Từ Moscow nhìn Việt Nam, câu chuyện vaccine Sputkik và Covid tại Nga

Hôm 28/07/2021, Liên bang Nga ghi nhận 22.420 ca lây nhiễm trong vòng 24 giờ trước, thấp nhất trong một ngày tính từ 30/06/2021.

Pop-up vaccination clinic in a Moscow shopping mall
Chụp lại hình ảnh,Tiêm vaccine trong một thương xá ở Moscow

Tuy việc kiểm soát dịch bệnh tại các vùng xa ở Nga vẫn gặp nhiều chỉ trích, chính phủ Liên bang đang dồn các nỗ lực vào chương trình tiêm chủng để chống dịch.

Tính đến 22/07/2021, Nga tiêm hai loại vaccine EpiVacCorona (Vector Institute) và Sputnik V cho trên 55 triệu dân, đạt 38,26 liều trên 100 người, theo số liệu của Our World in Data, ONS, gov.uk.

BBC News Tiếng Việt phỏng vấn ông Boristo Nguyễn, người sống ở Nga từ những năm sau khi Liên Xô sụp đổ về việc chống dịch ở Nga, và đã có một số bài viết về Covid ở Nga và Việt Nam.

Câu hỏi đầu tiên là nhìn từ nước Nga, ông đánh giá thế vào về chuyện VN chống Covid hơn một năm qua?

Boristo Nguyễn: Việt Nam đã có thành tích ngăn chặn được dịch bệnh hơn một năm. Đó là khoảng thời gian vàng dài quí báu mà ít nước nào có được. Thế nhưng qua theo dõi báo chí trong nước tôi có cảm giác Việt Nam đã “say men thành tích quá lâu” mà bỏ phí quãng thời gian quí báu này để có những bước chuyển bị cần thiết khi dịch bệnh bùng nổ. Bây giờ chính làkhi cuộc chiến chống Covid ở Việt Nam mới thực sự bắt đầu.

BBC: Trong một bài viết gần đây, ông nói về chuyện nhiều công dân VN từ Nga hoặc các nước khác muốn mà không được nhập cảnh hoặc tình trạng ngăn đi lại ở VN, trong vấn đề này, Nga khác Việt Nam thế nào?

Việc siết chặt, chỉ nhỏ giọt cho công dân Việt từ nước ngoài về nước và báo chí cổ vũ cho chính sách này đã làm cho nhiều người rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Chắc không ít người có cảm giác bị bỏ rơi, tủi thân khi nghĩ về Tổ quốc. Ở đây tôi chỉ nói đến công dân Việt chứ chưa nói đến người nước ngoài gốc Việt. Chuyện tôi theo dõi báo chí Việt Nam về 26 người Huế đi tàu về quê bị Huế từ chối nhận, không cho xuống ga và chuyện công dân Việt không được phép trở về quê hương mình là hoàn toàn tương tự. Tôi nghĩ cảm giác của 26 người dân Huế chắc cũng giống cảm giác của không ít đồng bào mình ở nước ngoài muốn về mà không được về.

Bầu bí
Chụp lại hình ảnh,Một số điểm ‘rau quả miễn phí ở Sài Gòn’ khi lưu thông hàng hóa bị ách tắc. Người Việt ở nước ngoài luôn chú ý theo dõi tin tức chống Covid ở Việt Nam

Cũng phải nói thêm, nhiều nước trên thế giới đã và đang phải đối diện với việc cho phép hay không công dân mình quay về nhưng không mấy nước làm như Việt Nam. Năm ngoái, đầu tháng 3 Nga gần như đã hết dịch nhưng sau đó do đón ồ ạt công dân mình về nên dịch bệnh bùng phát. Khi được hỏi: tại sao lại đón ồ ạt công dân từ nước ngoài về, Bộ trưởng Ngoại giao Sergei avrov có trả lời, đại ý rằng theo Hiến pháp, công dân Nga có quyền ra khỏi và quay về nước bất cứ lúc nào, nhà nước phải tạo điều kiện cho họ.

BBC: Hiện Việt Nam muốn mua hàng triệu liều vaccine Sputnik của Nga, có nguồn tin (Reuters 12/07nói là 40 triệu, nhưng dư luận Việt Nam có người không tin tưởng vào loại vaccine này, ý kiến của ông là thế nào?

