Lượm lặt tin 28-7-14

Cháy nhà ra mặt chuột ” Vàng ,tiền rủng rỉnh trong nhà cán bộ”

Mất trộm, quan tỉnh lộ 65 cây vàng dưới gầm giường

TAND tỉnh Gia Lai vừa tuyên phạt tổng cộng gần 72 năm tù cho 4 bị cáo gồm: Nguyễn Mạnh Quân, Lê Đình Đạt, Nguyễn Quốc Nam, Nguyễn Ngọc Thuận cùng về tội “trộm cắp tài sản”.

Cách đây hơn 1 năm, 4 đối tượng trên đã thực hiện vụ trộm cắp tại nhà riêng của vợ chồng ông Đặng Xuân Thọ – Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Kon Tum và bà Trần Thị Xuân Lan – Trưởng phòng Tổ chức Cục thuế tỉnh Gia Lai. Trong lúc tìm kiếm, Quân phát hiện dưới gầm giường một valy khóa số, bên trong có nhiều vàng thẻ đóng gói thành dây bọc trong túi nilon, nhiều nhẫn vàng, bông tai, lắc vàng, dây chuyền vàng… Tổng số tài sản do nhóm trộm lấy tại nhà ông Thọ khoảng 2,792 tỷ đồng.

Nhà giám đốc Sở GTVT bị trộm “khoắng” hơn 1 tỷ

Ngày 30/5, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Kạn tiến hành tạm giữ hình sự 3 đối tượng Phan Thế Anh (ở xã Lục Bình, huyện Bạch Thông), La Văn Thắng (SN 1993, huyện Chợ Mới) và Đỗ Văn Ngọc (SN 1997, ở phường Sông Cầu, thị xã Bắc Kạn) do liên quan đến vụ trộm cắp tài sản hơn 1 tỷ đồng trên địa bàn.

Trước đó, ngày 10/5, bà Dương Thị Hạnh, ở phường Đức Xuân, thị xã Bắc Kạn (vợ ông Lăng Văn Hòa – Giám đốc Sở GTVT tỉnh Bắc Kạn) trình báo: Ngày 7/5, gia đình bà bị kẻ gian đột nhập lấy trộm 40 000 USD, 5 cây vàng SJC, 1 lắc tay, 1 đôi nhẫn cưới và số tiền gần 100 triệu đồng.

Trộm “hỏi thăm” 57 lượng vàng trong nhà cán bộ tỉnh

Sáng ngày 3/7/2013, Công an TP. Vinh (Nghệ An) đã bắt ba nghi can gồm: Phan Xuân Nam (14 tuổi, trú tại thị trấn huyện Nam Đàn); Lữ Văn Sang (14 tuổi, trú xã Mậu Đức, huyện Con Cuông); Nguyễn Cao Cường (18 tuổi, trú tại phường Hồng Sơn, TP. Vinh) vì liên quan đến vụ trộm 57 lượng vàng và 50 triệu đồng tại nhà một cán bộ văn phòng UBND tỉnh.

Ngày 25/6/2013, nhóm đối tượng này đã đột nhập gia đình bà Trần Thị Anh Đào (53 tuổi, trú tại P.Hưng Dũng, TP. Vinh) cạy tủ, két sắt để trộm số tài sản nêu trên. Được biết, bà Đào là cán bộ văn phòng UBND tỉnh Nghệ An (chồng bà Đào nguyên cảnh sát giao thông thuộc Công an tỉnh Nghệ An, đã về hưu).

————————————-

“Xã hội chủ nghĩa và nói dối” –  Phỏng dịch bài “Lying commies”, The Economist 19-7-2014

@Viet-Studies

Bốn kinh tế gia Lars Hornuf của đại học Munich, Đức, và Dan Ariely, Ximena Garcia-Rada, và Heather Mann của Đại Học Duke, Hoa Kỳ, làm một nghiên cứu kinh tế thực nghiệm [2](experimental economics) ở Đức và cho thấy rằng những người từng sống lâu ở Đông Đức có khuynh hướng nói dối nhiều hơn để đạt mục đích cá nhân.

Thí nghiệm đơn giản như sau. 250 người sống ở Berlin được chọn ngẫu nhiên. Mỗi người được tung con xúc xắc 40 lần, rồi tính cộng điểm, điểm càng cao thì càng được trả tiền thưởng cao.

Ở đây, trước khi tung con xúc xắc mỗi lần, người tung phải tự hứa với chính mình là sẽ chọn điểm của mặt trên hay mặt đáy của con xúc xắc để tính cho lần tung đó. Điểm mỗi lần tung sẽ được ghi ra giấy và sau 40 lần như vậy, cộng lại ra tổng điểm để tính thưởng.

Ví dụ, tôi tự hứa trong đầu trước 1 lần tung là chọn mặt trên của con xúc xắc để tính điểm, khi tung con xúc xắc xuất hiện 2 điểm ở mặt trên, nếu tôi là người ngay thẳng, tôi sẽ ghi là 2; còn nếu tôi là người gian dối thì tôi sẽ ghi điểm của đáy con xúc xắc là 5. Việc chọn mặt tính điểm của con xúc xắc là tự nguyện và không ai kiểm tra được.

Thêm vào đó, người chơi có quyền chọn tung một lần 1 con, 2 con, 3 con, 4 con, 5 con hay 6 con xúc xắc cùng lúc. Nếu như người lương thiện thì việc chọn mặt tính điểm trước rồi chọn quay 1 con hay 2, 3, 4, 5, 6 con cùng lúc không ảnh hưởng mấy đến kết quả, vì theo thống kê thì các biến cố này là độc lập lẫn nhau, và do đó, số người chọn quay 1 con sẽ bằng số người chọn quay 2, 3, 4, 5, 6 con. Còn nếu người không lương thiện, họ sẽ chọn 6 con xúc xắc quay cùng một lúc và sau đó chọn mặt nào điểm cao thì tính điểm, ghi vào sổ để được hưởng tiền thưởng cao.

