ và TQ cùng một vấn đề về phân bố dân cư trong sản xuất công nghệ : Cuộc cách mạng số và tin học trong 40 năm qua cùng với toàn cầu hoá đã làm nước Mỹ thay đổi toàn diện, dọc theo hai bờ biển là sự phồn thịnh với nền kinh tế mới gắn liền với sự ra đời của Internet và tự động hoá. Những tiểu bang phía trong trở nên nghèo đi khi những nhà máy đóng cửa và chuyển việc làm qua TQ, những nông trại tiêu điều, những thành phố nhỏ xuống cấp, cứ xem phim Nomadland hoặc American Factory là đau lòng thấy một bộ phận không nhỏ những người Mỹ bị bần cùng hoá vì không theo kịp kỹ thuật công nghệ. Thời kỳ vàng son của những nông trại hoặc thành phố nhỏ êm đềm được xem là nơi tạo ra những tính cách nước Mỹ giờ đã qua. Giờ đây nơi giàu có nhất nước Mỹ ở Silicon Valley người da trắng thành thiểu số. Có một nước Mỹ của người có tiền (the have) và không tiền (the have not). Trung Hoa cũng vậy, sự thịnh vượng chỉ thấy được dọc theo miền duyên hải và các thành phố lớn, đi sâu vào đất liền nông thôn cũng nghèo xơ xác, chỉ còn người già và trẻ nhỏ. 600 triệu người Hoa sống dưới 150 đô mỗi tháng. Người trẻ đều dồn về thành phố nơi công ăn việc làm dễ hơn nhưng đời sống đắt đỏ đã tạo ra một giai tầng giàu nghèo cách biệt quá lớn. Một cặp vợ chồng kỹ sư ở Thượng Hải với mức lương trung bình phải làm việc 55 năm không tiêu một đồng mới trả nỗi một căn hộ 100 mét vuông!

– Các đại công ty về công nghệ tin học có ảnh hưởng lên xã hội với khả năng vượt qua nhà nước: cứ nhìn những đại công ty mới ra đời trong 30 năm nay như Google, Facebook, Amazon ở Mỹ và tấm gương của những công ty này ở TQ là Baidu, Tencent và Alibaba đã tạo ra một sự độc quyền quá lớn với xã hội. Facebook vì lợi nhuận sẳn sàng để tin vịt tràn ngập hoặc tự đóng tài khoản những nhà bất đồng chính kiến ở nhiều nước. Điều trần của Frances Haugen, cựu nhân viên cao cấp của Facebook trước Quốc Hội Mỹ nêu lên vấn đề rất lớn như ảnh hưởng tai hại của thông tin không kiểm chứng lên số đông dân chúng. Tencent qua cài đặt WeChat kiếm soát hơn 90% sự trả tiền qua phone ở TQ và thu lợi hàng chục triệu đô mỗi ngày. Alibaba thì với thị phần 53% về mua bán mạng ở TQ sẵn sàng ép đặt những luật chơi riêng cho những nhà cung cấp có lợi cho mình và bất lợi cho đối thủ. Alibaba là công ty khuyến khích người làm cho mình làm theo thời gian 996 (mỗi ngày từ 9 giờ sáng tới 9 giờ tối, 6 ngày một tuần), bóc lột tới bến. 72 tiếng làm việc một tuần lâu dài tạo những tai hại tinh thần cho người làm việc và những hệ quả xấu về sức khỏe.

– Mỹ và Trung Hoa là hai cường quốc đối diện với sự già nua của dân số. Nhưng với số sinh con trung bình của một phụ nữ Mỹ hiện tại khoảng 1.7 thì TQ là 1.3, thuộc loại thấp nhất thế giới. TQ đang trả giá cho chính sách một con trong 40 năm trước và với đà sụt giảm dân số trong 30 năm nữa TQ sẽ thiếu hụt mấy trăm triệu người lao động. Trước mắt một gánh nặng xã hội phải lo toan cho quá nhiều người già. Một cặp vợ chồng con một giờ phải vác gánh nặng lo cho tới 4 người già cả hai bên. Khi xã hội giàu lên thì người ta ít có con, giới trẻ TQ vốn được nuông chiều là con một giờ cũng chẳng tha thiết gì với chuyện con cái nhất là mưu sinh ở những thành phố lớn cũng đã quá ư khó khăn. “Chưa giàu đã già” là quả bom nổ chậm.

Ông Tập, lúc còn là một cán bộ trung cấp năm 1985 trong một chuyến thăm viếng để học hỏi về nông nghiệp đã ở Iowa hai tuần với một gia đình người Mỹ. Sau này khi đã lên đến đỉnh cao quyền lực ông mời gia đình này qua TQ và đối đãi như thượng khách. Điều đó cho thầy ông là một người biết trọng lễ nghĩa. Chuyến đi đó cho ông thầy được đời sống nông thôn ở Mỹ, nơi chỉ hơn 3 triệu người có thể nuôi một nước Mỹ hơn 300 triệu với ê hề lương thực, còn xuất khẩu ra toàn thế giới. Ông Vương Hồ Ninh, trường ban tư tưởng trung ương, một trong 7 người trong ủy viên bộ chính trị đương nhiệm được xem như một quân sư cho ông Tập. Ông gần như là nhân vật thứ 2 trong thang quyền lực ở TQ và đã ở Mỹ gần sáu tháng vào 1988 lúc ông còn làm giáo sư trẻ nhất ở đại học Fudan. Với số tiền tài trợ ít ỏi, ông Vương đi thăm mấy chục tiểu bang, nhiều đại học nổi tiếng ở Mỹ. Cho dù nước Mỹ lúc đó đang thời kì cực thịnh sau những kích thích kinh tế của TT Reagan và TQ còn nghèo, xe đạp còn đầy đường ở Bắc Kinh, ông Vương quyết định trở về. Ông viết những suy nghĩ từ chuyến đi và xuất bản cuốn sách “America against America” vào năm 1991 lúc Liên Xô sụp đổ.

Vào thời điểm những triết gia như Fukuyama nghĩ lịch sử đã chấm dứt. Vương cho rằng nền tảng của xã hội Mỹ dựa trên chủ nghĩa cá nhân (liberal individualism) và càng ngày chủ nghĩa tự do cá nhân càng tiến thì bình đẳng xã hội (social equality ) càng bị triệt tiêu. Tự do cá nhân càng lớn thì cá thể trong xã hội sẽ có nhiều khuynh hướng khác nhau dẫn tới toàn xã hội đánh mất giá trị cốt lõi cũng như truyền thống của mình. Mất đi giá trị cốt lõi xã hội sẽ suy yếu. Một khi tự do cá nhân được tôn trọng, người Mỹ gốc Châu Phi có thể nhìn lịch sử nước Mỹ qua lăng kính của chủ nghĩa nô lệ man rợ và những hệ lụy tới ngày nay, ngược lại những người da trắng theo đạo Tin Lành nhìn lịch sử nước Mỹ như một câu chuyện thần kỳ của những người bị áp bức đi tìm đất hứa, một dân tộc được Chúa chọn.

Liệu hai khuynh hướng đó có hòa hợp với nhau trong đó cá nhân có tự do lựa chọn? Tự do vô độ trong thương trường sẽ dẫn tới bất bình đẳng xã hội, người giàu xụ và kẻ nghèo mạt. Tự do cá nhân kiểu Tây Phương trong chiều hướng của những thập kỷ vừa qua từ phong trào nữ quyền, nhân quyền, LBGT… sẽ dẫn tới sự đa cực trong xã hội, sẽ tạo ra những đợt sóng ngầm, cho dù bề mặt thịnh vượng nhưng không thể giải quyết rốt ráo những vấn đề vì mỗi cá nhân đều có những đòi hỏi riêng để thỏa mãn tự do cho riêng mình. Vương cho rằng tự do cá nhân (liberal individualism) sẽ dẫn tới tự do triệt tiêu cá nhân (nihilistic individualism) khi cá nhân tự đánh mất và phủ nhận truyền thống của mình cũng như nghi hoặt về quá khứ. Vương Hỗ Ninh rất giỏi tiếng Pháp và biết rằng những giá trị của thời đại phục hưng, về thế kỉ khai sáng ở Âu Châu đã làm Tây Phương phát triển không có đối thủ trong nhiều thế kỉ.

Nếu xã hội Mỹ đánh mất những giá trị đó qua sự hồ nghi của mỗi cá nhân trong tự do chọn lựa thì sự gắn kết sẽ không còn. Cuốn sách của Vương gần như một lời tiên tri. Nước Mỹ trong mấy mươi năm qua hầu như không thể giải quyết được những vấn đề cấp bách như sắc tộc, di dân, súng đạn, ma túy, y tế, giảm thiểu khoảng cách giàu nghèo. Cuộc tấn công vào toà nhà Quốc Hội được xem như một thí dụ cho lý thuyết của Vương. Sự đa cực dẫn tới những nhóm dân chúng chẳng còn gì chung. Hai Đảng Cộng Hoà và Dân Chủ hầu như chẳng bao giờ đồng ý với nhau điều gì. Ngay cả trong Đảng Dân chủ hay Cộng hòa cũng chia năm xẻ bảy. Sự chia rẽ ngập sâu vào nhiều gia đình, bạn bè làm suy yếu quốc gia: America against America!

