100 – 1 = 0, phép tính này thật lạ lùng, nhưng nó là hình ảnh minh họa chuẩn xác cho cái gọi là thói vô ơn của một bộ phận người trong xã hội này.
Ví dụ của vị hòa thượng
Vị hòa thượng già viết lên giấy 4 phép tính:
2+2=4；4+4=8；8+8=16；9+9=19
Ngay lập tức, các đệ tử nhao nhao lên:
“Thầy ơi, thầy tính sai một phép tính rồi.”
Vị hòa thượng già ngẩng đầu lên, chậm rãi nói: “Đúng thế, mọi người đều nhìn thấy rất rõ, phép tính này ta đã tính sai rồi. Nhưng 3 phép tính trước tính đúng, tại sao không có một ai khen ta mà chỉ nhìn thấy và lập tức chỉ ra phép tính sai của ta?”
Đạo lý 100 – 1 = 0
Làm người cũng vậy, khi bạn đối xử tử tế với người khác 10 lần, họ có thể cũng chẳng nhớ, nhưng chỉ 1 lần bạn làm họ phật ý, họ sẽ nhớ rất lâu và có thể phủ nhận hoàn toàn những điều tốt đẹp mà bạn dành cho họ.
Đó chính là đạo lý 100 – 1 = 0. Người xưa có câu: Cho một bát gạo thành ân nhân, cho một bao gạo thành kẻ thù. Có những người đã quen với việc được cho mà dễ dàng quên ơn huệ.
Không phải ai ai cũng hiểu được hai chữ “lương tâm”!
Cho dù bạn sở hữu cả chục cái tốt cái hay nhưng chỉ cần có một cái không tốt, nó sẽ là cái cớ để xóa sạch sẽ mọi cố gắng nỗ lực của bạn. Cho dù bạn dốc hết tâm huyết ra vì người khác, nhưng chỉ một việc không đúng, bạn sẽ trở thành tội đồ trong mắt họ.
Trong cuộc sống này có một số người, bạn giúp họ cả trăm lần họ không có được một lời cảm ơn. Nhưng chỉ một lần không giúp, họ quay ra hận bạn. Bao nhiêu cố gắng nỗ lực bỏ ra vì người khác, thứ bạn nhận lại được không phải là sự chân thành mà chỉ là nỗi cay đắng.
Vì thế cần nhớ:
Làm người, rộng rãi cũng được nhưng cần rộng rãi với đúng người – những người biết tri ân báo đáp, nếu không, tấm lòng của bạn sẽ trở nên lãng phí.
Làm người, lương thiện cũng được, nhưng cần lương thiện với những người thấu tình đạt lý, nếu không bạn sẽ phí hoài tấm thịnh tình.
Làm người, bao dung cũng được, nhưng cần bao dung với người có tâm có đức, nếu không sự nhẫn nhịn chịu đựng sẽ trở nên vô nghĩa.
Nếu không, khi chúng ta vô tư bỏ công sức ra giúp đỡ người khác, chúng ta sẽ chỉ nhận lại tổn thương, thậm chí là tai họa.
Làm người, ngốc nghếch không phải là tật xấu, không giả dối là được; không thông minh cũng chẳng sao, không xấu xa là được; giàu hay nghèo không thành vấn đề, miễn sao biết cách cho đi là được.
Đời người cũng như một cuộc làm ăn vậy, bỏ ra công sức nhưng chưa chắc đã thu lại được kết quả tốt đẹp như mong muốn.
Làm người, quá lương thiện sẽ bị người khác bắt nạt, đối xử quá tốt với người khác rồi sẽ có ngày họ cho rằng đó là điều nghiễm nhiên; quá ngô nghê sẽ bị người khác cho là ngu ngốc, quá rộng rãi sẽ bị người khác lợi dụng.
Xưa nay, đã có quá nhiều câu chuyện thực tế đã chứng minh cho điều này. Trên đời, vẫn luôn tồn tại những kẻ không có lòng biết ơn, vong ân bội nghĩa.
Thế nên, trong các mối quan hệ giữa người với người, chúng ta cần tỉnh táo để nhận diện đối phương.
Kết bạn với một người quân tử sẽ có lợi cả đời, ngược lại, giao du với kẻ tiểu nhân, chúng ta sẽ bị kéo xuống hố sâu.