Kết quả cho thấy có một tỉ lệ lớn người chọn quay nhiều con xúc xắc cùng lúc. Người tổ chức bảo họ ghi nơi sinh sống trước đây ở Đức và độ tuổi. Kết quả cho thấy trung bình những người có gốc gác ở Đông Đức có xu hướng nói dối  gấp hai lần người lớn lên ở Tây Đức, và người sống càng lâu dưới chế độ “xã hội chủ nghĩa” thì càng nói dối.

Kết quả cho thấy có một sự liên hệ giữa “xã hội chủ nghĩa” và sự thiếu thành thật.

————————————————

Rượu săm ôtô: Đệ tử lưu linh thất kinh bỏ nhậu

Hàng trăm ngàn lít rượu được đựng trong săm ô tô xếp đầy đường chờ chuyển đi các quán nhậu. Đệ tử lưu linh nào một lần thấy cảnh này chắc phải thất kinh mà tự bỏ nghiệp.

Được “đồn thổi” về một thứ “công nghệ rượu không khói”, chúng tôi đã dò tìm về những lò sản xuất “rượu không khói” mà các đệ tử lưu linh nếu được nhìn tận mắt, chắc chỉ biết… chắp tay lạy!

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
Không ai tưởng tượng săm ô tô dùng để đựng rượu.

Rượu đựng săm xe như lợn con nằm ven đường

Làng nghề nấu rượu gạo, rượu sắn truyền thống mang tên Đ.L có từ hàng trăm năm nay. Những ngôi nhà cấp 4 nằm chon von trên con đường đê sống trâu gồ ghề của xã Đ.L (Bắc Ninh).

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
Những thùng phuy rượu tại “làng rượu không khói”.

Dọc sống đê chừng hai cây số, có khoảng chục những kho rượu được dựng lên. Dưới cái nắng chang chang của tháng 7, người ta phải phủ bạt cho những dãy thùng phuy đang xếp hàng dưới nắng. Con đường đê thêm chật hẹp vì người dân địa phương phơi thóc lúa dọc hai bên đường, chen với những thùng rượu bày nhấp nhổm.

Theo quan sát, một thùng phuy nhựa (to cỡ thùng phuy vẫn dùng để đựng xăng dầu) dung tích hàng trăm lít. Mùi cồn làm cho cái nắng trưa thêm gay gắt. Con đường thiếu bóng cây càng thêm ngột ngạt. Tưởng chừng, nếu xoè tay bật lửa ga cũng khiến không khí bị đốt cháy vì lý do mùi cồn trong không khí quá đậm đặc.

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
làng nghề, công nghệ, rượu không khói...

Dừng chân bên một điểm đóng rượu ở ven đường để hỏi thăm tìm mối để “đánh hàng” về mở quán nhậu, người đàn ông đang mải mê đóng rượu từ những chiếc phuy đựng rượu sang những “túi” khác được làm bằng… săm ô tô, nhiệt tình: mua gốc 6.000 đồng/lít. Về bán lẻ, có thể ăn lãi gấp 2-3 lần/lít.

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...

Công nghệ chế rượu không khói

Chúng tôi ngạc nhiên đến sững sờ: thiết bị “đóng, cất” rượu của người đàn ông này là một chiếc xô được gò bằng kim loại. Chiếc xô này sẽ vục vào những phuy rượu đang mở tung nắp, được tuồn sang những “túi săm ô tô” qua một cái phễu to đang được gắn với miệng túi cao su kia.

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
Rượu đựng trong xăm xe ô tô như lợn con nằm ven đường.

Một xô vục xuống thùng múc lên được khoảng chục lít. Một chiếc túi săm ô tô, nếu “no căng”, có thể chứa được từ 10-15 xô, tương đương với 100 lít.

Tò mò, tôi dừng lại ghé mắt quan sát phuy đựng rượu: phuy “rượu” trong vắt, in rõ bầu trời xanh thăm thẳm bên trên. Mùi cồn xộc thẳng vào mắt, vào mũi cay xè. Tưởng như, nếu không nhịn thở, cúi đầu vào phuy rượu đó chừng 15 phút, chắc chắn cũng có thể “lăn quay” vì say mà chưa kịp uống!

Trên nền đường, ngay cạnh địa điểm đang “đong” rượu, cả chục chiếc săm ô tô “no căng” đang được xếp thành một dãy dài, đen sì như một đàn “lợn rừng” vừa ăn no xong, đang nằm ngủ.

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
Đồ nghề “sản xuất” rượu không khói.

Theo lời kể của người đàn ông đang đóng rượu, rượu được vận chuyển bằng xe tải đưa đi khắp các tỉnh, chứ không riêng gì Hà Nội. Khi chúng tôi nghi ngờ về sản lượng rượu quá lớn và tại sao lại đựng rượu bằng thùnh phuy, người đàn ông quả quyết: 100% là rượu nấu. Mỗi ngày, mỗi lò nấu rượu hết công suất 24/24, sẽ nấu được chừng trên dưới bốn chục lít rượu.

Chính sự quả quyết của người đàn ông này đã “giải mã” những bán tín bán nghi của chúng tôi về câu chuyện mà anh bạn “chỉ điểm” trước khi lên đường về Đ.L: mỗi một kho rượu chứa cả trăm thình phuy. mỗi thùng phuy đựng cả trăm lít rượu. tính ang áng, lên tới cả chục ngàn lít rượu, không có lò rượu nào có thể sản xuất ra công suất ngần ấy được!

Người ta đã từng nói về công nghệ rượu không khói ở Đ.L bằng công thức: “cồn + nước lã + hương liệu”. Theo đó, cồn được cho vào thùng phuy, đổ nước lã vào đó theo tỷ lệ, cùng với hương liệu có sẵn theo các mùi cụ thể.

làng nghề, công nghệ, rượu không khói...
Không ai hiểu, đây sẽ là thùng phuy đựng gì, nếu không phải người trong cuộc!?

