TPO – Tham quan Đại nội Huế ngày đầu năm mới Canh Tý 2020, du khách và công chúng ngoài thưởng thức nhã nhạc, xem trình diễn thư pháp, ngắm hoa vườn Ngự, đây còn là cơ hội để họ trải nghiệm, khám phá nhiều trò chơi ngày Xuân ‘chẳng nơi nào có được’ tổ chức giữa những cung điện Hoàng gia xưa, như: đổ xăm hường, đầu hồi, bài vụ, thả thơ…
Sức hấp dẫn của Đại nội Huế ngày đầu năm với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật cung đình, trò chơi chốn Hoàng cung đã thực sự thu hút rất nhiều du khách, người dân đến đây. Khách đến đây nhiều hơn bất kỳ địa điểm tham quan nào ở Huế vào mùng 1 Tết Canh Tý.
Năm nay, trong cả 3 ngày Tết Cổ truyền, khu Di sản Huế gồm Đại nội luôn mở cửa miễn phí cho du khách nội địa đến tham quan, thưởng thức hoa lá chốn Hoàng cung.
Khách Tây, khách Việt bị cuốn vào trò chơi đầu hồ (một trò chơi dùng tay phóng những chiếc tên dài vào miệng của một cái bình ở xa) diễn ra phía sau điện Thái Hòa – Đại nội Huế.
Trò chơi bài vụ cũng có đông người chơi.
Hấp dẫn nhất là trò chơi thả thơ, với những màn đoán chữ gây cấn.
Còn đây là trò chơi đổ xăm hường, vốn không xa lạ với dân Huế, vì nó còn diễn ra trong dân gian dịp Tết. Nhưng đối với du khách tham quan Đại nội Huế, đây thực sự là một trò chơi cần phải khám phá.
Du khách người nước ngoài rất hứng thú với chơi đổ xăm hường.
“Thầy đồ” cho chữ trong Đại nội Huế đem đến những kỳ vọng ‘cát tường, như ý’, ‘đại cát, đại lợi’, hanh thông, an lạc… cho du khách nhân khởi đầu một năm mới.
Hào hứng nhận chữ từ “thầy đồ” Đại nội Huế ngay ngày đầu năm mới.
Không những tham quan cung điện, lầu son gác tía miễn phí, du khách còn được ‘chiêu đãi’ thêm về nhã nhạc Cung đình Huế ngay sân điện Thái Hòa – Đại nội Huế trong ngày mùng 1 Tết.
Hoa trong Đại nội Huế cũng khiến nhiều du khách mê mẩn, bởi màu sắc, sự sắp đặt độc đáo.
Ngày đầu năm, không chỉ riêng Đại nội mà Huế còn có những địa chỉ hút khách khác như khu di tích cấp quốc gia chùa Thiên Mụ. Khách tìm đến Huế đón nam mới như để mùa Xuân ở Cố đô thực sự là mùa Xuân của lễ hội.
Nếu đọc lại những gì các trí thức người Việt ưu tư với hiện tình đất nước viết vào đầu thế kỉ XX, chúng ta sẽ thấy điểm chung giữa họ là sự hoài nghi và mải miết tìm kiếm tinh thần độc lập của người Việt.
Có lẽ sau khi chứng kiến sự thất bại trong biển máu của các phong trào chống Pháp của những người thừa lòng dũng cảm và tiếp cận với văn minh phương Tây, những trí thức này dần ngộ ra Việt Nam thua Pháp không phải chỉ vì Pháp có tàu đồng, đại bác, có các sĩ quan chỉ huy và binh lính được huấn luyện bài bản. Sâu xa hơn Việt Nam đã thua ở trình độ văn minh mà trước hết là ở sức mạnh tinh thần của mỗi người dân trong tư cách là một cá thể độc lập.
Đấy cũng là điểm dễ nhận thấy trong tư tưởng của các nhà khai sáng Nhật Bản cuối thế kỉ XIX, sớm hơn Việt Nam chừng 50 năm.
Trong các tác phẩm nổi tiếng của mình như “Khuyến học”, “Văn minh khái lược luận” (Bàn về văn minh), “Sự độc lập của học thuật”, Fukuzawa Yukichi – một học giả được mệnh danh là Voltaire của Nhật, cũng không tiếc lời chỉ trích thói ỷ lại, yếu hèn của người Nhật và đề cao tinh thần độc lập. Ông cho rằng vì người Nhật thiếu tinh thần độc lập nên quốc gia hèn yếu, người dân coi việc quốc gia như việc của nhà khác, coi nước nhà như quán trọ vì thế ở Nhật chỉ có thần dân mà không có quốc dân.