Theo tôi, việc nhiều người hiểu chưa đúng về tính hiệu quả và an toàn của vaccine Sputnik V của Nga cũng có nhiều nguyên nhân khác nhau. Phần vì thiếu thông tin, phần bị ảnh hưởng bời truyền thông, phần bị chi phối bởi quan điểm chính trị cá nhân. Đáng tiếc, vaccine không còn là chuyện đơn thuần của y tế mà nó đã bị chính trị hóa khá nhiều.

Theo tôi nhận xét, cũng vì bị chính trị hóa, rồi tác động của truyền thông mà dẫn tới việc người Việt mình ai thích Nga thì khen vaccine Nga là tốt, ai không ưa Nga thì chê bai, nghi ngờ. Nhiều người Việt đánh giá vaccine, tin tưởng hay nghi ngờ, không dựa trên sự tìm hiểu chu đáo mà dựa vào cảm tính, tâm lí của nhóm xã hội mà họ có cảm tình.

Để có niềm tin vào vắc xin Nga tôi phải dựa vào phân tích, tìm hiểu nhiều yếu tố để có một niềm tin khoa học: tìm hiểu nguyên lý, phương pháp chế tạo vaccine, tìm đọc phản biện, đánh giá của các nhà chuyên môn, nhất là các chuyên gia từ các nước không phải Nga, thông tin bài báo về Spunik V được đăng trên tạp chí y khoa The Lancet của Anh (VOLUME 397, ISSUE 10275, P671-681, FEBRUARY 20, 2021), kiểm định thông tin chính thức bằng cách so sánh với các nguồn thông tin độc lập, ví dụ như một số nhóm trên mạng xã hội nơi mà mọi phát biểu đều có thể phát biểu tự do, không bị kiểm duyệt hay định hướng.

Và quan trọng là qua theo dõi những người quen biết đã tiêm vắc xin có bị hiệu ứng phụ nhiều và nặng không, lượng kháng thể sau khi tiêm nhiều hay ít. Từ các nguồn thông tin và phân tích này, tôi có thể nhận định Sputnik V là vắc xin có độ an toàn và hiệu quả rất cao. Bài mới đây đăng trên tạp chí Nature (06/07) tạp chí lâu đời và uy tín hàng đầu về khoa học đánh giá Sputnik V là vaccine “an toàn và hiệu quả” (safe and effective), là một minh chứng cho nhận định này. Các nguồn dữ liệu được dùng trong bài báo để so sánh là của Argentina, UAE, San Marino và Israel, không phải là dữ liệu của Nga. Điều này nói lên độ khách quan của bài báo.

Boxes of the Russian vaccine Sputnik V are taken from a freezer at a hospital in Hungary
Chụp lại hình ảnh,Vaccine Sputnik tại Hungary

BBC:Theo quan sát của ông tại Moscow thì cộng đồng Việt tại Nga chịu tác động của dịch thế nào?

Nói chung cộng đồng Việt tai Nga bị thiệt hại khá nặng do đại dịch. Kinh doanh bị ảnh hưởng, nhưng đáng nói hơn là những những thiệt hai về người và sức khỏe. Người Việt mình có lẽ bị nặng hơn người Nga vì mấy lí do sau:

  • Tính chất công việc, môi trường làm việc. Một lượng rất lớn người Việt làm nghề kinh doanh, buôn bán ở chợ, là nơi môi trường không được đảm bảo tốt về vệ sinh, dễ lây nhiễm nhất là các bệnh về đường hô hấp.
  • Văn hóa thích giao lưu, tụ tập, sống và sinh hoạt chung đụng.
  • Nhiều người không biết tiếng, thiếu thông tin, thiếu những hiểu biết cơ bản về xã hội, y tế, thiếu ý thức chăm lo, bảo vệ sức khỏe cho bản thân. Lại thêm một số lượng không nhỏ giấy tờ cư trú không hoàn thiện, không có bảo hiểm y tế. Ở Nga, theo luật, cấp cứu được đi viện miễn phí. Chữa Covid nếu đi viện cũng được miễn phí nhưng để đi khám thông thường thì phải có bảo hiểm y tế. Công dân Nga, người nước ngoài có giấy phép thường trú hay tạm trú 3 năm được cấp bảo hiểm miễn phí.

