Với sự xuất hiện của người Pháp, hoạt động giao thông vận tải ở Bắc Kỳ không chỉ có những phương tiện truyền thống, mà đã có mặt xe ôtô, xe kéo hay tàu điện.
Người kéo xe tay ở Hà Nội.
Đây là phương tiện giao thông chủ yếu ở Bắc Kỳ đầu thế kỷ 20. Trong hình là xe kéo với hai phu thay nhau chạy và đẩy trên đường, thuộc loại phu đường dài. Ảnh: Đông Dương xưa của Jean Despierres.
Đường cái quan phố Hàng Đào thuộc Hà Nội, nơi có đường xe điện chạy từ Bờ Hồ đến Hàng Đậu và lên Bưởi. Xe điện leng keng là thanh âm quen thuộc ở Hà Nội đầu thế kỷ 20. Ảnh: Nhiếp ảnh hiện thực và Việt Nam, NXB Thế giới.
Xe cút kít bằng gỗ, một phương tiện vận chuyển quen thuộc đầu thế kỷ 20 ở Bắc Kỳ và nhiều nơi của Việt Nam. Ảnh: pinterest. Tổng đốc Hà Nội, được chú thích là quan bốn lọng với phương tiện di chuyển là ngựa cưỡi, cùng bốn tùy tùng che lọng theo hầu. Ảnh: Đông Dương xưa của Jean Despierres. Khu vực Nhà hát lớn và phố Paul Bert (Tràng Tiền). Ngoài hình ảnh người kéo xe tay, xích lô cùng viên cảnh sát đi xe đạp, thấy rõ xe bò chở nước. Ảnh: P. Dieulefils. Vận chuyển trên đôi quang gánh là hình ảnh truyền thống ở nông thôn Việt Nam. Trong ảnh là hình ảnh người bán thỏ ở Bắc Kỳ. Ảnh: Nhiếp ảnh hiện thực và Việt Nam, NXB Thế giới. Phố Paul Bert (Tràng Tiền). Ở giữa đường là xe ôtô chạy bằng động cơ hơi nước đang di chuyển. Ảnh: Nhiếp ảnh hiện thực và Việt Nam, NXB Thế giới.
Cùng theo dõi bài viết dưới đây để xem những đặc điểm gì có thể khiến cho cuộc đời chúng ta luôn gặp may mắn, thuận lợi.
Những người có cuộc sống mỗi ngày một tốt đẹp hơn, thuận lợi hơn, hầu như đều có chúng 7 đặc điểm trí tuệ sau đây.
1. Luôn luôn tự tin, thể hiện sự tự tin trên gương mặt Nếu muốn có một cuộc sống ngày một tốt hơn, đầu tiên bạn phải chấp nhận bản thân từ trong sâu thẳm con tim, khối óc của chính mình.
Nếu bản thân có những mặt tốt hơn người khác, không nên kiêu ngạo tự đại, không cậy tài khinh người;
Nếu còn khuyết điểm, có những mặt không bằng người khác, cũng không nên nhụt chí nản lòng, không đố kị.
Những người tự tin luôn duy trì một tinh thần bình thản, thản nhiên thừa nhận những thiếu sót và khuyết điểm của bản thân, không bao giờ đánh bóng tên tuổi, luôn luôn cố gắng nâng cao giá trị của chính mình.
2. Lương thiện xuất phát từ trái timNguồn gốc của những điều vui vẻ trên thế gian đều đến từ sự lương thiện. Muốn sở hữu nhiều điều may mắn, đầu tiên là phải làm một người lương thiện, nhìn thế giới bằng một đôi mắt đầy dịu dàng, bao dung và sống bằng một trái tim ấm áp.
Những người lương thiện đều là những người như thế này: Quan tâm chăm sóc gia đình, đối xử chân thành với bạn bè, cư xử hòa nhã thân thiện với người lạ; luôn nghĩ cho người khác, những lúc có thể giúp đỡ người khác thì luôn làm hết sức mình; không quan tâm đến nghề nghiệp, học lực của đối phương, luôn luôn tôn trọng đối phương.
Họ luôn chân thành chúc phúc cho những hạnh phúc bé nhỏ của người khác; luôn đối xử có chừng mực. Đương nhiên, sự lương thiện này cũng cần phải nhẹ nhàng và khéo léo.
3. Có kiến thức phong phú, uyên bác
Tục ngữ có câu, trong khí chất của bạn có tiềm tàng con đường bạn đã từng đi qua, những quyển sách bạn từng đọc và những con người bạn đã từng chơi.
Nếu muốn càng ngày trở nên ưu tú, xuất sắc, nhất định phải đọc nhiều sách, cố gắng làm phong phú tâm hồn của chính mình. Khi đã đọc nhiều sách, thì cho dù bạn rơi vào rắc rối, bạn cũng sẽ biết cách bình tĩnh ứng phó và thu về kết quả tốt đẹp.
4. Có khí chất
Mới bước vào xã hội, hầu như mỗi người chúng ta đều từng trải qua cảm giác mơ hồ, mông lung, chưa xác định được phương hướng trong khi sự cám dỗ có thể bắt gặp ở bất cứ chỗ nào.
Trong tình huống ấy, chúng ta cần phải vượt qua sự tầng sương mù dày đặc để thấy được ánh sáng mặt trời.
