Thằng nào nói công an Việt Nam giúp cho đất nước an ninh, thì tao nói là an ninh con c**. Ngày đ** nào cũng có đâm chém, trộm cướp, hãm hiếp, tai nạn, hối lộ. Diễn ra nhan nhản đến mức gần như bình thường. Ko tin tao ư? Mở báo Công An ra mà đọc.
Tao chỉ thấy buồn cho những cán bộ, chiến sĩ công an thực sự có tâm, muốn giúp đất nước, nhưng rơi vào 1 cái guồng máy khốn nạn. Một guồng máy KHÔNG BAO GIỜ TRẢ LƯƠNG ĐỦ SỐNG, MỨC THU NHẬP CHÍNH THỐNG THẤP, khiến các anh công an không muốn nhận hối lộ cũng phải nhận để có tiền trang trải cho gia đình. Một guồng máy nơi đi học thì phải hối lộ cho thầy cô để thầy cô nâng đỡ con em mình, đi khám bệnh thì phải hối lộ cho bác sĩ để bác sĩ chăm sóc tốt. Một guồng máy nơi mà hải quan trong sân bay ăn cắp đồ của người dân. Một guồng máy khi người dân làm ăn không những phải trả tiền cho giang hồ mà còn phải hối lộ cho công an để được bảo kê. Và tại sao người ta nhận hối lộ, vì đơn giản là có một guồng máy KHÔNG BAO GIỜ TRẢ LƯƠNG ĐỦ SỐNG. Tụi mày đã nhìn ra được một vòng tròn luẩn quẩn chưa?
Làm công an, muốn thăng quan tiến chức thì phải hối lộ cho cấp trên. Cấp trên lại phải hối lộ cho cấp trên cao hơn nữa. Kết quả là gì? Cấp trên tối cao, được tất cả mọi người hối lộ, trở nên ngày càng giàu.
Người dân, đi đâu cũng phải quà cáp, hối lộ người này người kia, trở nên ngày càng nghèo.
Khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng lớn. Nghèo quá không có tiền thì làm gì? Đâm chém trộm cướp. Chìm trong bài bạc rượu chè. Ngoi lên được một chút, không muốn quay lại cảnh nghèo, lại phải ma mãnh bon chen với đời. Một trong những cái ma mãnh bon chen đó là việc đưa và nhận hối lộ. Đây là vòng tròn luẩn quẩn thứ 2.
Cái nghèo làm dân trí thấp, dân trí thấp thì đéo có ai nhìn ra được những cái vòng tròn luẩn quẩn này. Mấu chốt của guồng máy này nằm ở đâu: NÓ KHÔNG TRẢ ĐỦ LƯƠNG CHO MÀY, ĐỂ MÀY PHẢI NHẬN HỐI LỘ. NÓ BẮT MÀY PHẢI HỐI LỘ THẰNG CAO HƠN ĐỂ THĂNG CHỨC.
Tụi mày có chán nản với cái guồng máy như thế không? Có chán nản với một cái xã hội nhiều tệ nạn như vậy không? ĐỪNG CÓ ĐEM BẤT KÌ ĐẤT NƯỚC NÀO RA ĐÂY SO SÁNH, MÀ HÃY TỰ HỎI CHÍNH MÌNH, CÓ MUỐN ĐẤT NƯỚC TIẾN BỘ, VĂN MINH HƠN HAY KHÔNG.
Tôi có thói quen hay ghi lại những gì đang lộn xộn trong đầu óc khi chợt thức giữa đêm. Noel 2014 đã qua và New Year 2015 sắp đến, không biết sao tôi lại nhớ đến câu nói này của 2 danh nhân;” Suy tư thường dễ dàng, hành động thường khó khăn, và điều khó khăn nhất thế giới là biến suy tư thành hành động – Thinking is easy, acting is difficult, and to put one’s thought into action is the most difficult thing in the world – J. W. von Goethe.” Rồi, ” Kỷ luật là cầu nối giữa mục tiêu và thành tựu – Discipline is the bridge between goals and accomplishment – Jim Rohn”.
Bao nhiêu câu hỏi từ các phóng viên, từ các emails riêng tư của bạn đọc…đều quay quanh chủ đề là theo góc nhìn của Alan, trong năm 2015 và xa hơn, những gì sẽ đến với Việt Nam và các thành phần trong xã hội. Doanh nghiệp nào hay ngành nghề nào hay kênh đầu tư nào sẽ chịu thiệt và ai sẽ hưởng lợi. Hệ thống ngân hàng hay bất động sản có vỡ trận? Kinh tế thế giới sẽ tác động thế nào vào Việt Nam? Vì tôi đã im lặng khá lâu về các vấn đề trên, nên các bạn khuyên là phải “xả bầu tâm sự” vào dịp cuối năm này.
Như thường lệ, xin cảnh báo cùng bạn đọc đây chỉ là một phân tích cá nhân nhiều chủ quan của một nhà kinh doanh và đầu tư, không phải là một nghiên khảo gì sâu sắc theo chuẩn của giới hàn lâm. Tôi hy vọng nếu có sai lầm thì chỉ mình ông già Alan phải trả giá.
Trước hết là xu thế toàn cầu. Vụ giá dầu thô giảm kỷ lục vì đồng Mỹ kim lên giá, vì vài tác nhân địa chính trị cũng như vì luật cung cầu là một thiên nga đen khá bất ngờ trong dự đoán kinh tế cho 2014. Tôi nghĩ rằng tình hình bất ổn từ sự kiện này sẽ tiếp tục diễn biến trong vài năm tới. Dù gây thâm thụt cho ngân sách các quốc gia xuất khẩu dầu, giá dầu thô rẻ sẽ kích thích thêm mãi lực của người tiêu dùng và giữ lạm phát toàn cầu ở mức rất thấp. Tuy nhiên, với những món nợ công và tư thanh toán bằng Mỹ kim, gánh nặng gia tăng trên vốn và lãi có thể cao hơn những lợi ích thu lại từ tiêu dùng.
Về địa chính trị, Mỹ và Tây Âu đang thắng thế trong những tranh chấp với các cường quốc cũ từ khối Cộng Sản. Nga và Trung Quốc dầu có liên minh chặt chẽ cũng không đủ lực để xoay trở thế cờ. Tuy nhiên, với lòng sĩ diện cao độ của 2 ông Putin và Tập Cận Bình, Nga và Trung Quốc có thể khuấy lên những phá rối địa phương, cũng như họp với nhóm Hồi giáo cực đoan để gây thêm bất ổn cho những thăng bằng về quyền lực và đồng Mỹ kim. Mùa bầu cử Tổng Thống Mỹ vào năm 2016 sẽ tuỳ thuộc nhiều vào các biến động này.
Quay lại Việt Nam, mối đe doạ lớn nhất cho chính quyền là những thành tựu hay thất bại về kinh tế, nhất là việc nâng cao mức thu nhập của đa số người dân. Việc thay đổi cơ chế và tái cấu trúc toàn diện tuy cần thiết nhưng sẽ tiếp tục nằm trên bàn giấy của các quan chức; lý do là có quá nhiều dây mơ rễ má và mâu thuẫn của các thế lực lợi ích, để thay đổi sâu rộng trong việc thực thi bất cứ giải pháp gì về nền kinh tế. Dù được nhiều nhóm tư bản đỏ ủng hộ (hy vọng một chuyển giao tài sản lớn lao như Nga 20 năm trước), việc cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước sẽ vẫn trì trệ vì các phe nhóm đảng không chịu buông.
Do đó, mức thu nhập thực sự của đa số người dân sẽ không thể gia tăng nếu tính theo PPP (parity purchasing power) với tỷ giá đô la sẽ tăng cao ở thị trường tự do. Ngoài ra, vì sự thiếu hụt ngân sách trầm trọng hơn, chính phủ sẽ truy thu tận mức mọi loại thuế phí, tạo thêm gánh nặng đã quá tải cho các doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, giới cầm quyền sẽ yên tâm vì hai cột trụ FDI và kiều hối vẫn tăng đều đặn và tiếp tục yểm trợ cho các hoạt động kinh tế chính yếu, nhất là tăng trưởng GDP và dự trữ ngoại hối, ít nhất trên thống kê của chính phủ.
Ngoài ra, mặc cho bao bơm thổi từ PR công và tư, chứng khoán, bất động sản và những hoạt động kinh doanh tư nhân vẫn èo uột và không thể đột phá. Bài toán nợ xấu sẽ phải đợi vài năm tới khi kinh tế khả quan hơn và chính phủ có đủ phương tiện thanh toán.
Trong khi đó, một thiểu số người giàu và những thành phần hưởng lợi từ FDI và kiều hối sẽ an hưởng nhiều phúc lợi hơn từ thu nhập cao cùng việc giảm phát. Họ gồm các quan chức, những nhân viên và đối tác làm cho doanh nghiệp FDI và các hộ dân có tiếp tế từ nước ngoài. Nhóm quản lý trẻ Việt kiều sẽ tăng nhân số vì các công ty đa quốc thích sử dụng họ tại những địa phương bản xứ.
Phần còn lại, đa số người dân sẽ hứng chịu một tình huống tệ hơn vì thu nhập không tăng, làm ăn khó khăn vì cạnh tranh của toàn cầu và sưu cao thuế nặng của Việt Nam. Họ vẫn phải tiếp tục đối đầu với ô nhiễm môi trường do các nhà máy FDI mới; với tệ nạn quản lý giáo dục và y tế công cộng; với thực phẩm độc hại và thói quen ăn nhậu, thuốc lá…bừa bãi; với nạn giao thông hỗn loạn; với tham nhũng phong bì khắp nơi và trên hết là sự thiếu hụt một mạng lưới an ninh xã hội cho người nghèo. Một yếu tố mới có thể gây bất ổn xã hội là sự du nhập những công dân hạng nhất từ Trung Quốc, Hàn Quốc… trong bối cảnh một một nền chính trị tư pháp “vũ như cẩn”.
Chất xám và tư bản “đen” tiếp tục “di cư” và tinh hoa của đất nước càng ngày càng biến dạng. Sự tạm bợ thành căn bản trong văn hoá và tư duy nên phong cách sống không còn chiều sâu. Mọi người thi nhau tranh giành, chụp giựt nên tội phạm sẽ gia tăng và chủ nghĩa mackeno sẽ thăng hoa trên nhiều khía cạnh.
Tuy nhiên, ngoài những tranh chấp quyền lực vẫn thường xẩy ra ở thượng tầng lãnh đạo, không một nội lực nào có đủ khả năng để tạo thay đổi về chính trị. Trong lịch sử cận đại, mọi thay đổi của Việt Nam đều đến từ những tác nhân “nước ngoài”. Hiện nay, mọi cường quốc có thể ảnh hưởng đến Việt Nam đều chấp nhận nguyên tắc “live and let live”. Không ai muốn quấy rối một “status quo”, dù sự ổn định đó là thực hay ảo, phi lý hay theo thời.