Thước đo mực nước để có được tỷ lệ nhất định, đó là một chiếc sào có khắc vạch, hoặc cũng có thể dùng chiếc đòn gánh để đo mực nước. Và, cũng chính cái “thước” này, sẽ là dụng cụ để khuấy tan cồn, nước, hương liệu thành dung dịch có tên là… rượu.

Sự xuất hiện của những “lò rượu không khói” đã dần giết chết những lò rượu truyền thống, vì không thể bằng phương pháp thủ công đánh lại được công nghệ chế rượu hiện đại kiểu đó.

Những “lò” rượu trụ lại được đến thời điểm bây giờ, chỉ khoảng chục lò và nằm rải dọc trên đoạn đường đê chừng 1-2 cây số. Nhiều ngôi nhà cao tầng mọc lên cũng bắt nguồn từ những phuy rượu như thế.

Thái Bình

Thân nhân hành khách Việt tử nạn trên máy bay MH17 kêu gọi công lý

Bà Nguyễn Ngọc Minh và hai con thiệt mạng khi chuyến bay MH17 của Hàng Không Malaysia bị bắn rơi ở miền đông Ukraine
Bà Nguyễn Ngọc Minh và hai con thiệt mạng khi chuyến bay MH17 của Hàng Không Malaysia bị bắn rơi ở miền đông Ukraine
Trà Mi-VOA

Một tai nạn chấn động thế giới vừa xảy ra tuần qua, cướp đi sinh mạng của gần 300 nạn nhân, trong đó có ba người gốc Việt.

Chiếc máy bay MH17 của hãng hàng không Malaysia trên đường từ Amsterdam (Hà Lan) sang Kuala Lumpur (Malaysia) hôm 17/7 đã bị bắn rơi tại miền Đông Ukraine, nơi đang có giao tranh giữa những người thân Nga muốn ly khai khỏi Ukraine với lực lượng chính phủ nước này. Toàn bộ 298 người, kể cả hành khách và phi hành đoàn, tử nạn. Các phần tử đòi ly khai Ukraine bị tình nghi dùng phi đạn của Nga bắn rớt chiếc máy bay.

Chị Nguyễn Ngọc Minh (37 tuổi) cùng con gái Đặng Minh Châu (17 tuổi) và con trai Đặng Quốc Duy (13 tuổi) mang quốc tịch Hà Lan có mặt trên chuyến bay lâm nạn với dự định quá cảnh ở Malaysia trước khi đáp về Việt Nam thăm gia đình.

Chuyến đi vĩnh viễn của ba mẹ con chị Minh và những người đồng hành để lại những đau xót và khơi dậy những phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế yêu cầu Nga và lực lượng thân Nga ở Đông Ukraine ngưng cản trở cuộc điều tra đưa thủ phạm ra ánh sáng công lý.

Tạp chí Thanh Niên VOA hôm nay ghi nhận những tâm tình chia sẻ từ người thân của các nạn nhân xấu số trên chuyến bay MH17 qua cuộc trao đổi với anh Nguyễn Hữu Minh, người anh họ thân thiết với chị Nguyễn Ngọc Minh từ nhỏ.

Anh Minh sống ở Hà Nội nhưng giữ liên lạc thường xuyên với chị Minh ở Hà Lan qua FaceTime. Lần cuối cùng anh trò chuyện với chị là một tuần trước khi chị dắt 2 con bước lên chuyến bay định mệnh.

Anh Nguyễn Hữu Minh: Tôi với Minh chênh nhau hai tuổi, thành ra khá thân. Hồi tôi học đại học năm I, Minh học lớp 10 trường Lý Thường Kiệt, cũng gọi là hoa khôi, học cũng khá giỏi.

Trà Mi: Chị Minh rời Việt Nam bao lâu rồi, thưa anh?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Khá lâu rồi, khoảng đầu năm 2003 khi đứa con thứ hai được 2, 3 tuổi thì Minh sang đấy. Chồng Minh là người Việt quốc tịch Hà Lan về Việt Nam làm ăn, gặp quen Minh và lấy nhau ở đây. Sau đó, Minh đi theo dạng vợ chồng. Khi lấy nhau, họ có thành lập công ty riêng làm về mực in nhập từ Mỹ về. Làm được vài năm, họ sang Hà Lan. Sang đó, chồng Minh kiếm được việc làm cho một cơ quan nhà nước của Hà Lan. Minh thất nghiệp, nhận trợ cấp xã hội, không làm gì cả.

Trà Mi: Chị Minh có thường đưa các con về Việt Nam thăm gia đình?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Lần cuối cùng Minh về là năm 2012.

Trà Mi: Được biết gia cảnh của chị có chuyện buồn, chồng chị vừa mất gần đây?

Bà Nguyễn Ngọc Minh và người anh họ là ông Nguyễn Hữu Minh trong lần bà Minh về thăm Việt Nam lần cuối vào năm 2012Bà Nguyễn Ngọc Minh và người anh họ là ông Nguyễn Hữu Minh trong lần bà Minh về thăm Việt Nam lần cuối vào năm 2012

Anh Nguyễn Hữu Minh: Chính xác. Tháng 8 năm ngoái chồng Minh mất vì tai nạn tàu. Minh về đây năm nay định làm giỗ ở đây, nhưng không ngờ mọi việc lại như thế. Ở Hà Lan, gia đình Minh không có ai cả. Nhà chồng còn mẹ chồng và hai người em. Năm ngoái khi nghe tin chồng Minh mất, cả gia đình vô cùng buồn. Một phụ nữ ở Việt Nam còn bà con hàng xóm, anh em. Còn ở Hà Lan, Minh phụ thuộc vào chồng. Chồng Minh là trụ cột chính, Minh chỉ ở nhà. Đất khách quê người chẳng có ai thân cả. Cho nên, khi chồng Minh bị tai nạn, mọi người cực kỳ đau xót, rất buồn cho Minh, sợ Minh không vượt qua. Một thời gian ngắn sau đó, cô chú tôi đã sang Hà Lan sống cùng Minh để Minh có chỗ dựa về tinh thần. Hết visa, cô chú tôi lại về. Nhưng Minh vẫn chông chênh, rất buồn, thế là cô chú tôi lại quay lại Hà Lan lần nữa để ở cùng cho Minh nguôi ngoai.