Các trí thức Việt Nam về sau, khi chứng kiến sự lớn mạnh, trưởng thành của Nhật Bản cũng đều lấy người Nhật ra làm gương để thức tỉnh người Việt.
Dường như khi đó các cụ đã nhận ra rằng sự độc lập bao gồm hai hàm nghĩa. Hàm nghĩa thứ nhất chỉ sự độc lập của quốc gia với quốc gia khi một đất nước nào đó không bị ngoại bang cai trị và sự độc lập thứ hai là sự độc lập trong tinh thần, lối sống, tư tưởng của từng người dân.
Đối với độc lập ở nghĩa thứ nhất có thể dùng vũ lực mà bảo vệ hoặc giành lại được nhưng độc lập ở nghĩa thứ hai thì muốn có nó phải nhờ đến khai sáng, giáo dục, cải hóa phong tục…
Ngày nay nếu nhìn lại lịch sử ta cũng sẽ thấy có những trường hợp giữ được độc lập quốc gia nhưng người dân không có tinh thần độc lập. Tình trạng này kéo dài tất yếu dẫn đến hệ quả mất luôn độc lập của quốc gia. Ngược lại cũng có những trường hợp ở phương diện quốc gia độc lập đã mất rồi nhưng người dân bằng sự giác ngộ và tự khai sáng mà có được tinh thần độc lập. Kết quả của sự giác ngộ và khai sáng này sẽ dẫn đến sự độc lập của quốc gia và trong nhiều trường hợp không cần phải đổ máu.
Người Nhật trước thế kỉ XIX, cho dù có khá hơn người Việt Nam, Trung Quốc nhờ vào cơ cấu xã hội võ sĩ và chế độ phong kiến tán quyền, nhìn chung vẫn rất yếu về tinh thần độc lập.
Còn người Việt thì sao?
Ta hãy lắng nghe cụ Phan Kế Bính, một học giả có uy tín, nói về điều này trong Việt Nam phong tục. Xin trích nguyên văn:
“Con độ mười bốn, mười lăm tuổi giở lên, cha mẹ đã đem lòng lo bề gia thất, con giai thì mong dựng vợ, con gái thì mong gả chồng. Xong việc vợ chồng thì lo đến cách lập thân cho con, ngần nào lo phường lo trưởng, lo nhiêu lo xã, cho con bằng mày bằng mặt với làng nước; ngần nào lo sinh cơ lập nghiệp cho con mai sau có chỗ nương nhờ. Nước ta lắm người đẻ nhiều con, thì phải lo hết con này đến con khác, có người lo cả đời chưa hết.
Xét cái tục ta, sinh ra con ai cũng biết thương, biết mến, biết chăm chỉ nuôi nấng, dạy dỗ cho nên người, nưng như nưng trứng, hứng như hứng hoa, thực là hết lòng hết dạ. Loài người cũng nhờ có tính ấy mà bảo tồn được chủng loại cho mỗi ngày một sinh sôi nảy nở thêm ra, thì lòng nhân từ ấy rất là hay lắm. Nhưng chỉ hiềm ta khi xưa chưa hiểu cách vệ sinh, trong khi sinh sản, nào nằm than, uống nước tiểu, rất là một cách làm cho sinh bệnh, không trách đàn bà ta nhiều người hay sinh ra hậu sản mà ốm mòn. Đến lúc nuôi con thì lại hay tin những điều nhảm nhí, không có bực triết học nào mà triết hết những sự hão huyền ấy. Cho đi học, không có quy củ cách thức nào, còn phần nhiều thì học năm mười năm mà dốt vẫn hoàn dốt, cho nên trong nước, một trăm người mới được một hai người biết chữ, cũng chỉ vì cách dạy dỗ không tiên liệu được đấy thôi.
Đến lúc con lớn thì lại lo thay cho con quá. Mà nào lo thì có ra lo, lo những ngôi thứ trong làng, lo những danh phận vô ích. Chớ nào có lo cho nên một bậc người gì, hay là thành được một nghề gì đâu. Cái lo lắng ấy, hẳn sinh ra lười biếng, hay ăn chơi. Cho nên lắm người, đời cha mẹ hàn gắn chắt chiu, làm nên giàu có, mà đến đời con thì chỉ ăn chơi, chỉ phá, chẳng bao lâu mà lại hết nhẵn như không”.
