KIÊN GIANGThành phố Venice thu nhỏ nằm tại bắc đảo ngọc, thu hút khách với các trải nghiệm gợi nhớ đến đất nước Italy.19
Thành phố Venice thu nhỏ nằm tại quần thể giải trí, nghỉ dưỡng Grand World thuộc Phú Quốc United Center, bắc đảo Phú Quốc. Mô phỏng thành phố nổi danh phía bắc Italy, kênh đào Venice tại đây có tổng diện tích 1.000 m2, lấy nước trực tiếp từ biển. Ảnh: Trung Nghĩa
Con kênh dài 400 m, rộng 25 m, có màu xanh ngọc bích. Hai bên bờ là các ngôi nhà đủ màu sắc rực rỡ. Màu sắc của những ngôi nhà gợi nhớ đến hòn đảo Burano tại Venice. Những ngôi nhà đủ màu trắng, xanh, đỏ, cam, vàng in bóng dưới mặt nước là điều thu hút ấn tượng của du khách khi đến thăm Burano, nay được tái hiện lại ngay giữa lòng Phú Quốc. Ảnh: Trung Nghĩa
Những chiếc thuyền gondola là trải nghiệm không thể thiếu khi ghé thăm Venice. Người lái thuyền mặc đồng phục sọc trắng đỏ, chuẩn phong cách của quốc gia hình chiếc ủng. Nhịp thuyền chậm rãi, đưa du khách thả hồn về đất nước Italy xa xôi. Giá vé cho một lượt du thuyền là 150.000 đồng/người. Ảnh: Huỳnh Nhi
Tham quan Grand World, du khách có cơ hội thưởng thức những vở opera bằng tiếng Italy, biểu diễn ngoài trời. Trong ảnh là vở Romeo và Juliet, một vở kịch trữ tình bất hủ của Shakespeare. Ảnh: Trung Nghĩa
Các nghệ sĩ đeo mặt nạ kiểu Venice. Xuyên suốt màn trình diễn là tương tác của các ca sĩ với khán giả. Ảnh: Trung Nghĩa
Đi dạo tại đây, thi thoảng du khách sẽ có cơ hội bắt gặp các nghệ sĩ trong trang phục hoá trang kiểu Venice. Họ là những nghệ sĩ đường phố, biểu diễn xiếc và giao lưu cùng du khách. Ảnh: Hữu Khoa
Đi dạo 2 bên bờ kênh đào, du khách còn gặp những cửa hàng được trang trí theo phong cách phương Tây, chụp những bức hình check-in như đang lạc giữa trời Âu. Ảnh: Huỳnh Nhi
Những cơn mưa tô điểm thêm vẻ trữ tình của thành phố Venice thu nhỏ. Quảng trường trung tâm gợi nhớ quảng trường San Marco tại Venice. Đằng xa là ngọn tháp gợi liên tưởng đến tháp chuông St. Marks bằng gạch màu đỏ, ở San Marco. Ảnh: Trung Nghĩa
Buổi tối, tại quảng trường này diễn ra show diễn “Sắc màu Venice” do bậc thầy sân khấu Việt Tú làm đạo diễn. Hiện tại, Hội Kỷ lục gia Việt Nam công nhận đây là “Show diễn nghệ thuật thực cảnh đa phương tiện trên mặt nước lớn nhất Việt Nam lấy cảm hứng từ tinh hoa văn hóa châu Âu”. Ảnh: Trung Nghĩa
Các nghệ sĩ đeo mặt nạ, mặc những trang phục cầu kỳ có gắn đèn led biểu diễn trên sân khấu nổi giữa mặt nước, tạo không khí giống lễ hội hoá trang carnival tại Venice. Ảnh: Hữu Khoa
Nữ hoàng Victoria nước Anh đôi khi cũng gặp phải sóng gió nhỏ nhặt trong hôn nhân. Tối nọ, trong hoàng cung yến tiệc linh đình. Nữ hoàng bận tiếp các vương tôn quý tộc nên đã quên bẵng chồng mình. Hoàng thân giận lắm bèn lẳng lặng quay về phòng. Vài phút sau có người đến gõ cửa, trong phòng chỉ vọng ra một giọng lạnh lùng: “Ai đấy?”
Người gõ cửa uy nghiêm đáp: “Nữ hoàng đây!”
Cửa không mở và mãi cũng chẳng thấy động tịnh gì. Người đứng ngoài thẹn thùng rời đi nhưng chẳng bao lâu đã quay lại. Trong phòng lại có tiếng hỏi: “Ai?”
Người gõ cửa bây giờ dịu giọng xuống: “Victoria đây!”
Thế nhưng cửa vẫn cứ đóng chặt. Người gõ cửa hết sức tức giận, không ngờ cả uy danh nữ hoàng cũng chẳng lấy được một cánh cửa, bèn hậm hực bỏ đi. … Nửa chừng ngẫm nghĩ lại quay về gõ lần nữa. Bên trong vẫn tiếng nói lạnh lùng ban nãy: “Ai?”
Lần này người gõ cửa khẽ khàng: “Vợ của anh”
Và lần này cửa mở ra ngay.
Im lặng là vàng
Edison phát minh một dụng cụ điện tử, ông muốn bán phát minh này với giá 3.000 USD, và tự nhủ nếu các thương gia chỉ trả 2.000 USD cũng được. Lúc gặp nhau, họ hỏi ông về giá cả, Edison lúng túng không biết phải nói như thế nào. Một người trong số họ đành phải bắt đầu trước:
– Chúng tôi không trả cao đâu, ông nghĩ sao với cái giá 40.000 USD?
Mark Twain sang Pháp
Trong chuyến đi Pháp, Mark Twain lên tàu hỏa đến Dijon. Vì mệt và buồn ngủ, ông đề nghị người soát vé đánh thức ông dậy khi tới Dijon. Biết là mình sẽ ngủ rất say, Mark Twain dặn kỹ:
– Có thể tôi sẽ phản đối to tiếng khi ông cố đánh thức tôi dậy đấy! Nhưng đừng bận tâm, dù thế nào cũng cứ cho tôi xuống tàu nhé!
Khi Mark Twain thức dậy thì tầu đã chạy qua Dijon và đang vào ga Paris. Ông rất bực, chạy đến chỗ tay kia mắng gay gắt:
– Suốt đời tôi chưa bao giờ cáu giận như thế này.
Người soát vé dửng dưng nhìn Mark Twain và nói:
– Lão người Mỹ mà tôi cho xuống ở ga Dijon ấy, còn cáu gấp đôi ông ấy chứ.
Cùng mù chữ cả
Một lần vào quán ăn, Einstein quên kính nên không đọc được thực đơn, ông bèn nhờ người hầu bàn đọc hộ. Với cái nhìn đầy thông cảm, anh bồi ghé tai Einstein nói thầm:– Xin lỗi, tôi cũng không biết chữ như ngài
Nhận thức tạo ra sự khác biệt, kiến thức không đủ, sẽ tạo ra rào cản giữa người với người. Nhận thức của một người có thể là thiên đường, cũng có thể là nhà tù cho chính họ.
Tôi thường nghe người ta nói: “Người có suy nghĩ thế nào, sẽ có cuộc sống thế ấy!”
Có người hỏi: “Nếu suy nghĩ quyết định cuộc sống, vậy điều gì sẽ quyết định suy nghĩ?”
Câu trả lời chính là nhận thức. Sự khác biệt lớn giữa mọi người không phải do chỉ số IQ, EQ hay gia đình, mà là do nhận thức.