Nói như Tôn Tử, biết người biết ta, trăm trận trăm thắng. Vương, một giáo sư 33 tuổi đã hiểu những mâu thuẫn của xã hội Mỹ và bây giờ là người hoạch định chủ thuyết “Giấc Mơ Trung Hoa và Thịnh Vượng Chung” cho ông Tập.

Với những suy nghĩ về nước Mỹ như thế Vương Hồ Ninh cho rằng nền dân chủ tư sản và sự tự do bình đẳng kiểu Tây Phương không phải là một giải pháp cho Trung Hoa. Vương muốn một nhà nước trung ương tập quyền vững mạnh, trong đó tự do cá nhân là thứ yếu nhường chỗ cho đồng thuận tập thể. Và để kết nối những cá nhân thì có gì tốt hơn một giá trị cốt lõi của chủ nghĩa dân tộc Trung Hoa: Giấc mơ Trung Hoa ra đời.

Vương tượng trưng cho trào lưu tập quyền toàn trị trong giới cai trị TQ. Lịch sử Trung Hoa cũng cố niềm tin đó, từ Tần Hán Nguyên Minh Thanh, lúc nào hoàng đế vững mạnh thì bốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàng. Loạn sứ quân cuối thời nhà Thanh và sau cách mạng Tân Hợi vẫn còn là một ám ảnh khi một Trung Hoa hèn yếu bị xẻ thịt bởi liệt cường Tây Phương. Chiến tranh nha phiến, Thượng Hải trở thành tô giới, nhượng Đài Loan, Hồng Kong, Macau… cho ngoại quốc đối với nhiều người Hoa là những điểm ô nhục cho nước họ.

Nguyễn Tuấn / Báo Tiếng Dân / (Còn tiếp)

Những nhân vật chính trị nào đứng sau các tập đoàn chùa chiền Việt Nam?

Ngoài cựu Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn đứng sau “đế chế” Ba Vàng, còn những ai nữa? Liệu có ông lớn nào trong Bộ Chính trị chống lưng cho các tập đoàn kinh doanh Phật giáo siêu lợi nhuận?

Từ chuyện “sư tăng đại chiến”…

Trong thời gian gần đây ở Việt Nam xôn xao vụ chùa Ba Vàng dưới sự trụ trì của Đại đức Thích Trúc Thái Minh thực hiện hành động cúng dường phản cảm với những hình ảnh như nhận tiền, hoa trực tiếp từ các tín đồ, được ghi nhận và lan truyền khắp trên mạng xã hội.

Thượng tọa, tiến sĩ Thích Nhật Từ, Phó Trưởng ban Ban Trị sự kiêm Trưởng ban Phật giáo Quốc tế, Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP.HCM, Phó Viện trưởng thường trực Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM, Ủy viên Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam lên tiếng trả lời phỏng vấn trên Đài truyền hình VTC rằng: “Đức Phật đã quy định rất rõ không tiếp nhận tiền tài, hoa khi khất thực, chủ yếu gieo duyên cúng thức ăn. Những điều làm khác với hai quy định nêu trên là chưa phù hợp văn hóa được Đức Phật quy định cho người xuất gia”.

Thượng tọa Thích Nhật Từ nêu quan điểm về chuyện cúng dường ở chùa Ba Vàng: “Cũng không thể trách được Phật tử vì họ không biết các quy định của Đức Phật như thế nào. Còn với những người có nghiên cứu về giới luật Phật giáo sẽ thấy rằng, việc cúng dường như vậy là không phù hợp”.

Ngay lập tức tuy Đại đức Thích Trúc Thái Minh từ chối phỏng vấn của báo chí, nhưng trên Fanpage chính thức của chùa Ba Vàng có nêu ý kiến phản bác lại Thượng tọa Thích Nhật Từ và nêu rõ: “Chùa Ba Vàng khẳng định việc chư Tăng chùa Ba Vàng khất thực tùy thí đắc thọ, nhận tiền cúng dường của Phật tử để nuôi thân mạng, hoằng dương Phật pháp và góp phần cùng chính quyền thực hiện chính sách an sinh xã hội là đúng pháp Phật, đúng pháp luật, phù hợp với sinh hoạt Phật giáo trong và ngoài nước hiện nay.”

Cúng dường ở chùa Ba Vàng (Facebook chùa Ba Vàng)

Lập tức dư luận của người dân cho rằng đây là cuộc “đại chiến của sư tăng” và dùng hình tượng hài hước “Nam Nhật Từ, Bắc Thái Minh”, học theo tiểu thuyết võ hiệp của nhà văn Kim Dung với hai nhân vật “Nam Mộ Dung, Bắc Kiều Phong” để so sánh. Sau đó thì người dân nhận thấy Fanpage của chùa Ba Vàng và trang cá nhân chính thức của Đại đức Thích Trúc Thái Minh liên tiếp có những bài viết, phỏng vấn để chứng minh việc cúng dường ở chùa Ba Vàng là không sai.

Còn về Thượng tọa, Tiến sĩ Thích Nhật Từ thì lâu nay ông này vẫn được biết đến với những phát ngôn, kêu gọi đầy tính “thị phi”. Đó là việc công khai dè bỉu Công giáo, livestream trên Facebook kêu gọi huy động 200 tỷ để xây chùa cùng nhiều vụ việc khác gây bức xúc trong dư luận và gần đây nhất là chuyện kiện tụng với Thiền am bên bờ vũ trụ. Thượng tọa Thích Nhật Từ cũng là người hoạt động hăng hái để “xiển dương đạo Phật” bằng cách xuất hiện ở rất nhiều hoạt động của Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng như bên cạnh nhiều quan chức của nhà nước Việt Nam trong các sự kiện tôn giáo, văn hóa, xã hội….

Lần này Thượng tọa Thích Nhật Từ chưa đáp lời, nhưng đã có người lên tiếng. Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có phát ngôn chính thức, khẳng định việc làm này là “chưa chuẩn,” không phù hợp với triết lý và truyền thống Phật giáo Việt Nam. Hòa thượng Thích Gia Quang cũng nói thêm: Chùa Ba Vàng không thuộc quản lý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cũng không tham gia vào Ban trị sự Giáo hội Phật giáo địa phương mà do chính quyền địa phương trực tiếp quản lý.

Vậy tại sao lại có một ngôi chùa như chùa Ba Vàng do “chính quyền địa phương trực tiếp quản lý” và “góp phần cùng chính quyền thực hiện chính sách an sinh xã hội”? Đây là một hiện tượng hết sức khác thường.

Một trong những câu hỏi lớn nhất là nguồn tiền từ đâu mà các tập đoàn chùa chiền này có thể gom góp với cả triệu triệu đôla như vậy? Thực chất nguồn tiền này đến từ “quỹ đầu tư” nào? Từ những ông bà trong giới chính quyền chóp bu nhằm rửa tiền?

Đến chuyện các ngôi chùa trở thành tập đoàn kinh doanh Phật giáo

Ở Việt Nam trong gần hai mươi năm trở lại đây có hiện tượng có những ngôi chùa mới xây dựng hoành tráng, đình đám thu hút nhiều tín đồ đến cầu cúng. Thường những ngôi chùa mới xây là dựa trên một nền chùa cổ, cũ có sẵn, sau đó xây mới lại toàn bộ như chùa Bái Đính, Tam Chúc, Ba Vàng và nằm trong một khu vực gọi là “khu du lịch tâm linh” với những nguồn thu không chỉ từ tiền cúng dường mà còn từ việc kinh doanh các dịch vụ du lịch, ăn uống, vui chơi, giải trí…

Trong khi chùa mới tấp nập khách đến hành hương thì ngôi chùa cũ có lịch sử lâu đời dường như bị lãng quên. Chẳng hạn bây giờ các đoàn khách tấp nập đến chùa Bái Đính xây hoành tráng với nhiều kỷ lục, mà ít ai biết đến ngôi chùa Bái Đính cổ có lịch sử ngàn năm tuổi nằm cách chùa mới chỉ 800 m. Điều gì đã khiến người ta lãng quên những ngôi chùa cổ mà tấp nập đổ xô đến những ngôi chùa mới?