Và một khi đã là bạn, hãy đối xử tử tế, tôn trọng lẫn nhau, chỉ đơn giản vậy thôi cũng đã có thể xây dựng nên một tấm chân tình bền vững!
Xã hội chúng ta đang chứng kiến ngày càng nhiều cái chết thương tâm, đau đớn vì các nguyên nhân liên quan đến rượu bia: tai nạn, ung thư, loạn thần…
Hãy tranh thủ đọc ngay những con số đáng sợ sau đây để nhận thức sâu sắc hơn tác hại của bia rượu. Trong trường hợp không thể từ chối uống rượu hoặc bia, hãy nhớ: đã uống rượu bia thì không lái xe!
Trọng tâm của cuộc chiến hiện nay là câu hỏi có ý nghĩa quan trọng nhất đối với kinh tế thế giới trong thế kỷ 21: nền kinh tế 14.000 tỷ USD của Trung Quốc sẽ đi về đâu?
Từ đầu tuần đến nay, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung quay trở lại là tâm điểm chú ý của thế giới khi phái đoàn 100 người do Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc dẫn đầu tới Washington để bước vào vòng đàm phán quan trọng. Tổng thống Trump lại tiếp tục đẩy căng thẳng lên nấc thang mới khi tăng thuế từ 10% lên 25% áp dụng với 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Tuy nhiên, đừng để bị phân tâm bởi những con số chi tiết về kim ngạch thương mại Mỹ – Trung. Trọng tâm của cuộc chiến hiện nay là câu hỏi có ý nghĩa quan trọng nhất đối với kinh tế thế giới trong thế kỷ 21: nền kinh tế 14.000 tỷ USD của Trung Quốc sẽ đi về đâu?
Mặc dù Tổng thống Donald Trump là người đã khơi mào cuộc chiến thương mại nóng bỏng hiện nay và có không ít người cho rằng đó không phải là một lựa chọn khôn ngoan, gần như tất cả các trường phái chính trị ở Mỹ đều phải đồng ý rằng mô hình chủ nghĩa tư bản nhà nước mà Trung Quốc đang theo đuổi khiến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trở thành một người chơi không đẹp trong hệ thống thương mại toàn cầu.
Vấn đề bị phàn nàn nhiều nhất là vai trò của Chính phủ Trung Quốc khi phân bổ dòng vốn giá rẻ vào các doanh nghiệp nhà nước vốn hoạt động không hiệu quả, các chính sách chèn ép doanh nghiệp tư nhân và những yêu cầu vô lý đối với các doanh nghiệp nước ngoài. Những chính sách này không chỉ bóp méo thị trường nội địa mà các doanh nghiệp Trung Quốc đôi lúc còn khiến các thị trường nước ngoài bị biến dạng. Làn sóng chỉ trích Trung Quốc nổi lên đúng vào lúc mô hình tăng trưởng dựa vào nợ và đầu tư công của Trung Quốc bộc lộ điểm yếu.
Chủ tịch Tập Cận Bình và thế hệ lãnh đạo hiện nay lên nắm quyền khi Trung Quốc đang có một trong những thời kỳ huy hoàng nhất trong lịch sử. Kể từ năm 1980, nền kinh tế tăng trưởng trung bình 10% mỗi năm với gần 800 triệu người thoát khỏi ngưỡng nghèo đói. Đất nước từng đói ăn giờ trở thành nhà sản xuất lớn nhất thế giới. Tàu điện và hệ thống thanh toán điện tử của Trung Quốc đã vượt mặt “chú Sam”, và các trường đại học danh giá của nước này liên tục được thăng hạng. Mặc dù chênh lệch giàu nghèo và tình trạng ô nhiễm gia tăng, chất lượng cuộc sống của người dân đã được cải thiện đáng kể.
Tuy nhiên kể từ năm 2013 đến nay Trung Quốc đã bị tụt lùi trên một vài khía cạnh. Cách đây 2 thập kỷ, không phải là hão huyền nếu tưởng tượng rằng Trung Quốc sẽ dần dần mở cửa thị trường hoàn toàn và các doanh nghiệp tư nhân sẽ đóng vai trò lớn hơn. Tuy nhiên, câu chuyện lại diễn biến theo chiều hướng ngược lại. Tỷ lệ khoản vay mới dành cho các doanh nghiệp nhà nước đã tăng từ 30% lên 70%. Khu vực tư nhân hoạt động trì trệ và phải có quan hệ với quan chức chính phủ để có thể làm ăn thuận lợi.