1. Người có nhận thức càng thấp, cuộc đời càng bị động
Trình độ nhận thức là logic cơ bản của một người về thế giới này.
Freud đã kể một câu chuyện thế này trong cuốn sách “Phân tích những giấc mơ” của mình.
Nhân vật chính là một cô gái, trong đám tang của người cha, cô gái đã gặp một người đàn ông đẹp trai và rung động vì anh ta.
Thế nên sau đó, cô lúc nào cũng muốn gặp lại người đàn ông này.
Không lâu sau đó, chị gái của cô bị giết. Sau cuộc điều tra, cảnh sát và tất cả mọi người đều nói không nên lời.
Ai cũng không thể ngờ rằng kẻ sát nhân hóa ra lại chính là cô em gái. Vậy rốt cuộc mối hận sâu sắc thế nào khiến cô ta tàn nhẫn với chị gái ruột như vậy?
Động cơ phạm tội vô cùng ngu xuẩn, lại pha lẫn sự bất hạnh. Động cơ của người em chỉ là để có thể gặp lại người đàn ông đó.
Nhiều người cảm thấy khó hiểu, có nhiều cách bình thường để làm quen với người đàn ông đó, tại sao lại dùng phương pháp độc ác và khó hiểu như vậy?
Cuối cùng, Freud giải thích:
“Nếu hỏi một người bình thường về động cơ giết chị của cô em gái, họ nhất định không thể đoán được. Nhưng nếu bạn đến nhà tù và hỏi những kẻ sát nhân, tất cả bọn họ đều dễ dàng nói ra động cơ mà bạn chưa hề nghĩ tới.”
Thế nên, mức độ nhận thức có thể ảnh hưởng sâu sắc đến ý thức và hành vi của một người.
Nhận thức tạo ra sự khác biệt, kiến thức không đủ, sẽ tạo ra rào cản giữa người với người.
Nhận thức của một người có thể là thiên đường, cũng có thể là nhà tù cho chính họ. Chúng ta không bao giờ có thể kiếm được đồng tiền vượt qua khả năng nhận thức của bản thân, cũng khó làm được điều gì vượt quá nhận thức của mình.
2. Nhận thức tốt, khiến cuộc đời nở hoa
Khả năng giải quyết vấn đề của một người được giải quyết bởi độ sâu của vấn đề.
Đối mặt với cùng một vấn đề, những người có trình độ nhận thức thấp chỉ có thể giải quyết theo cách nông cạn, trong khi người có trình độ nhận thức cao có thể trực tiếp tiến tới bản chất vấn đề.
Cách đây 1 năm, đồng nghiệp cũ thường phàn nàn cùng một chuyện khiến tôi thấy khó chịu. Mỗi lần tan sở, sếp anh ta luôn ném một bản kế hoạch để anh ta tăng ca.
Dù không thích nhưng vì ngại lãnh đạo, anh ta nhẫn nhịn không nói ra. Kết quả, việc chẳng làm tốt, mối quan hệ với lãnh đạo cũng ngày càng kém.
Anh ấy hỏi tôi nên làm gì. Thế nên tôi kể câu chuyện về Dương Thiên Chân cho anh ấy nghe.
Lúc công việc bận rộn nhất, Dương Thiên Chân thường lơ là việc ăn uống, nghỉ ngơi. Mẹ cô ấy lo lắng và đã gọi điện đến dặn dò:
“Sức khỏe luôn là thứ nên được đặt lên hàng đầu, dù công việc quan trọng đến đâu, chúng ta cũng không thể hy sinh sức khỏe được.”
Dương Thiên Chân hiểu được nỗi lòng của mẹ, nhưng cô ấy lại tin rằng công việc và sức khỏe không có mối quan hệ đối nghịch nhau.
Nếu bạn còn trẻ và muốn đạt được vài thành tựu trong đời, thì phải không ngừng đấu tranh.
Nếu hiện tại tình trạng sức khỏe của bạn không tốt, vậy nên đặt sức khỏe lên hàng đầu. Trật tự cuộc sống mỗi người là khác nhau, hãy phân tích vấn đề dựa theo nhu cầu cá nhân, cuối cùng đưa ra lựa chọn thích hợp.
Những người có trình độ nhận thức cao luôn thấu hiểu vấn đề nhanh chóng và giải quyết vấn đề một cách sâu sắc.
Tôi từng nghe một câu nói rất có ý nghĩa:
“Cuộc sống luôn có người liều mạng ganh đua, có người lại trốn vào một góc an nhàn. Nó nằm ở cách lý giải khác nhau của mỗi người.”
Người dựa vào một giây để thấu hiểu bản chất sự vật tất nhiên sẽ có một cuộc sống hoàn toàn khác với người phải mất cả nửa đời mới hiểu được.
3. Lập cho mình một hệ thống suy nghĩ logic
Có hai thiếu niên nọ vừa làm được việc tốt. Để thưởng cho họ, các vị thần hứa sẽ giúp mỗi người thực hiện một điều ước.
Thiếu niên đầu tiên ước mình có nhiều tiền, thiếu niên còn lại thì ước mình có trí tuệ vượt trội hơn người thường.
Lựa chọn khác nhau, dẫn đến kết quả khác nhau.
Sau này, thiếu niên đầu tiên trở thành người đàn ông trẻ tuổi có khối tài sản khổng lồ. Nhưng vì không biết cách quản lý tiền bạc, cậu ta xài phung phí và dần trở nên nghèo khó.
Ngược lại, chàng trai thứ hai dựa vào trí tuệ của mình, đã gầy dựng sự nghiệp, dù phá sản vài lần vẫn không chùn bước, cuối cùng, cậu ấy cũng trở thành người giàu có nhất vùng.
Mặc dù câu chuyện này đã được thần thánh hóa, nhưng nó cũng nói lên một hiện thực:
Tầm nhìn hẹp rất khó để đi đường dài, mức độ nhận thức có thể được trau dồi và nâng cao thông qua trải nghiệm và cố gắng. Chỉ cần bạn chấp nhận suy nghĩ và hành động, nghĩa là bạn đang thay đổi.
Học giả lập trình Robert Diltz chia nhận thức của con người thành 6 cấp độ:
Đó là cấp độ môi trường, cấp độ hành vi, cấp độ khả năng, cấp độ giá trị quan, cấp độ thân phận và cấp độ tầm nhìn.
Nhận thức ở cấp độ môi trường:
Con người thường “đổ thừa” mọi vấn đề bên ngoài do số phận. Những người như vậy thường thích phàn nàn, muốn thay đổi nhưng không muốn cố gắng.
Nhận thức ở cấp độ hành vi:
Người thuộc nhóm này lại do thiếu hành động thực tiễn. Hay nói dễ hiểu hơn, họ luôn tin rằng bây giờ chưa đến thời, chưa đủ may mắn để thực hiện. Dùng nhiều lý do để bào chữa cho việc không hành động của mình.
Nhận thức ở cấp độ khả năng:
Những người ở trình độ này sẽ cảm thấy vấn đề của mình là do khả năng chưa đủ mạnh. Biểu hiện đáng tuyên dương ở họ là tiếp tục không ngừng học hỏi kiến thức mới, trang bị thêm tư duy…
Nhận thức ở cấp độ giá trị niềm tin:
Họ là những người dám nghĩ dám làm, nghĩ chuyện quan trọng, làm điều đúng đắn.
Nhận thức ở cấp độ thân phận:
Họ sẽ chú ý đến những câu hỏi cốt yếu như:
“Tôi là ai và tôi muốn trở thành người như thế nào?”