Một góc chùa Bái Đính (Facebook chùa Bái Đính)

Có lẽ do chùa mới không chỉ là chùa, mà chính là những tập đoàn kinh doanh Phật giáo, kinh doanh tâm linh và cách thức thực hiện rất bài bản, nhanh chóng, với những chiến dịch truyền thông quảng bá cực kỳ chuyên nghiệp. Nhiều ngôi chùa mới xây đồ sộ là do các đại gia tư nhân bỏ tiền ra xây. Chùa Bái Đính ở Ninh Bình gắn với tên tuổi của đại gia Nguyễn Văn Trường (tức Xuân Trường) và sau này ông tiếp tục đầu tư 11,000 tỷ đồng (khoảng $470 triệu) xây mới chùa Tam Chúc, đạt kỷ lục chùa lớn nhất thế giới.

Nằm trong khu du lịch, công trình này kỳ vọng đón được 3.7 triệu lượt khách vào năm 2025, khoảng 6 triệu lượt khách vào năm 2030 với mức tổng doanh thu dự kiến các năm 2025 và 2030 lần lượt là 1,100 tỷ đồng (gần $47 triệu) và 1,700 tỷ đồng (khoảng $72,6 triệu). Khi được tạp chí Người đưa tin hỏi “Người ta nói ông kinh doanh dịch vụ tâm linh?”, ông Trường trả lời: “Tôi bỏ tiền xây chùa rồi giao lại cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam quản lý. Tôi có thu tiền đâu mà bảo tôi kinh doanh tâm linh?”

Chùa Tam Chúc (Facebook chùa Tam Chúc)

Chùa Ba Vàng còn gọi là Bảo Quang Tự nằm trên núi Thành Đẳng, phường Quang Trung, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh vốn là một ngôi chùa cổ. Từ năm 2007, Đại đức Thích Trúc Thái Minh, thuộc Hệ phái thiền Trúc Lâm Yên Tử về trụ trì chùa và xây dựng lại với nguồn vốn được ước tính khoảng gần 500 tỷ đồng (khoảng $21.3 triệu).

Tháng Ba 2019, sau khi báo chí lên tiếng về việc chùa Ba Vàng “thỉnh vong, cúng oan gia trái chủ” thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm thì Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có kết luận chùa Ba Vàng tổ chức lễ “giải oan gia trái chủ,” chữa bệnh nhờ thỉnh vong, “trả nợ cho vong” bằng tiền hoặc lao động không công là trái với nghi lễ Phật giáo truyền thống.

Đại đức Thích Trúc Thái Minh và chùa Ba Vàng vi phạm Hiến chương Giáo hội, “làm tổn thương đến thanh danh Giáo hội, Tăng đoàn.” Đại đức Thái Minh đã bị bãi nhiệm tất cả chức vụ trong Giáo hội Phật giáo Trung ương và địa phương, nhưng vẫn trụ trì chùa Ba Vàng. Trước đó thì thầy Thích Trúc Thái Minh là Phó Ban Thông tin truyền thông của Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Phó ban thường trực Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Lai Châu; Ủy viên thường trực Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh.

Chùa Ba Vàng (Facebook chùa Ba Vàng)

Chuyện gì bất thường ở đây?

Theo trả lời phỏng vấn của Hòa thượng Thích Gia Quang trên báo Vietnamplus như đã nói ở trên thì chùa Ba Vàng không thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cũng không tham gia vào Ban trị sự Giáo hội Phật giáo địa phương mà do chính quyền địa phương trực tiếp quản lý.

Nếu vậy sao trước đây thầy Thích Trúc Thái Minh lại có nhiều chức vụ trong Giáo hội Phật giáo các cấp và bị Giáo hội Phật giáo Việt Nam đứng ra “kỷ luật”? Trong đại lễ Phật đản năm 2022 tại chùa Ba Vàng, trong những khách mời có ông Hoàng Đức Hạnh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, trong những lẵng hoa tặng chúc mừng có lẵng hoa của Ban Tôn giáo chính phủ.

Những thông tin và việc làm này gây hoang mang, bởi một ngôi chùa không thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam mà lại được chính quyền công nhận và vẫn có thể hoạt động rầm rộ! Phải chăng trước đây thì chùa Ba Vàng vốn thuộc quản lý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nhưng sau vụ lùm xùm cúng vong năm 2019, thầy Thích Trúc Thái Minh đã “tách ra riêng” để dễ dàng trong nhiều hoạt động, với sự “bảo kê” của chính quyền?

Ngoài ra chùa Ba Vàng có một nhân vật thường xuyên xuất hiện, ủng hộ, cổ vũ cho chùa, đó là Nguyễn Thanh Sơn – Nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Liên bang Nga, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam.

Trên Fanpage của chùa Ba Vàng có rất nhiều hình ảnh, clip ông Nguyễn Thanh Sơn đến thăm chùa trong những năm qua và chính ông Sơn trong vụ ồn ào “cúng vong” của chùa Ba Vàng năm 2019 đã đứng ra trả lời phỏng vấn bênh vực cho chùa. Nhiều ý kiến của người dân tin rằng đằng sau sự “sừng sững không ngã” của chùa Ba Vàng, sau nhiều ồn ào dư luận mà thầy Thích Trúc Thái Minh vẫn vững ngôi trụ trì là có bàn tay nâng đỡ của ông Nguyễn Thanh Sơn.

Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn dự lễ Phật đản năm 2022 (Facebook chùa Ba Vàng)

Bản thân ông Nguyễn Thanh Sơn từ một chuyên viên quèn bên Vụ Hợp tác Quốc tế của Bộ Văn hóa Thông tin ngày xưa, đột nhiên chuyển sang ngạch ngoại giao và thăng tiến nhanh là nhờ vào việc giúp gia đình ông Nguyễn Mạnh Cầm (Bộ trưởng Bộ Ngoại giao thời đó) việc kinh doanh buôn bán; sau đó ông Sơn lại nhờ vào mối quan hệ đã từng là thông gia với tướng công an Nguyễn Đức Nhanh, nên được mệnh danh là người có thể thao túng nhiều việc. Thêm nữa, phu nhân của ông Nguyễn Thanh Sơn lại là bạn đồng môn cùng trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội với chính thầy Thích Trúc Thái Minh.

Từ nhiều năm nay, đã có những luồng dư luận gay gắt của người dân Việt Nam cho rằng nhiều ngôi chùa thật ra là những công cụ để kinh doanh và số tiền đó đi đâu, chảy vào túi ai thì hoàn toàn là chuyện bí mật. Thấp thoáng bóng dáng đằng sau những ngôi chùa ấy là những quan chức to, những lãnh đạo chính phủ, những đại gia tư bản đỏ. Sự cấu kết giữa tư bản đỏ và những quan chức nhà nước cùng với chức sắc đạo Phật đã khiến cho nhiều ngôi chùa cổ nhỏ bé được xây dựng mới, nay trở nên hoành tráng với những kỷ lục nhất Đông Nam Á, nhất Châu Á, nhất thế giới.

Cần nhắc lại, Đại lễ Phật đản chùa Ba Vàng năm 2022 có sự tham dự của Giáo sư, Viện sĩ, Tiến sĩ Hoàng Quang Thuận – Viện Trưởng viện Công Nghệ Viễn Thông, Chủ tịch sáng lập Hội Kỷ lục gia Việt Nam. Và Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh – ông Hoàng Đức Hạnh.

Viện trưởng Viện Công Nghệ Viễn Thông Hoàng Quang Thuận dự lễ Phật đản năm 2022 (Facebook chùa Ba Vàng)

Hoàng Đức Hạnh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, dự lễ Phật đản năm 2022 (Facebook chùa Ba Vàng)

Không phải ngẫu nhiên mà vào thăm viếng những ngôi chùa ấy, chúng ta thấy nhiều hình ảnh của các lãnh đạo nhà nước, là ảnh chụp chung, là trồng cây lưu niệm, là cúng dường, thắp hương, là biển tên trang trọng… Những ngôi chùa như Bái Đính, Tam Chúc, Ba Vàng… là những minh chứng rõ nét. Chỉ có sự móc nối cấu kết chặt chẽ với quan chức nhà nước, với các nhà tư bản đỏ thì mới có thể giải thích được hiện tượng biến đất công, tài sản quốc gia thành chùa chiền và việc xây dựng rất nhanh chóng những ngôi chùa đồ sộ bậc nhất thế giới.

Chuyện Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Hà Nội, tỉnh Hà Giang, tỉnh Tuyên Quang và một số địa phương làm đơn xin xem xét khoan hồng cho ông cư sĩ Phạm Nhật Vũ (em trai ruột của ông Phạm Nhật Vượng, chủ của tập đoàn Vingroup) trong vụ án MobiFone và AVG, là một minh chứng rõ ràng cho sự gắn kết chặt chẽ giữa các đại gia tư bản đỏ, chính quyền với tôn giáo. Những đồng tiền phạm pháp của ông Phạm Nhật Vũ dùng để cúng dường, xây chùa và các vị tu hành đã thản nhiên chấp nhận số tiền phạm pháp đó. Như vậy có khác gì hình thức rửa tiền công khai? Và khi ông Phạm Nhật Vũ bị bắt, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã “hiên ngang” đứng ra xin khoan hồng.