Các cơ quan quản lý thường xuyên dùng mệnh lệnh hành chính để can thiệp vào thị trường chứng khoán và kể từ sự kiện phá giá nhân dân tệ năm 2015, dòng chảy vốn bị kiểm soát chặt chẽ. Ông Tập dường như đã bỏ ngoài tai lời khuyên “nằm yên chờ thời” của cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình khi rầm rộ ra mắt chiến dịch “Made in China 2025” với tham vọng thống trị các ngành công nghệ cao. Chiến dịch này chưa đem lại hiệu quả rõ ràng nhưng lại khiến các nước lớn dè chừng Trung Quốc.
Khi nền kinh tế giảm tốc, Trung Quốc quyết định dùng đến các biện pháp kích thích. Hồi tháng 1, các ngân hàng đã giải ngân tới 477 tỷ USD, con số cao kỷ lục. Tuy nhiên, những thay đổi căn bản đang chống lại Trung Quốc. Số dân trong độ tuổi lao động bị thu hẹp. Đầu tư phình to, lên tới 44% GDP. Vì các nguồn lực đổ vào những dự án lãng phí và các doanh nghiệp nhà nước kém hiệu quả, tăng trưởng GDP suy giảm là điều tất yếu.
Với các rào cản thương mại tăng lên, giờ đây Trung Quốc không còn có thể dựa vào các nước khác để tăng trưởng. Những doanh nghiệp lớn nhất và hiện đại nhất như Huawei lại đang bị các thị trường phương Tây nghi ngờ. Hiện thực mà Trung Quốc đang phải đối mặt là tăng trưởng chậm hơn, nợ nhiều hơn và bị cô lập về công nghệ.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc cho rằng nước Mỹ sẽ hài lòng nếu thâm hụt thương mại giảm xuống và cuộc tranh cãi sẽ chấm dứt khi ông Trump rời khỏi phòng Bầu dục. Tuy nhiên, các nhà đàm phán Mỹ với sự ủng hộ của Quốc hội và các doanh nghiệp đang yêu đòi hỏi những thay đổi sâu sắc trong nền kinh tế Trung Quốc. Phương Tây vẫn sẽ phản đối mô hình kinh tế hiện nay của Trung Quốc dù ai làm Tổng thống Mỹ đi chăng nữa.
Để đối phó với thái độ phản đối của các nước và những điểm yếu của nền kinh tế, ông Tập nên bắt đầu bằng cách hạn chế vai trò của Chính phủ trong việc phân bổ nguồn vốn. Các ngân hàng và định chế tài chính phải được hoạt động tự do theo cơ chế thị trường. Doanh nghiệp nhà nước thua lỗ nên được cho phép phá sản. Người tiết kiệm phải được đầu tư ở nước ngoài để giá tài sản phản ánh đúng cung cầu. Nếu dòng tiền chảy vào đúng chỗ, nợ xấu sẽ giảm và nền kinh tế Trung Quốc không còn bị buộc tội.
Ông Tập cũng cần phải thay đổi chính sách phát triển công nghiệp. Sẽ là quá tham vọng khi muốn nước này tư nhân hóa tất cả 150.000 doanh nghiệp nhà nước, nhưng Trung Quốc có thể học tập mô hình của Singapore: xây dựng một ủy ban nắm cổ phần của các doanh nghiệp nhà nước, trao cho ủy ban này quyền tự chủ và yêu cầu họ phải hoạt động hiệu quả như khu vực tư nhân. Chi tiêu cho công nghiệp nên chuyển từ các chương trình hào nhoáng như Made in China 2025 sang cho các chương trình nghiên cứu cơ bản.