Thời điểm cụ Phan Kế Bính viết những dòng trên là năm 1915, nghĩa là cách ngày nay hơn 100 năm.
Những dòng trên tuy là viết về xã hội khi đó nhưng cũng có thể hiểu đó là di sản của hàng ngàn năm tích lại.
Bây giờ, sau 100 năm thì sao? Ai dám nói những điều trên đã thành cổ tích.
– Bé thì không cho con tự lập về sinh hoạt.
– Lớn lên thì chạy lớp chạy trường.
– Con thi thì chạy điểm.
– Con đi làm thì chạy việc.
– Con có việc thì chỉ mong con làm “việc nhàn lương cao” hay “làm người nhà nước”.
– Con muốn tiến thân thì cha mẹ chỉ lo chạy quyền chạy chức hay cài cắm, cất nhắc con mình.
Chạy… chạy… chạy… không ngừng!
Nghĩa là cha mẹ chẳng lo con lập chí, cải tạo xã hội, cống hiến xã hội thế nào, chỉ chăm chăm lo con có làm chức vụ gì đem lại bổng lộc hay vinh hoa phú quý cho dòng họ, gia đình và để lại gia tài to lớn cho những đời sau hưởng hay không mà thôi.
Thử hỏi trong xã hội giờ, những cha mẹ như trên nhiều hay ít? Nếu cha mẹ mãi nghĩ và làm như thế thì bao giờ người Việt có tinh thần độc lập?
Nếu không có tinh thần độc lập thì có lẽ thêm 100 năm nữa, con cháu đọc sách của cụ Phan Kế Bính nếu còn có chút cảm khái làm người hẳn sẽ vẫn thấy ngậm ngùi.
Cho tới nay (chiều ngày 24/1), gần như tất cả các khu vực ở Trung Quốc đều bị ảnh hưởng bởi virus corona với số người thiệt mạng chính thức đã tăng lên 26 người. Con số thật có thể cao hơn nhiều.
(Ảnh: Shutterstock)
Loại virus corona mới này là gì?
Chủng loại virus mới này thuộc loại virus corona, nó có nguồn gốc từ 2 virus nguy hiểm nhất đã bùng phát trong những năm gần đây: SARS và MERS.
Virus gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) từng bùng phát ở châu Á vào năm 2003, khiến gần 800 người tử vong, tỷ lệ qua đời là 9,7%.
Còn virus gây hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) trong giai đoạn 2012-2015 đã cướp đi gần 400 sinh mạng, cũng là virus corona. Tỷ lệ tử vong nó gây ra là gần 40%.
Dưới đây là một số lời khuyên giúp phòng chống dịch bệnh này:
1. Vì sao phải mang khẩu trang?
Khi một người ho hoặc hắt hơi, các giọt nước nhỏ li ti sẽ bắn ra từ miệng họ. Vì rất nhỏ nên chúng có thể bay xa trong không khí, thậm chí lan xa tới 40m, gieo rắc mầm bệnh (nếu có) dọc theo đường bay. Và bạn vẫn có thể hít phải các giọt nước li ti này trong vòng 5 phút sau khi ai đó ho.
Vì thế, nên tránh các nơi đông người có không khí ngột ngạt (trong phòng kín, máy lạnh), nên ưu tiên những môi trường thoáng đãng có gió lưu thông, có thể làm giảm nồng độ virus trong không khí.
2. Vì sao phải rửa tay?
Vì các chất dịch của người bệnh có thể bám vào tay họ, dính vào các vật dụng. Bạn cầm vào đó là đã dây nhiễm virus. Ví dụ: nắm cửa, tay vịn thang máy, thiết bị trong nhà vệ sinh, bắt tay…
Nhiều nghiên cứu cho thấy rửa tay còn hiệu quả hơn cả mang khẩu trang để ngừa bệnh. Bạn cũng có thể mua các dung dịch rửa tay khô để chà xát tay trong ít nhất 20 giây.