Trong những nước tôi đã đi qua, Nigeria tạo cho tôi nhiều ấn tượng đặc biệt. Đây là quốc gia đông dân nhất của châu Phi, với tài nguyên “tiền rừng bạc biển” nhờ dầu khí và khoáng sản. Thiên nhiên ưu đãi mảnh đất trù phú nông nghiệp, thuận lợi cho kỹ nghệ du lịch, và địa chính trị cạnh biển tạo một nền thương mại khá phồn thịnh cách đây vài trăm năm.
Trong lịch sử, Nigeria bị đô hộ bởi thực dân Anh hơn 15 thập niên, dành độc lập ít lâu thì lâm vào cuộc nội chiến tàn khốc, giữa nhóm dân Hausa và Yoruba, có liên quan đến chủ nghĩa, truyền thống bộ lạc và yếu tố Thiên Chúa giáo-Hồi giáo. Vài lãnh tụ cũng tập tễnh theo chủ nghĩa Mác Lê, nhưng chỉ sau vài năm, họ vái dài CNXH và quay lại với tư bản hoang dã.
Dân Nigeria thông minh, khôn vặt, năng động và quỷ quái nhất châu Phi. Họ phiêu lưu khắp thế giới “xuất khẩu lao động” và đóng góp số tiền kiều hối khoảng 22 tỷ đô la mỗi năm. Với GDP chừng 500 tỷ, chia ra cho 175 triệu dân, thu nhập hàng năm của mỗi người dân khoảng 2,800 đô la. Chính phủ Nigeria nổi tiếng về tham nhũng, lãng phí, có quá nhiều “đầy tớ nhân dân” cùng luật rừng, một nhóm đại gia siêu giàu và kinh tế gần như tuỳ thuộc hoàn toàn vào FDI và kiều hối. Dân Nigeria cũng say mê bóng đá, sex và scams (lừa bịp).
Khác với Việt Nam, Nigeria có một nền dân chủ đa nguyên (ít nhất là trên giấy tờ); và thống kê của chính phủ có vẻ chân thật: tỷ lệ thất nghiệp là 24%…và không lãnh đạo nào tuyên bố dân họ…hạnh phúc nhất nhì thế giới. Về văn hoá, nhà văn Wole Soyinka của Nigeria đã từng đoạt giải Nobel về văn học: ông Chinua Achebe tạo tiếng vang thế giới với tác phẩm Things Fall Apart (Mọi Thứ Gẫy Đổ).
Một anh bạn người Nigeria cùng học với tôi ở Penn State 51 năm về trước vẫn giữ liên lạc. Anh về nước khoảng 1970, năng động trên trường chính trị Nigerian, leo đến chức Bộ Trưởng vài năm dưới một chánh quyền quân sự nào đó thời 90’s. Trong một cuộc đảo chánh, vợ con bị giết, anh chạy thoát qua Mỹ tỵ nạn và giữ một chân giảng viên đại học ở Mid-west cho đến nay. Anh vẫn trăn trở với quê hương đất nước và đợi chờ mỏi mòn cho một đổi mới, anh gọi là new dawn (bình minh mới). Cách đây 2 tháng, tôi cùng anh chuyện trò vớ vẩn qua điện thoại. Sau 20 phút, anh kết luận, “Yes, I’m still waiting…but I‘m no longer knowing what to expect…What’s about Vietnam?” (Vâng, tôi vẫn chờ…nhưng tôi không còn biết phải mong đợi điều gì?..Còn Việt Nam thì sao? “)
Ngày 5/1, Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nhóm họp Hội nghị thứ 10, tiến hành lấy phiếu tín nhiệm với 16 Ủy viên Bộ Chính trị và chốt lại nhân sự cấp cao cho bộ máy Nhà nước khóa tới.
Hội nghị này được kéo lùi so với thời điểm dự kiến ban đầu khoảng một tháng và cũng trong khoảng thời gian kéo lùi này, dư luận trên mạng xã hội “thưởng thức”những “bữa tiệc”được cho là mở màn một cuộc tranh chấp quyền lực khốc liệt chuẩn bị diễn ra ở Ba Đình, bởi những “tay súng” không chuyên.
Nổi bật nhất trong đó là blog có tên “chân dung quyền lực”, tập trung đánh vào một Phó Thủ tướng, Ủy viên Bộ Chính trị Việt Nam, người đang là ứng cử viên số một cho ghế Thủ tướng nhiệm kỳ tới bắt đầu từ năm 2016, ông Nguyễn Xuân Phúc, bằng một loạt bài với những tiêu đề rất giật gân, nhưng nội dung không có gì đặc biệt và cũng không có gì gây sốc, lại còn tỏ ra khá ngây ngô trong viêc lắp ráp các sự kiện, hình ảnh khiến cho chiến dịch “lột tả” chân dung quyền lực này, càng lúc càng giống như màn hài kịch, thua xa cả về đẳng cấp lẫn trí tuệ của trang “quan làm báo” từng xuất hiện vào tháng 5/2012, thời điểm Đảng cộng sản Việt Nam muốn huy động tổng lực để kỷ luật ông Thủ tướng đương nhiệm Nguyễn Tấn Dũng.
Nhưng như thế cũng đủ cho giới truyền thông trong nước gần như nín lặng, với tâm lý lo sợ đó là cuộc chiến của các ông lớn giành ghế trước Đại hội 12, dây vào không phải đầu cũng phải tai. Chính nghĩa là điều đươc họ xếp xuống ưu tiên sau cùng trong các nhiệm vụ cần thực hiện của báo chí nhà nước. Tổng biên tập của các tổng biên tập, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban tuyên giáo Trung ương, ông Đinh Thế Huynh, còn đang mải hân hoan với chức vụ cao hơn, và như theo thông lệ trong cung đình cộng sản, thân ai nấy lo.
Không khó để đoán ra người đứng sau blog “chân dung quyền lực” là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các nhóm lợi ích của ông, đối tượng trực tiếp bị đe dọa miếng ăn một khi ông Nguyễn Xuân Phúc nắm quyền. Bởi ông Dũng chưa từng ưa vị cấp phó là người kế nhiệm mình trong tương lai. Sự lành lặn và may mắn của ông Phúc khiến ông này luôn là cái gai trong mắt thượng cấp.
Song ông Nguyễn Tấn Dũng đã đi vào những ngày cuối cùng trong cuộc đời làm chính trị của mình và có lẽ cũng không còn nhiều tâm trí cho sát phạt. Với hai quy chế mới đề ra trong Đảng từ đầu nhiệm kỳ 11, là danh sách ứng cử viên Bộ Chính trị phải do chính Bộ Chính trị đề ra cho Trung ương bỏ phiếu chứ không có chuyện “nhẩy dù” vào giữa Đại hội và Trung ương Đảng khóa cũ sẽ bỏ phiếu cho nhân sự Trung ương Đảng khóa mới, thì ông Dũng không còn cơ hội nào.
Bởi hồi Hội nghị Trung ương 6, diễn ra vào tháng 10/2012, gần như 100% Bộ Chính trị đã thống nhất kỷ luật ông Dũng vì những cáo buộc “mắc sai lầm nghiêm trọng liên quan đến bản thân và gia đình”. Theo quy tắc của Đảng, đã bị kỷ luật, thì không còn trong diện quy hoạch.
Cùng với đó, sự kiện cựu Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền, tay chém giết số một của Thủ tướng Dũng, dù đã an hưởng tuổi già, vẫn bị truy bức trả lại nhà và lăng nhục trên toàn hệ thống truyền thông nhà nước, là một tấm gương tày liếp cho những Ủy viên Trung ương đương nhiệm còn đang lưu luyến với ông Dũng.
Tất cả những điều đó cho thấy, mặc dù trong suốt thời gian qua, Thủ tướng Dũng nổ như súng liên thanh trên truyền hình Việt Nam và trong những lần tiếp khách quốc tế, ông ngồi dạng chân hết cỡ như để cố khoe một thứ rất to của mình, như khoe thứ quyền lực vô biên của ông bao trùm bộ máy công quyền từ trung ương đến địa phương, thì vẫn không giấu được ánh mắt đã bạc nhược và mái tóc chỉ một ngày không nhuộm cũng bạc trắng chân.
Trong hai nhiệm kỳ làm Thủ tướng, điều tốt đẹp duy nhất mà ông Dũng làm được cho dân là lệnh bắt buộc toàn dân phải đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy hồi 2007. Điều tốt đẹp cuối cùng lúc này mà ông đang cố làm, là vớt vát chút danh dự cuối cùng. Tất cả những chân rết phụng sự Thủ tưởng Dũng như Vũ Đức Đam, Phạm Bình Minh, Nguyễn Chí Vịnh… đều không có trong danh sách quy hoạch ủy viên Bộ Chính trị cho khóa tới.
Như vậy, có thể thấy rằng không có sự thật nào “đáng sợ” về một cuộc chiến đang diễn ra trong cung đình Việt Nam, bởi vì những kẻ cần ra đi chắc chắn đã phải ra đi. Tất cả đều đã an bài. Có một hay mười các blog như “chân dung quyền lực” thì cũng không làm nên một bất kỳ nhiễu loạn nào mà nhiều người đã vội hình dung sẽ giống như thời kỳ vỡ trận ở Đại hội 11.
Đó là thành công duy nhất mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng làm được trong nhiệm kỳ làm Tổng Bí thư của mình. Song với việc nhắm ông Phạm Quang Nghị, Bí thư Hà Nội kế vị chỉ vì muốn lưu truyền yếu tố Bắc Kỳ, ông Trọng và sự trong sạch của ông, với tiếng lú mà ông không phủ nhận, sẽ bị người đàn em này sớm đổ xuống sông xuống biển.
Đảng cộng sản Việt Nam tiếp tục đứng trước bờ vực suy thoái, ngay cả khi ĐH 12, không khó để dự báo, diễn ra suôn sẻ, thành công.
Trong năm sắp đến, sự dị biệt sẽ là một đề tài quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu và được đem áp dụng cho các lĩnh vực thuộc về các xu hướng, các chính sách và các thành tưụ. Trong khi năm mới diễn ra, hoà giải các dị biệt này sẽ càng khó hơn, và giới hoạch định chính sách sẽ phải đứng trước một sự lựa chọn: họ phải vượt qua các trở ngại đã làm ngăn trở các biện pháp hữu hiệu hoặc là chấp nhận nguy hiểm tạo cho nền kinh tế của họ sẽ lâm vào cảnh bất ổn.
Nền kinh tế toàn cầu có nhiều tốc độ sẽ bị khống chế bởi bốn nhóm của các quốc gia.