Đừng quên mất quyết tâm thuở ban đầu, đừng tính toán hay bận tâm đến lợi ích trước mắt, đừng tham những món hời nhỏ nhặt, cũng đừng chỉ biết đòi hỏi và đặc biệt là đừng ỷ lại dựa dẫm vào người khác.
Bất cứ lúc nào chúng ta cũng cần phải ghi nhớ, cảm giác an toàn là do chúng ta tự mang đến cho chính mình, chỉ có bản thân ta mới có thể đem đến cho ta cảm giác an toàn nhất mà thôi.
Một người có sức hút chính là một người không bao giờ quên nỗ lực, cố gắng ngay cả khi cuộc sống của họ đã tốt hơn.
5. Sống kiên cường
Khi bị đả kích, đừng chỉ vì 1 cú đạp mà không thể đứng dậy.
Chúng ta có thể dành một khoảng thời gian để điều trị vết thương, sau đó từng bước từng bước vực dậy tinh thần. Vấp ngã ở đâu thì đứng lên từ chỗ đó, như thế ta có thể nhanh chóng trở lại với cuộc sống như trước.
Hãy mạnh mẽ lên, dũng cảm hơn một chút, tạm biệt quá khứ đau thương, như thế mới có thể sống tiếp và sống tốt bằng một trạng thái tâm lý hoàn toàn mới.
Mỗi người chúng ta cũng nên trút bỏ những cảm xúc không tốt đang đè nén trong lòng nhưng không nên vì thế mà kiếm cớ uống rượu lúc đêm khuya, càng không được chà đạp sức khỏe của chính bản thân mình.
Dày vò bản thân vì những việc hay những người không đáng và một việc ngốc ngếch, ngu xuẩn nhất trên đời.
Xin hãy tin rằng, bất cứ lúc nào bạn cũng có thể bắt đầu lại, không bao giờ là muộn, phía trước luôn có những phong cảnh tươi đẹp và những con người lương thiện đang đợi bạn.
6. Luôn nở nụ cười trên môi
Hãy luôn là một người niềm nở, vui tươi, mỉm cười đón nhận những phong ba bão táp của cuộc đời.
Hãy khiến cho mỗi ngày của chúng ta đều tràn ngập ánh mặt trời, đó cũng là cách bạn giúp tâm trạng của người thân và bạn bè bên cạnh mình tốt hơn.
Không phàn nàn, duy trì sự lạc quan, tin tưởng rằng tất cả đều là những sự sắp xếp tốt nhất. Cho dù bạn đang đi trên con đường đậm màu u ám và quanh co, thì cũng cứ mỉm cười từ đầu đến cuối con đường, chờ đợi cầu vồng và ánh mặt trời chiếu rọi.
7. Luôn có lý tưởng, ước mơ
Cho dù bạn bao nhiêu tuổi, công việc có bận bịu đến bao nhiêu thì vẫn phải học tập, nghiên cứu tìm hiểu thêm nhiều kiến thức mới, vì kiến thức vô cùng rộng, học không bao giờ là đủ.
Đừng bao giờ từ bỏ giấc mơ, cũng đừng bao giờ đánh mất đi bản ngã. Mỗi ngày đều cố gắng sống tốt, ghi lại những thời khắc hạnh phúc dù là nhỏ nhất, tìm kiếm niềm vui trong cuộc sống bình dị, khiến cho những chuyện cơm áo gạo tiền cũng trở nên nhẹ nhàng.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng nên hiểu rõ, rằng có một cơ thể khỏe mạnh mới là số vốn lớn nhất cho tương lai của mỗi người. Trên con đường theo đuổi ước mơ, cần phải duy trì trạng thái của tuổi trẻ, luôn luôn nhiệt tình hào phóng, không bị năm tháng mài mòn đi sức trẻ.
Hi vọng mỗi chúng ta sẽ luôn luôn ghi nhớ: Cố gắng nỗ lực để giúp bản thân ngày càng ưu tú hơn là một việc vô cùng quan trọng .
Dù trong quá trình rèn luyện có thể sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí là đau khổ, nhưng sẽ có một ngày bạn trong tương lai sẽ phải cảm ơn bạn của hôm nay vì đã luôn cố gắng thay đổi hoàn thiện bản thân.
Luật pháp xưa cho phép người chồng định đoạt số phận vợ mình nếu bắt quả tang ngoại tình. Còn người chồng ngoại tình chỉ bị “xét xử” bằng những lời nhiếc móc của bà vợ.
Thời phong kiến, những người phạm tội ngoại tình, gian dâm… bị xử phạt rất nặng. Tuy nhiên, với xã hội “trọng nam khinh nữ”, những hình phạt chủ yếu nhằm vào phụ nữ yếu thế, vốn bị cột chặt vào các chuẩn mực của “tam tòng tứ đức”.
Hình phạt phụ nữ ngoại tình. Ảnh chụp lại từ sách Tiểu luận về dân Bắc Kỳ, tác giả Gustave Dumoutier, Omega+ liên kết NXB Hà Nội phát hành, 2020.
Hình phạt nhằm vào phụ nữ yếu thế
Tùy mức độ phạm tội được pháp luật quy định (thời hậu Lê là Quốc triều hình luật, thời Nguyễn là Hoàng Việt luật lệ – Luật Gia Long) mà người phạm tội, hoặc kẻ tòng phạm có thể bị voi giày, ngũ mã phanh thây, hoặc bị đày đi viễn xứ.