Cuối cùng, Trung Quốc phải bảo vệ quyền của các doanh nghiệp nước ngoài. Điều đó đồng nghĩa với cho phép họ quyền kiểm soát toàn bộ doanh nghiệp, trong đó có cả các bí mật công nghệ. Còn ở bên ngoài Trung Quốc, đó là tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ – điều mà cả các doanh nghiệp Trung Quốc cũng sẽ nhanh chóng quan tâm đến vì họ ngày càng phát triển hơn.
Quá khứ cho thấy thuế quan là biện pháp cần thiết nếu như Trung Quốc không thực hiện các cam kết. Nhưng Mỹ cũng nên “trao thưởng” cho những động thái tốt. Nếu các doanh nghiệp Trung Quốc chứng minh được tính minh bạch, họ nên được đối xử công bằng ở các nước khác.
Ngày nay những cải cách nói trên dường như vẫn xa vời. Tuy nhiên cách đây 1 thập kỷ giới kỹ trị Trung Quốc đã chấp nhận chúng. Và không ít quan chức cấp cao cũng như các lãnh đạo doanh nghiệp cho biết họ coi áp lực từ Mỹ lại chính là điều tốt để thuyết phục ông Tập thực hiện những cải cách mà họ không có khả năng thuyết phục.
Tự do hơn về mặt kinh tế không chỉ giúp Trung Quốc trở nên giàu có hơn mà còn giúp “thêm bạn bớt thù”. Đã đến lúc ông Tập nắm lấy thời cơ và thay đổi cục diện.
Tiến sĩ Phạm Đỗ ChíGửi cho BBC từ Washington D.C, Hoa Kỳ
Công nhân Trung Quốc may cờ Mỹ tại An Huy
Ý kiến nói làm ăn kinh tế chỉ là chiêu bài che cho giấc mộng bành trướng Đại Hán, trước còn rút gọn ở Á châu, nay muốn sang cả châu Phi, Trung Đông và sang cả châu Âu.
Suốt tuần qua, không chỉ các thị trường tài chính, mà gần như các giới làm chính sách toàn cầu đều theo dõi đến nghẹt thở cuộc thương nghị giữa hai phái đoàn thương mại Mỹ và Trung quốc, mà cao điểm là lúc Phó Thủ tướng Lưu Hạc cầm đầu đoàn Trung Quốc sang họp chiều thứ năm xuyên bữa ăn tối 9/5.
Kết cục đến 12g đêm rạng sáng thứ sáu 10/5 vẫn chưa có gì rõ rệt, khiến lệnh của Tổng thống Trump cho tăng hơn gấp đôi thuế quan lên 25% bắt đầu áp dụng cho 250 tỷ hàng nhập Trung Quốc (theo bảng tiêu chuẩn năm 2017) vốn bị thuế 10% trước đây. Trong khi đó, các cố gắng thương nghị vẫn tiếp tục vào buổi sáng cho đến chiều thứ sáu, nhưng không kết quả cụ thể nào có thể đạt được lúc đoàn Trung Quốc ra về, mặc dù với cái xiết tay chặt từ biệt của đại diện thương mại Lighthizer mong “hẹn ngày tái ngộ”. Rõ ràng nét mặt của ông Lưu Hạc rất thân thiện, cho thấy về căn bản có lẽ ông thuộc nhóm “cải tổ” muốn làm hơn để đạt kết quả, nhưng lần này ông không có quyền nhiều, mất đi danh tước “special envoy” của các lần trước, phải về bẩm báo với Chủ tịch Tập lấy quyết định.
Chuyện “lật kèo” xảy ra giờ chót?
Mọi người thất vọng và tất nhiên đều hỏi tại sao, khi trước đó vài tuần thị trường chứng khoán toàn cầu đã lên mạnh, kỳ vọng sẵn vào kết quả tất nhiên của “đình chiến” tháng 5. Nhưng không ai có thể cho giải thích rõ hơn là vài dòng “tuýt” của chính Tổng thống Trump, khi ông hạ lệnh sẵn từ tối chủ nhật ngay trước đó, là ông Tập đã “lật kèo” giờ chót, bỏ hẳn các thỏa thuận đã có sẵn trong bản nháp thương thảo dài và qui mô đã đạt được từ cuộc thương nghị marathon hai bên qua lại từ trên 2 tháng nay.