3. Vì sao phải đi khám bệnh sớm?
Khác với dịch SARS khi y học còn chưa biết căn nguyên là gì. Ngày nay, đã có xét nghiêm huyết thanh chẩn đoán sớm nhiễm virus corona. Nên nếu bạn được chẩn đoán sớm và cách ly sớm, bạn đã làm một điều tốt cho cộng đồng và tăng khả năng sống cho mình.
4. Tăng cường sức đề kháng
Vui Tết điều độ, hạn chế rượu bia, ăn nhiều rau xanh và trái cây, không ăn thịt động vật hoang dã…
Lòng biết ơn và cầu nguyện là các biện pháp tinh thần đã được chứng minh giúp tăng cường miễn dịch và sức khỏe thể chất. Vì vậy, hãy suy nghĩ tích cực. Trong khi đa số chúng ta ở nhà nghỉ Tết, ngoài kia có rất nhiều nhân viên y tế, kiểm dịch, hàng không… đang trực tiếp đối diện với dịch để bảo vệ cộng đồng. Hãy biết ơn và cầu nguyện cho họ!
5. Giải thích về điểm “tránh tiếp xúc động vật sống như gia cầm, chim”.
Trong trường hợp bùng phát virus corona này bắt đầu từ năm 2019, các bệnh nhân đầu tiên nhập viện đều đã làm việc tại một chợ đầu mối địa phương có bán động vật sống và thịt sống như gia cầm, cừu, lừa, heo, cáo, chuột, nhím và loài bò sát… Do đó, một số nước như Singapore khuyến cáo người dân khi ra nước ngoài không nên tiếp xúc với các loài chim và gia cầm.
Ngoài ra ở thành phố Vũ Hán, chính quyền đã ban bố lệnh cấm mua bán gia cầm sống và động vật hoang dã. Điều này cũng có liên quan tới dư âm của dịch cúm gia cầm H7N9 và H5N9 đã gây tử vong cho khoảng 1000 người trên thế giới.
Mỹ nghiên cứu vắc-xin cho virus corona mới này
Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia thuộc Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) đang bắt đầu nghiên cứu phát triển vắc-xin viêm phổi bùng phát tại Vũ Hán.
Theo Đài CNN dẫn lời của ông Anthony Fauci Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia thuộc Viện Y tế Quốc gia (NIH), có khả năng vài tháng sau sẽ triển khai khai giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, sau một năm mới có thể có được vắc-xin.
Theo nhà khoa học vắc-xin Peter Hotez thuộc Đại học Y Baylor ở Houston chia sẻ với CNN: Bài học chúng ta học được đó chính là virus conora lây truyền rất nghiêm trọng, là một trong những mối đe dọa chính đến sức khỏe toàn cầu.
Ông nói, việc nghiên cứu vắc-xin virus conora không khó khăn so với một số loại virus khác như virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) hoặc virus cúm, mỗi loại virus đều có một mức độ khó riêng, nhưng virus cono /Trithucvnra sẽ tương đối dễ hiểu để phát triển vắc-xin.
Dịch viêm phổi Vũ Hán đang nhanh chóng lan rộng, tính tới ngày 25/1, hầu hết các tỉnh ở Trung Quốc đều có người nhiễm bệnh. Có cư dân mạng đặt nghi vấn rằng, loại virus corona mới này đã rò rỉ từ phòng thí nghiệm cao cấp tại Vũ Hán. Luận điểm này có vẻ nghe giống một loại “thuyết âm mưu” như trong tiểu thuyết, nhưng cũng có các bằng chứng được đưa ra làm cơ sở cho nghi vấn.
(Ảnh: Shutterstock)
Virus viêm phổi Vũ Hán: Một thảm họa trước mắt
Rạng sáng ngày 23/1, giới quan chức Vũ Hán tuyên bố bắt đầu phong tỏa thành phố. Sự hoảng loạn đã bùng nổ tại thành phố 11 triệu dân này (cao hơn cả TP.HCM) . Người dân muốn thoát ra ngoài bằng mọi giá, ngược lại, quân đội Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã công khai tham gia vào phòng chống và khống chế dịch bệnh, dùng vũ lực ngăn chặn. Thành phố Vũ Hán đang đứng trên bờ vực của một thảm họa nhân đạo nghiêm trọng.