Bên cạnh đó, những hình phạt khác vượt ngoài khuôn khổ của pháp luật như gọt đầu bôi vôi, thả bè trôi sông, phạt vạ đến tán gia bại sản… Điều này ít nhiều được đề cập trong các tư liệu viết về văn hóa xã hội Việt Nam, trong đó có các tác phẩm của người phương Tây (du ký, bút ký của các giáo sĩ, thương nhân và những khảo cứu của người Pháp, trong khoảng thời gian từ thế kỷ 17 đến đầu thế kỷ 20).
Trong Tập du ký mới và kỳ thú về vương quốc Đàng Ngoài (chủ yếu dựa vào nội dung bản thảo những ghi chép của người em trai Daniel Tavernier – đến Đàng Ngoài từ năm 1639-1645) Jean – Baptiste Tavernier cho biết luật lệ của vương quốc rất nghiêm ngặt với tội ngoại tình.
Samuel Baron là thương nhân người Anh (cha người Hà Lan, mẹ người Việt), được công ty Đông Ấn Anh cử ra Đàng Ngoài năm 1678. Trong tác phẩm Mô tả Vương quốc Đàng ngoài, tác giả cho biết: Nếu người chồng có địa vị phát hiện vợ ngoại tình, anh ta có thể tự tay kết liễu người đó cùng với tình nhân một cách tự do. Nếu không, người chồng có thể đem vợ ra ngoài cho voi giày, còn kẻ tình lang kia không sớm thì muộn cũng sẽ bị xử tử.
Còn với tầng lớp dân nghèo không khốc liệt đến thế, họ bị đưa ra xử và bị phạt thật nặng nếu bị kết luận phạm tội.
Trong tác phẩm Lịch sử tự nhiên, dân sự và chính trị Đàng Ngoài, tác giả Richard cho biết thêm người bị tội ngoại tình còn bị phạt lưu đày, có khi ra tận biên giới của vương quốc.
Còn những cô gái mất trinh tiết bị phạt vạ tiền, nhiều hay ít tùy theo phong tục mỗi nơi. Tai nạn này đủ để làm phá sản người cha và mẹ bằng những khoản tiền nộp phạt lớn, vì tội bất cẩn không trông nom, dạy dỗ con cái. Nếu không có gì để trả, cô gái và kẻ tòng phạm có thể bị bán làm nô tỳ.
Cảnh chức sắc, bô lão làng xã xử Thị Mầu hoang thai trong vở chèo Quan Âm Thị Kính. Nguồn: Nhà hát chèo Việt Nam.
Những hủ tục vượt ngoài quy định của pháp luật
Trong cuốn Tiểu luận về dân Bắc Kỳ, tác giả Gustave Dumoutier – Giám đốc Học chính Trung Bắc Kỳ, người có niềm đam mê lớn với việc nghiên cứu dân tộc, khảo cổ, tôn giáo, văn hóa, lịch sử Việt Nam – dành một phần để nói về vấn đề ngoại tình và ly dị (nằm trong mục II Gia đình).
Ông cho biết Luật An Nam (Hoàng Việt luật lệ hay Luật Gia Long), điều 333 và các điều tiếp theo, quy định một trong những hình phạt chống lại tội ngoại tình, chống lại tội loạn luân, hiếp dâm, chống lại sự gần gũi giữa chủ và đầy tớ, giữa những người đang có tang, giữa thầy tu và người ngoài đời… Hình phạt rất nghiêm khắc, nhiều khi tới mức tử hình.
Dumoutier cũng cho biết trước khi người Pháp tới Bắc Kỳ, phụ nữ bị bắt quả tang ngoại tình bị xử tội chết. Còn người phụ nữ tìm cách sát hại chồng, để che giấu tội sẽ bị xử ngũ mã phanh thây.
Để chứng minh nhận định này, Dumoutier đưa ra ví dụ. Hai tội nhân bị ông chồng bắt gặp, bị đặt đối diện nhau và bị đóng đinh tay chân vào những tấm ván ghép xù xì, miệng bị đổ đầy một thứ nhựa trám nóng chảy, gắn chặt răng và môi.
Trong tình trạng ấy, họ bị đặt lên một cái bè, làm bằng thân chuối và tre, thả trôi sông. Họ sẽ bị chết vì say nắng và đói.
Một tục lệ (hủ tục) ít dã man hơn là cạo đầu bôi vôi phạm nhân và rong họ đi khắp làng. Năm 1892, một phụ nữ Hà Nội, ba lần bị người chồng tin là đã thông dâm, bị giải lên tòa án bản xứ, bị xử án treo cổ. Còn tội ngoại tình của người chồng, trong thực tế chỉ bị xét xử bằng những lời nhiếc móc của bà vợ
Nói tới Rome, người ta không thể không nhắc tới những tuyệt tác Phục Hưng xoay quanh tín ngưỡng của nền văn hóa phương Tây vào Chúa Trời. Cho đến tận ngày nay, người ta vẫn không thể không tán thán khi đứng trước nhà thờ thánh Peter, các mái vòm và bức tranh trên trần nhà nguyện Sistine của Michelangelo, hay những bức họa nổi tiếng của Leonardo da Vinci.