Mỹ lãnh đạo nhóm thứ nhất và sẽ trải nghiệm các cải thiện liên tục trong các thành tựu kinh tế. Các thị trường lao động của Hoa Kỳ sẽ mạnh hơn, tạo ra việc làm khi kết hợp với việc tăng lương. Các lợi lộc của tăng trưởng kinh tế sẽ được phân phối ít bất công hơn so với một vài năm qua, cho dù nó sẽ vẫn còn tích lũy một cách bất cân xứng dành riêng cho những người mà họ vốn dĩ đã là khá giả.
Trung Quốc dẫn đầu nhóm thứ hai và sẽ đem lại bình ổn về tăng trưởng ở mức thấp hơn so với tỷ lệ tăng trưởng kỷ lục trước đây, trong khi tiếp tục hoàn thiện về mặt cơ cấu. Trung Quốc sẽ lần lượt chuyển hướng các mô hình tăng trưởng làm sao cho bền vững hơn – một nỗ lực sẽ bị lung lay vì thảng hoặc sẽ có những đợt gây bất ổn trong thị trường tài chính toàn cầu, cho dù không làm đến độ phải suy sụp. Và Trung Quốc tiếp tục hướng sâu hơn về các thị trường nội địa, cải thiện các khung pháp luật, đẩy mạnh khả năng cho khu vực kinh tế tư nhân và mở rộng phạm vi quản lý kinh tế hướng về thị trường.
Châu Âu lãnh đạo nhóm thứ ba và sẽ tranh đấu khi những trì trệ kinh tế còn kéo dài, mà nó châm ngòi cho những bất mãn chính trị và xã hội trong một vài quốc gia và làm trầm trọng hơn về các quyết định thuộc về chính sách điạ phương. Có tăng trưởng mà không có thực lực, có nhiều sức gây giảm phát và tình trạng ngập nợ sẽ ngăn trở đầu tư, tất cả tác động làm cho cán cân quân bình các nguy cơ nghiêng nặng xuống phiá tác hại. Trong những nền kinh tế đang đứng trước những thách thức to lớn thì tình trạng thất nghiệp sẽ còn ở một mức độ báo động cao và kéo dài, đặc biệt nhất là trong giới trẻ.
Nhóm thứ tư gồm có các quốc gia khác còn lại mà tầm vóc và sự nối kết của các quốc gia này có nhiều ảnh hưởng quan trọng cho toàn bộ hệ thống. Thí dụ đáng kể nhất là Nga. Đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế đang lún sâu, tiền tệ đang trên đà suy sụp, vốn tư bản tháo chạy, tình trạng khan hiếm hàng nhập khẩu theo hợp đồng, Tổng thống Vladamir Putin sẽ cần quyết định liệu xem có nên thay đổi sách lược trong vấn đề Ukraine hay không, có nên tái tục kết thân với phương Tây để cho phép giải toả cấm vận và xây dựng một nền kinh tế đa dạng và bền vững hơn hay không.
Một giải pháp tương ứng khác có thể đem ra thử nghiệm để làm giảm bớt sự bất mãn của dân chúng trong nước bằng cách mở rộng sự can thiệp của Nga với Ukraine. Phương sách này có thể sẽ mang đến hậu quả là có một loạt các cấm vận và chống phong toả mới, nó sẽ cảnh báo cho Nga biết là Nga sẽ rơi vào một tình hình suy thoái trầm trọng hơn – và thậm chí có lẽ Nga sẽ rơi vào một hoàn cảnh bất ổn chính trị hay chịu nhiều nguy cơ trong lĩnh vực đối ngoại – trong khi làm trầm trọng hơn các khó khăn kinh tế của châu Âu.
Brazil là một nước đáng kể khác còn lại trong nhóm này. Do bị trừng phạt vì suýt thất cử trong kỳ tranh cử Tổng Thống gần đây, Tổng Thống Dilma Rousseff đã thể bày tỏ ý muốn cải thiện quản lý kinh tế vĩ mô, bao gồm cả sự chống lại việc rơi vào tình trạng ngưng động, những lợi lộc tiềm tàng của qủan lý kinh tế nay trở thành mờ nhạt nếu so với mức thiệt hại phụ thuộc và các hậu quả không thể lường được. Nếu Brazil tham gia cùng với Mexico để đem lại cho châu Mỹ La tinh một tình trạng bình ổn hơn trong năm 2015, Bà sẽ phải giúp cho khu vực này vượt qua những hiệu ứng gây tác hại cho nền kinh tế Venezuela đang bị suy yếu do giá dầu xuống thấp.
Thành tựu kinh tế với nhiều loại tốc độ khác nhau sẽ đóng góp cho ngân hàng trung ương có nhiều phướng hướng khác nhau khi áp lực về các chính sách dị biệt về mặt tiền tệ gia tăng, đặc biệt nhất là tại những nền kinh tế tiên tiến quan trọng trong hệ thống. Ngân hàng Trung ương Hoa kỳ đã ngưng chương trình quy mô để mua lại các trái phiếu dài hạn, dường như đã bắt đầu tăng lãi xuất trong qúy đầu của năm 2015. Ngược lại, Ngân hàng Trung ương châu Âu sẽ tiếp tục theo đuổi chương trình sơ cứu qua hình thức tăng mức lưu hoạt có định lượng (quantitative easing), đưa ra một loạt các biện pháp mở rộng bảng cân đối quyết toán trong qúy đầu năm. Ngân hàng Nhật bản sẽ duy trì chính sách để gây khích lệ vực dậy nền kinh tế tiền tệ
Dĩ nhiên, không có một giới hạn lý thuyết nào cho sự dị biệt. Vấn đề là hiện nay việc thay đổi tỷ lệ hối xuất biểu hiện là một cơ chế duy nhất cho việc hoà giải, và sự phân chia giữa một vài cách đánh giá về thị trường và các nền tảng của nó, hai việc này đã trở thành lan rộng đến độ giá cả sẽ có khả năng bị tổn thương, hậu qủa này còn tùy thuộc theo các đợt biến động.
Đối với Mỹ, việc kết hợp một chính sách kinh tế mạnh hơn với một chính sách tiền tệ ít thích nghi hơn sẽ tạo thêm áp lực làm nâng cao tỷ giá hối xuất cuả đồng Đô la, mà trước đây vốn dĩ đã làm phá giá đáng kể – chống lại cả đồng Euro lẫn đồng Yen. Khi có ít các nước khác thoả thuận tăng cường tiền tệ, khuynh hướng tăng giá đồng Đô la vẫn còn mạnh và có hậu thuẫn rộng rãi, có tiềm tàng thành những phong trào chống đối trong nước.
Hơn thế, khi ngày càng trở nên khó khăn hơn đ ể cho thị trường tiền tệ thực hiện vai trò của một nhà hoà giải đúng mức, sự bất đồng giữa các nuớc có thể xãy ra. Việc này sẽ gây bất ổn cho tình trạng bình an bất thường, mà gần đây nó có tác động trên thị trường cổ phiếu.
Điều may mắn là có những phương cách đảm bảo là những dị biệt trong năm 2015 này không đưa tới những tình trạng phá vỡ kinh tế và tài chính. Thực ra, hầu hết các chính phủ – đặc biệt là tại châu Âu, Nhật Bản và Mỹ, đã có những công cụ mà họ cần làm để giảm bớt căng thẳng đang lên cao và trong tiến trình này, họ giải toả được các tiềm năng sản xuất cho nền kinh tế c ủa họ.
Tránh tiềm năng tác hại của tình trạng dị biệt không phải là vấn đề phác thảo chính sách, giữa các nhà kinh tế đã có một sự đồng thuận rộng lớn, nếu không nói là phổ quát, về các biện pháp cần thiết trong mức độ quốc gia, khu vực và toàn cầu. Nói cho đúng hơn, đó là một vấn đề áp dụng – nhận ra các đòi hỏi đúng đắn về ý muốn kiên trì và quan trọng về mặt chính trị. Gây sức ép đối với chính giới để họ đáp ứng đựợc các nguy cơ của tình trạng dị biệt này sẽ gia tăng trong năm tới. Nếu họ bất động thì các hậu quả của vấn đề sẽ kéo dài vượt qua khỏi năm 2015.
* * *Mohamed A. El-Erian, Cố vấn trưởng về Kinh tế cho Tập đoàn Allianz, thành viên trong Ủy ban Lãnh đạo Quốc tế của Tập đoàn này. Ông là Chủ tịch Hội đồng Phát triển Toàn cầu của Tổng thống Barack Obama. Trước đây ông là thành viên lãnh đạo phụ trách đầu tư của công ty PIMCO. Tạp chí Foreign Policy đã vinh danh ông là một trong số 100 nhà tư tưởng toàn cầu vào những năm 2009, 2010, 2011 và 2012. Tác phẩm When Markets Collide của ông được tạp chí The Economist, Nhật báo Financial Times và Tập đoàn Goldman Sachs bình chọn là sách hay nhất trong năm 2008.
Người Việt khắp nơi trong đó có London đã biểu tình phản đối Trung Quốc trong vụ giàn khoan
Năm 2014 chứng kiến nhiều sự kiện kịch tính ở Việt Nam trong lĩnh vực quan hệ đối ngoại, nhân quyền và người Việt ở nước ngoài.
Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trong hơn hai tháng tại nơi mà Việt Nam coi là vùng đặc quyền kinh tế của riêng mình đã khiến quan hệ hai bên trở nên căng thẳng.
Việt Nam cáo buộc các tàu Trung Quốc đâm vào tàu hải quân Việt Nam tại vùng biển mà Bắc Kinh đưa giàn khoan nổi của họ vào từ đầu tháng Năm.
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng tuyên bố “nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này [độc lập, chủ quyền] để nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc nào đó”.
Nguyễn Hùng của BBC nói ngoài tuyên bố về hữu nghị viển vông, lệ thuộc vào Trung Quốc, ông Dũng cũng còn có những phát biểu cứng rắn khác về Trung Quốc.
Khi tiếp xúc cử tri ở Hải Phòng trong tháng 12, ông nói “Không thể có bạn kiểu nhà tôi là nhà anh, của tôi là của anh được”.
Trong số các lãnh đạo ở Việt Nam thì ông Dũng có những phát biểu mạnh mẽ nhất khi đề cập tới những hành động của Trung Quốc trên Biển Đông. Các phát biểu này được sự tán đồng của số đông người dân nhưng không nhất thiết được các chính trị gia bảo thủ và thân Trung Quốc chia sẻ.
Bạo loạn
Diễn biến trên Biển Đông cũng dẫn tới những vụ bạo loạn ở một số nơi trong đó có Hà Tĩnh khiến hai công nhân Trung Quốc chết và nhiều người bị thương.
Trung Quốc sau đó đã đưa tàu tới đón hàng ngàn công nhân về nước.
Nhiều nhà máy của các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là Đài Loan, đã bị đập phá trong các vụ bạo loạn.