Trà Mi: Chị Minh có ý định về Việt Nam sống với người thân không?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Cô ấy thường nói là muốn về Việt Nam, nhưng phải chờ ít nhất cho đến khi con cái trưởng thành, ra trường.

Trà Mi: Gia đình nhận được hung tin trong hoàn cảnh thế nào?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Hôm 17/7 chuyện xảy ra. Sáng 18, một người em họ gọi điện cho tôi vừa nói vừa khóc, kể rằng Minh bị tai nạn máy bay nổ, chết rồi. Tôi bàng hoàng cả người. Tôi không tin, mở mạng ra đọc, Trưa đến nhà cô chú, cô chú tôi cho biết đêm 17, cậu em chồng của Minh tình cờ xem tin tức TV thấy chuyện đó và gọi điện ra hãng hàng không xác minh. Sau khi xác minh đúng người nhà mình trên chuyến bay đó, anh ta gọi về thông báo. Cô chú tôi vô cùng sửng sốt. Một tiếng sau, có người ở sứ quán Việt Nam bên Hà Lan điện thoại thông báo tình hình. Minh đặt chuyến bay này từ tháng 2, trước khi xảy ra vụ rớt máy bay MH370. Minh đặt vé xong xảy ra vụ đó, mọi người cũng áy náy và bản thân Minh cũng rất e ngại, nhưng nghĩ cho cùng xác suất rủi ro quá nhỏ, vả lại cũng đặt vé rồi. Mọi người cũng có cân nhắc, cũng thấy run run, cũng nói đùa với nhau ‘Không biết có sao không nhỉ?’ nhưng không ngờ đó lại là sự thật. Minh về lần này gia đình đã đặt vé và khách sạn để cả nhà đi Đà Nẵng. Minh cho biết về độ 20/8 sẽ trở lại Hà Lan.

Trà Mi: Liên lạc cuối cùng của chị Minh với gia đình là lúc nào, thưa anh?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Trước hôm bay, Minh bảo xong xuôi hết đồ đạc rồi, chỉ đợi ra sân bay thôi. Nếu không có gì thay đổi thì khoảng 12 giờ trưa ngày 18/7 là đáp xuống sân bay Nội Bài.

Trà Mi: Trước khi khởi hành chuyến bay đó, chị Minh có linh tính gì không?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Cũng rất tình cờ, tôi và Minh cùng muốn mua đồng hồ. Tôi tiếc tiền, Minh bảo tôi cứ mua đi sống chẳng được là bao cả. Bọn tôi cười nhau và bảo thôi thích thì mua chứ cứ bon chen nay mai chết chỉ là hai thước vuông. Vừa nói đùa đời sống chẳng được là bao, vừa cũng có ý thật vì năm ngoái chồng Minh ra đi cũng quá đột ngột như thế. Tôi không hiểu tại sao thời gian trước chuyến đi này, Minh thường xuyên gọi Facetime cho tôi suốt ngày. Trước đây thi thoảng vài ba lần mỗi tuần, nhưng lần này cứ kiểu như là có nhu cầu nói chuyện, nói lấy được ấy.

Trà Mi: Kể từ sau tai nạn đến nay, mọi chuyện như thế nào, thưa anh?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Hôm trước tưởng phải sang Ukraine nhận xác, nhưng sau họ báo đã chuyển hết xác về Hà Lan để người nhà sang đó nhận. Họ không báo chính xác là đã tìm thấy thi thể của ba mẹ con, chỉ báo là tìm được gần hết thi thể rồi. Người nhà đã làm visa sang để nhận dạng.

Trà Mi: Hãng hàng không Malaysia và chính phủ Hà Lan có thông báo cho gia đình về các kế hoạch sắp tới đối với thân nhân người bị nạn không?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Họ có báo cho cô chú tôi, tôi không nắm được. Cô chú tôi có mong nguyện sớm đưa cả ba mẹ con về an táng ở Việt Nam.

Trà Mi: Sau thảm họa, rất nhiều nước kể cả Việt Nam đã lên tiếng yêu cầu một cuộc điều tra minh bạch. Gia đình nạn nhân có đề nghị gì không?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Chú tôi đã viết đơn đề nghị phải làm cho rõ và có các biện pháp điều tra thỏa đáng.

Trà Mi: Gia đình đã nhận được sự hỗ trợ thế nào từ phía Hà Lan, hãng máy bay Malaysia, và đại sứ quán Việt Nam?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Cục Lãnh sự đại sứ quán Việt Nam có đến thăm hỏi, chia buồn. Họ bảo gia đình cần có những nhu cầu gì cứ đề nghị, họ sẵn sàng giúp đỡ. Bên Hà Lan họ cũng đã gặp thân nhân các nạn nhân, gia đình bên chồng của Minh cũng đã có buổi gặp chính quyền Hà Lan. Thật ra, chuyện đền bù vật chất là chuyện sau cùng và đó là điều đương nhiên. Quan trọng là cô chú tôi mong muốn chuyển thi hài ba mẹ con Minh về Việt Nam càng sớm càng tốt để được an táng.

Trà Mi: Hiện giờ có một số trở ngại cho một cuộc điều tra trắng đen rõ ràng để quy trách nhiệm. Gia đình những người bị nạn có những suy nghĩ gì?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Đương nhiên, gia đình nạn nhân như chúng tôi cực lực phản đối.

Trà Mi: Anh nghĩ gì về vụ tai nạn này, một tai nạn liên lụy vì giao tranh ở Ukraine?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Tôi cảm thấy rất bất bình, rất phẫn nộ với phe ly khai đã bắn tên lửa vào máy bay đó làm gần 300 con người vô tội bị thiệt mạng. Đây là một hành động đáng lên án.