Nhà nguyện Sistine là một trong những nơi tập trung tinh hoa của nghệ thuật Phục Hưng và cũng là nơi hội tụ của tín ngưỡng phương Tây. Các tác phẩm tại đây từng phải trải qua công cuộc khôi phục vất vả trong gần 20 năm trời, từ 1980 tới 1999, do bị ảnh hưởng bởi khói từ những cây nến. Các nhà phục chế khẳng định rằng màu sắc nguyên thủy của bích hoạ vòm trần nhà nguyện Sistine đã được khôi phục lại, kể cả màu lam rực rỡ của bầu trời. Tuy nhiên không ít chuyên gia cho rằng quá trình phục chế đã làm mất lớp màu trên cùng được vẽ lên nền đã khô (a secco), các hình sửa bên dưới (pentimenti), các chỗ nhấn sáng và bóng đổ trên bức bích họa… Mặc dù vậy, hàng năm vẫn có tới 5 triệu khách du lịch tới thăm nhà nguyện Sistine.
Nổi tiếng nhất bên trong nhà nguyện Sistine chính là các bức tranh trên mái vòm của nhà nguyện này được danh họa Michelangelo thực hiện. Chúng được đánh giá là kiệt tác ngoại hạng trong lịch sử Mỹ thuật thế giới không chỉ bởi vẻ đẹp mà còn bởi kỹ thuật tạo ra chúng là vô cùng khó khăn.
Họa sĩ Nguyễn Đình Đăng và họa sĩ Nguyễn Đức Hòa đã chia sẻ về quá trình thực hiện cũng như các điểm đặc biệt trong kỹ thuật của kiệt tác này.
Dưới đây là 9 điểm đặc biệt về kỹ thuật vẽ của Michelangelo được họa sĩ Đức Hòa nêu ra:
1. Nền tranh không phẳng mà cong khum khum, lại vướng nhiều gờ của các thanh đà, phào trần…
2. Khi vẽ thì bức tranh trên đỉnh đầu chứ không ở trước mặt họa sĩ.
3. Tranh trên vòm nhà nên phải lên giàn giáo mới vẽ được – mà khi vẽ, tác giả không lùi được để ngắm từ xa, kể cả có leo xuống cũng không thể ngắm từ xa – vì vướng giàn giáo, trừ khi dỡ bỏ – điều này vô lý.
4. Không sẵn nền tranh để mặc sức muốn vẽ thế nào thì vẽ: đây là tranh Nề họa nên mỗi lần định vẽ mảng nào thì phải trát vữa trước mảng đó – khi vẽ phải là lúc vữa se se để khi màu khô thì quyện vào vữa và bền chắc, vì thế đã 5 thế kỷ rồi mà màu tranh này còn bền – một kỳ công về kỹ thuật xử lý màu.
5. Khi vẽ, chỉ cần sơ ý là cả màu lẫn vữa ụp xuống mặt họa sĩ!
6. Chỉ có một mình tác giả làm việc không nghỉ ngơi trong 4 năm, các họa sĩ tới cộng tác đã bị giải tán sớm!
7. Diện tích mặt tranh cực lớn so với chỉ một mình tác giả.
8. Khi vẽ xong, tác giả hầu như hỏng thị lực, ngoẹo cổ…
9. Cuối cùng, để lưu ý đến vấn đề kỹ thuật, đành xin lỗi Leonardo da Vinci – cũng là tranh vẽ lên tường mà bức The Last Super của ông bị bong tróc và mất màu đã từ lâu trong khi bức này lớn hơn, khó vẽ hơn rất nhiều lần… thế mà vẫn tồn tại gần như toàn vẹn sau 5 thế kỷ (trừ những vết nứt rạn nhưng không bong tróc).
Về quá trình hoàn thành kiệt tác này, nhà vật lý, họa sĩ Nguyễn Đình Đăng tóm tắt từ cuốn “Cuộc đời của Michelangelo” của Ascanio Condivi (1526 – 1574), và “Cuộc đời của các hoạ sĩ, điêu khắc gia và kiến trúc sư xuất sắc nhất” của Giorgio Vasari (1511-1574) như sau:
1. Trước khi vẽ vòm trần nhà nguyện Sistine, Michelangelo chưa bao giờ vẽ bích hoạ (fresco). Ông là nhà điêu khắc.
2. Vụ đề xuất với giáo hoàng Julius II để Michelangelo vẽ bích hoạ vòm trần nhà nguyện Sistine là do kẻ ghen tị với ông, kiến trúc sư Bramante, khởi xướng. Bramante âm mưu để Giáo Hoàng sao nhãng dự án điêu khắc mà ngài muốn thuê Michelangelo làm. Bramante tính toán rằng nếu Michelangelo từ chối, Giáo Hoàng sẽ nổi giận, không tin dùng Michenlangleo nữa. Còn nếu Michelangelo nhận, bích hoạ ông vẽ sẽ cho công chúng thấy ông thua kém Raphael, bởi Bramante và những kẻ ghen ghét tài năng của Michelangelo mặc định ông chỉ là nhà điêu khắc, không sánh được với Raphael về hội hoạ.
Ký hoạ của Michelangelo vẽ chính mình đang đứng ngửa đầu vẽ vòm trần nhà nguyện Sistine.
3. Lúc đầu Michelangelo từ chối, lấy lý do vẽ bích hoạ không phải chuyên môn của ông, và đề nghị Giáo Hoàng cho Raphael vẽ thì hơn. Nhưng trước sự cương quyết của Giáo Hoàng, Michelangelo đã buộc phải nhận hợp đồng. Ông đã dồn hết tài nghệ để vẽ vòm trần Sistine như chúng ta thấy ngày nay.