Xin trích một đoạn trên website của Giáo hội Phật giáo Việt Nam:

“Ông Phạm Nhật Vũ đã có nhiều hoạt động từ thiện và đóng góp cho hoạt động của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, vì vậy Hội đồng Chứng minh và Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có đơn ghi nhận. Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Hà Nội, tỉnh Hà Giang, tỉnh Tuyên Quang và một số địa phương có đơn đề nghị xem xét cho ông Phạm Nhật Vũ được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật.

… Trong nhiều năm qua, cư sĩ Từ Vân – Phạm Nhật Vũ âm thầm làm rất nhiều việc thiện, trước hết cho sự nghiệp hoằng pháp nước nhà, sau nữa cho công cuộc từ thiện nhân đạo trên cả nước. Ngay cả khi cư sỹ Từ Vân bị bắt tạm giam, gia đình của ông vẫn một lòng công đức vì sự nghiệp giúp đời. Hy vọng rằng, những công đức ấy được ghi nhận!”

Dùng tiền bẩn để làm từ thiện và nay vì sự từ thiện đó mà xin khoan hồng? Nhà Phật có câu: “Buông đao thành Phật”. Nhưng con dao này quá lớn rồi! Có lẽ sự cấu kết chặt chẽ giữa Giáo hội Phật giáo Việt Nam với những tư bản đỏ như ông Phạm Nhật Vũ chính là điều khiến cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam trở thành những tập đoàn kinh doanh Phật giáo. Mà đã là những tập đoàn kinh doanh Phật giáo thì tất yếu phải có sự cạnh tranh. Cạnh tranh về danh tiếng cá nhân, về độ hoành tráng của ngôi chùa, về số tiền thu được từ cúng dường của các tín đồ. Thế nên mới có cuộc “đại chiến sư tăng” giữa Đại đức Thích Trúc Thái Minh và Thượng tọa Thích Nhật Từ.

Đằng sau “hoạt động tôn giáo” của các tập đoàn Phật giáo biến tướng là sự chống lưng của các nhóm chính trị thuộc chế độ cầm quyền (ảnh: Một sự kiện mang tính chính trị của chùa Bái Đính – Facebook chùa Bái Đính)

Cuộc cạnh tranh giữa các tập đoàn

Vậy sự cấu kết giữa tư bản đỏ và nhà chùa là để làm gì? Để thu lợi, tất nhiên rồi. Thượng tọa trụ trì Chùa Hương là Thích Minh Hiền, vào năm 2014 từng gây ồn ào với 1,200 bao tải tiền gửi ngân hàng. Chính vì vậy, những ngôi chùa đó là các tập đoàn, thậm chí các siêu tập đoàn kinh doanh Phật giáo. Các tập đoàn Phật giáo đó kinh doanh điều gì? Kinh doanh dựa trên những niềm tin mù quáng của dân chúng. Thay vì đi giảng giáo lý, thay vì đi thực hành đạo Phật một cách đúng đắn, các ngôi chùa đó đã biến tướng, trở thành nơi truyền bá mê tín dị đoan.

Các sự kiện liên quan “sinh hoạt tôn giáo” của những tập đoàn chùa chiền được làm truyền thông rất chuyên nghiệp (Facebook chùa Ba Vàng)

Ai tiếp tay cho sự kinh doanh đó? Tất nhiên ngoài những vị sư trụ trì cụ thể mà miệng nam mô, bụng một bồ dao găm, còn có trách nhiệm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Giáo hội Phật giáo Việt Nam phải chịu trách nhiệm về những ngôi chùa đó, không thể thờ ơ, dung dưỡng, để chùa chiền nhận tiền rồi im lặng và có những hình thức “kỷ luật” cho qua chuyện. Và các quan chức, lãnh đạo nhà nước nấp bóng sau những ngôi chùa đó cũng không thể nhập nhằng giữa tôn giáo và chính trị, dùng quyền lực của mình để kinh doanh tôn giáo. Ngoài ra một bộ phận truyền thông, báo chí chuyên đi xưng tụng, đăng quảng cáo cho những ngôi chùa kinh doanh Phật giáo đó, cũng phải chịu trách nhiệm.

Các tập đoàn kinh doanh tôn giáo thực hiện những chiến dịch truyền thông xây dựng quảng bá thương hiệu rất chuyên nghiệp. Trong ảnh là ca sĩ Phương Chi “dành tặng các đôi tân lang, tân nương bài hát ‘Nguyện cầu tân lang tân nương hạnh phúc’ trong ngày Lễ Hằng thuận tại chùa Ba Vàng” (Facebook chùa Ba Vàng)

Cần nhấn mạnh rằng các tập đoàn tôn giáo này hoạt động rất chuyên nghiệp. Mỗi tập đoàn đều có chiến lược phát triển kinh doanh riêng và hình thức quảng cáo riêng cho thương hiệu của họ. Tất cả đều xây dựng được đội ngũ truyền thông rất mạnh, với kỹ năng tác chiến tạo sự kiện không thua kém gì truyền thông nhà nghề, đến mức có thể khống chế và thao túng dư luận theo cách họ muốn, lôi kéo được lực lượng ủng hộ đông đảo mà thoạt nhìn dư luận cứ nghĩ họ thuần túy là tín đồ.

Ai là nạn nhân của những tập đoàn kinh doanh Phật giáo đó? Chính là người dân Việt Nam, là những người dân thường. Họ bị các nhà sư đầu độc bằng những giáo lý hoang đường, gieo rắc sự mê tín dị đoan, bị lợi dụng bởi sự thiếu hiểu biết, bị cái vòng hào quang tôn giáo mê hoặc. Nạn nhân còn là chính đạo Phật, từ một tôn giáo là nơi nâng đỡ tinh thần của hàng trăm triệu tín đồ trên thế giới, với những giáo lý cao đẹp, trở thành một tôn giáo bị mang tiếng xấu bởi một số ít kẻ trục lợi.

Và cuối cùng, quan trọng là số tiền thu lợi được từ quần chúng nhân dân sẽ chảy vào túi những ai? Điều này thì bất cứ ai trong số chúng ta đều có câu trả lời.

Các ngôi chùa to lớn mới xây ấy, thực chất là những tập đoàn. Các nhà sư trụ trì đóng vai trò giám đốc điều hành, núp bóng phía trên là hội đồng quản trị gồm những tư bản đỏ tư nhân và nhà nước. Lợi nhuận của công ty là siêu lợi nhuận và không chịu bất cứ sự kiểm soát nào. Họ không chỉ là công ty mà còn trên cả các công ty vì không phải đóng thuế, không phải kiểm toán, không phải đóng bảo hiểm xã hội, không phải trả lương cho người lao động, không phải về hưu…

Điều gì đã khiến cho các tập đoàn kinh doanh Phật giáo nảy nở như nấm sau mưa? Tất nhiên không chỉ dựa vào niềm tin của dân chúng, mà chính là do thể chế của xã hội này đã dung dưỡng, bao che, khuyến khích phát triển. Tôn giáo gắn kết với quyền lực nhà nước, chỉ có thể là sự mưu cầu lợi ích cá nhân, chứ không thể là tôn giáo theo đúng nghĩa tốt đẹp của nó.

Iris An / Saigon Nhỏ

Alexander Dugin nói về ‘sự cáo chung của lịch sử’ và cuộc chiến của Putin với trật tự tự do