Một số nhà máy của các công ty Nhật Bản và Hàn Quốc cũng bị ảnh hưởng trong đợt bạo loạn và chính các nước này ở góc độ nào đó cũng có những tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc.
Nguyễn Giang của BBC dẫn lời trang The Diplomat nói sự kiện Trung Quốc đặt dàn khoan Hải Dương vào vùng biển Việt Nam cho là có tranh chấp gần Hoàng Sa không thể không nhìn trong bối cảnh chung được các trang chuyên đề về châu Á.
Đó là chính sách ‘nắn gân’ các quốc gia trong khu vực của Chủ tịch Tập Cận Bình sau khi lên cầm quyền.
Điều này có nghĩa là bối cảnh Trung Quốc đưa dàn khoan vào Biển Đông nằm cùng trong chính sách của họ ở biển Hoa Đông khi Trung Quốc cho lập vùng nhận dạng phòng không gần Điếu ngư/Senkaku để thách thức Nhật Bản mà cụ thể là thủ tướng Shinzo Abe.
Ngoài ra đây cũng là cách Trung Quốc thử thách Hoa Kỳ để định lượng cách ứng phó trước chính sách xoay trục của Mỹ tại vùng Tây Thái Bình Dương.
Giới bình luận cũng cho rằng dù trong năm 2014, Trung Quốc tạm ngưng thách thức các quốc gia khác về biển đảo trong vùng nhưng điều này chỉ có tính tạm thời, và trong 2015 các diễn biến mới quanh an ninh biển đảo sẽ có thể lại bùng phát.
Mọi thứ phụ thuộc vào chuyện nội bộ Trung Quốc và cách đánh giá các vấn đề khu vực của ông Tập Cận Bình.
35 chiến tranh biên giới
Vẫn liên quan tới quan hệ Việt – Trung, năm 2014 đánh dấu 35 năm cuộc chiến biên giới đẫm máu hồi năm 1979.
Cuộc tấn công quy mô vào sáu tỉnh biên giới của Việt Nam đã khiến hàng vạn người ở hai bên thiệt mạng trong đó có rất nhiều thường dân Việt Nam.
Khác với các đợt kỷ niệm 30/4 mỗi năm, chính quyền không bật đèn xanh cho các hoạt động tưởng niệm.
BBC Tiếng Việt và Tiếng Trung đã cử các cộng tác viên tới Vân Nam.
Ông Dean Peng, người đứng bên trái trong ảnh trên và ông Ngô Nhật Đăng, đứng thứ hai từ phải sang đã tìm gặp được hai cựu binh Trung Quốc của cuộc chiến năm xưa và đã uống tới say. Bản thân ông Đăng cũng nhập ngũ trong năm 79.
Hai cộng tác viên của BBC nói phía Trung Quốc cũng không kỷ niệm cuộc chiến này và các nghĩa trang ở Vân Nam cho thấy nhiều lính Trung Quốc đã chết trong cuộc xung đột.
Cựu binh Trung Quốc nói khi nghe tiếng còi xung trận ‘họ bỗng trở thành những người khác’.
Trong khi quan hệ Việt – Trung sứt mẻ đáng kể, mối quan hệ truyền thống giữa Nga và Việt Nam đã ấm nóng trở lại qua những hợp đồng mua bán vũ khí, tàu ngầm và những chuyến thăm qua lại.
Các quan chức Việt Nam tỏ ra vồn vã khi đón tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin, khác hẳn với cách họ đón tiếp những chính trị gia Trung Quốc.
Một số phương tiện truyền thông chính thống của Việt Nam cũng có vẻ ủng hộ quan điểm của Moscow trong những vấn đề liên quan tới Ukraine.
Quan hệ Việt – Mỹ
Cuối tháng 12 năm 2014, Tân Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius đã tới Việt Nam chính thức bắt đầu một nhiệm kỳ mới.
Quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ không có đột phá trong năm 2014.
Nguyễn Giang của BBC nói ông Osius sang nhậm chức ở Việt Nam trong bối cảnh hai quốc gia đối thoại, giao lưu và hợp tác ngày càng nhiều trong ba nhóm chủ đề.
Đầu tiên là quan hệ địa chính trị mang tính chiến lược của Washington ở Việt Nam trong quan hệ tay ba với Trung Quốc.
Thứ nhì là quan hệ kinh tế ngày càng tăng và thứ ba là mảng xã hội dân sự gồm cả nhân quyền, tự do tôn giáo và sự phát triển các mạng lưới cộng đồng.
Theo Nguyễn Giang, trong cả ba nhóm chủ đề, quan hệ Mỹ – Việt vừa có đối thoại thuận lợi, vừa có các khác biệt khá cơ bản, mà sâu nặng nhất là khác biệt nhân quyền và mô hình thể chế.
Hoa Kỳ vẫn tiếp tục lên tiếng ủng hộ các nhà đấu tranh dân chủ tại Việt Nam, và khuyến khích chính quyền mở rộng tự do ngôn luận trước sự dùng dằng, lúc lắng nghe lúc bác bỏ của Đảng Cộng sản cầm quyền tại Việt Nam.
Ngoài ra, ngay cả về đường hướng phát triển hợp tác quân sự, Việt Nam cũng muốn có cách đi riêng, vừa dựa vào thế của Mỹ về pháp lý quốc tế về biển đảo, vừa cho Nga dễ dàng ra vào khu vực cảng nước sâu Cam Ranh.
Về kinh tế, dù Việt Nam hưởng nhiều lợi từ xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ và nguồn đầu tư, kiều hối bằng đô la từ Mỹ về là rất quan trọng, các nhóm lợi ích tại Việt Nam vẫn không muốn cải tổ hệ thống quản trị theo cách thức Hoa Kỳ coi là tốt hơn.
Hoa Kỳ có thái độ nhìn xa, cũng muốn nhấn mạnh đến thiện chí và dùng quyền lực mềm như khuyến khích tự do tôn giáo hơn nữa, thúc đẩy đàm phán TPP, mở Đại học Fulbright, tăng số sinh viên Việt Nam sang Mỹ học hơn là gây sức ép mạnh mẽ với chính quyền Việt Nam trong cả ba lĩnh vực: chiến lược địa chính trị, kinh tế và xã hội dân sự hay nhân quyền.
‘Mạnh mẽ lên!’
Trong lĩnh vực nhân quyền, tin tốt lành là hai người được coi là tù nhân lương tâm của Việt Nam, ông Cù Huy Hà Vũ và Nguyễn Văn Hải, tức blogger Điếu Cày, đã được trả tự do và tới Hoa Kỳ.
Khi đặt chân tới California, ông Hải đã có lời nhắn gửi các tù nhân khác còn ở Việt Nam “hãy mạnh mẽ lên!”.
Sau khi hai ông Cù Huy Hà Vũ và Nguyễn Văn Hải được trả tự do, Tổ chức Bảo vệ Ky giả vẫn xếp Việt Nam đứng hàng thứ năm trên thế giới về việc cầm giữ các cây viết.
Tổng số 16 người mà tổ chức này đưa ra chưa bao gồm hai cây viết bị bắt vào dịp cuối năm là Hồng Lê Thọ và Nguyễn Quang Lập, chủ blog Quê Choa.
Hoa Kỳ nói hai vụ bắt giữ “làm tổn hại tới các nghĩa vụ cũng như cam kết quốc tế của Việt Nam về nhân quyền.”
Trên thực tế Việt Nam hiện là thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc và trong phiên kiểm định nhân quyền ở Geneva hồi tháng Hai Hà Nội đã lên tiếng bảo vệ thành tích nhân quyền của mình.
Một số tổ chức dân sự và cá nhân từ Việt Nam đã lần đầu tiên tới tham gia phiên kiểm định định kỳ.
Cây viết độc lập Phạm Chí Dũng vẫn bị ngăn cản khi muốn tham gia các hoạt động liên quan và chỉ có thể gửi video đã thu sẵn tới.
Cũng trong năm qua ông Phạm Chí Dũng cùng một số người khác đã lập ra Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam.
‘Đèn Cù’
Vẫn liên quan tới các cây viết không theo định hướng của chính quyền, tác giả Trần Đĩnh trong năm đã xuất bản ở hải ngoại hai tập sách Đèn Cù gây nhiều tiếng vang và tranh cãi.
Cuốn sách đụng chạm tới nhiều nhân vật lãnh đạo cao cấp trong đó có ông Hồ Chí Minh.
Cuốn Đèn Cù cũng đề cập tới biến cố Cải cách Ruộng đất xảy ra hơn 60 năm về trước.
Một triển lãm về Cải cách Ruộng đất ở Hà Nội cũng bị đóng cửa sớm.
Hình ảnh từ triển lãm Cải cách Ruộng đất
Cuộc Triển lãm tại Bảo tàng Lịch sử Hà Nội là một cố gắng muộn màng của hệ thống khoa giáo ở Việt Nam muốn nhìn lại một vấn đề rất nghiêm trọng nhưng lại không đủ tự tin để mở lại nghiêm túc mà chỉ ‘nửa đóng nửa mở, nửa kín nửa hở.’
Trong lịch sử cuộc cách mạng vô sản do Đảng Cộng sản lãnh đạo, Cải cách Ruộng đất theo mô hình Mao là chiến dịch bạo lực sâu rộng nhằm vào chính nông dân Việt Nam, với niềm tin khi đó là để ‘cải tạo’ cả một xã hội, và đã lại những vết thương đạo đức khủng khiếp.
Vì không cho nói ra hết về những đau thương và sự tàn phá với xã hội của Cải cách Ruộng đất nên cuộc triển lãm đã lại cảm giác cụt hứng, thậm chí giận dữ trong một phần công chúng Việt Nam.
Nhưng ngược lại, sự quan tâm của dư luận cho thấy còn khá nhiều chủ đề chưa mở hết trong lịch sử Việt Nam, mà Cải cách Ruộng đất chỉ là một, và tác giả nào viết được về những giai đoạn đó sẽ nhanh chóng đi vào lòng người.
Kỷ luật vì ‘án oan’
Cuối năm 2014 ở Việt Nam rộ lên làn sóng đòi công lý cho hai tử tù Hồ Duy Hải và Nguyễn Văn Chưởng.
Cả hai người đều bị kết tử hình từ vài năm nay và gia đình họ nói hệ thống tư pháp Việt Nam đã kết án oan.
Trong vụ tử tù Hồ Duy Hải, án tử hình đã được hoãn thực hiện chỉ một ngày trước khi bản án được thi hành để xem xét lại.
Và báo chí Việt Nam nói Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét các chi tiết của vụ anh Nguyễn Văn Chưởng bị kết án tử hình trong quá trình xét xử mà gia đình tố cáo công an Hải Phòng đã ‘tra tấn’ và ép cung bản thân anh Chưởng và các nhân chứng chủ chốt.