4. Vì không có kinh nghiệm, ban đầu Michelangelo đã mời một số hoạ sĩ vẽ bích hoạ bạn ông từ Florence tới trợ giúp. Nhưng sau khi thấy khả năng vẽ và tác phong làm việc đủng đỉnh của họ, ông đã giải tán tất cả. Kể từ đó ông đã vẽ một mình, không người trợ giúp, thậm chí ông đã tự trát vữa, tự trộn màu. Trong suốt 4 năm (1508 – 1512), ông đã phải đứng trên giàn giáo bập bềnh, ở độ cao 13 m, ngửa cổ nhìn trần để vẽ, khiến thị lực suy giảm đến mức không thể đọc hoặc nhìn các dessin của mình, trừ khi ngoái đầu ra sau. Vào năm 1508 Michelangelo 33 tuổi.
5. Michelangelo vẽ được khoảng 1/3 vòm trần thì mốc đen xuất hiện trên bề mặt phần đã vẽ, che lấp các hình vẽ. Michelangelo tới gặp Giáo Hoàng, nói ông không biết vẽ bích hoạ nên tác phẩm bị mốc, hy vọng Giáo hoàng cho ông ngừng hợp đồng. Tuy nhiên Giáo Hoàng đã triệu kiến trúc sư kiêm điêu khắc gia và kỹ sư quân sự Giuliano Sangallo (1445 – 1516) tới xem. Sangallo đã chỉ ra nguyên nhân khiến bích hoạ bị mốc là do Michelangelo trát vữa quá ướt, và bày cho ông cách khắc phục. Sau đó Giáo hoàng đã buộc Michelangelo phải tiếp tục.
6. Khi vòm trần Sistine được vẽ xong khoảng một nửa, Giáo Hoàng yêu cầu mở cửa cho công chúng vào xem. Trong số những người tới xem có Raphael. Sửng sốt trước lối vẽ tuyệt vời và mới lạ của Michelangelo, đồng thời vốn là người có tài bắt chước rất giỏi, Raphael đã nhờ Bramante nói với Giáo Hoàng cho mình vẽ nốt phần còn lại. Việc này khiến Michelangelo nổi giận. Trước sự hiện diện của Bramante, Michelangelo đã than phiền với Giáo Hoàng về những sai lầm tai hại của Bramante, trong đó có việc phá dỡ tu viện cũ Saint Peter khiến tất cả các cột đá cẩm thạch bị vỡ. Sau khi nghe Michelangelo phân trần, Giáo Hoàng tỏ ra càng tin tưởng Michelangelo hơn và đã quyết định để ông tiếp tục vẽ.
Trích đoạn bích hoạ Sistine: “Tách ánh sáng khỏi bóng tối trong ngày đầu tiên.” Michelangelo đã vẽ chính mình trong tư thế đang vẽ vòm trần Sistine như Chúa Trời đang sáng tạo ra Vũ Trụ. Ông đã vẽ hình Chúa Trời này trong một ngày.
7. Sau khi giàn giáo được dỡ, Giáo Hoàng muốn Michelangelo phủ vàng kim lên quần áo các hình người trong bức bích hoạ. Michelangelo trả lời ông chưa từng thấy ai mặc vàng lên người bao giờ. Giáo Hoàng bảo nếu không, trông các hình người nghèo nàn quá. Michelangelo nói: “Những người được vẽ ở đây đều là người nghèo, nhưng có tinh thần thiêng liêng và khinh bỉ sự giàu sang.” Và ông đã giữ như vậy, không sửa theo ý Giáo Hoàng.
8. Vòm trần nhà nguyện Sistine dài 40.9 m, rộng 14m, cao hơn 13m. Điều đó có nghĩa là Michelangelo đã một mình vẽ một diện tích khoảng 600 m2, với 343 hình người, trong vòng 4 năm, tức trung bình khoảng 150 m2 tranh mỗi năm.
9. Một trong những chiêu bố cục của Michelangelo để giảm diện tích vẽ là ông đã chia cả cái trần dài thành 33 phần, ngăn cách bởi những cái khung (phào) giả do ông vẽ. Nhờ vậy ông có thể hoàn thành từng phần như những bức tranh riêng biệt, trung bình hơn 8 bức một năm.
10. Michelangelo được Giáo Hoàng trả 3000 scudi cho bức bích hoạ Sistine, một số tiền rất lớn thời đó. Michelangelo đã chi khoảng 25 scudi cho hoạ phẩm để vẽ bức bích hoạ này.
“Kiệt tác này là ánh sáng soi đường cho nghệ thuật của chúng ta, một lợi ích vô giá cho tất cả các hoạ sĩ, làm hồi sinh cả một thế giới từng đắm chìm trong bóng tối của nhiều thế kỷ. Thật vậy, hoạ sĩ khỏi cần tìm kiếm những phát hiện mới, phong thái mới, các hình người mặc áo quần, các cách biểu hiện tươi mới, các cách xếp đặt khác, hoặc các chủ đề siêu phàm nữa, bởi lẽ tác phẩm này đã chứa đựng mọi sự hoàn hảo có thể có đối với các tiêu đề đó.”