Những người này suy nghĩ rõ ràng về vấn đề, trang bị cho mình phương thức tư duy và hành động tương ứng với nhau.
Nhận thức ở cấp độ tầm nhìn:
Nhóm người này thì nghĩ về vấn đề:
“Mối quan hệ của tôi với thế giới này? Làm sao để thay đổi thế giới?”
Những người ở cấp độ này thường là người xuất chúng, có nhiều đóng góp tích cực cho xã hội.
Dù hiện tại bạn đang ở cấp độ nào, chỉ khi bạn có suy nghĩ sâu sắc, hành động thiết thực, bạn mới có thể vững bước trên đường đua dài phía trước.
Nếu không muốn trì trệ mãi trong nỗi đau, vậy thay đổi là câu trả lời duy nhất cho bạn.
Khi bước chân vào môi trường làm viêc chuyên nghiệp, chắn chắn bạn sẽ không tránh phải những căng thẳng, mệt mỏi. Trong mỗi người đều có những nguồn gốc gây căng thẳng khác nhau, những hệ quả của cẳng thẳng và áp lực sẽ gây khó khăn cho cuộc sống của bạn.
Nếu như tình trạng này kéo dài, điều này chắc chắn sẽ làm ảnh hướng tiêu cực đến sức khỏe, mối quan hệ và rất nhiều hậu quả về sau. Một vài lời khuyên dưới đây có thể giúp bạn kiểm soát căng thẳng, loại bỏ áp lực công việc, phần nào đó sẽ điều chỉnh cuộc sống của bạn trở nên dễ dàng hơn.
Tạo động lực cho bản thân
Những người bị stress thường có xu hướng nghĩ mọi thứ xung quanh trở nên tối tăm. Thay vì nhìn mọi thứ đúng với bản chất của nó thì bạn lại làm chúng u tối. Từ lúc này trở đi, bạn phải là người tự vực dậy bản thân, bằng cách ra những quyết định sáng suốt nhất. Hãy tin rằng bạn có thể vượt qua Stress, thậm chí vượt qua chúng dễ dàng bằng cách tạo động lực cho bản thân. Hãy lưu tâm đến những vấn đề sau:
+ Chấp nhận khuyết điểm + Tự khen thưởng bản thân khi hoàn thành một công việc nào đó + Lắng nghe lời khuyên từ người thân.
Biết cách giới hạn những việc bạn có thể làm
Bạn phải học cách nói” không” khi cần thiết, khi bản thân cảm thấy quá sức với mọi thứ xung quanh, bạn có quyền giới hạn lại những việc bạn có thể và không thể làm.
Đừng để tâm trí bạn bị nhiễu vì những việc không cần thiết phải suy nghĩ. Khi bạn chấp nhận ôm đồm tất cả mọi việc, nghĩa là lúc đó bạn đang tự hủy hoại sự thành công của chính mình.
Điều cuối cùng hãy dành thời gian cho những khoảng nghỉ ngơi, sắp xếp và giới hạn những việc bạn có thể hoàn thành.
Đi tìm một điểm tựa
Lời khuyên dành cho bạn : tìm một người để bạn gửi gắm tâm sự.
Bạn biết đấy, bạn hoàn toàn không cô đơn khi bạn biết cách mở rộng lòng mình. Hãy để những người thân có cơ hội cùng bạn chia sẻ những áp lực trong công việc, cuộc sống.
Ngay tại thời điểm bạn gặp stress, có thể bạn sẽ không nhận ra đâu là nguyên nhân, nhưng với những người ngoài cuộc, họ sẽ dễ dàng tìm ra cho bạn một câu trả lời thõa đáng. Thu mình và đóng tất cả mọi cánh cửa giao tiếp sẽ khiến những suy nghĩ của bạn dần tiêu cực hơn nữa.
Hãy tìm những mối quan hệ đáng tin cậy để chia sẻ và được sẻ chia. Bạn cần phải là người cho đi trước đi muốn nhận lại điều gì, những cơ hội, những mối quan hệ vẫn luôn ở đấy, chỉ chờ bạn mở rộng lòng mình và đón nhận chúng.
Giấc ngủ- Nguồn nuôi dưỡng tinh thần bạn
Một điều hiển nhiên xảy ra rằng: khi một cơn stress dài dai dẳng, thì chính những giấc ngủ sẽ bị rút ngắn lại. Mất ngủ- điều này khiến bạn trở nên mệt mỏi và rất dễ cáu kỉnh.
Hãy nghĩ đến những công thức hữu ích để bảo vệ giấc ngủ của bạn :
+ Hạn chế dùng chất kích thích + Đừng cố ép bản thân suy nghĩ về công việc của ngày mai + Nếu đang sử dụng thuốc ngủ, hãy ngưng lại vì điều này có hại đến sức khỏe lâu dài của bạn.
Lời kết
Khi gặp stress, tự bản thân bạn sẽ bị chi phối bởi những cảm xúc tiêu cực. Bạn sẽ có xu hướng bỏ sót những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống thường ngày.
Lắng nghe và thực hành những lời khuyên trên đây phần nào sẽ giúp bạn loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực, hướng tới hành động và lấy lại tinh thần ổn định cho bản thân.
Bạn phải là người học cách sống chung với stress, loại bỏ chúng và đi tìm những động lực quan trọng hơn cho chính bạn, vì chỉ có bạn mới hiểu rõ bạn cần gì và sẽ phải làm gì. Chúc bạn vượt qua những áp lực của cuộc sống để hướng đến những suy nghĩ tích cực hơn.
Những năm 80 thế kỷ trước, nghe thì lâunhưng cách đây có hơn ba chục năm thôi, nước ta đưa hàng chục vạn dân lao động xuất khẩu (LĐXK) sang Liên Xô, Bun, Tiệp, Ba Lan và Đức kiếm sống. LĐXK phần lớn là con em công nông lý lịch tốt, chen lẫn một vài con ông cháu cha nhác học, quậy phá bẩm sinh kiểu như Trịnh Xuân Th., Dương Chí D., Nông Quốc T… Gò lưng trong các nhà máy, trừ chi phí ăn tiêu rồi “tình phí” các kiểu các LĐXK tiết kiệm mỗi tháng được từ 20-50$, tùy thuộc đó là ở “thiên đường” nào.
Đùng một cái, cuối những năm 80 khối Đông Âu sụp đổ. Mấy chục vạn LĐXK bỗng dưng bơ vơ, không có vé quay về nước, phần lớn ở lại lang thang kiếm ăn bươn chải chốn trời tây. Ở Nga, đám lao động mất việc đó cộng với hàng ngàn người đói ăn trong nước mò sang, dân du học, công tác ở lại kiếm sống, du lịch tự túc… đều đổ xô, dồn hết về Mátxcơva. Cả lũ gà công nghiệp đó choáng váng, lóa mắt và đờ đẫn trước ánh nắng chói chang của nền kinh tế thị trường. Chúng loay hoay kiếm sống, theo kiểu dân Nga nói, “u karzdogo svoi schiot” – “mỗi người một cách”, chẳng ai giống ai. Dân Đôm 5 hầu như ai cũng biết X, một anh chàng nhỏ thó gầy gò, hàng ngày khổ sở cõng bia chai lên tầng bán cho anh em. Mỗi chai bia hắn mua tại cửa hàng cách đó cả chục ga metro giá 60 kô-pếc, chở về rồi cõng bộ lên tầng bán 1 rúp. Mỗi ngày bán được 100-200 chai, trừ chi phí hắn lãi được cỡ độ 5-7 $. Ai cũng cho hắn là đứa khổ sở, nghèo hèn nhất Đôm 5. Mấy ai biết hắn nguyên là trưởng phòng kỹ thuật một nhà máy lớn ở quê, đói quá bò sang Nga kiếm sống bằng cái cách khốn khổ chẳng giống ai như thế.