Lý do là giờ chót ông Tập nghe tin đồn đoán (?) từ D.C. là ông Joe Biden nay sẽ là ứng cử viên Dân chủ sáng giá và có thể thắng ông Trump trong kỳ bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2020. Như vậy nếu Trung Quốc kiên trì đợi ông Biden thắng cử, thể hiện chính sách “quen nhường nhịn” từ thời cựu Tổng thống Obama đã nổi bật với thành tích để Trung Quốc lấn sân Mỹ trên trường quốc tế, cả về chính trị và kinh tế, thì Trung Quốc sẽ không phải nhường nhịn nhiều?!
Thêm vào đó, báo giới Mỹ cũng cho ra lý luận khác là có thể Trung Quốc suy đoán sai về tình hình kinh tế vĩ mô Mỹ. Từ nhiều tháng nay ông Trump đã không ngớt chỉ trích Chủ tịch FED Powell, đã suy đoán sai về tình hình lạm phát xứ Mỹ nên tăng lãi suất 6 lần từ khi ông Trump cầm quyền (cho tới tháng 12/2018), và có thể gây khó khăn cho mức tăng trưởng đang đà mạnh của kinh tế Mỹ–nhất là chỉ còn độ một năm nữa là chính thức mở màn mùa tranh cử tổng thống. Giới tiên đoán “mò” ở Trung Quốc đã dựa vào điểm này để cho rằng ông Trump biết nền kinh tế Mỹ đang suy yếu gì đó nên tăng áp lực cho ông Powell và FED giảm lãi suất, và từ đó cho rằng ông Trump dễ nhường ông Tập hơn để nhanh chóng đi đến một thỏa thuận thương mại mới.
Bé cái nhầm, như chúng tôi sẽ thảo luận ngắn dưới đây về hiện trạng kinh tế Mỹ! Và dù có bối rối trăm bề với các tấn công nội bộ quen thuộc của các thành viên đảng DC qua hậu chuyện báo cáo Mueller và các tờ khai thuế cá nhân của ông Trump từ nhiều năm, của giới truyền thông “chính thống” từ đầu mùa tranh cử năm ngoái, của các đấng trí thức phe tả, của giới trẻ mê Xã hội Chủ nghĩa do Bernie Sanders và Ocasio Alexander-Cortez trình diễn đang dấy lên như một mốt “thời thượng” bên Mỹ…, Tổng thống Trump có vẻ vẫn giữ nguyên được bản lãnh đối phó của mình! Nếu không may vì vấn đề sức khỏe ở tuổi 75 trước các áp lực cá nhân kinh khủng như vậy cho một cá nhân, ông còn hy vọng đi tiếp—nhất là khi ban vận động tranh cử 2020 sơ khởi cho ông, tuyên bố đã quyên được 30 triệu đô la!
Nhắc chuyện cũ: Cú “lật kèo” của Bắc Hàn?
Giải thích này nếu đúng, không khỏi làm nhiều người nhớ lại chuyện tương tự với thất bại của cuộc thương nghị Mỹ-Bắc Hàn cuối tháng 2 vừa rồi ở Hà nội. Lúc đó, giả thuyết “lật kèo giờ chót” cũng xảy ra với lãnh tụ Kim Jong-Un, khi các bản dự thảo gần như sẵn sàng để được ký vào buổi trưa ngày 28/2, sau bữa tiệc trưa thịnh soạn đã được dọn sẵn ở khách sạn Metropole. Bất thần các màn hình TV chiếu tin tức Tổng thống Trump nổi giận bỏ tiệc đó và sửa soạn chuyến bay thẳng về Mỹ ngay trưa hôm đó, sau cuộc họp báo ngắn nói lý do là ông Jong-un “đòi Mỹ bỏ hết cấm vận như điều kiện tiên quyết”, thay vì một lộ trình (“road map”) bỏ cấm vận và các bước phi hạt nhân hóa mà viên chức hai bên đã đồng ý trước, chỉ đợi ký.