Bill Gates đã và đang thu mua đồng vị uranium tổng hợp U-233 (công nghệ lò phản ứng muối nóng chảy Thorium) quý giá mà Clinton, Bush, Obama đã ‘ngớ ngẩn’ cho phép thanh lý, rồi bán cho Bắc Kinh. (Ảnh: JOHN THYS/AFP via Getty Images)
Bill Gates đã và đang thu mua đồng vị uranium tổng hợp U-233 (công nghệ lò phản ứng muối nóng chảy Thorium) quý giá mà Clinton, Bush, Obama đã ‘ngớ ngẩn’ cho phép thanh lý, rồi bán cho Bắc Kinh; điều này có thể giúp Chính quyền Trung Quốc cung cấp năng lượng cho các tàu sân bay thế hệ tiếp theo của Bắc Kinh và các tàu chiến tầm xa khác. Chính quyền Obama thậm chí còn ký thỏa thuận chuyển giao công nghệ bí mật với Trung Quốc, quan hệ đối tác giữa chính quyền Obama với Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc được tài trợ 100% bởi Trung Quốc…
Trung Quốc đang xây dựng một chương trình năng lượng hạt nhân khổng lồ, cuối cùng sẽ cho phép chế độ Bắc Kinh cung cấp năng lượng hạt nhân cho hải quân đối đầu với hạm đội của Mỹ trên toàn thế giới.
Giống như các chính trị gia và doanh nghiệp Hoa Kỳ cho phép quốc gia này phụ thuộc vào Trung Quốc về dược phẩm, điện tử và khoáng sản chiến lược, họ đang giúp Bắc Kinh khiến Mỹ phụ thuộc vào công nghệ hạt nhân tiên tiến. Điều này có thể dừng lại với một hành động đơn giản của Quốc hội hiện đang đặc biệt thống nhất chống lại chế độ Tập Cận Bình.
Vô tình đem dâng một phát minh của Mỹ cho Bắc Kinh
Các chương trình giang dở thiển cận bắt đầu dưới thời chính quyền Clinton, tiếp tục thông qua George W. Bush và tăng tốc dưới thời Obama, kiên trì dưới thời chính quyền Trump để mang lại cho Bắc Kinh một lợi thế quyết định.
Lợi thế đó là lò phản ứng muối nóng chảy, lò phản ứng hạt nhân nhiên liệu lỏng được phát minh bởi các nhà khoa học Mỹ hơn nửa thế kỷ trước. Hoa Kỳ không bao giờ đầu tư vào phát triển công nghệ này, phần lớn là do các sản phẩm phụ từ việc tạo ra năng lượng này không bao gồm plutonium, lõi đầu đạn của vũ khí nhiệt hạch.
Để đảm bảo răn đe hạt nhân mạnh mẽ chống lại Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ đã tài trợ cho các lò phản ứng nước áp lực, được cung cấp nhiên liệu bằng uranium cho lực đẩy tàu ngầm quân sự. Công nghệ này sau đó đã được điều chỉnh để sử dụng năng lượng cho mục đích dân sự. Chất thải được sản xuất từ các lò phản ứng này bao gồm plutonium, làm tăng tuổi thọ của chất thải và cũng khiến nó dễ bị phổ biến vũ khí …
Bắc Kinh thấy giá trị trong các lò phản ứng muối nóng chảy. Mỹ thì không.
Những người ủng hộ lập luận rằng các thế hệ lò phản ứng muối nóng chảy mới có thể cung cấp năng lượng điện trên đất liền và đẩy tàu trên biển. Chịu áp lực thấp, chúng có kích thước nhỏ hơn và không yêu cầu các vòm chứa lớn. Chúng tạo ra chất thải phóng xạ ít hơn so với các lò phản ứng nhiên liệu uranium áp suất cao ngày nay. Do tính chất vốn có của công nghệ, chúng không thể tan chảy.
Lò phản ứng muối nóng chảy rất phù hợp để tạo ra năng lượng từ một nguyên tố phóng xạ khác, thorium, có nguồn gốc dồi dào hơn uranium và hứa hẹn sẽ giảm đáng kể vấn đề chất thải hạt nhân .
Ngược lại, Trung Quốc đã có những tiến bộ to lớn từ nền tảng này của Mỹ.
Cách đây gần một thập kỷ, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã phát động chương trình lò phản ứng muối nóng chảy thorium của riêng mình do Giang Miên Hằng, con trai của cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân, chịu trách nhiệm triển khai. Trong chế độ độc đảng như Trung Quốc, dự án do con trai của Tổng bí thư chịu trách nhiệm triển khai là một dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đã có cam kết chính trị cấp cao nhất cho chương trình này. Giang Miên Hằng sau này đã bị ngã ngựa khi Tập Cận Bình củng cố quyền lực chính trị. Dù vậy, Tập không từ bỏ cam kết chính trị này, dưới thời của Tập chương trình lò phản ứng thorium đã phát triển về quy mô và phạm vi.
Chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ chương trình sụp đổ của Trung Quốc.
Lò phản ứng muối nóng chảy thorium
Lò phản ứng Thorium tạo ra một đồng vị uranium tổng hợp, U-233, thứ mà Hoa Kỳ phát hiện đầu tiên trong Dự án Manhattan. U-233 và chia tách ra khi bị tấn công bởi neutron để tạo ra năng lượng và hai hoặc nhiều neutron. Điều này có nghĩa là một neutron có thể tiếp tục phản ứng dây chuyền trong khi cái còn lại được hấp thụ trong thorium để tạo thành U-233 mới. Do đó, số lượng U-233 không thay đổi và lượng thorium dồi dào được tiêu thụ trong cái gọi là chu trình nhiên liệu thorium.