Một vài sếp to, lại có cách kiếm ăn nhờ hộ chiếu ngoại giao, gọi nôm na là “thẻ đỏ”. Lợi dụng luật miễn trừ ngoại giao, các sếp được đám buôn lậu thuê đi làm “cửu vạn” áp tải cả coupé hàng xuyên quốc gia, kiếm bộn tiền. Gọi là cửu vạn nhưng rất nhẹ nhàng, sếp chỉ việc ăn mặc đẹp, đến giờ được đưa lên tàu với đống hàng chuẩn bị sẵn. Đến biên giới, khi hải quan đến khám hàng, sếp chỉ việc giơ thẻ đỏ ra là chẳng ai khám xét gì dù hàng hóa đầy khoang. Đến nơi, có kẻ đến toa khiêng hàng đi, riêng sếp được đón về khách sạn 5 sao chăm sóc chu đáo, muốn gì chiều nấy! Có lần, một sếp lớn yêu cầu oái oăm, nhất thiết phải có người vui vẻ cùng sếp trên chuyến tàu Varsava-Mátxcơva. Khốn nạn, đòi hỏi đó thật khó quá lên giời! May sao, dịp đó MA, ca sỹ nổi tiếng nhất xứ Việt, vừa đoạt Grand Prix bên tây về qua Varsava. Soái VĐH ngay lập tức mò đến đóng vai thuyết khách Tô Tần. Đặt vấn đề một cách tế nhị, cô ca sỹ trẻ đẹp vui vẻ nhận lời, miễn sao “các anh cấp đủ bia cho em uống trên tàu thì sếp muốn gì em cũng chiều”. Quá đơn giản, một két Heneiken được bê ngay lên tàu trong sự vui mừng của cả MA lẫn sếp. Sướng mê tơi như được lên chín tầng mây, sếp cứ tiếc không có thời gian để làm thêm vài chuyến nữa. Hội đánh quả lẫn MA cũng vui, vụ đó cả làng đều vui mỹ mãn!
Có lẽ, chẳng có mánh kiếm ăn nào độc đáo, dễ kiếm tiền mà lại sướng đến như vậy…
NGHỀ NGỖNG
Nghệ sỹ nhân dân HQ sang Nga, kiếm sống bằng giọng hát nổi tiếng của mình. Hàng ngày anh đi hát cho cộng đồng người Việt ở đám cưới, quán ăn với cát-xê 10-15$/1 show và… một nồi cháo gà cho ấm giọng. Giáng sinh 1992 anh đến hát tại CLB Đôm 5. Đông và ồn ào quá, bực mình hai ông Cảnh H. và H. “lỳ” bỏ ra ngoài hành lang uống rượu và ư ử hát chế bài “Lá diêu bông”:
“Ngày đánh hàng, em đi qua Đôm 5,
trông (thấy) bịch ren hồng, khiến lòng em xôn xao!
Bịch ren hồng, dân Đôm 5 chen nhau tranh nhau,
Ôi bịch ren hồng! Sướng như ông H, như ô M…..”
Lát sau, dân chúng ào ào từ CLB tràn ra nghe 2 ông hát. Chẳng phải hai ông hát hay, hoặc nghệ sỹ HQ trong kia hát dở. Cái chính là chất giọng tenor tuyệt vời của nghệ sỹ HQ với “…Đây Hồ Gươm, Hồng Hà, Hồ Tây…” không đủ hấp dẫn bà con bằng thông tin sáng mai soái H. có một xe hàng về, hình như có rất nhiều áo ren. Vậy… cần ra nghe các ông ấy hát, may ra sáng mai ông ấy nhớ tới mà cho một bịch áo ren là “son” cả tuần!
Ca sỹ kiêm người mẫu nổi tiếng AT thủa 92 mới vào nghề có lần được mời sang Nga lưu diễn. Là vedette của đoàn, nhưng cô hát thì ít mà ngồi hầu chuyện nhận tiền bo của các anh thì nhiều. Sau hai tuần lưu diễn trời tây, cô kiếm được hơn ngàn “đô”, chủ yếu nhờ việc chăm chỉ ngồi thiền như vậy. Ca sỹ BT cùng đoàn kiếm được ít hơn, chỉ tám “ông Franklin”, đơn giản vì đã kém sắc lại còn “đông tuổi” hơn so với AT. Nghề tiếp viên karaoke có tay vịn ở ta bây giờ, nhẽ ra phải bái hai cô này làm tổ mẫu!
Ngoài sân bay, lại có bọn làm cái nghề hạ đẳng chẳng giống ai. Với một túi vải có đề tên sẵn, chúng vờ hòa lẫn với đám hành khách chân ướt chân ráo trong nước mới sang đang ngơ ngác tìm người quen trên sân bay. Chỉ cần sơ ý một chút là a lê hấp, một tên chụp ngay cái túi vải lên hành lý của bạn, kéo phéc mơ tuya và thế là xong, hành lý của bạn đã là hành lý của hắn với tên tuổi rõ ràng. Kể cả có nhìn thấy, cũng chẳng ai dám giúp bạn khi cả một lũ đầu gấu sẵn sàng nhảy xổ vào bênh đồng bọn. Đúng là “đạp cá đá dưa” thời “tiền A còng”. Bọn đó còn đông hơn hành khách, luôn kiếm ăn cãi cọ náo loạn cả sân bay Sheremechievo.
Thời đó ở sân bay khó mà chen lấy được chiếc xe đẩy vì “bộ đội Việt Nam” xí phần hết…
Y, một anh chàng kỹ sư sang Nga bị vỡ mộng đổi đời. Hiền lành cần mẫn và khỏe mạnh, hắn được soái H. ưu ái cho làm cửu vạn dỡ hàng container. Dỡ một container hàng 25-30 tấn là kiếm được 20$, một món tiền trong mơ đối với nhiều người thủa đó. Mỗi lần dỡ hàng xong, hắn lại ung dung ngồi xơi nguyên một chân giò luộc với chai bia lấy sức.
Sau vụ công an Nga cướp chợ Đôm 5 nổi tiếng dạo 1994, hắn là con nợ duy nhất tự động mang 1.200 “đô” đến giả ông H. món vay trước đó, vì “anh mất quá nhiều, em phải trả để may ra anh có chút tiền đánh hàng tiếp”.
Thương tình kẻ đói nghèo chất phác, ông H. chỉ lấy về 2 “vé”, và bảo hắn kiếm mấy con chim câu đến làm thịt cùng uống rượu giải buồn vì nỗi đau mất mát quá lớn!
Không vốn liếng thì bỏ sức làm “cửu vạn” có thu nhập đủ sống…
… ĐỐNG NGHỀ
Một ông cấp Vụ trưởng sang châu Âu dự hội nghị. Trên đường về, ông tranh thủ tạt qua Ba Lan thăm, nhân tiện giúp vợ bán hàng dưới đường hầm Varsava. Một tuần chịu khó đứng vẫy kimono, áo gió… cũng kiếm được ít tiền. Lợi bất cập hại, lúc tranh cử một vị trí lãnh đạo, ông thua cuộc vì bị cho là đã làm xấu mặt trí thức Việt nam. Thật bất công và vô lý, Bộ trưởng NTH buôn thuốc lá bị tóm còn chẳng làm sao thì cớ chi chê bai Vụ trưởng bán xịp “bông hồng” và kimono, áo gió!