Trong giai đoạn căng thằng nhất từ cuối tháng 3 năm ngoái tâm lý bà con hoang mang, thậm chí hoảng loạn nên có rất nhiều vấn đề xảy ra. Thiệt hại nặng nhất thuộc vào nhóm những người có thu nhập thấp, từ trong nước sang làm thuê. Hiện tại, dịch bệnh vẫn chưa kết thúc nhưng về tâm lí người Việt cũng đã quen với dịch bệnh, không nặng nề như trước.

Ông Boristo Nguyễn là TSKH ngành toán tin, sống ở Moscow từ năm 1993 hiện đang nghỉ hưu.

Xem thêm tiến độ tiêm chủng các nước:

Virus coronaTriển khai vaccine toàn cầu

Nhấp hoặc nhấn vào bản đồReset

Tổng liều trên 100 ngườiKhông có dữ liệu01020304050+Bảng cuộnFilter:                                     Thế giới                                     Châu Phi                                     Châu Á                                     Châu Âu                                     Trung Đông                                     Châu Mỹ Latin và Caribe                                     Bắc Mỹ                                     Châu Đại Dương                                 

Vị tríLiều trên 100 ngườiTổng liều
Thế giới48,63.787.026.990
Trung Quốc104,51.513.154.439
Ấn Độ30,3417.851.151
Hoa Kỳ101,6339.763.765
Brazil61,3130.252.263
Đức105,688.474.919
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland124,383.021.749
Nhật Bản58,573.970.888
Pháp99,567.227.181
Thổ Nhĩ Kỳ76,764.715.029
Italy105,763.879.391
Indonesia22,160.484.261
Mexico44,156.872.930
Nga38,355.829.776
Tây Ban Nha113,152.879.267
Canada124,046.783.901
Ba Lan87,933.280.946
Argentina63,428.674.364
Chile129,524.763.645
Pakistan10,924.096.587
Colombia47,224.000.509
Saudi Arabia68,223.725.741
Hàn Quốc43,622.373.015
Morocco57,721.307.782
Hà Lan109,918.830.235
UAE166,316.444.844
Malaysia49,516.024.916
Philippines14,315.616.562
Thái Lan21,615.084.696
Bỉ114,813.307.796
Bồ Đào Nha110,811.293.004
Israel127,511.038.265
Peru33,110.915.519
Úc41,810.654.563
Campuchia63,310.588.170
Hungary105,110.155.466
Bangladesh6,110.112.604
Thụy Điển99,510.051.919
Hy Lạp96,210.025.958
Cộng hòa Czech92,19.858.101
Dominican Republic88,09.546.340
Romania48,29.265.732
Áo102,89.259.860
Ecuador51,39.055.887
Thụy Sĩ98,88.554.913
Cuba74,18.388.988
Iran9,78.155.411
Sri Lanka37,58.040.200
Kazakhstan42,68.001.622
Singapore116,96.837.539
Đan Mạch117,36.792.878
Nam Phi10,36.085.108
Đài Loan25,46.059.596
Uzbekistan17,35.803.255
Serbia80,05.443.932
Ireland108,25.344.686
Phần Lan94,05.208.360
Ai Cập4,95.056.303
Na Uy92,55.016.620
Jordan45,64.656.897
Uruguay133,04.618.459
Nepal15,84.589.970
Ukraine10,44.539.197
Azerbaijan43,64.415.967
Việt Nam4,54.411.659
Slovakia75,74.130.435
Venezuela14,14.000.000
Mông Cổ122,03.998.762
Nigeria1,93.938.945
El Salvador59,53.860.861
Qatar125,53.614.811
Myanmar6,43.500.000
Bolivia26,73.117.521
Croatia72,22.965.335
Costa Rica55,22.812.795
Lithuania93,22.537.075
Algeria5,72.500.000
Tunisia20,52.420.468
Kuwait55,62.375.455
Bahrain132,72.257.391
Ethiopia1,92.155.657
Bulgaria28,11.952.099
Zimbabwe13,11.949.472
Panama43,81.890.415
Lào24,41.777.140
Lebanon25,81.758.458
Oman33,91.728.618
Slovenia80,51.673.876
Kenya3,11.648.869
Angola4,81.592.537
New Zealand32,21.553.035
Guatemala8,21.462.767
Honduras14,11.392.191