Lò phản ứng muối nóng chảy đặc biệt phù hợp với chu trình nhiên liệu thorium. Nửa thế kỷ trước, Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge ở Tennessee đã vận hành thành công một lò phản ứng thử nghiệm chứng minh tính khả thi.
Khi có tuổi, U-233 tạo ra các sản phẩm phụ cứu sinh: Đồng vị với tập hợp các đặc tính phù hợp để sử dụng trong điều trị ung thư nhắm mục tiêu.
Vì vậy, thật hợp lý khi Hoa Kỳ giữ lượng hàng tồn kho nhỏ nhưng độc đáo của U-233 còn tồn tại từ dự án nghiên cứu thời Chiến tranh Lạnh.
Hoa Kỳ đang phá hủy U-233 trị giá 6 tỷ USD có thể tăng thêm hàng tỷ đô-la cho nền kinh tế
Trong nhiều thập kỷ, các nhà lãnh đạo Mỹ không biết gì về việc đưa tài nguyên U-233 nhỏ nhưng quan trọng của mình hoạt động cho mục đích sản xuất. Vì vậy, các tài liệu đã “ngồi yên”, như ngày nay, tại một địa điểm lưu trữ thời Chiến tranh Lạnh cũ tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge ở Tennessee.
Những người nộp thuế ở Mỹ đã trả khoảng 6 tỷ USD để tạo ra U-233. Tuy nhiên, khi khoa học và công nghệ tiến bộ, Bộ Năng lượng, nơi điều hành phòng thí nghiệm, đã giữ đồng vị trong kho và không bao giờ tìm cách sử dụng nó.
Thay vì cho phép nó được triển khai như một nguồn năng lượng hạt nhân tiên tiến, rẻ tiền, an toàn, Quốc hội và các tổng thống từ cả hai đảng đã đồng ý phá hủy nó.
Đó là một quyết định thiển cận.
Do đó, Bộ Năng lượng đang trả tiền cho một công ty để phá hủy hàng tồn kho U-233 của Mỹ. Một số người nhận ra sai lầm từ đầu. Trong một báo cáo đặc biệt năm 2008, tổng thanh tra của bộ đã chỉ trích chương trình phá hủy, và đề nghị xem xét lại.
Những người đề xuất biện minh cho việc phá hủy U-233 vì nó được cho là tiết kiệm tiền của người nộp thuế. Nhưng sự vô lý của tiền đề này được đặt ra khi xem xét rằng Hoa Kỳ đã chi 70 lần số tiền đó để phát triển U-233, và đồng vị và các sản phẩm phụ của nó, nếu được sử dụng, sẽ bổ sung nhiều tỷ cho nền kinh tế Mỹ.
Sau khi kết thúc, thỏa thuận TerraPower sẽ không chỉ công bố về công nghệ lò phản ứng thorium đầy hứa hẹn của Mỹ. Nó sẽ trao cho TerraPower một sự độc quyền ảo trong các phương pháp điều trị ung thư đồng vị phóng xạ trong tương lai gần. Đó không phải là vấn đề duy nhất. Phá hủy nguồn cung U-233 không hoạt động của quốc gia sẽ mang lại lợi ích cho sự bành trướng quân sự trong tương lai của Trung Quốc với tư cách là một cường quốc hải quân toàn cầu.
Trung Quốc cần sản xuất U-233…
Lò phản ứng Thorium yêu cầu một ‘hạt’ ban đầu của U-233 để bắt đầu phản ứng dây chuyền để tạo ra năng lượng. Trung Quốc, kẻ có mở rộng tham vọng thorium để phát triển tàu sân bay, có rất ít “hạt” U-233. Tuy nhiên, nó có rất nhiều thorium, là sản phẩm phụ trong ngành khai thác đất hiếm mà Trung Quốc đang hưởng lợi thế độc quyền và chúng ta không thể kiểm chứng.
Quân đội Trung Quốc nếu muốn chế tạo một hạm đội tàu chiến hiện đại chạy bằng lò phản ứng thorium, nó phải tạo ra một kho dự trữ đủ lượng U-233. Bắc Kinh dường như đang mượn một khái niệm được phát minh bởi Ấn Độ để tạo ra U-233 từ thorium bằng cách tiêu thụ nhiên liệu hạt nhân đã tiêu tốn trong các lò phản ứng.
Năm 2017, tờ South China Morning Post đã trích dẫn một nhà nghiên cứu liên quan đến chương trình tuyên bố rằng một cơ sở mới ở tỉnh Cam Túc sẽ hỗ trợ phát triển lò phản ứng thorium. Báo cáo gần đây cho thấy dự án khổng lồ ở Cam Túc, đang tiến triển nhanh chóng, sẽ là nơi đặt cơ sở tái chế nhiên liệu đã qua sử dụng. Một lò phản ứng nhanh thử nghiệm đang được xây dựng.