Liên quan tới một vụ kết án chung thân đã được minh oan, vào cuối tháng 12, Giám đốc và Phó giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang bị kỷ luật ‘nghỉ việc sớm’ do để xảy ra vụ án oan đối với tử tù Nguyễn Thanh Chấn.
Ông Nguyễn Thanh Chấn ở huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã bị kết án và đi tù 10 năm do bị các cơ quan công an điều tra và tố tụng của tỉnh này buộc tội và kết án là hung thủ giết người, cướp của, hiếp dâm, gây ra cái chết của bà Nguyễn Thị Hoan, người ở cùng thôn.
Toàn quyền tiểu bang
Liên quan tới người Việt Nam ở nước ngoài, ông Lê Văn Hiếu, người gốc Việt từng là thuyền nhân tị nạn, đã chính thức tuyên thệ nhậm chức Toàn quyền tiểu bang Nam Úc hồi đầu tháng Chín.
Cũng liên quan tới các cựu thuyền nhân, Thượng viện Canada hôm đầu tháng 12 đã thông qua Dự Luật “Hành trình đến Tự do” vốn được Thượng nghị sỹ Ngô Thanh Hải và Thượng nghị sỹ Enverga đồng bảo trợ.
Theo dự luật, ngày 30/4 hàng năm được coi là ngày kỷ niệm làn sóng người tỵ nạn từ Việt Nam sau khi cuộc chiến kết thúc năm 1975. Tuy nhiên, dự luật còn phải qua Hạ Viện Canada.
Còn tại Hoa Kỳ, Janet Nguyễn, một giám sát viên Quận Cam, đã ghi tên vào lịch sử khi trở thành người Việt đầu tiên được bầu chọn vào Thượng viện tiểu bang California, nơi có đông người gốc Việt nhất Hoa Kỳ.
Hiện bà Janet là dân biểu cao cấp nhất của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ. Ngoài bà, ở California hiện cũng có khoảng 20 đại biểu dân cử gốc Việt các cấp, đa số là ủy viên giáo dục và nghị viên hội đồng thành phố.
Flappy Bird’
Năm 2014 cũng đánh dấu hai lần trở về của ca sỹ Khánh Ly.
Giọng hát nhạc Trịnh Công Sơn độc đáo của bà đã thu hút sự chú y của đông đảo khan giả nhưng cũng có những tranh cãi liên quan tới bản quyền nhạc Trịnh Công Sơn giữa đơn vị tổ chức biểu diễn và trung tâm bản quyền
.
Flappy Bird khiến Nguyễn Hà Đông nổi tiếng khắp thế giới
Tại nước Anh, một người Việt đã được vinh danh là nhà tạo mẫu tóc số một.
Anh Giáp Lê tốt nghiệp đại học ngành kinh doanh nhưng đã theo đuổi đam mê về tạo mẫu tóc. Anh nói người Việt muốn thành công ở London phải cố gắng gấp nhiều lần người bản xứ.
Và dù bạn là người Việt ở ngoài hay ở trong nước, có lẽ bạn khó mà không nghe tới trò chơi Flappy Bird.
Trò chơi này đã mang lại hàng triệu đô la cho chủ nhân Nguyễn Hà Đông nhưng anh đã sớm kết liễu trò chơi vì sợ nó gây nghiện cho người dùng.
Làm một phép toán so sánh giữa ông Trần Văn Truyền và Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ thấy ngay nhiều điểm giống nhau đến bất ngờ, có khác chăng là ở mức độ tầm vóc và quy mô. Nhớ câu chuyện chuột và bình của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gần đây sẽ thấy ngay nếu ông Trần Văn Truyền là con “chuột nhắt” đã ra khỏi hang (về vườn) thì ông Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ắt hẳn phải là một con “chuột cống” vẫn còn nằm trong cái bình quý (đương chức và còn tham vọng quyền lực), vấn đề là làm sao đánh được con chuột cống này mà không làm “vỡ bình” như chính lời Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng mạnh miệng kêu gọi tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 13, ngày 12/6/2014 vừa qua: “Có bao nhiêu ông cán bộ của chúng ta có số tài sản lớn, câu hỏi này chỉ có thể qua thanh tra, qua sự việc thì mới phát hiện một cách đầy đủ. Tôi hy vọng rằng, nhân dân cùng với các cơ quan chức năng sẽ làm tốt công việc phát hiện này trong thời gian tới!”. Thử so sánh qua một số điểm giống nhau nhưng khác biệt về đẳng cấp giữa hai ông:
1. Phát ngôn và việc làm của 2 vị đầu ngành về chống tham nhũng
Cả hai ông Trần Văn Truyền và Nguyễn Xuân Phúc đều là các lãnh đạo đầu ngành về công tác chống tham nhũng: Ông Truyền là nguyên Tổng Thanh tra chính phủ còn ông Phúc cũng là nguyên Phó Tổng Thanh tra chính phủ, đương kim Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo TW về phòng, chống tham nhũng. Hãy xem so sánh những phát ngôn để đời của hai vị lãnh đạo “chống tham nhũng” này:
Xem ra phát ngôn của Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo TW về phòng, chống tham nhũng Nguyễn Xuân Phúc còn đanh thép hơn nhiều so với ông Trần Văn Truyền
Đó là phát ngôn, còn thực tế thì sao? Hãy so sánh khối tài sản tính theo bất động sản của hai vị lãnh đạo “chống tham nhũng”:
Ông Trần Văn Truyền sở hữu căn biệt thự cùng 4 căn nhà gỗ đặc biệt ở xứ tỉnh Bến Tre, rộng trên 16.000m2 ước tính 24 tỷ riêng tiền đất; 1 căn nhà 300m2 được cấp hồi làm bí thư tỉnh ủy; 1 nhà 200m2 trước cổng chùa Bạch Vân; 3 cơ ngơi ở khu đô thị 5 sao Phú Mỹ Hưng, TP Hồ Chí Minh, do người thân quản lí.
Nhà đất có liên quan đến ông Trần Văn Truyền ước tính trị giá chưa tới 100 tỷ
Còn khối bất động sản của Phó Thủ tướng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo TW về phòng, chống tham nhũng Nguyễn Xuân Phúc thì lại ở đẳng cấp quốc tế ước tính nhiều nghìn tỷ mà ông Truyền khó có thể so sánh:
Tài sản (tính theo bất động sản) của ông Trần Văn Truyền xem ra vẫn còn khiêm tốn lắm lắm so với khối bất động sản nhiều nghìn tỷ của Phó Thủ tướng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo TW về phòng, chống tham nhũng Nguyễn Xuân Phúc
Nếu ông Trần Văn Truyền có cái dại của người miền nam là ruột để ngoài da, có bao nhiêu đem khoe hết nên bị trảm thì ngược lại, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại có cái mưu mô xảo quyệt, khéo léo che đậy nằm trong bản chất nên khối tài sản nghìn tỷ của ông chẳng ai biết đến. Mãi cho đến thời điểm này mới được nhân dân phát hiện như lời ông hô hào và “hy vọng”: “…hy vọng nhân dân và các cơ quan chức năng phát hiện!” khi trả lời chất vất đại biểu quốc hội tại kỳ họp thứ 7 (12/6/2014) vừa qua.
2. Bổ nhiệm cán bộ ồ ạt trước khi rời nhiệm sở
Ông Trần Văn Truyền trước khi nghỉ hưu đã chỉ đạo Vụ Tổ chức Cán bộ (do ông Ngô Văn Cao là Vụ trưởng) dồn dập tuyển dụng nhân sự một cách ồ ạt. Trong vòng 5 tháng (từ 3/2011 đến 8/2011), ông Truyền đã ký quyết định bổ nhiệm hàng loạt cán bộ cấp vụ, trong đó nhiều người không có quy hoạch.
Nhưng so với ông Nguyễn Xuân Phúc thì hành động gấp gáp này của ông Truyền hãy còn “non”, ngay từ khi chạy được vào Bộ Chính trị (tháng 1/2011), ông Bộ trưởng, Chủ nhiệm Nguyễn Xuân Phúc đã bắt đầu tính toán để lại mạng lưới chân rết của mình tại Văn phòng Chính phủ. Chỉ trong 10 ngày, ông đã ký hàng loạt các quyết định về bổ nhiệm cán bộ:
– Ngày 5/1/2011, ông đã ký các quyết định số 01, 02, 03 và 05/QĐ-VPCP bổ nhiệm:
Ông Tô Văn Tuấn (Phó Tổng biên tập Báo Công Thương, Bộ Công Thương) giữ chức Phó Tổng Biên tập Cổng Thông tin điện tử Chính phủ;
Bà Hoàng Thị Thu Hiền và bà Cao Nhật Quang giữ chức Phó phòng Công báo;
Bà Hoàng Thị Hà (nhân viên nhà khách 37 Hùng Vương) về làm chuyên viên Văn phòng Công đoàn.
– Ngay sau đó, ngày 10/1/2011, ông lại ký hàng loạt quyết định số 46, 48/QĐ-VPCP, từ số 51 đến 61 và 71/QĐ-VPCP bổ nhiệm:
Ông Đặng Duy Hưng (nhân viên nhà khách 108 Nguyễn Du) giữ chức Phó Chủ Nhiệm Nhà khách 108 Nguyễn Du;
Bà Nguyễn Thị Thúy (chuyên viên) giữ chức Phó Trưởng phòng Phòng Lưu trữ, Vụ Hành chính;
Ông Nguyễn Trọng Dũng giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Đổi mới doanh nghiệp;
Ông Lưu Văn Sáu giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp;
Ông Phạm Vũ Hùng giữ chức Phó Giám đốc Trung tâm Hội nghị quốc tế;
Bà Cao Thị Lệ giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức hành chính nhà nước và Công vụ;
Ông Nguyễn Văn Hòa giữ chức Vụ trưởng thuộc Vụ Quan hệ quốc tế;
Ông Nguyễn Thanh Hải giữ chức Vụ phó Vụ Quan hệ quốc tế;
Ông Tạ Công Hoan, ông Nguyễn Đình Hào và bà Vũ Thị Mai giữ Hàm Vụ phó Vụ Tổ chức hành chính nhà nước và Công vụ;
Ông Đậu Xuân Cảnh và bà Nguyễn Thị Mỹ Dung giữ Hàm Vụ phó Vụ Khoa giáo – Văn xã;…
– Và ngay trước khi rời chức Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, ngày 6/5/2011, ông Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục ký thêm hàng loạt các quyết định bổ nhiệm:
Ông Nguyễn Trọng Dũng (trước đó đã được ông Phúc bổ nhiệm Phó Vụ trưởng Vụ Đổi mới doanh nghiệp trong quyết định ngày 10/1/2011) tiếp tục được ông Phúc cho giữ chức Vụ trưởng, hất cẳng bà Nguyễn Kim Toàn (đang là Vụ trưởng vụ này) về làm giúp việc Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp;
Ông Trương Hồng Dương (chuyên viên) giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật;
Bà Nguyễn Thanh Thủy (Phó phòng Thi đua Khen thưởng) giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ;
Ông Nguyễn Hữu Lâm (chuyên viên) giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương;
Ông Lê Vũ Bình giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Nội chính;
Ông Nguyễn Quốc Hùng và và ông Vũ Quang Lâm giữ chức Phó Giám đốc Trung tâm Hội nghị quốc gia;
Và hàng loạt quyết định thăng Hàm Vụ trưởng cho: Bà Nguyễn Thị Xa (Vụ Tổ chức cán bộ); ông Đào Trọng Trường (Vụ Nội chính) và ông Nguyễn Văn Vy (Vụ Kinh tế ngành). Hàm Vụ phó cho: ông Lê Hồng Minh (Vụ Kinh tế ngành); bà Nguyễn Lệ Thủy (Vụ Pháp luật); ông Nguyễn Văn Hiền, bà Nguyễn Ngọc Quỳnh và ông Trịnh Anh Tuấn (Vụ Kinh tế ngành);
Qua đó có thể thấy ông Truyền dại khi bổ nhiệm cán bộ trước khi nghỉ hưu còn ông Phúc “khôn” hơn vì có những bước chuẩn bị kỹ lưỡng và quan trọng là ông chưa nghỉ hưu mà leo lên vị trí cao hơn nên chẳng ai dám ý kiến gì, dù hệ thống cán bộ ông để lại là quả đắng cho người kế nhiệm.