Cùng buổi trưa đó đã rộ lên tin đồn ở Hà nội trong một số giới quan sát viên hay nhà báo “chầu rìa”, là có “tin giờ chót từ Bắc kinh khuyên ông Jong-Un nên lên gân làm khó ông Trump”, vì Trump đang ở thế yếu (?!) ở ngay thủ đô Mỹ với các dân biểu Dân chủ đang “hạch tội” tổng thống Mỹ cùng lúc với các lời khai nhạy cảm về ông Trump của luật sư riêng là ông Cohen. Suy đoán sai lúc đó là Tổng thống Trump đang bối rối (sau cả đêm mất ngủ xem TV diễn tiến buổi họp Quốc hội Mỹ “kết tội” mình!) và sẽ cần đạt đến một “deal” với ông Kim Jong-un ở bất cứ giá nào! Kết quả sau cùng cho thấy Trump là tay có bản lãnh, bước ra khỏi buổi họp và thản nhiên bay về nhà, chấp nhận “no deal” vì không cần gì cả, và được chính giới D.C. ủng hộ với quyết định sáng suốt không vội vã này!
Còn lại Bắc Hàn với nuối tiếc ngẩn ngơ, vì mất đi cơ hội để được bỏ cấm vận dần và có cơ hội được Nam Hàn và thế giới tiếp tay giúp phục hồi nền kinh tế, bỏ dần tham vọng “cường quốc nguyên tử”. Tiếp theo là với các tin mất mùa năm nay, và một báo cáo khẩn của tổ chức FAO (Lương Nông Thế Giới) về nạn thiếu lương thực có thể xảy ra cho 10 triệu người trên dân số 25 triệu của Bắc Hàn, cho thấy một quyết định sinh tử cho vận mạng đất nước mình không thể dựa vào các suy đoán hay bình luận chính trị thiếu căn cứ, dù nó bắt nguồn từ đại cường Trung hoa!
Do những điều kể trên, nhất là do suy đoán thiếu căn cứ của Trung Quốc với nền kinh tế Mỹ, chúng ta cần tìm hiểu thêm sự bế tắc của thương nghị Mỹ-Trung Quốc đang xảy ra trong tình hình kinh tế Mỹ thực sự ra sao và tương quan lực lượng cũng như mối quan ngại về nhau ra sao?
hình ảnhGETTY IMAGESCông nhân may quần áo xuất khẩu tại một nhà máy ở tỉnh Hà Nam
Kinh tế Mỹ sau hơn nửa nhiệm kỳ Trump đang ở đâu?
Kết quả tăng trưởng của kinh tế Mỹ cho quý 1/2019 đã đạt mức cao đáng ngạc nhiên là 3,2% (trên căn bản hàng năm); và mức thất nghiệp xuống còn 3,6% là kỷ lục thấp nhất từ gần 50 năm nay. Thêm vào đó, các thống kê cũng cho thấy năng suất công việc và lương bổng người Mỹ tăng cao, khi áp lực lạm phát được kiềm chế hiệu quả.
Tất nhiên các con số này khó phủ nhận kết quả cho chương trình của chính phủ Trump sau 2 năm và 3 tháng làm việc, và đã được bàn nhiều trong báo chí. Vài thành tố chi tiết thiếu ổn định như xuất siêu, hàng tồn kho, và chi tiêu của chính phủ địa phương đã giúp cho 2/3 của kết quả đó, do tiêu thụ tư nhân đóng góp tương đối thấp, chính phủ trung ương đóng cửa khá lâu làm mất đi 0,3% độ tăng trưởng, và số bán xe hơi thấp lấy đi 0,5% của tăng GDP. Nhưng cho 3 quý còn lại, các yếu tố này sẽ đảo ngược, nhất là vì mức tăng việc làm cũng như lương bổng mạnh sẽ giúp cho sức tiêu thụ tư mạnh hơn.
Điều đáng nói nhất cho thành công của chính sách kinh tế Mỹ trong 27 tháng qua (từ quý 1.2016 đến quý 1.2019) là độ tăng trưởng của đầu tư tư nhân (“business investment”) đã bù lại cho sự chững lại của khu vực bất động sản tư nhân (do chính sách thuế mới), thường được coi là xương sống của tăng trưởng Mỹ. Điều này cũng nói lên sự thành công đáng kể của chính sách giảm thuế của chính phủ Trump ban hành năm 2017, khác với lo ngại của nhiều chuyên viên theo khuynh hướng Dân chủ. Làm tăng nhanh đầu tư khu vực tư nhân là thành công nổi bật, tương phản với mức đầu tư yếu kém làm chậm tăng trưởng của thời ông Obama.