Trà Mi: Hiện giờ vẫn chưa có kết cục rõ ràng, nhưng nếu giả thiết đó là đúng thì gia đình những người bị hại sẽ có tiếng nói thế nào?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Với tư cách là người thân của người bị hại, tôi đề nghị những kẻ gây ra thảm họa này cần phải bị trừng trị thích đáng và chấm dứt những chuyện giao tranh gây ra cái chết của những người vô tội.

Trà Mi: Anh có nghĩ cảm xúc của anh sẽ khác đi nếu đây là một tai nạn rủi ro do thiên tai chứ không phải do con người?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Chính xác, cái đau đớn đây là do con người gây ra, mà lại nhắm bắn thì đúng là vô cùng đáng tiếc.

Trà Mi: Với người dân Việt Nam, ít nhất gần 40 năm nay những chuyện chết chóc vì bom đạn, vì máy bay bị bắn rơi đã lùi vào quá khứ. Nhưng chuyện này lại xảy ra ngay trong thời điểm hiện nay, anh có suy nghĩ gì muốn chia sẻ với thế giới?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Tôi cảm thấy cực kỳ công phẫn. Trong chiến tranh, nỗi đau thế này cũng đã là thương tâm, nhưng dù gì cũng sẽ đỡ hơn, sẽ là bình thường. Còn đây là thời bình ở thế kỷ 21 này, chuyện như thế là vô cùng thương tâm, cực kỳ bất bình, sốc, và sửng sốt. Nỗi đau nhân lên gấp bội.

Trà Mi: Chuyện này có ý nghĩa thế nào với nhân loại, theo anh?

Anh Nguyễn Hữu Minh: Đây chính là hồi chuông cảnh báo cho nhân loại. Những sự giao tranh như thế trên thế giới luôn mang đến cho các nạn nhân vô tội những cái chết rất thương tâm. Tôi cực lực phản đối. Tôi mong không còn giao tranh gì trên thế giới nữa, ở bất cứ đâu.

Trà Mi: Xin chân thành cảm ơn anh đã dành thời gian cho cuộc trao đổi này.

Thế giới hậu Hoa Kỳ

usTừ đầu thế kỷ 21 với sự trỗi dậy của các nước tân hưng (Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Ba Tây, …) trong lúc Mỹ bị sa lầy trong hai cuộc chiến Iraq-Aghanistan còn nền kinh tế rơi vào Đại Khủng Hoảng 2007, nhiều nhà bình luận đã nói đến một thế giới Hậu Hoa Kỳ (Post-American World) nơi đó Mỹ không còn nắm giữ vai trò siêu cường duy nhất để bảo vệ cho trật tự quốc tế và nền an ninh toàn cầu. Những lời tiên đoán đó nay đang trở thành sự thật với nhiều sự kiện dồn dập xảy ra kể từ năm 2013 khiến thế giới ngày càng thấy rõ những thách thức cho nền trật tự mới:

  1. Quân đội Ai Cập đảo chánh và nắm chính quyền thay thế Tổng Thống Hồi Giáo Mohamed Morsi.vào tháng 07-2013
  2. Tổng Thống Obama quyết định không dội bom Syria vào 09-2013, một trong các nguyên nhân chính vì Hoa Kỳ không thể can thiệp sâu vào chiến cuộc trong khi không có giải pháp trước mắt.
  3. Tháng 02-2014 Ukraine lật đổ Tổng Thống Yanukovich vì ông này muốn xích lại gần với Nga. Tổng Thống Putin đã trả đũa mạnh mẽ và sát nhập bán đảo Crimea trở về nước Nga
  4. Tháng 04-2014 Trung Cộng di chuyển giàn khoang HQ 981 vào hải phận Việt Nam tạo ra khủng hoảng nặng nề nhất giữa hai quốc gia kể từ 1988
  5. Tình hình Iraq bất ngờ sôi động khi lực lượng Hồi Giáo cực đoan ISIS chiếm nhiều thành phố lớn và đe dọa cả thủ đô Baghdad vào tháng 06-2014. ISIS sau đó tuyên bố thành lập quốc gia Hồi Giáo bao gồm nhiều vùng đất ở Trung Đông
  6. Chiến sự tại dải Gaza trở bộc phát giữa Do Thái và nhóm Hamah kể từ tháng 07-2014
  7. Gần đây nhất là vụ máy bay dân sự Mã Lai MH17 bị bắn hạ nơi vùng chiến sự tại Ukraine khiến 298 thường dân vô tội thiệt mạng.

Mỗi cuộc tranh chấp tuy chỉ trong phạm vi khu vực nhưng lan tràn từ Trung Đông đến Âu Châu sang Á Châu cho thấy trật tự toàn cầu từ sau Chiến Tranh Lạnh đang thay đổi. Hoa Kỳ tuy nắm vai trò quan trọng hàng đầu nhưng không còn có thể quyết định đơn phương hay huy động các đồng minh cho một giải pháp như đã từng xảy ra tại Kosovo, Afghanistan và Iraq.

Thách thức rất nghiêm trọng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát tránh cho một cuộc đối đầu quân sự giữa các cường quốc. Dù ảnh hưởng của Mỹ đang suy yếu dần trong từng khu vực nhưng các bên liên hệ vẫn còn cần đến sự hiện diện của Hoa Kỳ để ngăn chận không cho nổ bùng như một thùng thuốc súng. Tuy quân sự luôn là một lá bài nhưng lúc này Mỹ không hề có ý định đem quân đội trực tiếp can thiệp vào những tranh chấp nói trên.