Độc giả Việt Nam đã biết đến Alexander Dugin qua bài giới thiệu sơ khởi về ông, đăng trên BBC Việt ngữ. Quả thật, để hiểu thêm về mặt địa chiến lược quanh cuộc chiến đang xảy ra tại Ukraine, không thể không biết đến Alexander Dugin và luận thuyết của ông, với tư cách nhà lý luận và nền tảng lý luận cho tư tưởng và đại chiến lược Đại Nga.
Với vai trò như vậy, mới đây, Alexander Dugin đã đáp trả Francis Fukuyama, sau khi học giả này công khai nhận định rằng Nga chuẩn bị thất trận. Với một tiểu luận không quá dài, Dugin một mặt thanh toán học thuật với Fukuyama nói riêng và chủ nghĩa tự do nói chung, một mặt tái xác định những luận điểm chính quanh đại chiến lược Đại Nga. Thậm chí, ông không úp mở về cuộc đấu hạt nhân như một cách để ngăn phương Tây can thiệp giúp Ukraine.
 Bản dịch này nhằm cung cấp thêm thông tin nguyên bản của một bên “tham chiến”, để bạn đọc, qua đó, truy tầm lại các vấn đề học thuật, và có nhận định cho riêng mình về những gì liên quan, cũng như về chính Alexander Dugin.
Luận đề sự cáo chung của lịch sử
Nhìn từ quan điểm ý thức hệ, thế giới vẫn đang sống dưới cái bóng của cuộc tranh luận có từ những năm 1990, giữa Francis Fukuyama và Samuel Huntington. Bất kỳ phê phán nào nhắm vào các luận đề của hai tác giả đều không khiến cho tầm quan trọng của chúng suy suyển đi, khi mà thế lưỡng nan vẫn còn nguyên, và hơn thế, vẫn là nội dung chính yếu của bối cảnh chính trị và hệ tư tưởng trên thế giới này.
Xin được nhắc lại, liên quan đến sự sụp đổ của khối Hiệp ước Warsaw và sau đó là Liên bang Xô viết, triết gia chính trị người Mỹ Francis Fukuyama đã đưa ra luận điểm về “sự cáo chung của lịch sử“. Nó đặt trên cơ sở cho rằng, trong thế kỷ 20 – và đặc biệt là sau thất bại của chủ nghĩa phát xít – logic của lịch sử đã được quy giản thành cuộc đối đầu giữa hai hệ tư tưởng: chủ nghĩa tự do phương Tây và chủ nghĩa cộng sản Xô Viết. Tương lai, và theo đó là ý nghĩa của lịch sử, phụ thuộc vào kết quả của cuộc đối đầu này.
Và nay, theo Fukuyama, tương lai ấy đã đến, ở thời điểm mà Liên Xô sụp đổ vào năm 1991, và những người theo chủ nghĩa tự do, vốn thừa nhận uy quyền tối cao của ý thức hệ phương Tây sẽ lên nắm giữ quyền lực ở Moscow. Từ đấy mà có luận đề “sự cáo chung của lịch sử”. Theo Fukuyama, lịch sử là lịch sử của các cuộc chiến tranh (nóng và lạnh), đối đầu và xung đột. Trong nửa sau thế kỷ 20, tất cả các cuộc xung đột và chiến tranh được quy giản thành sự đối đầu giữa phương Tây tư bản và tự do chủ nghĩa, với phương Đông cộng sản. Khi phương Đông sụp đổ, các mâu thuẫn biến mất. Chiến tranh chấm dứt (theo cách Fukuyama nghĩ). Và theo đó, lịch sử kết thúc.
Xem thêm: Sự cáo chung của lịch sử?
Chỉ trì hoãn chứ không từ bỏ
Thực tế, luận thuyết “sự cáo chung của lịch sử” đã đặt nền tảng cho toàn bộ hệ tư tưởng và thực tiễn của chủ nghĩa toàn cầu và toàn cầu hóa. Nó vẫn là cẩm nang hướng dẫn cho giới tự do chủ nghĩa phương Tây cho đến ngày hôm nay. Nó là ý tưởng được ủng hộ bởi George Soros, Klaus Schwab, Bill Gates, Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, Barack Obama, Bernard Henri Levy, Hillary Clinton và… Joe Biden.
Giới tự do thú nhận rằng, không phải mọi thứ đều diễn ra suôn sẻ từ những năm 1990. Chủ nghĩa tự do và phương Tây phải đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau, cùng với những thách thức mới (một Hồi giáo chính trị hóa, sự trỗi dậy mới của nước Nga và Trung Quốc, chủ nghĩa dân túy – bao gồm chính nội tại nước Mỹ dưới dạng thức Trump và chủ nghĩa Trump, v.v…). Những kẻ chủ trương toàn cầu hóa được thuyết phục rằng, cáo chung của lịch sử phần nào bị trì hoãn, nhưng nó là tất yếu và sẽ sớm xảy ra. Joe Biden, kẻ tin theo chủ nghĩa toàn cầu, đã chiến thắng trong cuộc bầu cử (hẳn không thật sòng phẳng) với cái khẩu hiệu về một “nỗ lực sống còn mới”, nhằm biến sự cáo chung của lịch sử thành hiện thực. Nó mang ý nghĩa bảo đảm cho sự thắng lợi cuối cùng của chủ nghĩa tự do trên phạm vi toàn cầu (“Build Back Better” thì cũng giống như là “Trở lại toàn cầu hóa lần nữa, và lần này thành công hơn”). Chủ trương đó cũng được công bố bởi Klaus Schwab, người sáng lập Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos, với tôn chỉ là cuộc “Tái thiết vĩ đại” [Great Reset] của một chiến lược hành tinh.
Fukuyama, và luận đề của ông ta, không phải đã khấu trừ bớt sự cáo chung ấy, mà đơn giản là việc thực thi nó được hoãn lại, một cách hoàn hảo về tư tưởng theo cách nhìn tổng thể của thế giới quan tự do. Trong 30 năm qua, chủ nghĩa tự do tiếp tục ngấm vào xã hội: trong công nghệ, các quá trình văn hóa xã hội, sự lan rộng của chính trị về giới (LGBTB +), giáo dục, khoa học, nghệ thuật, truyền thông xã hội, văn hóa xóa sổ (cancel culture) v.v… Và điều này không chỉ đúng với các quốc gia phương Tây, mà ngay cả các xã hội “khép hờ” [semi-closed societies] như các quốc gia Hồi giáo, Trung Quốc hay Nga, cũng thế.
Tái xuất các nền văn minh
Cũng trong những năm 1990, một tác gia người Mỹ khác, Samuel Huntington, đã phản bác Fukuyama với một biện giải khác về thời khắc lịch sử đương thời. Fukuyama là đại diện trung thành của chủ nghĩa tự do, một người chủ trương chính phủ thế giới, phi quốc gia hóa và phi chủ quyền hóa các quốc gia dân tộc. Huntington, trái lại, tuân thủ truyền thống của chủ nghĩa hiện thực, tức là công nhận chủ quyền như là nguyên tắc cao nhất trong các quan hệ quốc tế. Nhưng khác với các nhà hiện thực chủ nghĩa khác, giải thích nền chính trị thế giới trong khuôn khổ các quốc gia-dân tộc, Huntington tin rằng, sau khi chiến tranh lạnh kết thúc, với sự sụp đổ của khối phương Đông và Liên Xô, sẽ không là sự cáo chung của lịch sử, mà các tác nhân mới sẽ xuất hiện và cạnh tranh lẫn nhau trên phạm vi hành tinh. Ông gọi đó là “các nền văn minh” và tiên đoán về sự xung đột giữa chúng trong bài báo nổi tiếng của mình.
Huntington đã tiếp tục như sau: Phe tư bản chủ nghĩa và phe xã hội chủ nghĩa không được tạo ra từ khoảng không của các bản thiết kế ý thức hệ trừu tượng, mà chính trên nền tảng văn hóa và văn minh xác định của các dân tộc và vùng lãnh thổ khác nhau. Nền tảng này đã được hình thành từ rất lâu trước khi khởi sinh cái hiện đại tính phương Tây và các hệ tư tưởng giản hóa luận thái quá của nó (với những chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa cộng sản, chủ nghĩa dân tộc). Và khi cuộc tranh luận về các hệ tư tưởng hiện đại chấm dứt (như đã xảy ra với sự triệt tiêu một trong hai cái cuối: chủ nghĩa cộng sản), từ bên dưới lớp định dạng bề mặt, những đường nét sâu xa của các nền văn hóa, tôn giáo và văn minh cổ đại sẽ nổi lên.
Xem thêm: Sự va chạm giữa các nền văn minh?
Kẻ thù thật và giả của chủ nghĩa tự do toàn cầu