Điều đáng nói thêm cho quý 1.2019 là mặc dù tăng trưởng cao và việc làm lẫn lương bổng tăng mạnh, mức lạm phát chỉ tăng 0,8% cho quý này (theo số chi tiêu GDP), trái hẳn lo ngại của ông Powell và FED về lạm phát cả trong hai năm 2017-18 trước đây đã tăng dồn dập lãi suất cho đến tháng 12/2018 mới tạm ngưng và gây ra cơn sa sút chứng khoán nặng nề trong quý 4.2018 (trong khi FED đã không tăng lãi suất trong nhiều khoảng thời gian dài dưới các chính phủ Dân chủ, với hoàn cảnh kinh tế tương tự). Ông Trump mới đây lại lên tiếng yêu cầu FED giảm cả lãi suất để không làm suy yếu đà tăng trưởng của kinh tế Mỹ trước kỳ bầu cử 2020, nhất là khi không có áp lực lạm phát đáng kể, tất nhiên do cả mong muốn tái cử của ông! Đó là lý do chính yếu của việc ông Trump can thiệp vào chính sách FED, không phải do kinh tế Mỹ đang bị trì trệ như ông Tập hay các cộng sự đoán già đoán non, và lật kèo giờ chót trong đàm phán thương mại, như đã bàn ở trên!
Chính sách “Cờ vây” với Trung Quốc sẽ ra sao?
Chính sách tăng thuế quan từ hơn 10 tháng qua (sau đợt I áp dụng thuế quan 10% lên 250 tỷ đô la hàng nhập Trung Quốc) đã gây tác động không nhỏ cho kinh tế và chính trị Trung Quốc, và đã được nói đến ở nhiều diễn đàn. Tình hình chính trị nội bộ bất ổn; tăng trưởng GDP chỉ còn quanh mức 6%; chứng khoán đã sụt 25% trong năm 2018; mức dự trữ ngoại hối đã giảm từ 4.000 tỷ đô la xuống mức thấp 2.600 tỷ khoảng tháng 9-10.2018 và nay mới phục hồi lên mức 3.100 tỷ; hối suất đồng yuan đã thụt hẳn 6-8% lúc mấy tháng đầu tiên do các hãng và tư nhân rút tiền tháo chạy…Chính sách tăng thuế đợt II với thuế quan 25% vừa áp dụng sẽ gây nhiều ảnh hưởng nặng nề hơn.
Khi Trung Quốc trả đũa ngược lại với Mỹ, ước lượng GDP của Mỹ sẽ xuống khoảng 0,3-0,5% trong năm nay 2019. Nếu Mỹ áp dụng thuế quan lên cả 325 tỷ đô hàng nhập Trung Quốc còn lại, sẽ gây ảnh hưởng tăng giá cho khoảng 40% mặt hàng tiêu thụ ở Mỹ, và tác động này do kinh nghiệm từ 10 tháng qua ở Mỹ cũng không phải là cái gì khủng khiếp lắm! Vì Mỹ có thể thay bằng hàng nhập từ các nước khác. Và việc bù lỗ cho việc xuất khẩu nông sản, nhất là đậu nành, ở một vài tiểu bang chính yếu có thể thực hiện dễ dàng như từ gần một năm qua!
hình ảnhGETTY IMAGESGiới chức Hoa Kỳ và Trung Quốc đã tổ chức nhiều vòng đàm phán trong nỗ lực đạt được thỏa thuận
Thế cờ vây còn được áp dụng ngoài Biển Đông với các đoàn tuần hành hàng hải tự do được luật quốc tế cho phép. Trung Quốc có thể dọa các nước láng giềng nhỏ lân cận hay ASEAN với “sức mạnh hải quân” của mình! Nhưng lúc phải đối địch với liên minh quân sự Mỹ-Anh-Úc-Nhật, sức mạnh của một hàng không mẫu hạm cũ tái thiết mua của Nga và một đoàn tàu tuần duyên hay tầu ngầm mới trang bị của Trung Quốc có lẽ không đủ sức trả lời trong một cuối tuần!