Hình ảnh tại địa phương: cảnh sát vũ trang tay cầm súng trường tự động đang mặc quần áo phòng hộ đứng gác tại bến xe ở Vũ Hán (Ảnh chụp màn hình video)
Theo thông tin cập nhật ngày 25/1, Cơ quan Y tế Trung Quốc đã ra thông báo về ít nhất 15 trường hợp tử vong mới trong ngày 24/1, nâng tổng số người chết lên 41 ở nước này. Trong khi đó, các trường hợp nhiễm mới đã được xác nhận tại Hoa Kỳ, Pháp và Úc.
Nhưng con số tử vong thật sự thì chỉ có những nhân viên y tế tiếp xúc với dịch bệnh ở tuyến đầu mới biết rõ. Theo màn hình chụp tin nhắn được đăng tải trên Twitter, một nhân viên y tế ở Vũ Hán đã ghi rằng: “Cả Vũ Hán đã sụp đổ, chỉ là người ta chưa biết thôi. Bệnh viện của chúng tôi chỉ có thể chẩn đoán qua xét nghiệm axit nucleic. Một số lượng lớn bệnh nhân không được chẩn đoán chính xác, hãy nhanh chóng mua khẩu trang.”
Video một y tá khóc vì suy sụp và căng thẳng:
巴丢草 Badiucao
✔@badiucao
the 3rd video of a #wuhan nurse mentally meltdown due to pressure of fighting the deadly #WuhanCoronovirus non stop after city quarantine
she said if we rest，then we are treated as traitors. i worked nonstop everyday. Only death is waiting for me here.
Một cư dân mạng khác cho biết: “Số bệnh nhân nhiễm virus corona mới ở Vũ Hán đã quá tải, tin tức từ 3 nguồn tin khác nhau cũng xác nhận dựa trên số giường và thiết bị do Đảng Cộng sản Trung Quốc trang bị chính thức.”
Xuất hiện thông tin cho rằng loại virus corona mới ở Vũ Hán là “nhân tạo”
Cư dân mạng đã liệt kê một số điểm nghi vấn như sau:
Nghi vấn 1: Thời gian Trung Quốc phản ứng
Khi virus Vũ Hán mới xuất hiện, tờ Wired đưa tin rằng:
“Tuy các báo cáo ban đầu rất hạn chế, quan chức chính phủ thông báo rằng một nhóm các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã xác định được loại vi sinh vật gây ra dịch bệnh. Họ cho biết thủ phạm là một loại virus chưa bao giờ gặp trên con người, một loại virus corona mới phát hiện, có liên quan tới SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) và MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông). Theo truyền thông nhà nước, nhóm nghiên cứu Trung Quốc đã có sẵn các bản sao của virus đang nuôi cấy nhân tạo. Dưới áp lực của cộng đồng y khoa quốc tế, Trung Quốc đã công bố bản đồ gen của loại virus mới, khuyến khích các nhà nghiên cứu khắp thế giới phân tích và chia sẻ dữ liệu này.”
Theo tờ Wired, loại virus corona này được phòng thí nghiệm xác định chỉ 2 tuần sau khi bệnh nhân đầu tiên xuất hiện. Các bản sao đã được nhân lên nhanh chóng và sơ đồ gen được công bố. Câu hỏi đặt ra là làm sao họ hoàn thành nhanh đến thế?
Nghi vấn 2: Phòng thí nghiệm virus tại Vũ Hán
Từ trung tuần tháng 1 khi virus Vũ Hán bắt đầu lan ra nước ngoài, trên mạng đã xuất hiện thông tin cho biết loại virus này nhiều khả năng do phòng thí nghiệm cao cấp tại Vũ Hán rò rỉ ra ngoài.
Các bộ quần áo cách ly sinh học tối tân với mức độ an toàn cao nhất (Ảnh: Viện virus Vũ Hán)
Cụ thể, cư dân mạng thường trích dẫn bài viết đăng trên tạp chí Nature ngày 22/2/2017 với tựa đề “Bên trong phòng thí nghiệm Trung Quốc nghiên cứu các tác nhân gây bệnh nguy hiểm nhất thế giới”. Trong đó có đoạn:
Phòng thí nghiệm ở Vũ Hán được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu những mầm bệnh nguy hiểm nhất thế giới, nằm trong kế hoạch xây dựng 5-7 phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp độ 4 (BSL-4) tại Trung Quốc đại lục vào năm 2025. Song song với mặt tích cực, điều này cũng làm dấy lên những lo ngại.