Latvia69,01.301.788
Ghana4,11.271.393
Uganda2,41.106.762
Albania38,11.095.453
Afghanistan2,81.094.257
Estonia82,11.089.278
Iraq2,71.087.866
Belarus11,41.073.282
Mauritius81,81.040.903
Lãnh thổ Palestine18,9966.221
Cyprus106,5946.070
Moldova23,0925.942
Côte d’Ivoire3,4906.089
Paraguay12,7902.509
Senegal5,2870.251
Sudan1,8810.560
Guinea6,0785.059
Bắc Macedonia35,9747.728
Malta166,2733.736
Mozambique2,1671.336
Luxembourg107,0669.767
Rwanda5,0646.909
Maldives107,5581.272
Bhutan63,1487.060
Libya7,0480.116
Trinidad và Tobago33,8473.155
Fiji52,6471.719
Bosnia and Herzegovina14,3470.218
Iceland136,7466.434
Togo5,5454.208
Malawi2,2428.407
Niger1,7423.335
Nicaragua6,3415.640
Tajikistan4,2397.694
Georgia9,8391.781
Guyana47,5373.726
Cameroon1,2313.881
Zambia1,7312.479
Montenegro49,7312.206
Botswana13,2310.823
Yemen1,0297.405
Jamaica10,0296.243
Equatorial Guinea20,9293.702
Timor-Leste21,3281.283
Somalia1,6249.790
Kosovo12,6243.428
Suriname39,7232.666
Sierra Leone2,8225.380
Madagascar0,7197.001
Mali1,0196.862
Mauritania4,1189.076
Kyrgyzstan2,7173.700
Barbados59,9172.071
Namibia6,7169.988
Congo3,0163.742
Belize40,3160.283
Seychelles143,8141.435
Brunei Darussalam31,5137.910
Cape Verde23,9132.978
Jersey131,3132.739
Syria0,7131.221
Armenia4,4131.080
Isle of Man142,3121.030
Bahamas25,499.755
Cayman Islands146,796.439
Liberia1,995.423
Cộng hòa Trung Phi1,992.041
Comoros10,590.880
Guernsey135,190.619
Gabon3,782.488
Andorra106,682.349
Bermuda131,882.050
DR Congo0,08879.237
Gibraltar232,678.381
Samoa35,670.711
Antigua and Barbuda67,866.408
Papua New Guinea0,766.351
Eswatini5,765.667
Đảo Faroe126,061.551
Nam Sudan0,556.989
Lesotho2,656.322
Saint Lucia30,255.450
Greenland94,353.530
Benin0,452.563
Quần đảo Turks và Caicos119,746.348
San Marino132,845.085
Gambia1,843.557
Saint Kitts and Nevis80,843.003
Turkmenistan0,741.993
São Tomé và Príncipe18,941.436
Dominica55,940.255
Monaco101,439.790
Liechtenstein101,138.570
Grenada31,835.756
Tonga33,735.635
Burkina Faso0,233.960
Chad0,228.810
Đảo Solomon4,127.820
Djibouti2,726.796
Saint Vincent và Grenadines23,125.594
Guinea-Bissau1,325.225
Quần đảo Virgin thuộc Anh79,724.112
Đảo Cook116,820.509
Vanuatu6,319.332
Anguilla118,717.807
Nauru133,614.478
Saint Helena130,07.892
Tuvalu40,54.772
Đảo Falkland126,54.407
Montserrat54,22.710
Haiti0,0192.198
Niue75,21.216
Đảo Pitcairn100,047
Bắc Hàn00
Burundi00
Eritrea00
Kiribati00
Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh00
South Georgia and Sandwich Is.00
Tanzania00
Tokelau00
Vatican00

Cho xem nhiều hơn

Lưu ý: Thông tin này được cập nhật thường xuyên nhưng có thể không phản ánh tổng số mới nhất cho mỗi quốc gia. Tổng số lần tiêm chủng là số liều được tiêm chứ không phải số người được tiêm chủng, do đó có thể có hơn 100 liều trên 100 dân số.

Nguồn: Our World in Data, ONS, gov.uk

Lần cuối cập nhật vào ngày 17:49 GMT+7, 23 tháng 7, 2021.

Trả lời

Điền thông tin vào ô dưới đây hoặc nhấn vào một biểu tượng để đăng nhập:

WordPress.com Logo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản WordPress.com Đăng xuất /  Thay đổi )

Facebook photo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản Facebook Đăng xuất /  Thay đổi )

Connecting to %s