Kỷ nguyên hậu Hoa Kỳ dẫn đến nhiều liên minh không chính thức và bất ngờ để đối phó với các thách thức mới: Mỹ-Iran (để đối đầu với ISIS); Nhật-Úc; Nhật-Phi-Việt (để đối phó với Trung Quốc). Nhiều liên minh đang có được củng cố (Mỹ-Nhật, Mỹ-Ba Lan) nhưng liên minh quan trọng nhất là NATO lại không đủ khả năng đáp ứng với thách thức vì quyền lợi chia rẽ. Cho nên trong tương lai cả Hoa Kỳ lẫn các nước đối tác đều rất thận trọng để thành hình các hình thức liên minh khác nhau, trước hết cân nhắc giữa quyền lợi kinh tế và an ninh có tương đồng hay không đồng thời đánh giá lẫn nhau về thực lực và ý chí để thực hiện các lời cam kết.

Nếu giai đoạn 1988-2010 là cao trào của phong trào dân chủ thì nay đang là thoái trào của mô hình này. Trung Quốc và Nga chọn lựa cũng cố chính quyền trung ương. Ai Cập và Thái Lan để quân đội nắm giữ nhà nước. Các nền dân chủ mong manh tại Trung Đông, Iraq và Aghanistan có thể bị sụp đổ bất cứ giờ phút nào, trong khi chính Miến Điện cũng đang gặp nhiều thử thách khi tranh chấp giữa Phật Giáo và Hồi Giáo bị khích động.

Nhưng nếu các biến chuyển chính trị không thuận lợi thì ngược lại ý thức và nguyện vọng dân chủ vẫn tăng lên như tại Ukraine, Việt Nam và Hồng Kông trong giai đoạn gần đây. Vai trò của khủng hoảng kinh tế và địa chính trị sẽ khiến trào lưu dân chủ bộc phát hay suy thoái theo từng khu vực thay vì trên bình diện quốc tế như trước đây.

Nếu còn một điểm mà Hoa Kỳ vẫn nắm vai trò chủ động toàn cầu tức là sức mạnh của đồng đô-la, nhờ vào đó Mỹ có thể phong tỏa trừng phạt các nước như Nga, Iran và Bắc Hàn. Riêng với đối thủ tiềm năng chính là Trung Quốc thì Hoa Kỳ không đủ khả năng bao vây kinh tế được nữa. Năm nước chính trong khối tân hưng là BRICS (Brazil-Russia-India-China-South America) từ lâu muốn thoát ra khỏi sự kiềm tỏa của đồng đô-la và những định chế tài chánh Tây Phương, đến tháng 7-2014 đã đồng ý hùn vốn 100 tỷ USD thành lập một ngân hàng chung trong mục tiêu này. Nhưng do tâm trạng đa nghi và hệ thống quản lý yếu kém ngay trong giữa khối BRICS nên vai trò của đồng đô-la có thể sẽ vững mạnh trong 20-30 năm tới đây.

Lịch sử không là một đường thẳng mà đầy những khúc quanh bất ngờ. Trung Quốc và Nga có thể rơi vào khủng hoảng kinh tế hay chính trị khiến những toan tính bị đảo lộn. Ngược lại nền kinh tế của Hoa Kỳ có thể chậm lại đáng kể làm ảnh hưởng đến cả đồng đô-la và những cam kết trên toàn thế giới. Mốc điểm thời gian có thể chỉ trong ba năm nửa vào cuối nhiệm kỳ của Obama khi bắt đầu một Tổng Thống mới, lúc đó người ta sẽ đánh giá liệu kỷ nguyên hậu Hoa Kỳ đã kết thúc và thế giới đi vào một thời kỳ vốn đầy rủi ro và tranh chấp cho một trật tự mới hay không?

© Đàn Chim Việt

Kim Chi từ Mỹ về và câu chuyện đất nước với thể chế

52NSUT Kim Chi, người từ chối giấy khen của Thủ tướng, vừa ở nước Mỹ về, hiện đang ở Hà Nội, sáng nay, ngày 22.7, tại tư gia TS khoa học Nguyễn Thanh Giang, đã có cuộc trò truyện với một số người về hoạt động của đoàn và cá nhân nghệ sĩ tại nước Mỹ trong thời gian nghệ sĩ đến làm việc và quan sát nước Mỹ.

Kim Chi coi cuộc trò chuyện này là một diễn đàn quan trọng nên NS đã có sự chuẩn bị chu đáo. Ngoài những hoạt động của nhóm với quốc hội Mỹ, với một số các nghị sĩ của nước Mỹ như thông tin trên mạng đã được cập nhật, NS còn cho biết những cảm nhận riêng của NS khi sống trong lòng nước Mỹ, đặc biệt NS còn có cuộc gặp riêng với TS Cù Huy Hà Vũ.

Trả lời các câu hỏi về dân sinh nước Mỹ như thế nào? NS Kim Chi nêu một ví dụ, mẹ của NS chỉ là một bà lão, không có lương hưu nhưng được trợ cấp mỗi tháng 800 đôla. Khi Mẹ NS do tuổi cao sức yếu phải đi viện, chi phí của bệnh viện tốn tới 200 ngàn đô la, nhưng nhờ có bảo hiểm mà gia đình chẳng mất một đồng nào. Về an ninh của nước Mỹ, Kim Chi nói, chẳng thấy công an, cảnh sát ở đâu cả. Ở đường phố, công viên, các khu dân cư, ngõ ngách, chỗ nào cũng sạch sẽ trật tự.

NS Tô Oanh, một trong những người cùng đoàn, cùng ở Mỹ với NS Kim Chi bổ xung: “Trước khi dời Việt Nam ông có đem theo một tuýp si đánh giầy, nhưng cả hai tuần ở Mỹ, giầy ông đi vẫn sạch trơn, không phải đánh lần nào”. Tôi có thắc mắc, xem phim hành động của Mỹ thấy nhiều cảnh rùng rợn, ghê người có phải là hiện thực Mỹ được phản ánh lên phim”. Tô Oanh cho rằng, vì xã hội Mỹ là một xã hội ngăn nắp trật tự, nếu phản ảnh hiện thực đó lên phim ảnh thì có mấy ai xem, bởi vậy mà các nhà làm phim phải sáng tạo ngược lại hiện thực Mỹ thì mới có người xem”. Hóa ra là như vậy. Nước Mỹ làm phim hành động thì ghê người là một phản anh ngược với những gì đang diễn ra ở Mỹ.