Vụ trưởng ngày nay, chỉ nhặt phong bì đã hoa cả mắt, giàu nhanh lắm. Còn ông, đổ mồ hôi công sức kiếm tiền bằng chính lao động của mình, như các giáo sư trồng rau nuôi lợn thời đó, xấu xa gì đâu. Nhìn ông ngồi trong góc xúc cơm ăn lấy sức đứng bán hàng, xót xa nhưng cũng kính trọng ông gấp trăm lần các quan chức ăn tạp ở xứ mình ngày nay.
Bán hàng vải là một nghề rất phổ biến ở Đông Âu cũ (người đứng quầy thường bán thuê)
Những năm 50-70, việc điều khiển mạch điện thường bằng các bóng bán dẫn, còn gọi là transistor. Đó là các linh kiện điện tử có các chân cắm bé xíu, được mạ vàng để tăng độ tin cậy của tiếp điểm. Máy tính thời đó phải có hàng triệu transitor, nên đồ sộ như ngôi nhà 3 tầng mặc dù công suất kém hơn cái Casio bỏ túi thời nay. Đến những năm 80, các transistor được thay thế bằng vi mạch bé tí, nên thể tích các thiết bị điện tử giảm đi hàng vạn lần. Hàng loạt máy tính, trạm điện tử đồ sộ bị phá bỏ để thay thế bằng các thiết bị nhỏ gọn hơn. Dân Việt nảy ra sáng kiến đi thu gom các thứ phế thải điện tử đó, dùng kìm bẻ sạch các chân cắm bé xíu bằng cái mắt muỗi rồi đem phân kim lấy vàng. Một cái máy tính to bằng ngôi nhà 3 tầng có thể đem lại cả ki lô các chân cắm, đem phân kim kiếm được dăm gram vàng. Tính ra mỗi ngày toét mắt bẻ chân cắm tại các bãi phế liệu điện tử cũng kiếm được cỡ… 1 $. Và đó là nghề kiếm cơm của hàng ngàn người Việt ở Nga những năm 90. Tính ra, không biết cơ man nào máy tính, hệ thống điện tử… bị dân ta phá để lấy chân cắm, khi hàng tháng có tới cả ki lô vàng phân kim được giao dịch tại Đôm 5 nổi tiếng! Mấy ai biết, chồng con đi tây làm ăn mà thực ra là để hành nghề đồng nát như vậy?
“Phân kim” là tên gọi sang trọng cho nghề đồng nát này…
Một anh chàng kỹ sư đẹp trai, tính tình chu đáo lại có cách kiếm ăn khác người. Là đội trưởng kiêm phiên dịch tại một đơn vị XKLĐ có cả trăm cô gái, anh phải lo đủ mọi thứ bà rằn trong đơn vị. Thỉnh thoảng lại một cô dấm dúi nhờ anh đưa đến bệnh viện… phá thai, vì các cô không biết tiếng Nga. Tế nhị, anh khai với bệnh viện là bồ cô gái và chăm sóc cô ta cực kỳ chu đáo. Tiếng lành đồn xa, các cô gái ở nơi khác lỡ gặp sự cố đều đến nhờ anh giúp đỡ. Lâu dần thành quen, việc chăm sóc chị em phá thai trở thành nghề kiếm sống bất đắc dĩ của anh. Khổ thân, cách kiếm ăn lạ lùng đó khiến anh nổi tiếng là kẻ Đông Gioăng, khi tuần nào cũng mang một cô bồ đến viện.
Cuối những năm 80, ở ta rộ lên phong trào nuôi chó cảnh bán sang Tầu. Những kẻ nhạy bén ngay lập tức thiết lập cầu hàng không chuyển chó giống từ Nga về Việt nam, lãi hơn cả ti vi, bàn là, quạt điện. Mỗi lần máy bay Nga hạ cánh, cả sân bay Nội Bài ồn ào như ong vỡ tổ. Xuất hiện đầu tiên ở cửa ra là hàng trăm chú chó cảnh, được ưu ái thông quan trước cả đám khách VIP dù tây dù ta. Một số khách sạn phố cổ Hà Nội ngày nay chính là được xây nhờ vào lũ chó của những tháng năm ồn ào đó. Nhưng cũng khối chuyện cười ra nước mắt với chó. Có lần hỏi thăm ông anh về tình hình gia đình, ông buồn bã bảo: “Khổ lắm cậu ơi. Vợ mới đẻ con gái, chó lại sinh chó trai, nhục thế”!
TRẤN HAY CƯỚP
Thay vì kể về cách kiếm sống, hôm nay xin kể về một vài vụ bị cướp, giết để thấy sự khắc nghiệt trong cuộc mưu sinh. Chỉ kể những vụ việc được chứng kiến biết rõ, để thấy đó là chuyện thường ngày ở huyện. Chuyện đã lâu, ngày tháng và một vài tiểu tiết có thể không chính xác, mong các bạn lượng thứ. Và để tôn trọng quyền riêng tư, tên của các nhân vật đã bị thay đổi.
Năm 1989 vợ chồng tôi đi công tác bên Nga, tạt qua đứa cháu ở ký túc xá trường Y ở phố Volgina. Một hôm có việc ra phố, lúc về tôi nghe tiếng thằng cháu la hét, rồi một thằng tây chạy vụt qua. Sẵn cái cặp diplomat, tôi táng thẳng vào thằng đó nhưng chỉ sượt qua vai, nó chạy mất. Vào phòng thấy bà xã mặt tái xanh, còn ông cháu bị đánh đang ôm đầu nhăn nhó. May mà khi thằng cướp vào, ông cháu lợi dụng sơ hở chạy tọt được vào phòng trong, đạp sập cửa và hét ầm lên, khiến thằng cướp bỏ chạy, chưa kiếm được gì.
Mấy tháng sau, một sinh viên Việt Nam ngoan ngoãn, đẹp trai sống tại chính ký túc xá đó bị kẻ xấu đột nhập vào phòng, đánh chết để lục tìm đô la. Đau quá, sinh viên đó thực chất không giàu có và cũng chẳng phải tay buôn đô la. Chỉ vì bố cậu là một bác sỹ danh tiếng, thường xuyên đi giảng ở Tây Âu tạt qua nên trông cậu có vẻ rất phong lưu mà thôi. Đã từng gặp cậu nhiều lần, thực sự xót thương khi nghe tin về vụ đó. Năm 92, vợ chồng tôi ở chung phòng với anh LXC, một giáo viên cùng khoa Toán Đại học Tổng hợp.
Tháng 7/1992, nghe tin học trò cũ là Vọng mới sang Moskva, anh LXC định rủ đến thăm, chưa kịp đi thì Vọng đã bị cướp giết tại căn hộ khi mới đặt chân lên đất Nga được một tuần. Tội nghiệp, anh Vọng là một con người hiền lành, hoàn toàn không biết gì về làm ăn, chưa hề bước chân đi mua bán gì cả.
Cướp Nga: áo da, quần thể thao. Cướp Việt khó nhận biết và hiểm độc hơn
Phú, là một tay đổi xanh có tiếng ở MGU. Giữa 7/1992 bác LXC cùng vợ con tôi đến trả băng video mượn của Phú (là cháu bác LXC), thì thấy công an đang phá cửa vào phòng, Phú đã chết trong đó vì bị cướp. Sự kiện khá ồn ào, vì Phú sống trong ký túc xá của trường Lô-mô-nô-xốp nổi tiếng, an ninh ra vào cực kì nghiêm ngặt.