Dù sao thì ông Trần Văn Truyền cũng đã nghỉ hưu, mối họa ông để lại cho nhân dân cũng không lớn lắm nhưng còn ông Phó Thủ tướng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo TW về phòng, chống tham nhũng Nguyễn Xuân Phúc thì vẫn còn đang đương chức và có khả năng tiến xa hơn nữa nhờ các nhóm lợi ích sân sau, nhất là đại gia Hoa kiều Đặng Văn Thành và cả yếu tố Trung Quốc như độc giả đã biết. Đây mới là thực sự là nhân tố hút cạn máu Nhân dân, thậm chí là mất nước, một lần nữa khẩn thiết đề nghị Ban Nội chính TW, Ủy ban Kiểm tra TW vào cuộc!
Được biết, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đang chạy bạc mặt khắp nơi, từ gặp các Ủy viên Trung ương, Đại biểu Quốc hội đến các vị lão thành cách mạng để giải trình, giải thích nhằm bảo vệ cái gọi là “tín nhiệm” mà ông tưởng rằng ông đang có. Theo ý của Nhân dân kính đề nghị Phó Thủ tướng đừng chạy nữa, chỉ tốn thời gian, sức khỏe, ngân sách nhà nước và cả chi phí riêng của gia đình mà ông đã cố gắng thu vén từ bấy lâu. Chỉ cần Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Ủy ban Kiểm tra TW thành lập ngay 4 đoàn kiểm tra: 1 đoàn kiểm tra ở miền bắc, 1 đoàn miền trung, 1 đoàn miền nam và 1 đoàn qua Mỹ kiểm tra và sau đó công bố cho Nhân dân biết ngay trên Cổng thông tin Chính phủ là mọi chuyện sẽ rõ!
Thời điểm cuối năm 2014, tại Việt Nam thường là lúc người dân mua sắm, trang trí nhà cửa để đón năm mới 2015 và chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán. Thế mà trên địa bàn cả nước đã xảy ra nhiều cuộc biểu tình, đình công đòi quyền lợi của người dân. Từ cuộc biểu tình của những nhà hoạt động tìm kiếm công lý cho tử tù Nguyễn Văn Chưởng đến các cuộc đình công của công nhân HVS đã toát lên một bức tranh không đẹp của xã hội Việt Nam năm 2014.
Khánh Hòa
Sáng ngày 26/12/2014, theo các báo trong nước loan tin thì có khoảng 2500 công nhân của nhà máy đóng tàu Huyndai – Vinashin (HVS), Cam Ranh đình công để phản đối chủ doanh nghiệp về vấn đề tăng lương.
Báo Người Lao Động cho biết: Đình công tự phát vào đầu giờ làm việc sáng 26.12, ngay sau khi lãnh đạo Công ty TNHH Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin (HVS) thông báo: năm 2015 toàn thể CBCNV chỉ được tăng 5% lương cơ bản – không bằng 50% mức tăng lương của năm 2014 và quá thấp so với kỳ vọng của công nhân.
Lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa cũng có mặt, tuy nhiên chỉ giao cho chủ doanh nghiệp và công đoàn phối hợp để giải quyết. Cuộc đình công kéo dài đến chiều tối 26-12 và chưa có dấu hiệu thỏa hiệp.
Một số hình ảnh cuộc đình công
Hà Nội
Ngày 27/12/2014 là ngày thứ 10 biểu tình ôn hòa, tọa kháng của bố mẹ tử tù Nguyễn Văn Chưởng và những người hoạt động nhân quyền trước vườn hoa Lý Thái Tổ, Hà Nội. Tham gia cùng có những nhà hoạt động như Trương Dũng, Lê Hoàng, Lê Hồng Phong, Sông Quê cùng các dân oan khác cũng đồng hành.
Theo FB của chị Liberty Melinh (Nguyễn Thúy Hạnh) điều đặc biệt trong cuộc biểu tình của ngày này là thu hút được sự quan tâm của các du khách nước ngoài. Một số người khách quan tâm về trường hợp của tử tù Nguyễn Văn Chưởng đã chụp ảnh, tìm hiểu thông tin và có hứa sẽ đồng hành lên tiếng về trường hợp này. Công an, dân phòng đặt 1 chiếc xe tải nhỏ phía trước mặt những người biểu tình, tuy nhiên không làm họ nao núng để tìm kiếm sự sống cho một người bị kết án oan.
Người nước ngoài tìm hiểu về vụ án Nguyễn Văn Chưởng
Theo các trang tin Daklak Buôn Ma Thuột cho biết, sáng ngày 27/12 trước “tượng đài chiến thắng” của thành phố đã diễn tra cuộc biểu tình của khoảng 50 tiểu thương chợ cũ Buôn Ma Thuột. “Tượng đài chiến thắng” thành phố Buôn Ma Thuột nằm ở bùng binh (vòng xuyến) ngả 6, khi biểu tình nổ ra cảnh sát giao thông, công an, dân phòng đã phong tỏa cả 6 ngả dẫn đến đây. Một số bạn trẻ bị công an bắt đi khi dùng máy chụp ảnh để ghi lại những hình ảnh này.
Nguyên nhân của cuộc biểu tình được cho là giá thuê sạp khá cao, người dân không có tiền để đóng nên đã nhiều lần yêu cầu công ty quản lý chợ mới hạ giá nhưng không được đáp ứng. Theo Đời sống Pháp luật, một tiểu thương cho biết, theo thông báo của Công ty quản lý chợ Buôn Ma Thuột thì mỗi tiểu thương muốn vào kinh doanh tại chợ mới phải đóng mức phí từ hơn 166 triệu đồng (9 năm) đến 770 triệu đồng (44 năm, đã tính thuế GTGT).
Một số hình ảnh biểu tình của các tiểu thương Buôn Ma Thuột
Em Nguyễn Thị Thanh Hải, con gái anh Chưởng, năm nay 8 tuổi. Tám năm nay, em chưa một lần cảm nhận vòng tay của cha. Ngày cha mình bị bắt đi, em đang nằm trong bụng mẹ. Ba tháng sau ngày ấy, em chào đời. Hai tuổi, người mẹ đã không thể chịu nổi khi phải sống dưới thân phận vợ một người tử tù, đã bỏ em lại cho ông bà và ra đi. Đã mấy năm rồi, em không còn tin tức gì của người mẹ nữa. Mỗi tháng, em lại nghỉ học một vài buổi để cùng ông bà đi kêu oan cho cha. Cô giáo dạy em trên lớp biết điều ấy, và chỉ nói với gia đình đừng cho em nghỉ nhiều quá, sẽ theo không kịp bạn mà thôi…
*
Từ chiếc xe Dream cà tàng…
Hà Nội một ngày đông rét mướt, co cóng. Tôi có cuộc hẹn với ông Chinh vào một buổi sáng chủ nhật. Mới 6 giờ 20 phút, điện thoại đổ chuông:
– Chú đến rồi cháu à.
Đánh răng rửa mặt xong, tôi tức tốc chạy ra.
– Chú đến sớm quá vậy?
– Chú đi từ 2 rưỡi sáng, đến đây khoảng 30 phút rồi mới gọi cháu, vì sớm quá để cháu ngủ.
Vộ chồng ông Nguyễn Trường Chinh
Tôi nhìn ra chiếc xe ông sử dụng, một chiếc Dream Trung Quốc cũ kỹ, lại gắn thêm cái khung để thồ hàng. Bằng chiếc xe máy này, 8 năm nay, đã không biết ông và vợ đã đi lên đi về từ xã Bình Dân, Kim Thành, Hải Dương tới Hà Nội cả hơn trăm cây số bao nhiêu lần. Chiếc Dream cà tàng ấy chắc cũng như ông, một cựu lính bộ Nam Lào – Trường Sơn hồi 1972, năm nay 70 tuổi, đã quá mệt mỏi, chỉ chờ đến lúc nằm gục lại. Dẫu vậy, cho đến khi thực sự gục ngã, ông vẫn quyết tâm đi đến cùng để cứu con trai mình. Con trai ông, anh Nguyễn Văn Chưởng, năm nay 31 tuổi, bị kết án tử hình trong vụ án giết hại thiếu tá CA Nguyễn Văn Sinh tại phường Đông Hải 2, Q. Hải An, TP Hải Phòng 8 năm trước. Tuy qua cả 3 phiên tòa, sơ thẩm, phúc thẩm và giám đốc thẩm, án tử hình của anh vẫn được giữ nguyên, nhưng gia đình ông Chinh vẫn một mực tin tưởng rằng con mình bị kết án oan, vì hôm xảy ra vụ án ở Hải Phòng, 14/07/2007, Chưởng cùng một người bạn từ chỗ làm việc ở Hải Phòng, có về quê chơi. Thời điểm xảy ra vụ án, 21 giờ tối, anh cùng người bạn đó đang ở nhà một người quen trong xã. Nhiều người quen biết trong xã xác nhận rằng, tối hôm xảy ra vụ án đó, đã gặp anh Chưởng ở quê, xã Bình Dân, Kim Thành, Hải Dương, cách địa điểm xảy ra vụ án chừng 35km. Vì thế, anh không thể nào là kẻ giết người được.