Một điêu thú vị là trong những ngày ở nước Mỹ, NSUT Kim Chi còn giành thời gian đến thăm vợ chồng TS Cù Huy Hà Vũ. Vợ và Tiến sĩ Hà Vũ vô cùng tức giận khi nghe ở Việt Nam có dự luận TS sẽ lập chính phủ Việt Nam lưu vong tại Hòa Kỳ và tiến sĩ sẽ nhận chức thủ tướng.

Chuyện dân chủ cho Việt Nam là một câu chuyện dài và luôn là câu chuyện thời sự cho bất ai có tấm lòng yêu nước từ trước cũng như trong giai đoạn này. Buổi gặp mặt NSUT Kim Chi và Tô Oanh tại nhà TS Nguyễn Thanh Giang cũng không thoát ra được đề tài dân chủ và yêu nước. Thời sự bây giờ nổi lên năm chủ đề lớn: Giàn khoan HD-981 của Tầu Cộng rút khỏi lãnh hãi của Việt Nam, tương lại liệu nó còn tác oai, tác quái trên lãnh hải của Việt Nam nữa không?; Thứ hai là chủ đề thoát Quốc Cộng, thoát như thế nào?; Thứ ba là thượng tầng có thực là có hai phe thân Tàu Cộng và phe ngã về phương Tây hay không, liệu cuộc đấu đá của các nhóm lợi ích có là cứu cánh cho đổi mới và dân chủ của Việt Nam hay không?; Thứ tư là lực lượng dân chủ của Việt Nam có làm nên trò trống gì cho cuộc đấu trành vì dân chủ cho nước Việt Nam hay không?; Thứ năm là câu chuyện vợ con và nhân cách của ông Hồ Chí Minh”.

Toàn là những vấn đề lớn. Nhưng thưa các bạn, tuy là vấn đề lớn, nhưng dân Việt Nam ta hiện tại ở đâu đâu cũng bàn đến, dù họ là ai và ở trình độ nào, chỉ có những người, dù trình độ cỡ nào, chức vụ cỡ nào vô cảm với nhân dân với đất nước mới ngoảnh mặt đi và mở miệng ra là “không nói chuyện chính trị”. Tôi cho rằng, nhưng người này không có tư cách làm người, vì suy cho cùng thì có cái gì lại không liên quan đến chính trị?.

Vâng, câu chuyện chính trị tại nhà TS Nguyễn Thanh Giang đã diễn ra thật sôi nổi và mang tinh thần đa nguyên.

Ai ai cũng vui vì giàn khoan HD- 981 xâm lược lãnh hải Việt Nam đã rút khỏi lãnh hải. Nhờ có hai tháng nó xâm lược mà đã lộ ra mặt những người định bán rẻ đất nước cho Tầu Cộng; nhờ đó mà những người đấu tranh cho dân chủ đất nước, cho mưu đồ thoát Cộng được tự do hơn lên một chút, lực lượng an ninh tỏ ra biết điều hơn. Bằng chứng nhãn tiền là hôm nay chúng tôi có cả thảy 9 người nổ xe máy ầm ầm lao tới nhà TS Nguyễn Thanh Giang mà không gặp bất kỳ một trở ngại nào? TS Nguyễn Thanh Giang cũng cho biêt, tổ “ bảo vệ” TS đã rút khỏi địa bàn từ khi có HD-981 xâm lược lãnh hải nước ta. Có lẽ cũng vì lý do đó mà đoàn báo chí tự do nước ta trong đó có NSUT Kim Chi và Tô Oanh từ Mỹ trở về nước được bằng an không bị bắt giam, tra khảo nhiều. Có lẽ vì lý do đó mà các hội đoàn, trong đó có Hội Nhà báo độc lập Việt Nam (vừa thành lập) đã được hưởng sự yên ổn. Dân tộc ta có câu thành ngữ: trong họa có may. Áp vào giàn khoan HD- 981xâm lược không thể không thấy đúng.

HD-981còn tạo cớ cho hàng trăn ngàn tiếng nói thoát Cộng của những con tim yêu nước Việt mang tinh thần Việt vang lên.

Thoát Cộng cụ thế là thoát cái gì? Có ý kiến cho rằng, thoát Cộng là thóat Hệ tư tưởng Mac-Lenin, thoát sự lệ thuộc về chính trị và kinh tế, phải vào được TPP, thân Mỹ, Nhật.

TSKH Nguyễn Thanh Giang cho rằng, Tầu Cộng bây giờ là Tầu Cộng của Đặng Tiểu Bình: “ Mèo trắng hay mèo đen miễn là bắt được chuột”, làm gì còn Mác – Lê Nin ở đây nữa mà thoát. Tầu Cộng đã vứt Mac- Le nin vào sọt rác ngay từ thời Mao rồi. Thời Mao là “Chủ nghĩa xã hội mang mầu sắc Trung Quốc” thì làm gì còn Mác- Lenin. Vì vậy, thoát Cộng bây giờ là phải thoát được sự mua chuộc của Tầu Cộng, thoát được sự bợ đít tầu Cộng của một số người đang lãnh đạo Việt Nam. Chính một số người này vì hám quyền lực, vì lòng tham vô độ mà nước ta chưa thể thóat Cộng.

Vậy trên thượng tầng hiện nay có hai phe phái thân Tầu Cộng và phe muốn thoát Tầu Cộng có thật không? Nhiều người cho rằng, có thật. Cầm đầu phe thân Tầu muốn mãi mãi bợ đít Tầu Cộng dẫn lối cho dân tộc trở thành phiên bang của Tầu Cộng, đứng đầu là Tổng Lú. Bằng chứng, kể từ khi Tầu Cộng đưa giàn khoan HD-981 xâm lược lãnh hải Việt Nam cho đến khi tàu rút đi, Tổng Lú không hề nói một chữ nào về Tầu Cộng.