Bắc, nghiên cứu sinh, trùm phân kim ở tại tầng 4, còn chúng tôi ở tầng 6 của Đôm 5. Một sáng 9/1992, còi báo động của xe cứu hỏa rú ầm ỹ khắp cả tòa nhà. Dân chúng hoảng hốt thấy phòng của Bắc khói vàng tỏa ra nghi ngút, mùi hóa chất sặc sụa. Lính cứu hỏa rầm rập phá cửa xông vào thì Bắc đã chết do bị rò rỉ a xít. Căng thẳng thần kinh vì sang mới nửa năm đã chứng kiến 3 vụ chết người, vợ tôi nằng nặc dắt hai đứa con về nước!
Lê, giáo viên ĐHTL, trước học khoa toán ĐHTH nên thân với tôi và ĐQV. Một chiều từ Xaliut đi về, gặp cướp và bị đánh vào đầu bất tỉnh, đưa vào viện đến sáng hôm sau thì chết. Một ngày trước đó, bọn tôi còn khuyên Lê nên tránh đi lại một mình.
Dân khoa toán Đại học Tổng hợp Hà Nội ở Mátxcơva có 5, 6 người làm ăn lớn hơn kẻ khác đôi chút. Tất cả bọn họ đều từng đôi ba lần là nạn nhân của các vụ mất mát, cướp giật hay trấn lột. May mắn sao không có ông nào bị giết, ơn trời!
“Trọc đầu” cũng là dấu hiệu đáng báo động…
Không kể hết được đâu vì những vụ trấn lột, giết người xảy ra như cơm bữa trên đất Nga. Chỉ biết những năm 92-95 cứ đôi ba tháng lại có thông báo xác minh danh tính người Việt, có nghĩa công an vừa tìm thấy xác ai đó trong rừng. Ngay tại Đôm 5, một ngày tháng 4/1994 nắng vừa lên, tuyết tan và thế là lộ ra 3 xác chết ngay nơi ngày nào cũng có cả trăm người Việt đứng đợi phân hàng! Thế mới thấy, đồng tiền kiếm được ở trời tây, không chỉ thấm đẫm mồ hôi, mà đôi khi còn mặn chát cả nước mắt và máu!
******
THA HƯƠNG
Người Việt bên Nga những năm 90, hầu như ai cũng phải tìm cách kiếm sống và gửi hàng về nhà. Cửu vạn, bán hàng, chạy mánh, đánh vòng bi, mua bàn là, đồ điện,…, ngàn lẻ một cách làm ăn, miễn sao kiếm được tiền, gửi được hàng về nuôi/cứu sống gia đình.
Xin gửi các bạn bản chế bài hát “Chiều trên bến cảng” nổi tiếng, mô tả một cách chân thực khát vọng của người Việt tha hương, như là một hoài niệm về những năm tháng xa xưa trên đất Nga bao la:
CHIỀU TRÊN ĐẤT BẠN
1.
Một chiều mùa hè, vượt biên sang nước bạn.
Ta chia tay nhau, trong lòng bao thương nhớ.
Anh đi sang Nga, lao động kiếm tiền.
Em nơi quê nhà, xây những ước mơ.
Một chiều mùa hè, gặp nhau trên đất bạn.
Ta gần nhau hơn, qua mỗi lần xa cách.
Ôi, mỗi chuyến đi Nga
Lại thấy bao nhiêu điều mới lạ!
Từng chiếc áo, chiếc quần bò
Là cuộc sống và tình yêu.
Qua mỗi chuyến đi xa
Càng thấy dân quê mình vất vả.
Mỗi quạt máy, mỗi bàn là,
Mỗi lô hàng từ nhà máy mà ta yêu mà ta quý.
Nghe nước Nga đang gọi mình đi!
Theo tiếng kêu của đồng đô!
Hỡi em yêu!
Trên đất bạn… một chiều hè.
2.
Một chiều mùa hè, cùng nhau đi đánh quả
Trên từng sân ga, công trường hay góc phố.
Anh đi xa khơi, chân trời góc bể.
Đến những bến bờ, theo những chuyến hàng.
Một chiều mùa hè, gặp nhau trên đất bạn.
Mưa bay mưa bay, sao lòng ta xao xuyến.
Ôi, mỗi chuyến đi Nga
Lại thấy bao nhiêu điều mới lạ.
Từng chiếc áo, chiếc quần bò
Là cuộc sống và tình yêu.
Ôi, đất nước ta yêu!
Mảnh đất những con người vất vả
Đã chiến đấu cho ngày nay,
Đã hy sinh cho ngày mai vì con em và cuộc sống.
Ôi, đất nước của người Nga Nuôi sống cả đời ta!
Hỡi em yêu!
Nghe tiếng gọi…
chiều phương xa!
“NHÌN RAU GẮP THỊT”
Tháng 11/91, quần bò bên Ba Lan giá 5$, cộng thêm chi phí tàu xe, thuế má… nên giá thành sang đến Moskva gần 6 $, chưa kể đến công sức. Thế mà giao chỉ được 5.5-5.7$, lỗ chỏng vó!
Tuy nhiên hai tay CH và QV vẫn miệt mài chuyển quần bò sang Nga trong sự ngạc nhiên của cả Varshava. Bỏ ngoài tai mọi lời đàm tiếu, hai thằng ngu đó vẫn đều đặn cứ 3 ngày 1 chuyến hàng sang Nga. Ít lâu sau, lại thêm bọn TH-CT, HG-NH… nhập hội theo cùng CH, QV khiến dân tình ngơ ngác nhìn nhau. Chắc là bọn họ bị lây “bệnh ngu” từ hai tay CH và QV mất rồi, khổ thế! Và cứ vậy cả lũ ngớ ngẩn đó cần mẫn đánh quần bò sang Nga khi giá bán thấp hơn giá thành, thật là ngu không bút nào tả xiết.
Người Nga sẵn sàng nhịn ăn để sắm quần bò, áo da!
Phải cả tháng sau những bộ óc thông minh ở Varshava mới biết bọn ngu đó… chẳng ngu tý nào! Lỗ quần bò nhưng bù lại chúng thắng to cả vạn đồng hồ nấp sau đám quần bò vô duyên đó.
Thì ra kinh doanh đôi khi như vậy, mắt tuy luôn chăm chú nhìn rau nhưng tay lại nhanh nhẹn nhẹ nhàng gắp thịt!
Hiện, nhiều dự án ở xứ Đông Lào đang thua lỗ chổng vó. Nhiều người cho rằng đám xây dựng dự án ngu dốt, không lường được sự biến động của thị trường. Nhầm to, họ khôn nứt óc, thừa biết hết tất cả. Có điều họ không quan tâm tới được thua của dự án, mà chỉ nấp bóng để kiếm chác cá nhân. Dự án ì ạch thua lỗ nhưng họ kiếm được xe đẹp nhà to, của cải nổi chìm đầy đủ cả.
Tóm lại, cũng như việc đánh quần bò, đây là trò kinh doanh dựa vào triết lý bia hơi kèm lạc. Dự án thua nhưng quan phải được, cũng như bia có thể không lời nhưng lạc lãi to. Tin hay không thì tùy, tiếng là bán bia hơi nhưng bọn em chủ yếu sống nhờ vào lạc, các bác ạ!