Tính đúng đắn của Huntington đặc biệt rõ ràng vào đầu thế kỷ 21, khi phương Tây đối đầu với chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Tại thời điểm đó, bản thân Huntington đã chết trước khi ông có thể tận hưởng chiến thắng lý thuyết của mình. Còn Fukuyama thì thừa nhận là đã vội vã khi tuyên bố về những kết thúc cuối cùng, và thậm chí còn thúc đẩy quan điểm về “chủ nghĩa phát xít Hồi giáo”, mà khi đánh bại nó sẽ thật sự dẫn đến “cáo chung của lịch sử”, chứ không phải là cái cáo chung trước kia. Với điều đó, ông ta đã sai một lần nữa.
Và không chỉ liên quan đến Hồi giáo chính trị hóa. Đạo Hồi đã chứng tỏ là họ quá đa dạng trên thực tế, đến mức không thể liên kết thành một lực lượng duy nhất đương đầu với phương Tây. Điều đó, trong chừng mực, đã giúp ích cho các chiến lược gia phương Tây thao túng hiểm họa Hồi giáo và yếu tố chính thống Hồi giáo, nhằm biện minh cho sự can thiệp của mình vào đời sống chính trị ở các xã hội Hồi giáo Trung Đông hay Trung Á. Nhưng “hiểm họa” đó không thể đại diện cho sự thách thức thật sự về ý thức hệ.
Còn nghiêm trọng hơn rất nhiều [so với “hiểm họa” Hồi giáo], là việc Nga và Trung Quốc theo đuổi một quyền tối thượng trên thực tế. Nhưng lần này cũng vậy, Moscow hay Bắc Kinh đều không đối lập với những kẻ tự do chủ nghĩa và toàn cầu chủ nghĩa, theo nghĩa của bất kỳ hệ tư tưởng cụ thể nào (đặc biệt, từ khi chủ nghĩa cộng sản Trung Quốc công nhận chủ thuyết tự do kinh tế sau những cải cách của Đặng Tiểu Bình). Họ là hai nền văn minh đã phát triển lâu đời trước cái hiện đại tính. Chính Huntington đã gọi họ là văn minh Chính thống giáo (Cơ đốc giáo phương Đông) trong trường hợp Nga, và văn minh Khổng giáo trong trường hợp Trung Quốc. Ông hoàn toàn đúng đắn khi nhận ra sự gắn kết đến các văn hóa tâm linh thâm sâu ở Nga và Trung Quốc. Các nền văn hóa thâm sâu này đã nhận biết chính mình ngay khi cuộc đối đầu ý thức hệ giữa chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa cộng sản kết thúc với thắng lợi trên bề mặt, chứ không phải thắng lợi thực chất (!), cho giới chủ trương toàn cầu. Chủ nghĩa cộng sản mất đi nhưng văn minh phương Đông, văn minh Âu-Á thì không.
Thắng lợi ở thế giới ảo
Những kẻ ủng hộ cáo chung của lịch sử không dễ dàng chấp nhận thất bại của họ. Họ bị cuốn vào những mô hình ý-thức-hệ-cuồng-tín về toàn cầu hóa và chủ nghĩa tự do đến mức không thể thấy bất kỳ tương lai nào khác, ngoại trừ sự cáo chung của lịch sử. Vì vậy, họ đã càng ngày càng cố chấp hơn, gắn với phiên bản ảo của nó. Nếu điều gì không thật, hãy khiến cho nó trông như thật, và mọi người sẽ tin là thật. Về bản chất, một thứ chính trị kiểm soát tâm trí đang được đặt cược vào, thông qua các nguồn lực thông tin toàn cầu, công nghệ mạng, sự quảng bá những tiện ích mới và sự phát triển cố kết người-và-máy. Đây chính là công cuộc “Tái thiết vĩ đại” được công bố bởi kẻ tạo lập Diễn đàn Davos, Klaus Schwab, và được Đảng Dân chủ Hoa Kỳ cùng Joe Biden bám riết vào. Bản chất của chính sách này là: nếu những người chủ trương toàn cầu hóa không kiểm soát được thực tế, họ phải hoàn toàn thống trị thế giới ảo. Họ sở hữu tất cả các nền tảng công nghệ mạng, giao thức, máy chủ, v.v… Do đó, dựa vào ảo giác điện tử toàn cầu và sự kiểm soát toàn bộ đối với ý thức, họ đã bắt đầu tạo ra một hình ảnh về thế giới mà ở đó, lịch sử đã kết thúc. Chỉ là một hình ảnh, không gì hơn. Nhưng cái đuôi mới thực sự quyết định con chó có ve vẩy hay không.
Như thế, Fukuyama vẫn duy trì được vai trò quan trọng của mình, nhưng không còn là một chuyên gia phân tích, mà với tư cách của một tay quản lý về PR trên phạm vi toàn cầu, đang ngoan cố áp đặt những quan niệm bị bác bỏ bởi phần lớn nhân loại.
Lần này, chủ nghĩa tự do biến thành thứ gì đó thật sự hung hãn và quả thật cực quyền.
“Cuộc chiến của Putin với trật tự tự do”
Đánh giá của Fukuyama về chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vì thế có vài điểm hay ho. Thoạt nhìn, dường như trong trường hợp này, phân tích của ông ta hoàn toàn không liên quan khi chỉ đơn giản lặp lại những luận điệu chống Nga sáo rỗng thường thấy của phương Tây, vốn chẳng có gì mới mẻ hay đủ thuyết phục chính họ – chỉ là thứ báo chí bài Nga. Nhưng xem xét kỹ hơn, bức tranh sẽ thay đổi phần nào, dù có lờ đi những cái đặc sắc nhất – lòng căm thù Nga, căm thù Putin đến điên cuồng, và tất cả những lực lượng nào đối đầu với cáo chung của lịch sử hay nhận biết giải thuật tư duy của ông ta – phản ánh dòng chính của lối tư duy phổ biến của giới tinh hoa toàn cầu chủ nghĩa.
Ở bài báo đăng trên Financial Times, Fukuyama nêu ra luận điểm chính, ở ngay tiêu đề “Cuộc chiến của Putin với trật tự tự do”.[2] Và luận đề này, tự nó, đã hoàn toàn chính xác.
Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine là động lực quyết định để thiết lập nước Nga như một nền văn minh, như một cực tối thượng của một thế giới đa cực. Nó vừa vặn đến hoàn hảo với luận thuyết của Huntington, nhưng hoàn toàn trái ngược với “cáo chung của lịch sử” của Fukuyama (hay “xã hội mở” của Popper và Soros – đó là lý do tại sao cụ Soros lúc này đang vô cùng điên tiết).
Vâng, đây chính xác là “cuộc chiến với trật tự tự do”.
Tầm quan trọng then chốt của Ukraine
Tầm quan trọng của Ukraine đối với việc phục sinh nước Nga, với tư cách một quyền lực hoàn toàn độc lập của thế giới, đã được xác lập rõ ràng bởi các thế hệ các nhà địa chính trị Anglo-Saxon, từ nhà sáng lập khoa học này, là Mackinder, đến Brzezinski. Sớm hơn, nó được phát biểu như sau: không có Ukraine – Nga không là một đế chế, có Ukraine – nó là một đế chế. Nếu thay thế thuật từ “nền văn minh” hay “cực của thế giới đa cực” cho “đế chế”, thì ý nghĩa sẽ còn minh bạch hơn.
Phương Tây đã đánh cược vào Ukraine như là một lực lượng chống Nga, và vì mục đích này, đã bật đèn xanh và trao công cụ cho chủ nghĩa quốc xã và chủ nghĩa bài Nga cực đoan ở Ukraine. Bất kỳ phương tiện nào cũng tốt đẹp để chống lại nền văn minh Chính thống giáo và thế giới đa cực. Song, Putin đã không nhẫn nhịn, và bước vào trận chiến, không phải với Ukraine, mà với chủ nghĩa toàn cầu, với giới đầu sỏ thế giới, với cuộc Tái thiết vĩ đại, với chủ nghĩa tự do, với cáo chung của lịch sử.
Chính là ở đây, điều quan trọng nhất đã bộc lộ. Chiến dịch quân sự đặc biệt này không chỉ nhắm vào chủ nghĩa quốc xã bài Nga của Ukraine (phi phát xít hóa – cùng với phi quân sự hóa – là mục đích chính) mà còn hơn thế, là chống lại chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa toàn cầu. Rốt cuộc, đó chính là giới tự do chủ nghĩa phương Tây, những kẻ đã biến chủ nghĩa quốc xã ở Ukraine thành hiện thực, ủng hộ nó, vũ trang cho nó và dựng nó chống lại Nga – như một cực mới của thế giới đa cực. Thậm chí Mackinder đã gọi các vùng đất của Nga là “trục địa lý của lịch sử” (cũng là tiêu đề bài báo nổi tiếng của ông). Để lịch sử kết thúc (luận điểm toàn cầu chủ nghĩa, mục tiêu của cuộc “Tái thiết vĩ đại”), trục lịch sử cần phải bị phá vỡ, bị hủy diệt. Nga – với tư cách là một cực, với tư cách là một chủ thể tối thượng, với tư cách là một nền văn minh – đơn giản là không được tồn tại. Thủ đoạn quỷ quyệt của giới toàn cầu chủ nghĩa là làm xói mòn nước Nga theo cái cách đau đớn nhất, ly gián các dân tộc Slav phương Đông (mà thực chất, đều cùng là người Nga), để họ chống lại nhau, và thậm chí, chia rẽ Giáo hội Chính thống Nga, nơi gắn kết họ trong khuôn khổ của cùng một nền văn minh. Vì mục đích này, người Ukraine cần được đặt vào trong ma trận toàn cầu chủ nghĩa. Giới toàn cầu chủ nghĩa đã cố gắng giành quyền kiểm soát ý thức của xã hội với sự hỗ trợ của thông tin tuyên truyền, các mạng xã hội, và một chiến dịch khổng lồ để định hướng tâm lý và ý thức. Hàng triệu người Ukraine đã trở thành nạn nhân của nó trong những thập kỷ qua, và còn theo cách trầm trọng hơn từ sau Maidan năm 2014 và sự trỗi dậy công khai của chủ nghĩa quốc xã giả tạo ở Ukraine. Người Ukraine đã được thuyết phục rằng, họ là một phần của thế giới phương Tây (toàn cầu), và rằng: “Người Nga không phải là anh em, mà là kẻ thù cay nghiệt”. Và chủ nghĩa quốc xã Ukraine, trong một chiến lược như vậy, đã cộng sinh một cách hoàn hảo với chủ nghĩa tự do mà về bản chất, được nó dùng như một công cụ.