Nhìn xa và quan trọng nhất, Mỹ sẽ thấy gì về chiến lược “Vành đai-Con đường” mà Trung Quốc vừa quảng cáo rầm rộ trong một Hội nghị quan trọng ở Bắc Kinh trong các ngày 24-26/4 vừa qua?
Vấn đề này cần một bài nhận định dài khi có đủ các chi tiết về đầu tư dự trù cũng như sách lược của Trung Quốc với từng đối tác. Nhưng một cách tổng quan, có thể tạm đưa ra vài nhận định sơ khởi sau:
‘Vành đai-Con đường’… phá sản?
Sau tác động thương chiến Mỹ-Trung, kinh tế Trung Quốc chậm hẳn lại và đi vào khủng hoảng trong nước khi mức dự trữ ngoại tệ xuống thấp báo động, các hãng rút ra khỏi Trung Quốc, ngay cả các hãng nội địa đang chạy sang Việt Nam chẳng hạn; thất nghiệp trầm trọng lúc này là vấn đề chính trị ngắn hạn số 1 của ông Tập.
Nhưng trong lịch sử lâu dài của Trung Hoa, vấn đề nhân mãn vẫn mang tính truyền kiếp. Họ phải tìm cách và tìm đất để di dân sang các xứ khác. Làm ăn kinh tế chỉ là chiêu bài che cho giấc mộng bành trướng Đại Hán, trước còn rút gọn ở Á châu, nay muốn sang cả châu Phi, Trung Đông và sang cả châu Âu như Ý (tham gia do các khó khăn tài chính ngắn hạn của chính phủ đương thời, đi ngược lại ý muốn và quyền lợi lẫn nền văn hóa truyền thống của đại lục này!).
Để giải quyết, Trung Quốc chỉ có thể đi vào đầu tư hạ tầng vốn là điểm mạnh của Trung Quốc. Nhưng làm ở đâu khi đã có quá nhiều thành phố ma và khu kỹ nghệ bỏ hoang ở Trung Quốc. Chỉ duy nhất một chọn lựa: đầu tư ở nước ngoài và hay nhất là các nước lân cận cho mục đích địa chính trị.
Vấn đề thiếu vốn: Dự trữ ngoại hối giảm từ 4.000 tỷ đô trước thương chiến xuống ¼ còn 3.000 tỷ. Trung Quốc không còn đủ vốn để theo đuổi con đường tơ lụa cũ trong giấc mơ, dù khuynh đảo và hấp dẫn chính trị để kêu gọi “co-financing” từ các đối tác “chiến lược”, bắt đầu bằng các “đàn em dễ bảo” láng giềng. Các nước này cũng được hấp dẫn bởi chiêu bài giá rẻ lúc đầu của các nhà thầu Trung Quốc, sau đó tăng dội vốn để tạo ra bẫy nợ và chiếm cứ một số cảng quan trọng như trường hợp Sri Lanka.
Các dự án lúc đầu sẽ được khai trương long trọng với du lịch rẻ tiền và sòng bài để hấp dẫn khách Á châu, nhưng rồi sẽ ế dần và thay bằng khách Tàu cần chỗ ăn chơi. Các thí dụ thất bại ê chề đã xảy ra ở hai khu du lịch ở Lào và Cambodia.
Trung Quốc đang quảng cáo sau 10 năm sẽ thấy kết quả lẫy lừng. Nhưng chắc chắn họ Tập không thể trụ trì 10 năm nữa! Nếu Tập đổ giữa chừng, lãnh tụ mới nào của Trung Quốc có điên khùng mà tiếp tục xây dựng hay khai thác các dự án đó? Ai sẽ nhận lãnh kết quả thất bại của những bãi hoang trong tương lai và núi nợ chồng chất?
Đó sẽ là ‘Vành đai-Con đường’… phá sản chắc chắn.
Ai sẽ chịu trách nhiệm? Nhân dân phải đóng thuế trong các nước đối tác đã lỡ dại hứa hẹn hay ký kết với Trung Quốc trong hai ngày lễ hoành tráng vừa rồi!
May mắn chưa có tin gì là Việt Nam đã ký? Nhưng còn các đặc khu, các dự án lớn đường cao tốc, đường sắt hay phi trường trong dự định? Việt Nam sẽ may mắn thoát bẫy nợ này chăng?
Anle20's Blog 