. . . và công ty của Bill Gates đã ‘vô tình’ giúp đỡ
Trong khi đó, TerraPower của Bill Gates, trong khi lấy tiền thuế của Mỹ, đã cố gắng chuyển giao công nghệ tạo ‘hạt’ U-233 nhanh cho Tập đoàn hạt nhân quốc gia Trung Quốc. Ở đây, chúng ta thấy TerraPower cung cấp cho Trung Quốc một công nghệ quan trọng đồng thời chứng thực và tiếp tục phá hủy hàng tồn kho U-233 của Mỹ. Đối với một nhà quan sát khách quan, việc làm này của Gate là giúp Trung Quốc chống lại lợi ích của Hoa Kỳ.
Chính quyền Trump đã ngăn cản TerraPower cung cấp lợi thế đó cho đối thủ. Nhưng chính quyền đã không dừng hợp đồng của DOE trong việc phá hủy U-233.
Như đối với tất cả các trung tâm đổi mới của Mỹ, Trung Quốc đã rất quan tâm đến Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge.
Trước thông báo của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc về chương trình lò phản ứng muối nóng chảy thorium năm 2011, các cửa hàng Oak Ridge địa phương đã báo cáo sự tăng đột biến du khách Trung Quốc. Nhìn nhận lại, các chuyến viếng thăm của “khách du lịch Trung Quốc” rõ ràng là lời nhắc nhở mối quan tâm của Trung Quốc tới di sản của phòng thí nghiệm vốn đóng vai trò tiên phong trong nghiên cứu lò phản ứng muối nóng chảy.
Chính quyền Obama công khai thực hiện thỏa thuận chuyển giao công nghệ bí mật với Trung Quốc
Năm sau, dưới thời Chính quyền Obama, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã ký một biên bản ghi nhớ với Bộ Năng lượng để cùng cộng tác với các lò phản ứng thorium.
Vì Hoa Kỳ không có chương trình trong nước, bản ghi nhớ đã đặt ra câu hỏi vậy thì chính xác nước Mỹ sẽ được hưởng lợi như thế nào từ sự hợp tác như vậy. Trong hai dịp riêng biệt – vào năm 2011 và 2014 – trợ lý bộ trưởng năng lượng lúc đó là Peter Lyons đã nói với Quốc hội Mỹ rằng Mỹ không có lợi ích gì nếu tiếp tục theo đuổi phát triển các lò phản ứng thorium.
Tuy nhiên, Lyons là nhân vật chủ chốt trong việc đảm bảo mối quan hệ đối tác với Trung Quốc. Ông này đã trở thành đồng chủ tịch của ủy ban điều hành của quan hệ đối tác. Trong khi bản ghi nhớ không được phân loại, Chính quyền Obama đã để tài liệu này ra khỏi tầm nhìn của công chúng. Thiếu tài liệu công cộng và sự thận trọng của Bộ Năng lượng về vấn đề này đã thúc đẩy những người ủng hộ liên quan nộp đơn yêu cầu Đạo luật Tự do Thông tin để làm sáng tỏ thỏa thuận bí mật với Bắc Kinh.
Quan hệ đối tác của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc với Chính quyền Obama là không bình thường theo một cách khác: Toàn bộ tài trợ đến từ Trung Quốc.
Vẫn còn thời gian để cứu U-233 của Mỹ
Nước Mỹ vẫn vắng mặt một cách rõ rệt trong cuộc đua phát triển lò phản ứng thorium – một công nghệ mang tính cách mạng được phát triển bởi các nhà khoa học Mỹ trong phòng thí nghiệm quốc gia Hoa Kỳ.
Đồng thời, Mỹ đang tích cực tiêu hủy kho U-233 của mình, tạo ra sự độc quyền trong các phương pháp điều trị ung thư có nguồn gốc từ U-233 bằng cách trao trả các đồng vị quý hiếm cho Bill Gates, công ty đã cố gắng cung cấp cho chế độ Trung Quốc công nghệ lò phản ứng của nhà sản xuất Mỹ. U-233 được tạo ra từ những công nghệ như vậy có khả năng cung cấp năng lượng cho các tàu sân bay thế hệ tiếp theo của Bắc Kinh và các tàu chiến tầm xa khác sẽ sử dụng công nghệ muối nóng chảy thorium.
Trong khi đó, Mỹ tiếp tục cho phép Trung Quốc nắm bắt công nghệ và chuyên môn của Mỹ bằng cách tài trợ cho Bộ Năng lượng.
Sự kiểm soát công nghệ thorium của chế độ Tập Cận Bình sẽ chứng minh mối đe dọa hiện hữu đối với khả năng cạnh tranh kinh tế và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Cho phép Bộ Năng lượng Mỹ tiếp tục hỗ trợ chế độ Trung Quốc, đồng thời phá hủy kho U-233 của Mỹ. Hậu quả của việc này là Mỹ chắc chắn sẽ trở nên phụ thuộc vào Bắc Kinh để lấy năng lượng hạt nhân tiên tiến.
Về tác giả:
J Michael Waller là Nhà phân tích cao cấp cho Chiến lược tại Trung tâm Chính sách bảo mật. Ông là thành viên ban biên tập sáng lập của tạp chí Truyền thông Chiến lược Quốc phòng của NATO, và trong 13 năm, ông đã giữ chức Chủ tịch Walter và Leonore Annenberg với cương vị giáo sư tại Học viện Chính trị Thế giới. Ông có bằng tiến sĩ về các vấn đề an ninh quốc tế tại Đại học Boston.
Quan điểm thể hiện trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Anle20's Blog 