Cụ thể, một số nhà khoa học bên ngoài Trung Quốc cảm thấy bất an về sự lây lan mầm bệnh, cùng với tình trạng căng thẳng địa chính trị liên quan đến vấn đề sinh học giữa Trung Quốc và các quốc gia khác.
Phòng thí nghiệm trên đã được Tổ chức Công nhận Quốc gia Trung Quốc (CNAS) chứng nhận đáp ứng các tiêu chuẩn và tiêu chí của BSL-4 vào tháng 1/2017.
BSL-4 là cấp độ bảo vệ sinh học cao nhất (cấp độ an toàn sinh học được xếp loại từ 1 đến 4). Tiêu chí của nó bao gồm lọc không khí, xử lý nước và rác trước khi thải ra khỏi phòng thí nghiệm, trong đó quy định rằng các nhà nghiên cứu phải thay quần áo và tắm trước và sau khi sử dụng các thiết bị của phòng thí nghiệm.
Trong tương lai, phòng thí nghiệm này sẽ nghiên cứu mầm bệnh gây ra dịch SARS (mầm bệnh không yêu cầu phòng thí nghiệm BSL-4) trước khi chuyển sang nghiên cứu Ebola và virus Lassa Tây Phi.
Những lo lắng đã xuất hiện xung quanh phòng thí nghiệm tại Vũ Hán. Virus SARS đã nhiều lần thoát khỏi các cơ sở nghiên cứu được kiểm soát nghiêm ngặt ở Bắc Kinh, Richard Ebright, nhà sinh học phân tử tại Đại học Rutgers ở Piscataway, New Jersey (Hoa Kỳ) cho hay.
Ông Ebright không cho rằng cần hơn 1 phòng thí nghiệm BSL-4 ở đại lục. Ông nghi ngờ rằng sự phát triển này là để phản ứng với mạng lưới nghiên cứu ở Mỹ và châu Âu, mà theo ông cũng không đảm bảo. Ông bổ sung rằng chính phủ Trung Quốc sẽ tận dụng năng lực dư thừa từ các phòng thí nghiệm này để phát triển vũ khí sinh học.
“Các cơ sở này đều có 2 mặt,” ông Ebright nói. Viễn cảnh tiêm cho những con khỉ mầm bệnh làm ông lo lắng hơn là phấn chấn: “Chúng có thể chạy quanh, chúng có thể cào, chúng có thể cắn.”
Thông tin ông Ebright nói rằng virus SARS đã hơn một lần thoát khỏi các cơ sở nghiên cứu Bắc Kinh là chính xác.
Cựu sĩ quan tình báo quân sự Israel – ông Dany Shoham – người từng nghiên cứu vũ khí sinh học của Trung Quốc, phát biểu với tờ Washington Post rằng cơ sở ở Vũ Hán này có liên quan tới chương trình vũ khí sinh học bí mật của Trung Quốc.
Phòng thí nghiệm virus Vũ Hán chỉ cách khu chợ nơi dịch bệnh bùng phát khoảng 20 dặm.
Khi được hỏi liệu chủng virus corona mới có khả năng rò rỉ ra ngoài không, ông Shoham cho biết: “Theo nguyên tắc, virus xâm nhập ra ngoài chỉ có hai con đường là bị rò rỉ hoặc lây nhiễm không tự biết trong nội bộ sau đó nhân viên đi ra ngoài khu vực bảo vệ. Đây có thể là điều đã xảy ra ở Viện virus Vũ Hán nhưng cho tới nay không có bằng chứng hay nghi vấn cho việc đó.”
Nhưng đầu mối quan trọng nhất không phải là phòng thí nghiệm Vũ Hán, mà là từ các nghiên cứu virus đã công khai ở Trung Quốc trong các năm qua.
Nghi vấn 3: Các nghiên cứu virus của Trung Quốc
Giáo sư Guo-Yuan Yuan thuộc khoa Vi sinh vật học của ĐH Hồng Kông cho biết, loại virus mới này tương đồng gần 80% so với virus SARS. Nó giống nhất với virus SARS ở dơi Chu Sơn thuộc tỉnh Chiết Giang.
Khoảng cách giữa Chiết Giang và Vũ Hán là 1010 km, đi xe hơi mất khoảng 11 giờ, mùa đông khi dịch bùng phát lại là thời điểm dơi không ra ngoài. Người ta chưa thể giải thích vì sao lại có sự tương đồng này.