Đã 7 năm qua từ khi bản án tuyên cho đến tận bây giờ khi gia đình được tin chuẩn bị hành hình, ông Chinh và vợ đã đi khắp các nơi có thể trên Hà Nội để kêu cứu cho con trai mình. Ông đã từng viết thư bằng chính máu của mình để kêu oan cho con. Nhưng những gì ông nhận được là những đợi chờ không hồi đáp hoặc những câu trả lời rằng “đã đúng người, đúng tội”. Dẫu vậy, ông vẫn cứ đi, cứ đi và vẫn cứ đi. Với chiếc xe máy cà tàng đã quá già nua và mệt mỏi y như đôi vợ chồng già này, vợ chồng ông sẽ đi đến khi nào họ không còn chịu đựng nổi, hoặc một tai nạn nào đó trên quốc lộ 5 khiến vợ chồng ông nằm lại. Và sẽ vĩnh viễn chôn vùi niềm tin sắt đá của họ, rằng con mình vô tội.
Đến manh áo người tử tù
Nguyễn Trọng Đoàn cùng kỉ vật của anh trai
Tôi gặp Nguyễn Trọng Đoàn, em trai Chưởng và cũng là một bị cáo trong vụ án ấy. Anh bị kết án 2 năm vì “che giấu tội phạm”. Anh kể rằng anh không ngờ rằng mình cũng bị đi tù. Hôm xảy ra vụ án, hai anh em hẹn nhau ở quán Internet gần nhà ở quê. Vợ chồng người chủ quán Internet này hiện vẫn xác nhận rằng hôm đó họ thấy Chưởng vào quán gọi em về. Khi Chưởng bị bắt, Đoàn đã đi gặp các nhân chứng để nhờ họ xác nhận rằng tối hôm 14/07/2007, họ thấy anh Chưởng ở quê. Ngày 10/08, anh lên trụ sở Công an để nộp bằng chứng, thì bị họ bắt lại, đánh đập, tra tấn tàn bạo và ghép vào tội “Cố ý che giấu tội phạm”.
Ghê gớm hơn nữa, những người làm chứng rằng tối hôm xảy ra vụ án họ thấy Chưởng ở quê, cách địa điểm xảy ra vụ án đến 35km, cũng được gọi lên và nhận những lời hăm dọa, những trận tra tấn kinh hoàng của CA Hải Phòng mà đến tận bây giờ, họ còn kinh hãi. Công an còn dọa sẽ bắt cả làng, nếu cả làng làm chứng. Người dân Bình Dân còn kể rằng, Dương Tự Trọng, lúc đó là Thượng tá, Phó thủ trưởng cơ quan CSĐT, cầm ve áo và tuyên bố: “Tao, thượng tá Dương Tự Trọng, thề sẽ làm cho thằng chủ tịch xã Bình Dân mất chức!”, chỉ vì ông chủ tịch xã lỡ xác nhận rằng những người nhân chứng đó là người thuộc địa phương ông.
Ngày lên tòa nhận bản án tử hình, Chưởng gửi lại một chiếc áo đông xuân cũ cho gia đình. Chiếc áo ấy Chưởng đã rút từng sợ chỉ rồi dùng tăm thêu. Dòng chữ trên chiếc áo kể về nỗi oan khuất của mình:
“Án oan ôm hận nhờ Chính phủ Giải oan hận này cho dân đen Tấm lòng trong sạch thiên địa biết Trả lại công bằng cho dân thường Sao để quan sai hành hạ dân Luật pháp Việt Nam là rất đúng Đừng để oan sai giáng hạ cho dân lành”.
Manh áo người tử tù
Đã gần 8 năm trôi qua, anh Chưởng vẫn nằm trong ngục tử tù với những lời kêu oan của mình. Phía tòa án Hải Phòng đã đến báo với gia đình, tháng 12 này sẽ đem anh ra xử tử.
Và em Hải…
Em Nguyễn Thị Thanh Hải, con gái anh Chưởng, năm nay 8 tuổi. Tám năm nay, em chưa một lần cảm nhận vòng tay của cha. Ngày cha mình bị bắt đi, em đang nằm trong bụng mẹ. Ba tháng sau ngày ấy, em chào đời. Hai tuổi, người mẹ đã không thể chịu nổi khi phải sống dưới thân phận vợ một người tử tù, đã bỏ em lại cho ông bà và ra đi. Đã mấy năm rồi, em không còn tin tức gì của người mẹ nữa. Mỗi tháng, em lại nghỉ học một vài buổi để cùng ông bà đi kêu oan cho cha. Cô giáo dạy em trên lớp biết điều ấy, và chỉ nói với gia đình đừng cho em nghỉ nhiều quá, sẽ theo không kịp bạn mà thôi.
Tôi đã từng dự định ghi lại hình ảnh của em khi em đi kêu oan cho cha. Nhưng rồi lại thôi. Tuổi của em, phải được cắp sách đến trường tự nhiên như bao bạn bè khác. Tuổi của em, phải được sự chăm sóc, yêu thương của cha và mẹ. Tuổi của em, phải được hồn nhiên vui cười nũng nịu. Tuổi của em, phải được nhiều thứ lắm. Tuổi của em không phải nghỉ học để đi kêu oan cho cha mình. Tuổi của em, phải được mặc ánh trắng tinh khôi chứ không phải mặc những bộ quần áo với dòng chữ oan ức. Tuổi của em, không phải sống trong một gia đình mà nỗi oan khiên đè lên từng nhịp thở. Nếu cuộc đời này công bằng như người ta thường nói, em sẽ không phải như vậy.
Giá mà cuộc sống công bằng hơn một chút. Để những ân huệ cuối cùng còn sót lại của cuộc đời này, xin hãy dành cho em.
Hà Nội, 28/12/2014
Textbox:
Vụ án giết người xảy ra vào lúc 21h ngày 14/07/2007 tại Cảng Đình Vũ, P Đông Hải 2, Quận Hải An, TP Hải Phòng. Nạn nhân là thiếu tá Nguyễn Văn Sinh, cán bộ CAP Đông Hải 2.
Vào tối ngày 01/08, CA TP Hải Phòng đã bắt Nguyễn Văn Chưởng, Vũ Toàn Trung và Nguyễn Văn Hoàng, được cho là hung thủ của vụ án này.
Qua 3 phiên xét xử, sơ thẩm, phúc thẩm và giám đốc thẩm, tòa án đã tuyên Nguyễn Văn Chưởng tử hình, Đỗ Văn Hoàng tù chung thân, Vũ Toàn Trung 23 năm tù giam vì các tội danh giết người và cướp tài sản; Nguyễn Trọng Đoàn (em trai Chưởng) 2 năm tù giam vì che dấu tội phạm; Nguyễn Thị Lan Phương 1 năm tù treo vì không tố giác tội phạm.
Tuy nhiên, bản án có nhiều điều cần đặt nghi vấn:
– Lời khai của các bị cáo trong vụ án có nhiều điều mẫu thuẫn với nhau và không đúng với bản khám nghiệm hiện trường, có rất nhiều bản khai đi khai lại nhiều lần.
– Người bị cho là cầm đầu vụ án là Nguyễn Văn Chưởng có bằng chứng ngoại phạm là thời điểm xảy ra vụ án, Nguyễn Văn Chưởng đang ở quê nhà là xã Bình Dân, Kim Thành, Hải Dương; cách địa điểm xảy ra vụ án chừng 35km. Có rất nhiều người dân trong xã đã làm nhân chứng cho việc này.
– Nhân chứng trong vụ án này, cụ thể là anh Trần Quang Tuất, xã Bình Dân, Kim Thành, Hải Dương đã bị ép cung, nhục hình dã man. Các nhân chứng khác do gia đình và luật sư mang đến phiên tòa đều không được chấp nhận.
– Quá trình điều tra xét hỏi có dấu hiệu việc ép cung, nhục hình. Các bị cáo liên tục kêu oan và trả lời rằng “ khai theo lời đọc của điều tra viên”. Anh Nguyễn Trọng Đoàn, em trai Chưởng khi đến giao nộp bằng chứng ngoại phạm của Chưởng đã bị bắt và khép tội “ cố ý che dấu tội phạm”. Anh hiện đã thi hành án xong và tố cáo rằng mình bị ép cung, nhục hình dã man.
Theo lời ông Nguyễn Trường Chinh, bố đẻ của Nguyễn Văn Chưởng, sau khi hoàn thành vụ án này, thượng tá Dương Tự Trọng, phó Thủ trưởng cơ quan CSĐT CATP Hải Phòng, người trực tiếp thụ lý vụ án đã lên ngay chức Phó Giám đốc CATP Hải Phòng. Liệu có phải Nguyễn Văn Chưởng phải chết vì chức Phó Giám đốc CATP Hải Phòng của Dương Tự Trọng?
Buổi tọa kháng thứ 10
P/S: Khi bài viết này được hoàn thành, chiếc Dream cũ nát ấy đã hư hỏng hoàn toàn. Một chủ nhà trọ tốt bụng ở Hà Nội, nơi ông bà Chinh thường nghỉ qua đêm đã cho ông bà mượn 2,5 triệu để mua cho ông bà một chiếc xe khác để ông bà đi lại. Hôm nay, cũng là ngày thứ 11 liên tục ông bà tọa kháng để kêu oan cho con tại vườn hoa Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Vinh danh thiên chúa trên trời,
Bình an dưới thế cho người thiện tâm.
Hai câu cầu chúc trong ngày lễ giáng sinh được Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn trích dẫn, để sau đó dẫn tới sự tán thán về một nỗi buồn của ông trên trang FB:
Viết ra câu thứ hai làm tôi chợt phân vân… Trên trời thì không biết sao, chứ ở dưới đất (dưới trần) thì tôi thấy sao những người thiện tâm, đặc biệt là ở VN, có khi chẳng được bình an.
Mặc dù sự bình an là điều mong muốn của tất cả mọi người, như cây bút Trịnh Khả Nguyên viết trên trang blog Bauxite Việt Nam:
“Bình an dưới thế” là mong ước chung của mọi người. Ai cũng muốn có một cuộc sống an lành, một gia đình hòa thuận, một xã hội công bình, một môi trường trong sạch. Không ai muốn bị bệnh hiểm nghèo, bị hoạn nạn, bị đối xử bất công, bị vu oan giá họa. Ngay những người ít thiện tâm, hay làm điều ác cũng muốn mình, gia đình mình, người thân của mình được an khang thịnh vượng.”
Những người lo lắng cho sự bất an đang đổ dồn ánh mắt về người tử tù Nguyễn Văn Chưởng mà bản án vốn gây nhiều tranh cãi. Theo bản án này thì ông Chưởng sẽ bị tử hình vào cuối năm nay. Cha mẹ và gia đình ông thì cứ nhất mực kêu oan rằng ông vô tội. Các lời buộc tội, các tang chứng tại tòa đều không mang tính thuyết phục là ông Chưởng đã phạm tội giết người.