Cầm đầu phe muốn thoát Cộng là thủ tướng. Thông điệp đầu năm 2014, phát biểu tại hội nghị Shangri-la 2, trả lời phỏng vấn các hãng truyền thông quốc tế và Tầu Cộng chính thức bêu ríếu tên thủ tướng trên báo chí của Tầu Công rằng thủ tướng là kẻ gây rối, thủ tướng phải chịu trách nhiệm… là bằng chứng muốn thoát Cộng của Thủ tướng.

Nhưng có ý kiến phản biện lại rằng, mọi quyết định của đảng ta đều do tập thể quyết định, biết đâu ông Dũng, một thành viên của Bộ chính trị, được phân công đóng vai quân xanh trong cuộc đấu thầu biển Đông, đấu thầu đất nước với Tầu Cộng? Thật chẳng biết đâu mà lường.

Quả thật, ông Tổng Lú im lặng trước nạn Tầu Cộng xâm lược đến mức bất kỳ người dân nào cũng tức, cũng oán; còn ông thủ tướng nói gì thì ít nhiều cũng đem lại hy vọng cho dân Việt Nam.

Vậy liệu có cách mạng nhung ở Việt hay không? Người viết bài này nêu ý kiến khảng định sẽ không bao giờ có cách mạng nhung hay cam hay vàng ở Việt Nam. Lý do, những tinh hoa, tinh anh của đất nước cơ bản đã chết hết trong mấy cuộc chiến tranh từ năm 1945 đến nay rôi. Người Việt Nam còn lại, dù đang ở cương vị nào, đang sống ở Hà Nội hay ở Mỹ đều là những người hèn, cơ hội, tham lam, ích kỷ, chữ “Tự do hay là chết” chưa bao giờ có trong dạ dày của họ nói chi đến nằm trong tim, trong óc những người còn lại. Và do di truyền những người còn lại này cũng chỉ đẻ và giáo dưỡng ra nhưng kẻ hèn, cơ hội, tham lam, ích kỷ cho thế hệ kế tiếp. Hèn,cơ hội, tham lam,ích kỷ như vậy làm gì có cách mạng nhung hay cam sẽ xáy ra?

Có vẻ như mọi người đều tán thành nhận định này. Vì vậy, lực lượng dân chủ lớn mạnh là cần, nhưng sự thay đổi chế độ điểm ục vỡ nằm ở ngay chính sự tham lam, ích kỷ này, nghĩa là nó ục vỡ trên thượng tầng do các nhóm lợi ích tranh nhau quyền vơ vét và bán rẻ đất nước rồi từ đó mới có thể lan rộng ra được.

Đề tài cuối cùng là chuyện bác Hồ. Chuyện cũ là bác Hồ có đúng là có nhiều vợ, nhiều con và là người Tầu Hồ Tập Chương như trong sách “Hồ Chí Minh sinh bình khảo” của giáo sư sử học người Đài Loan Hồ Tuấn Hùng hay không? Rồi chuyện mới, có phải bác Hồ là nhà tình báo hoàn hảo, người Tầu, do đảng Cộng sản Trung Quốc cài vào đảng cộng sản Việt Nam như tài liệu 141 trang của tác giả Huỳnh Tâm, cũng là người Trung Quốc, đang phơi lộ trên internet hay không?

Đa phần tán đồng đúng như vậy.Vì nếu không đảng ta đã làm xét nghiệm AND, rồi lấy kết quả đó mà đập vào miệng những nhà dân chủ đang ngày ngày “bôi xấu” lãnh tụ của đảng ta, dân tộc ta.

Bác Lê Mai Đậu, một người Hà Tĩnh nay đã ngoài tám mươi tuổi, người có câu đối nổi tiếng về Bản đồ địa chính Tp Hà Nội mới:
Thăng Long xưa thế Rồng cuộn Hổ ngồi vua triều Lý quyết xây đô tự chủ
Hà Nội giờ thời Chó quỳ Ngựa cúi đảng Mác-Lê cam nhận quân chư hầu

cho rằng: người Nghệ Tinh tôi luôn lấy đạo hiếu, đạo nghĩa làm đầu, không có bất kỳ người có chữ nào lại dám láo lếu xưng Bác với bàn dân thiên hạ, xưng Cha già với cả dân tộc.

Một buổi gặp mặt rõ ràng là có ích khai trí cho nhau. Đúng sai chưa biết thế nào, nhưng rõ ràng nó đã giúp cho những thành viên tham gia hội luận không những có được thông tin từ chuyến đi Mỹ mới về của NSUT Kim Chi và NS Tô Oach mà nó còn được “nhậu” thỏa thuê dân chủ, nhân quyền, đổi mới, thay đổi của đất nước.

Nhưng cũng có trăn trở, đó là TS Nguyễn Thanh Giang, một cánh chim đầu đàn cho phong trào dân chủ, đổi mới đất nước có buồn khi đưa ý kiến có những người dân chủ thiếu bản lĩnh bị công an lợi dụng đã trực tiếp đâm nhiều nhát dao vào sau lưng ông và ông đã chính thức khen “Quả là an ninh nước mình giỏi thật”. Một người như ông luôn tìm mọi cách hỗ trợ, giúp đỡ cả về tinh thần, vật chất cho những người đấu tranh mà vẫn bị mang tiếng là người còn có điểm thiếu minh bạch về tiền tài.

Những người có mặt tại cuộc gặp mặt này đều chia sẻ nỗi buồn, nỗi đau này với ông. Nhưng anh Giang ơi, con đường dân chủ cho Việt Nam còn dài dằng dặc, “cây ngay không sợ chết đứng”, lịch sử rồi đây sẽ mở hết các trang, ai ngay ai cong, ai sáng ai đen đều lộ rõ dưới ánh sáng mặt trời hết cả.

PHẠM THÀNH

@Danchimviet