Một bài viết trên mạng đưa ra nhận định:
Năm 2017, người ta phát hiện rằng virus SARS năm 2003 xuất xứ từ dơi ở Vân Nam, gen RdRp (có thể thích nghi với cơ thể vật chủ) tương đồng tới 87-92%.
Chủng virus corona tương tự SARS ở Vũ Hán được quân đội Trung Quốc phát triển từ loại virus corona mới có trên dơi ở Chu Sơn (Zhoushan) vào năm 2018. Chuỗi gen của virus này có thể tìm thấy trên dữ liệu gen của Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH GenBank) với số hiệu ZXC21 and ZC45, do Viện Nghiên cứu Quân y Nam Kinh gửi lên.
Bằng chứng cốt yếu là: Virus corona có 4 protein quan trọng. Khi so sánh protein màng bọc của virus (E protein), các chuyên gia phát hiện rằng virus Vũ Hán mới có 100% tương đồng với virus dơi Chu Sơn. Chủng loại virus đa dạng cao và truyền chéo loài mà đạt được độ tương đồng 100% là không thể xảy ra trong chọn lọc tự nhiên.
Trong quá trình tiến hóa tự nhiên, E protein của virus dơi Chu Sơn không thể có trình tự gen chính xác giống như E protein của virus viêm phổi Vũ Hán, theo định lý cơ bản của Fisher về chọn lọc tự nhiên đưa ra vào năm 1933.
Vũ Hán là nơi duy nhất có phòng thí nghiệm BSL-4 ở Trung Quốc, nơi người ta có thể thực hiện biến đổi gen. Việc virus bị thoát ra ngoài có thể do vô tình hoặc hữu ý.
Để kiểm chứng nhận định này, kho dữ liệu gen của Viện Y tế Quốc gia Mỹ cho phép tìm và so sánh các mẫu gen của virus như sau:
Mẫu gen của virus viêm phổi Vũ Hán lấy từ chợ hải sản địa phương có mã MN908947
E protein của nó có mãQHD43418.1
Nhấn vào chức năng “run BLAST” để tìm các gen tương đồng:
Kết quả cho thấy mẫu gen 100% tương đồng chính là từ AVP78033.1 tức E protein của virus corona trên dơi Chu Sơn ZC45. Mà mẫu ZC45 chính là do Viện Nghiên cứu Quân y Nam Kinh gửi lên NIH năm 2018.
Các nghi vấn đều chỉ về một điểm
Như vậy, các thông tin đã xác minh được là:
Phòng thí nghiệm Vũ Hán có định hướng nghiên cứu virus SARS, là nơi duy nhất ở Trung Quốc có thể nghiên cứu virus nguy hiểm và vị trí nằm ngay trong thành phố nơi bùng phát dịch.
Trung Quốc đã cung cấp dữ liệu về mẫu virus mới cùng sơ đồ gen của nó nhanh bất ngờ.
Virus corona mới có cùng E protein với virus trên dơi Chu Sơn mà quân đội Trung Quốc từng nghiên cứu.
Không có khả năng dơi Chu Sơn cách hơn 1000 km gây ra bệnh ở Vũ Hán.
Các thông tin làm tăng thêm nghi vấn (nhưng không khẳng định chắc chắn) là:
Các phòng thí nghiệm Trung Quốc từng làm rò rỉ virus SARS trước đây
Các chuyên gia nhận định chính quyền Trung Quốc có ý định phát triển vũ khí sinh học
Nếu trước đây chỉ có thông tin về phòng thí nghiệm virus Vũ Hán thì còn khá mơ hồ, nhưng với dữ liệu gen trong kho dữ liệu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ, nghi vấn của cư dân mạng đã có thêm sức nặng.
Nếu quả thật khả năng E protein tương đồng không thể xảy ra trong tự nhiên, tức là nó do con người lai tạo, thì liệu có thể ai đó hoặc cơ sở nào đó phát triển virus corona này ngoài phòng thí nghiệm cao cấp BSL-4 duy nhất ở Trung Quốc mà lại nằm ngay cạnh nơi bùng phát dịch?
Để có kết luận chắc chắn, vẫn cần chờ thêm dữ liệu và ý kiến của các chuyên gia, nhất là trong vấn đề so sánh bản đồ gen của virus.
Anle20's Blog 