Một vụ án tử hình khác cách đây không lâu được dừng lại. Người tử tù Hồ Duy Hải may mắn được công luận chú ý và vụ án bị ngưng để tái điều tra, cũng vì lý do những chứng cứ rất mù mờ, không thuyết phục được rằng ông Hải đã gây án.
Hai nghi án được các blogger bàn đến trong thời gian chưa đầy một tháng làm tăng nỗi bất an trong một xã hội mà nhiều người cho rằng có sự song hành giữa sự mất hiệu quả của nền công lý, và sự gia tăng bạo lực trong xã hội. Người ta vẫn còn nhớ câu chuyện hồi năm ngoái người dân tại một ngôi làng nhỏ bắt giữ năm viên công an vì không hài lòng cái cách mà cơ quan công quyền quản lý địa phương họ. Nhiều người dân bị chết do sự bạo hành của công an, và ngay cả lực lượng công an cũng không khỏi bị đe dọa bởi bạo lực.
Nhà văn Phạm Đình Trọng có nói với chúng tôi trong một lần trao đổi rằng xã hội Việt Nam đang bị đe doạ bởi bạo lực khi người ta đối xử với nhau bằng bạo lực vì người ta không còn tin ở công lý, và một phần quan trọng hơn là cơ quan công quyền hay dùng bạo lực để hành xử. Người ta nói nguyên nhân của điều đó không ở đâu xa lạ mà xuất phát từ nguyên tắc sử dụng bạo lực cách mạng.
Tính bạo lực đó được blogger Cánh Cò nhớ lại trường hợp của nhà văn Nguyễn Quang Lập vừa bị bắt, cũng như trường hợp viên tướng công an tên là Thanh bị đưa ra trước tòa dù đang bị trọng bệnh:
Nhà văn cũng là Blogger Nguyễn Quang Lập người điều hành Blog Quê Choa nổi tiếng.
Người cộng sản rất giỏi nói tiếng nhân đạo nhưng việc làm thì ngược lại hoàn toàn. Khập khiễng như Bọ nhưng vẫn còn đi được thì còn vào tù. Nằm liệt trên cáng như tướng Thanh vẫn bị khiêng ra tòa nghe xử án. Đây là cách chứng tỏ quyền lực tuyệt đối, tuyệt đối đến vô nhân đạo của chế độ vốn đi lên từ bạo loạn.
Nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn thuật lại những điều buồn lòng của ông khi ông là nạn nhân của những bạo lực ngôn từ của những người dân bình thường, đến nổi ông phải trích một câu nói của người xưa rằng Bạc như dân, bất nhân như lính!
Ông Vương Trí Nhàn có lẽ là một trong những cây bút hiếm hoi nói ngược lại cái mỹ từ nhân dân vốn được ngôn ngữ chính thống nâng niu bấy lâu nay. Ông nêu nguyên nhân của việc đó là từ sự suy thoái của chính cơ quan công quyền:
Trước mặt người dân lúc ấy, lý tưởng như bị xúc phạm. Người ta không thể thờ ơ và dễ bảo mãi. Về mặt triết học có thể bảo con người bắt đầu rơi vào hư vô. Chúa đã chết rồi! Ai muốn làm gì thì làm! Bởi cảm thấy trên đời này không còn cái gì là thiêng liêng, họ rơi vào liều lĩnh phá phách một cách hung hãn. Những cái xấu sẵn có mà bấy lâu họ kìm nén, được lúc vùng lên quẫy lộn. Tự cho phép mình hư! Nhìn nhau để yên tâm mà hư! Khuyến khích nhau hư thêm, càng đông người hư càng thích! Sự bùng nổ lúc này là theo lối dây chuyền, không gì có thể giữ con người lại nữa.
Quyền lực
Bàn về những người cầm quyền hiện nay, Blogger Cánh Cò viết rằng các vị chức sắc chính quyền hiện nay phát biểu như thánh, nhưng lại rỗng như một chiếc giếng khô. Còn giáo sư Nguyễn Văn Tuấn thì nhận định về những lời phát biểu gần đây của các quan chức hàng đầu Việt Nam:
Họ không nói được cái gì cụ thể, mà chỉ xoay quanh các khẩu hiệu quen thuộc, kiểu như ‘dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh…’ những bài nói chuyện của lãnh đạo VN rất khó gần với người dân do ngôn ngữ cứng đơ và kém thân thiện, và cách họ triển khai bài nói chuyện quá xa rời công chúng.
Đằng sau những lời nói đó lại đang diễn ra một cuộc đấu đá quyền lực khốc liệt bên trong đảng cầm quyền được mô tả trong bài nhận định tình chính trị mới nhất của blogger Kami. Theo blogger này thì hội nghị trung ương của đảng cộng sản Việt Nam năm nay diễn ra rất muộn màng. Lẽ ra nó đã được tổ chức trước kỳ họp quốc hội để có thể ra những chỉ đạo theo nguyên tắc đảng lãnh đạo. Nhưng nay Quốc hội đã bế mạc phiên họp thường kỳ mà dường như việc họp hội nghị trung ương vẫn chưa ngã ngũ. Trong một lần trao đổi với chúng tôi mới đây, Giáo sư Vũ Tường có nhận định rằng quyền lực trong đảng cầm quyền duy nhất tại Việt Nam hiện nay rất chia rẽ với những phe nhóm lợi ích khuynh đảo chính trường và lợi ích của quốc gia.
Sợ hãi
Nhạc sĩ, blogger Tuấn Khanh khi viết về người tử tù Nguyễn Văn Chưởng có đề cập đến một chuyện trớ trêu là ông Chưởng bị giam trong một trại giam mang tên Trần Phú, người Tổng bí thư đầu tiên của đảng cộng sản Việt Nam. Ông Trần Phú bị thực dân Pháp dùng nhục hình giết chết. Nay Tuấn Khanh thấy rằng giờ đây người Việt lại đang thừa kế những gì mà họ lên án, và những điều đó đã từng được dùng như duyên cớ để lật đổ một chế độ là chế độ thực dân Pháp.
Giải thích điều trớ trêu đó Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn cho rằng vì những người cầm quyền sợ sự thật như kẻ gian sợ ánh sáng. Đó cũng là điều mà nhiều blogger cho là nguyên nhân mà ông Nguyễn Quang Lập bị bắt vì ông mong làm người chuyên chở sự thật đến cho người đọc.
Facebooker Mai Tú Ân viết rằng chính nỗi sợ ấy làm cho hố ngăn cách giữa những người cai trị và những người bị trị ở Việt Nam ngày càng xa cách:
Không dám đối diện với người dân của mình, chính quyền ngày càng tỏ ra khinh thường người dân của mình, cùng với nỗi sợ hãi hoang tưởng đặc trưng của một kẻ có lỗi với người dân của chính mình.
Chính quyền đang tự mở ra cái hố sâu ngăn cách, hay một mặt trận đối nghịch, đối đầu vô lý giữa lòng một quốc gia đang cần sự đoàn kết và hòa giải hơn là sự đối đầu.
Vì đâu nên nỗi
Đi tìm kiếm nguyên nhân của sự bất an của người dân, và sự sợ hãi của nhà cầm quyền, nhà khoa học Tô Văn Trường viết:
Quản trị một quốc gia, thực ra có yếu kém, bê bết thì mới “sợ dân chủ” – người cha trong gia đình khi không còn có thể tương thích với con cái bằng lời thì sẽ dùng roi vọt – khác nào là đã “tự thú” về sự bất lực của mình!
Những nhà lãnh đạo Việt Nam không phải không nói đến những yếu kém của hệ thống điều hành đất nước hiện tại, nhưng họ lại cho rằng chẳng qua là do cán bộ đã không thực hiện được một cách đúng đắn, chủ nghĩa cộng sản, hay những nguyên tắc của Lenin. Giáo sư Tô Văn Trường phản bác điều đó:
Vấn đề không phải là hiểu sai hay không thực hiện đúng chủ nghĩa Lênin mà ở chỗ chọn chủ nghĩa Lênin là sai lầm. Đi theo chủ nghĩa Lênin là từ bỏ Đệ nhị quốc tế, để theo Đệ tam quốc tế, và thực tế là theo chủ nghĩa Lênin-Stalin với những hệ luỵ độc tài, toàn trị tai hại. Mấy thập kỷ qua cho thấy các nước xây dựng chủ nghĩa xã hội theo xu hướng Đệ nhị quốc tế tức là trên nền tảng dân chủ như Thụy Điển thì trái lại đều thành công.
Trong bất kỳ một cuộc lột xác thay đổi nào đều không tránh khỏi nỗi đau đớn về thể xác và tinh thần. Mục tiêu tối thượng phải tránh được đổ máu làm hao tổn hiền tài và nguyên khí quốc gia. Muốn tránh được điều này, phải thay đổi thể chế, đoàn kết dân tộc và thực hiện dân chủ.
Yêu cầu của ông Tô Văn Trường cũng được nhiều trí thức Việt Nam lên tiếng trong thời gian gần đây. Nhưng cũng có những lời đồn đoán rằng chính những đề nghị thay đổi tận gốc đó đã làm đảng cộng sản không hài lòng và kết quả là nhiều nhà những vụ bắt bớ đã xảy ra.
Khi không chấp nhận sự thay đổi thể chế, dường như nhà cầm quyền lại đang loay quay, bế tắc. Một ông Thứ trưởng đương chức lên tiếng với báo giới rằng Chúng đa đi mà không biết đi về đâu!
Trong không khí bất an và dường như bế tắc đó, blogger, nhạc sĩ Tuấn Khanh khuyên mọi người nên hy vọng:
Nhưng tôi và bạn không thể không nói, không thể không hy vọng. Phần nhân tính ít nhất mà bạn có, dù bất lực, là phải ghi nhớ. Ít ra, mai sau chúng ta vẫn có thể đứng dậy và trở thành nhân chứng đáng giá của thời cuộc. Nhân chứng của sự thật dù trãi qua rêu phong. Dù chỉ làm một tiếng chuông cô độc, vẫn hơn là hoà tan mình, thoả hiệp trong đêm tối vô tận không thức tỉnh.
Hy vọng những oan án được cởi bỏ, hy vọng xã hội thoát khỏi sự bất an, hy vọng nhà cầm quyền đừng sợ hãi người dân, hy vọng họ biết con đường phải đi là đâu.
Hy vọng là lời chúc tốt lành đến với mọi thính giả trong mùa Giáng sinh và năm mới.
Thằng nào nói công an Việt Nam giúp cho đất nước an ninh, thì tao nói là an ninh con c**. Ngày đ** nào cũng có đâm chém, trộm cướp, hãm hiếp, tai nạn, hối lộ. Diễn ra nhan nhản đến mức gần như bình thường. Ko tin tao ư? Mở báo Công An ra mà đọc.
Anle20's Blog 