ĐỔI ĐÔ – NGHỀ NGUY HIỂM
Đánh hàng từ Ba Lan sang Nga bán lấy tiền rúp, hiển nhiên sau đó bạn phải đổi rúp ra đô la và chuyển trở lại Ba lan để quay vòng tiếp. Do vậy xuất hiện hai công đoạn nguy hiểm bậc nhất thời bấy giờ: đổi rúp sang đô la và chuyển đô la về Ba Lan. Đó cũng là hai cách kiếm ăn đầy bất trắc, mạo hiểm của một số người Việt tại Nga và Ba Lan nữa.
Đô la ở Nga, những năm trước 1996, bị cấm không được lưu hành. Các sinh viên ngoại quốc, nhân viên sứ quán, người nước ngoài có tiền đô hợp pháp có thể đổi đô la lấy rúp tại ngân hàng để tiêu, nhưng giá chưa bằng 1/5 giá chợ đen! Đời không có lắm thằng ngu, sẽ chẳng ai làm thế nên 99% đô la đều chạy thẳng ra chợ đen. Do vậy thị trường buôn bán lậu đô la chợ đen là mảnh đất vô cùng màu mỡ, cho cả kẻ bán lẫn người mua. Và cảnh sát Nga thích bắt đô la hơn cả heroin, vì cứ tóm được đô la là… tiền tươi đút túi ngay và luôn!
“Đổi đô” là hành động phạm pháp nhưng được chính quyền lờ đi, giống ở nước nào đó…
Đổi “đô”, ban đầu chủ yếu là đám sinh viên các trường đại học có nhiều sinh viên nước ngoài. Trong nhà các trùm đổi đô, luôn có hàng cặp diplomat đầy tiền tươi thóc thật, sẵn sàng chuyển đổi từ rúp sang đô và ngược lại.
Cũng như ở Việt Nam, những tay đổi đô thường kiêm luôn chuyện mua vàng. Đơn giản do vàng ở Nga rất nhiều, rẻ hơn ở Ba Lan cỡ 10% nên đó là một kênh buôn lậu, chuyển tiền cao cấp từ Nga sang Ba Lan, được các “soái” lớn vô cùng ưa thích.
Khốn thay, mật mỡ càng nhiều ruồi nhặng càng lắm. Do đặc thù kinh doanh vốn lúc nào cũng phải sẵn nên các trùm đổi đô, mua vàng luôn là đối tượng yêu thích của các băng nhóm maphia đông như kiến cỏ, cả Nga, “đầu đen” Trung Á lẫn Việt Nam. Đôi ba tháng lại có tin một tay nào đó bị maphia đập hộp hỏi thăm. Nhẹ thì bị cướp dăm ba chục ngàn đô, nặng thì không những mất sạch tiền mà còn bị đánh, giết. Đến nỗi lâu lâu không thấy vụ trấn lột nào, mấy tay kinh nghiệm lại tạm nằm yên dăm ba hôm tránh bão.
Sinh nghề tử nghiệp, biết nguy hiểm là vậy nhưng đã vào cuộc thì chẳng tay nào bỏ nghề, dẫu ai cũng đôi ba lần dính chưởng.
******
CHUYỂN NGÂN
Chuyển tiền từ Nga đi sang các nước khác, còn khó khăn gấp bội so với đổi đô la bên đó, vì nước Nga quyết liệt chống chảy máu ngoại tệ.
Dân Việt nam đi qua cửa khẩu Nga – Ba Lan vào những năm 88-95 luôn bị kiểm tra ngoại tệ cực kỳ gắt gao. Đơn giản vì dân Việt qua đây chủ yếu đi buôn, mà đã đi buôn thì bắt buộc phải chuyển tiền, phải giấu đô la đâu đó. Với cặp mắt cú vọ, đám hải quan săm soi tìm kiếm đô la khắp nơi trong khi bọn mũi tẹt da vàng cứ giả vờ ngu ngơ như bò đội nón.
Có ba cách cơ bản để chuyển tiền từ Nga sang Ba Lan, cách nào cũng tiềm ẩn hiểm nguy cả.
Cách đơn giản nhất là học theo bá tước Monte Christo, quấn chặt tiền như quấn pháo rồi đút vào hậu môn, thoát qua cửa khẩu thì cho ra theo đường tự nhiên. Sau đó, đám đô la này sẽ được tẩm qua nước hoa, là phẳng và đưa vào lưu thông. Những đồng đô la đó thực sự hôi tanh theo đúng nghĩa đen, nên dân chúng kỵ nhất thói quen nhấp nước miếng khi đếm tiền. Kỷ lục chuyển tiền theo kiểu Monte Christo là 30.000 đô, tương đương một dây dài cỡ 20 quả pháo đùng! Một tay kém kinh nghiệm, sau khi cho pháo vào bụng lại thòng lòng một sợi dây để kéo ra cho dễ. Đen như chó mực, một lần nghi hắn dấu tiền trong quần lót nên đám hải quan lột trần ra để kiểm tra. Thấy sợi dây lạ lùng, họ kéo thử và ngỡ ngàng lôi ra cả chục viên pháo!
Tàu hỏa từ Nga sang Ba Lan phải thay bánh
Cách thứ hai cũng khá thông dụng, đó là dùng tua vít tháo các thứ vách ngăn, lò sưởi, thùng rác… trên tàu rồi giấu tiền vào đó, coi như ôm bom đánh bạc với đời. D, một tay liều lĩnh đã thành công với mánh đó khá nhiều lần. Tuy nhiên một ngày tháng 6/1992 trời đẹp, hắn bị tóm với hơn một trăm ngàn đô chuyển lậu. Đám hải quan lôi cổ hắn vào đồn, cất tiền vào két và… tế nhị cho hắn ra ngoài ăn sáng, cafe cho tỉnh táo trước khi thẩm vấn. Hiểu ý, hắn bỏ của chạy lấy người chuồn thẳng, mặc cho đám hải quan lặng lẽ chia nhau số tiền đủ mua chục con Mẹc một năm tuổi thời đó.
Dấu hàng trên tàu – mánh hơi “nhà quê”
Cách thứ ba, là sử dụng dịch vụ chuyển tiền, một loại võ công bí hiểm bậc nhất trong giới làm ăn. Một kẻ nào đó thu gom tiền của anh em để làm dịch vụ và lấy phí 2-5% tùy thời điểm, còn vận chuyển thế nào thì chỉ hắn với trời mới biết. Chỉ cần chuyển 2-3 ngàn tờ là hắn đã ăn ngon dăm chục mỗi chuyến rồi. Cách này có vẻ an toàn, tuy nhiên đó chẳng qua là chuyển sự mạo hiểm từ ta sang kẻ khác mà thôi. Khi tay chuyển tiền gặp sự cố, bạn cũng sẽ mất toi luôn những đồng tiền thấm đầy mồ hôi nước mắt của bạn. Ngoại trừ lần duy nhất một tay quân tử nghiến răng trả vốn, lũ còn lại đều dở võ ù té quyền. Tranh cãi, thậm chí vác súng dọa dẫm các kiểu cũng hòa cả làng, vì có giết ai thì bạn cũng chẳng lấy lại được xu nào cả.