Cuộc chiến vì đa cực
Đây chính xác là những gì Putin muốn khi dấn vào một cuộc tranh đấu quyết định. Không phải chống lại Ukraine, mà vì Ukraine. Fukuyama hoàn toàn đúng trong trường hợp này. Những gì đang diễn ra hôm nay ở Ukraine là “cuộc chiến của Putin với trật tự tự do”. Đó là cuộc chiến với bản thân Fukuyama, với Soros và Schwab, với “cáo chung của lịch sử” và với chủ nghĩa toàn cầu, với bá quyền ở thế giới thực và thế giới ảo, với cuộc “Tái thiết vĩ đại”.
Các sự kiện kịch tính trong những ngày này ở Ukraine thể hiện thế lưỡng nan chính yếu của nhân loại. Qua đó, số phận của trật tự thế giới sắp đến sẽ được quyết định. Liệu thế giới có trở thành đa cực đích thực, nghĩa là dân chủ và đa tâm, nơi các nền văn minh khác nhau sẽ có quyền tự do lựa chọn số phận của chính họ (và chúng ta hy vọng rằng đây chính xác là những gì sẽ xảy ra – trong trường hợp chiến thắng sắp đến thuộc về ta), hoặc (lạy Chúa) thế giới cuối cùng sẽ đắm chìm trong vực thẳm của chủ nghĩa toàn cầu. Tuy nhiên, lần này, chủ nghĩa tự do sẽ không còn đối lập với chủ nghĩa quốc xã và phân biệt chủng tộc, mà trở nên gắn kết bất phân ly với chúng (như trường hợp ở Ukraine). Chủ nghĩa tự do hiện đại – sẵn sàng khai thác và ngó lơ cho chủ nghĩa quốc xã, nhằm đáp ứng các lợi ích của mình – là cái ác đích thực – một cái ác tuyệt đối. Đây chính là mục tiêu mà cuộc chiến hiện tại đang nhắm đến để xóa bỏ.
12 luận điểm của Gauleiter Fukuyama dựa trên tiền đề sai [3]
Một bài viết gần đây khác của Fukuyama được in ở tạp chí American Purpose,[4] một ấn phẩm của giới tân bảo thủ Mỹ (chính xác là những đại diện sáng giá nhất của chủ nghĩa quốc xã tự do), rất đáng quan tâm. Trong đó, Fukuyama đưa ra 12 luận điểm về những gì mà cuộc xung đột ở Ukraine sẽ bộc lộ. Chúng tôi sẽ trình bày toàn bộ ra đây. Cần lưu ý rằng, đó hoàn toàn là thông tin sai lệch và tuyên truyền của kẻ địch, và chúng tôi trình bày văn bản này với tư cách là tin giả.
1. “Nga đang hướng tới một thất bại hoàn toàn trước Ukraine. Kế hoạch của người Nga là kém cỏi, dựa trên một giả định sai lầm rằng, người dân Ukraine sẽ đứng về phía Nga, và quân đội của họ sẽ sụp đổ chóng vánh ngay sau cuộc xâm lược. Rõ ràng lính Nga đã mang theo quân phục cho lễ duyệt binh chiến thắng ở Kyiv, chứ không phải thêm đạn dược và lương thực. Putin lúc này đã tập trung phần lớn toàn bộ quân lực của mình vào chiến dịch – và không còn lực lượng dự bị lớn nào để có thể chi viện cho chiến trường. Quân đội Nga bị dồn tắc lại bên ngoài nhiều thành phố khác nhau của Ukraine, và phải đối diện với các vấn đề lớn về tiếp tế hậu cần cũng như những đợt tấn công liên tục từ Ukraine.”
Câu đầu tiên là quan trọng nhất. “Nga đang hướng tới một thất bại hoàn toàn trước Ukraine”. Mọi thứ khác đều được xây dựng trên sự kiện là câu này biểu diễn một “chân lý tuyệt đối”, và không thể không hoài nghi. Nếu chúng ta xử lý các phân tích thực tế, nó sẽ bắt đầu bằng một nan đề: nếu người Nga thắng thì…, nếu người Nga thua thì… Nhưng không có gì như vậy ở đây cả. “Người Nga sẽ thất bại bởi vì người Nga không tránh khỏi thất bại, điều đó nghĩa là người Nga đã thất bại. Và không có lựa chọn khác được xem xét, như thể chúng là tuyên truyền của chính người Nga.” Cái gì ở đây vậy? Là một chủ nghĩa quốc xã tự do đến độ hiển nhiên. Luận điệu tuyên truyền toàn cầu hóa ý thức hệ thuần túy, ngay từ đầu đạ đặt độc giả vô một thế giới ảo mà ở đó “lịch sử đã kết thúc”.
Sau đó, mọi thứ đều trở nên dễ đoán trong phạm vi của ảo giác được công cụ hóa. Chúng ta đang xử lý một mẫu psy-op.[5]
2. “Ưu thế của người Nga có thể sụp đổ đột ngột và thảm khốc, thay vì từ từ qua một cuộc chiến tiêu hao. Đến thời điểm nào đó quân đội trên chiến trường, vừa không được chi viện vừa chẳng thể thoái lui, sẽ suy sụp tinh thần. Điều này ít nhất đúng ở hướng bắc; người Nga đang làm tốt hơn ở hướng nam, nhưng khó mà duy trì những ưu thế này nếu phía bắc sụp đổ.”
Không chứng minh, mơ tưởng thuần túy. “Người Nga phải là kẻ thất trận vì họ là kẻ thất trận”. Và điều này chúng tôi nghe được là từ miệng của kẻ thất trận mẫu mực Fukuyama, kẻ mà tất cả các tiên đoán của hắn đều hiển nhiên bị bác bỏ như những thất bại mang tính sử thi.
Toàn bộ lập luận được xây dựng dựa trên giả định rằng, Moscow đã chuẩn bị cho một chiến dịch diễn ra hai hoặc ba ngày, sau đó là một lễ mít tinh mừng chiến thắng với hoa của người dân được giải phóng. Như thể người Nga là những kẻ ngu ngốc đến nỗi không nhận biết ba mươi năm tuyên truyền bài Nga, sự huấn luyện của phương Tây với lực lượng tân quốc xã và một quân đội có tầm mức châu Âu, được trang bị nhiều vũ khí (cũng bởi phương Tây) và được huấn luyện (nhìn ngược về thời Xô Viết, công tác huấn luyện khi ấy vốn đã bài bản), đang thay mặt phương Tây để phát động chiến tranh tại Donbass, và sau đó là Crimea. Nếu cuộc chiến không kết thúc được trong hai tuần, đó đã là “thất bại”. Lại là một ảo giác.
Phương Tây hiến sinh người Ukraine
Và Fukuyama tiếp tục một điều khá quan trọng:
3. “Không có giải pháp ngoại giao nào khả dĩ cho cuộc chiến trước khi nó xảy ra. Không có thỏa hiệp nào có thể nghĩ ra để cả hai phía Nga và Ukraine đều có thể chấp nhận với những tổn thất mà họ đã hứng chịu tính đến thời điểm này.”
Điều này có nghĩa là phương Tây vẫn tin tưởng vào luận điệu tuyên truyền ảo của chính họ, không chuẩn bị cho thỏa hiệp với Nga, và viện đến các kiểm chứng thực tế. Nếu phương Tây đợi đến khi Nga thất bại mới khởi động các đàm phán, thì đàm phán sẽ không bao giờ được khởi đầu.
4. “Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc một lần nữa đã chứng minh, họ vô dụng. Điều hữu ích duy nhất là cuộc bỏ phiếu của Đại Hội Đồng đã giúp nhận diện những vai ác và vai cơ hội của sân khấu chính trị thế giới.”
Ở luận điểm này, Fukuyama đang ám chỉ đến sự cần thiết phải giải tán Liên Hiệp Quốc và thay thế bằng Liên minh các nền Dân chủ, tức là tổ chức của các quốc gia chư hầu toàn diện cho Washington, sẵn sàng sống dưới ảo tưởng của “cáo chung của lịch sử”. Dự án này được đề xướng bởi McCain, một kẻ tự do chủ nghĩa quốc xã bài Nga khác, và đã bắt đầu được thực thi bởi Joe Biden. Mọi thứ đang diễn ra theo đúng cái kế hoạch “Tái thiết vĩ đại”.
5. “Các quyết định của chính quyền Biden – không tuyên bố vùng cấm bay hoặc hỗ trợ chuyển giao máy bay MiG của Ba Lan – đều là những quyết định đúng đắn; họ đã giữ được cái đầu lạnh trong thời khắc nhạy cảm. Tốt hơn nhiều hãy để người Ukraine tự mình đánh bại người Nga, tước bỏ cáo buộc của Moscow rằng NATO đã tấn công họ, cũng như tránh mọi khả năng leo thang hiển hiện của cuộc chiến. Chỉ riêng mấy chiếc MiG của Ba Lan sẽ chẳng thể gia tăng nhiều sức mạnh cho Ukraine. Quan trọng hơn hẳn là tiếp tục cung cấp tên lửa Javelins, Stingers, máy bay không người lái TB-2, vật tư y tế, thiết bị liên lạc, và chia sẻ thông tin tình báo. Tôi giả định rằng, các lực lượng Ukraine đang được điều hướng và hỗ trợ bởi tình báo NATO hoạt động từ bên ngoài Ukraine.”
Dù sao, về điểm đầu tiên, chúng ta có thể đồng ý với Fukuyama. Biden chưa sẵn sàng cho một cuộc đọ sức hạt nhân, điều sẽ đến ngay lập tức khi tuyên bố vùng cấm bay và các động thái tiếp theo sẽ đẩy NATO vào cuộc chiến. Cụm từ “người Ukraine tự mình đánh bại người Nga” nghe ích kỷ và tàn nhẫn nhưng tác giả không hiểu mình đang nói gì: đầu tiên, phương Tây đẩy người Ukraine chống lại Nga, rồi sau đó bỏ mặc họ đơn độc với chúng ta bằng cách kiềm chế sự hỗ trợ hiệu quả. Người Ukraine hầu như đang chiến thắng trong một thế giới mà lịch sử đã kết thúc. Và họ, trong tâm trí của Fukuyama, nên vui vì điều đó. Việc người Nga bị thất trận chỉ là vấn đề thời gian. Thực tiễn lại hoàn toàn khác, nhưng ai mà quan tâm đến chứ…
6. “Cái giá mà người Ukraine đang phải gánh chịu là rất kinh khủng, tất nhiên. Nhưng thiệt hại lớn nhất đến từ tên lửa và pháo kích, điều mà cả MiG lẫn vùng cấm bay đều không thể ngăn chặn. Điều duy nhất để chấm dứt sự tàn phá là đánh bại quân đội Nga trên thực địa.”
Khi Fukuyama nói từ “kinh khủng”, rõ ràng, nét mặt lãnh đạm của ông ta cho thấy ông ta không biết mình đang nói về cái gì.
Putin sẽ tồn tại. Sự khởi đầu mới của chủ nghĩa dân túy
Fukuyama bắt đầu cân nhắc về số phận của Putin. Trong cùng một chuỗi của những giấc mơ “cáo chung của lịch sử”. Một cách lãnh đạm, ông ta xác quyết:
7. “Putin sẽ không sống sót sau thất bại của quân đội. Hắn được ủng hộ bởi vì người ta coi hắn là một lãnh đạo tài trí, mạnh mẽ. Còn gì thể hiện nữa khi đã bộc lộ sự bất tài, yếu kém và bị tước bỏ khỏi quyền lực cưỡng chế của mình?”
Một luận điểm khác dựa hoàn toàn trên tiền đề đầu tiên. Sự thất bại của người Nga là không thể tránh khỏi, nghĩa là Putin cũng sẽ bị kết liễu. Còn nếu người Nga giành chiến thắng, thì đó chính là lúc Putin thực sự khởi đầu. Giờ, điều này mới quan trọng, không phải với một Fukuyama ảo tưởng, mà là với chúng ta.
Nếu Putin chết thì những nhà dân túy – kẻ thù quốc nội của giới toàn cầu chủ nghĩa phương Tây – cũng sẽ chết. Đã chết rồi đó.
8. “Cuộc xâm lược đã gây tổn thất to lớn cho giới dân túy toàn cầu, những người mà trước cuộc tấn công đã đồng loạt bày tỏ thiện cảm với Putin. Họ gồm Matteo Salvini, Jair Bolsonaro, Éric Zemmour, Marine Le Pen, Viktor Orbán và tất nhiên là Donald Trump. Chính trị của cuộc chiến đã phơi bày khuynh hướng độc đoán công khai của họ.”
Một kiểm chứng nhỏ: không phải tất cả những nhà dân túy đều bị ảnh hưởng trực tiếp bởi Nga. Matteo Salvini, chịu ảnh hưởng từ những thuộc cấp theo chủ nghĩa quốc xã tự do và chủ nghĩa liên Đại Tây Dương [Atlanticism], đã thay đổi thái độ thân thiện trước đây của mình đối với Nga. Những thiện cảm thân Nga của những người khác cũng không cần phóng đại thêm.
Ở đây, lần nữa có một điểm thú vị. Nếu một người chấp nhận quan điểm của Fukuyama rằng, các nhà dân túy hướng về Putin, họ thua nếu “người Nga bị đánh bại”. Còn trong trường hợp chiến thắng? Xét cho cùng, đây là “cuộc chiến của Putin với trật tự tự do”, và nếu ông ấy thắng, tất cả những nhà dân túy sẽ chiến thắng cùng với Moscow… Và khi đó, sự cáo chung của chế độ đầu sỏ toàn cầu cùng giới tinh hoa “Tái thiết vĩ đại” là không thể đảo ngược.
Bài học cho Trung Quốc và sự cáo chung của trật tự thế giới đơn cực
Cuối cùng, Fukuyama hướng sang số phận của Trung Quốc, đối thủ thứ hai muốn thành một cực trong trật tự thế giới đa cực.
9. “Cuộc chiến đến điểm này là bài học thích đáng cho Trung Quốc. Giống Nga, Trung Quốc đã xây dựng lực lượng quân sự ra vẻ công nghệ cao trong suốt thập niên qua nhưng không có kinh nghiệm thực chiến. Màn trình diễn tệ hại của Không lực Nga có thể được lặp lại bởi chính Không quân Quân Giải phóng Nhân dân, vốn cũng thiếu kinh nghiệm tác chiến trong các chiến dịch không chiến phức tạp. Chúng ta có thể hy vọng giới lãnh đạo Trung Quốc sẽ không tự huyễn hoặc về sức mạnh quân sự, như cách người Nga đã thể hiện, khi dự mưu thôn tính Đài Loan.”
Lại lần nữa, cái chân lý toàn phần: nếu “người Nga đã thua”. Còn nếu họ đã thắng? Khi đó, ý nghĩa bài học cho Trung Quốc chính là sự đảo ngược. Nghĩa là, Đài Loan sẽ trở về bến cảng quê hương nhanh hơn người ta có thể nghĩ.
10. “Hy vọng Đài Loan sẽ thức tỉnh để chuẩn bị cho cuộc chiến như cách người Ukraine đã làm được, và khôi phục chế độ quân dịch bắt buộc. Hãy đừng là kẻ sớm bại trận.”
Sẽ đúng đắn hơn nếu biết tư duy thực tế và nhìn nhận mọi thứ như bản chất của nó, tính toán tất cả mọi yếu tố. Nhưng có vẻ sự thật đã cân nhắc đứng về phía chúng ta khi phương Tây, với những lý luận gia viễn vông kiểu Fukuyama, bị thôi miên bởi ảo giác của chính mình? Nếu họ trở thành nạn nhân của chính họ bởi chính những ảo tưởng đang ngoan cố áp đặt lên các nền văn minh khác rồi tự bẫy chính mình, thì họ, thực sự, rất đáng thương hại khi cố bám víu lấy nó cùng những lời tiên tri tự nghiệm của đế chế tin giả.
11. “Phi cơ tự hành Thổ Nhĩ Kỳ sẽ trở thành món hàng bestsellers.”
Hiện tại, mảnh vỡ của những bestseller kia đang được thu gom bởi những kẻ vô công rồi nghề, đầu trộm đuôi cướp tại các bãi rác ở Ukarine.
12. “Một thất bại của Nga sẽ ươm một “mầm sống mới của tự do” có thể xảy ra, và đưa chúng ta vượt thoát nỗi sợ hãi về tình trạng suy thoái của nền dân chủ toàn cầu. Tinh thần của năm 1989 sẽ sống mãi, nhờ vào hàng loạt những người Ukraine dũng cảm.”
Đây là một kết luận xuất sắc. Fukuyama đã biết về “sự thất bại của nước Nga”, cũng như ông ta đã biết về “sự cáo chung của lịch sử”. Và thế, chủ nghĩa toàn cầu sẽ được cứu vớt. Còn nếu không?
Sẽ không còn chủ nghĩa toàn cầu nữa.
Và sau đó, chào mừng trở lại thế giới thực, thế giới của các dân tộc và các nền văn minh, các nền văn hóa và tôn giáo, thế giới của thực tại và tự do, thoát khỏi trại tập trung của chủ nghĩa tự do cực quyền.

Nguồn: End of history that has never happened and Russian war on the liberal order [1], The Fourth Political Theory.

Biên dịch: Lê Doãn Cường |Giới thiệu và hiệu đính: TS. Lê Tuấn Huy / Nghiên cứu Quốc Tế