Sau vụ của tay D nêu trên một tuần, đến lượt soái CVĐ bị tóm tại Brest với trên nửa triệu đô tiền mặt. Và một tuần sau lại một đường dây khác mất gấp rưỡi chừng đó, nghe đâu là bị cướp dù tiền đã được chuyển về tận Varsava. Thời ấy chỉ ngàn đô là kiếm được căn nhà ngon lành ở Hà Nội, nên tổng trị giá ba vụ mất đó bét ra cũng tương đương vài ngàn tỷ bây giờ!
Ba vụ mất trong vòng một tháng khiến toàn bộ giới làm ăn Nga-Ba Lan sững sờ, tê liệt. Nếu biết một vụ vỡ hụi ngàn tỷ đã có thể đẩy hàng vạn gia đình vào cảnh khốn cùng, may ra bạn mới hình dung được nỗi đau uất nghẹn của những ai dính đòn trong mấy vụ chuyển tiền này. Tưởng chừng họ sẽ gục ngã, không bao giờ đứng dậy nổi sau mất mát bất ngờ quá lớn!
Sau cú sốc ban đầu về một vụ trấn lột hay mất tiền, mọi việc lại dần dần quay về lối cũ. Chó cứ sủa và đoàn người vẫn đi, miệt mài tiếp tục cuộc mưu sinh bấp bênh đầy hiểm nguy trên đất bạn.
******
DÒNG ĐỜI XÔ ĐẨY
Loạt bài vừa qua, vẽ lại bức tranh cuộc sống khó khăn của người Việt trên đất Nga trong các năm 1990-1995. Ai từng trải qua đều thấy bóng hình của bè bạn trong đó, ai chưa chứng kiến thì cho là quá khủng khiếp, có lẽ hư cấu mà nên. Thực sự, những năm 80 đất nước ta gặp vô vàn khó khăn. Sau cuộc chiến chống Mỹ, chưa kịp hồi phục xây dựng lại đất nước thì chúng ta lại phải chiến đấu chống Pôl Pốt phía tây nam, chống Tàu phía bắc. Mấy cuộc chiến hao người tốn của liên tiếp đó đã làm đất nước hoàn toàn kiệt quệ về kinh tế. Chính phủ buộc phải đổi mới, cho phép mở cửa bung ra kinh doanh sản xuất, kêu gọi nhân dân hãy tự cứu mình trước khi trời cứu.
Ba mươi vạn thanh niên trẻ khỏe được xuất khẩu lao động sang Liên xô, Bun, Đức, Ba Lan và Tiệp vừa để giải quyết công ăn việc làm, vừa tạo nguồn thu cho đất nước. Đến năm 1990, phe XHCN tan rã, không có nhu cầu thuê lao động nữa. Đức đền bù và cấp vé cho 3-4 vạn lao động hồi hương, còn các nước khác mặc kệ. Nhà nước cũng đành đem con bỏ chợ, vì không thể có tiền mua vé cho trên 25 vạn người còn lại về nước. Vậy là 1/4 triệu lao động đó bơ vơ ở lại xứ người, không nghề ngỗng vốn liếng, không biết tiếng tăm và không chốn nương thân. Không ai thuê họ làm gì vì ngay cả dân bản xứ lúc đó cũng nghèo kiết xác.
Trên 10 vạn lao động tứ cố vô thân như vậy từ khắp nước Nga và Bulgarie đổ xô về Moskva kiếm sống. Thực tế với họ vô cùng cay nghiệt, những đồng tiền tiết kiệm cạn dần. Đói ăn vụng túng làm càn, chỉ cần 2-3% những người khốn khổ đó quẫn chí làm liều trong một ngày gió tuyết như Giăng Văn Giăng, thì Moskva đã có thêm hai ba nghìn tay trộm cướp tiềm năng. Đám đó không dám cướp người Nga vì sợ công an nước bạn, cũng chẳng cướp đám lao động nghèo kiết xác “trên răng dưới các- tút” quân nhà mình. Đối tượng của chúng, là khoảng hai, ba ngàn người trong đám du học sinh, nghiên cứu sinh hay cán bộ dính chút buôn bán có máu mặt lúc bấy giờ. Nghĩa là trung bình mỗi ai có tý tiền đều có một thằng cướp người Việt ngồi sau ngắm nghía. Hắn cứ việc dạo chơi theo dõi, đợi khi bạn béo lên thì mới rủ đồng bọn ra tay làm thịt. Được cả cướp Việt lẫn Nga chăm sóc chu đáo nên đã làm ăn thì sớm hay muộn kiểu gì bạn cũng dính chưởng, khác nhau chỉ là nặng hay nhẹ mà thôi!
May quần bò là việc người Việt dạy cho “tây lông”
Những người Việt khốn khổ trên khắp trời Âu thời 90-95 phải nghiến răng làm đủ mọi việc để tồn tại. Nếu ở Việt Nam, có giáo sư đạp xích lô, nuôi lợn,… hay thậm chí
“Đầu đường đại tá bơm xe, Cuối đường trung tá bán chè đỗ đen…”
để kiếm sống, thì bên trời tây cũng vậy. Đến Giáo sư Tiến sỹ còn phải đi chợ bán hàng thì làm cửu vạn, bán thuốc lá hay mua hàng đánh quả chỉ là chuyện vặt mà thôi. Dòng đời xô đẩy, cái đói nghèo khốn khó khiến ai cũng phải như vậy, ngoại lệ may chăng chỉ 1% những kẻ sống trong tháp ngà.
Chuyện thời hàn vi, kể lại để thấy bây giờ ta quá sướng, để càng thêm quý trọng những gì ta đang có hôm nay. Và ước mong ngày xưa không bao giờ trở lại, để ta vĩnh viễn quên đi những kỷ niệm kinh hoàng và khốn khó thuở nào.
BONUS: BẠN BÈ, TRÍ THỨC VÀ LÀM ĂN
Dạo bên Nga, cái thằng tôi không làm được gì nhưng cũng giúp cho khá nhiều anh em bạn bè, đồng nghiệp. Gặp bất kỳ ai quen biết ở trường TH HN, SP V, Viện KHVN … đều nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho vay vốn làm ăn….
Tuy nhiên tôi có một nguyên tắc kì lạ: hầu như không bao giờ chung vốn làm ăn cùng với dân trí thức, dù là bạn thân! Nhiều người ngạc nhiên, nhưng mình không giải thích tại sao. Thực ra, lý do cực kỳ đơn giản: dân có chữ hiếm có kẻ nào biết làm ăn, chỉ lý luận suông là giỏi. Đã thế lại gàn bát sách, lý lẽ đầy mình, tranh luận đến cùng những ý tưởng lóe sáng trong đầu. Tất cả những thứ đó cản trở mọi sự hợp tác làm ăn, nên thôi cứ tránh đi cho nó lành, đỡ cãi nhau ảnh hưởng đến hòa khí bè bạn. Đi dọc phố hàng Ngang, hàng Đào…. cả ngày, may ra tìm được một anh có chữ thì đủ biết, trí thức và làm ăn ở ta nó đối lập với nhau thế nào.
Hôm qua, nói chuyện phiếm với mấy ông bạn thân về một việc nhỏ, lại gặp y đúc chuyện cũ, tức như bò đá. Mấy ông dở người, chỉ nói chuyện sách vở thì giỏi chứ một xu thực tế cuộc sống không có. Đã thế còn bảo thủ và hiếu thắng, cổ họng ông nào cũng to, ông nào cũng như gà sống!
Bực ghê, chửi đổng bỏ đi. Chợt thấy, thì các ông ấy cũng giống như mấy tay Hùng “hói”, Kiên “shxt”, … mà thôi, bực với các ông đó thì có mà bực cả đời!
Anle20's Blog 